-
Η Γέννηση της Αφροδίτης είναι ένα από τα έργα με τα οποία η Άλεξ Μυλωνά συμμετείχε στη Μπιενάλε της Βενετίας το 1960, εκπροσωπώντας την Ελλάδα. Τα έργα που παρουσίασε ήταν μια ενότητα συνθέσεων σε σφυρήλατο σίδηρο βαμμένων με μαύρο χρώμα, στις οποίες κυριαρχούσε η αυστηρή ακινησία, η σχέση των γραμμών και της επίπεδης φόρμας, προτείνοντας μια νέα διάταξη του χώρου και της επιφάνειας. Την περίοδο αυτήν, η δημιουργός έχει αφομοιώσει τους κώδικες της αφηρημένης τέχνης και με τις παρουσιάσεις των έργων της συμβάλλει καθοριστικά στην επιβολή της αφαίρεσης στην ελληνική τέχνη. Με μια σύνθεση, όπως η Αφροδίτη, η Άλεξ Μυλωνά έρχεται να μορφοποιήσει τη ζωτική της σχέση της με τον κόσμο, να συνδυάσει τους αρχαίους μύθους με τις αρχές του Μοντερνισμού, να στοχαστεί πάνω στη φύση και τις δυνατότητες της πλαστικής τέχνης.
-
Προσχέδιο της Άλεξ Μυλωνά, μια διαφορετική εκδοχή για το έργο «Τα Τείχη», το οποίο εκτελέστηκε σε μάρμαρο το 1984. Ενώ το έργο που πραγματοποιήθηκε αποτελείται από μια αλληλουχία μαρμάρινων πλακών σε ένα βάθος έξι διαδοχικών επιπέδων, εδώ η καλλιτέχνιδα δίνει μια πιο αναπαραστατική εκδοχή του, όπου μια σειρά από ορθογώνιους όγκους ανασυντίθεται σε μια μεγάλη ορθογώνια κατασκευή. Το σχέδιο παραπέμπει στην αρχαιότητα και στην τοιχοποιία των μυκηναϊκών οχυρώσεων.
-
Προσχέδιο της Άλεξ Μυλωνά για το γλυπτό «Τα Τείχη», το οποίο εκτελέστηκε σε διαφορετική εκδοχή σε μάρμαρο το 1984. Ενώ το έργο που πραγματοποιήθηκε αποτελείται από μια αλληλουχία μαρμάρινων πλακών σε ένα βάθος έξι διαδοχικών επιπέδων, εδώ η καλλιτέχνιδα δημιουργεί έναν συμπαγή ορθογώνιο όγκο, ο οποίος φαίνεται να συντίθεται από άλλους μικρότερους. Πιθανόν για αυτό άλλωστε να σημειώνει ως τίτλο του έργου «Τα Τείχη», Πάλι τα τείχη γύρω μας. Ακόμη, η δομή του σχεδίου παραπέμπει και σε μια αφαιρετική σύνθεση ενός ανθρώπινου κορμού.
Στην πίσω όψη του φύλλου η Μυλωνά εγκιβωτίζει μέσα στους τεράστιους ορθογώνιους όγκους δύο κάθετες μορφές που κρατούνται σφιχτά, μια ακόμη παραλλαγή του αγαπημένου της μοτίβου: του ζευγαριού.
-
Η Άλεξ Μυλωνά αποτυπώνει στο χαρτί δύο μελέτες ζευγαριού, θέμα που είναι προσφιλές για την καλλιτέχνιδα. Η απεικόνιση ζευγαριών (π.χ. Αδάμ και Εύα) αποτελεί αγαπημένο της μοτίβο, καθώς της δίνει την ευκαιρία να απεικονίσει το άγγιγμα, την ένωση, τον εναγκαλισμό. Η αριστερή μελέτη που απεικονίζει τον σφιχτό εναγκαλισμό των δύο μορφών με τη μετωπικότητα των δύο σωμάτων μαρτυρά τις επιρροές που έχει η καλλιτέχνιδα από το «Φιλί» του Brancusi, ενώ στη δεξιά περίπτωση οι μορφές παρατίθενται ενωμένες η μία πλάι στην άλλη.
-
Στο σχέδιο του 1982 που η Άλεξ Μυλωνά φιλοτεχνεί κατά την παραμονή της στο Κίνι, στο νησί της Σύρου απεικονίζονται δύο ζεύγη ζευγαριών σε όρθια και καθιστή στάση. Η Μυλωνά επανέρχεται συχνά στο μοτίβο της απεικόνισης των ζευγαριών, καθώς επιθυμεί να αποδώσει στοιχεία όπως η ένωση, το άγγιγμα, ο εναγκαλισμός, συναισθήματα τρυφερότητας, ενσυναίσθησης και αγάπης. Αριστερά οι δύο μορφές απεικονίζονται καθιστές να κοιτάζουν η μία την άλλη σε ένα ιδιόμορφο σύμπλεγμα κρατώντας τα χέρια. Τονίζεται η έννοια της αρχαϊκότητας και η σοβαρότητα των μορφών στη συνάντησή των σωμάτων τους, ενώ στην όρθια απεικόνιση οι μορφές ευθυτενείς σε μετωπική μεταξύ τους στάση ανταλλάσσουν το βλέμμα κάτω από το στιβαρό κράτημα της ανδρικής μορφής. Η καλλιτέχνιδα δίνει έμφαση στο καθαρά σχεδιαστικό στοιχείο και οι όγκοι πλάθονται μέσα από τη ρευστότητα των γραμμικών στοιχείων.
-
Στο έργο «Νέοι που βγαίνουν από το μπάνιο» η καλλιτέχνιδα πραγματεύεται για μια ακόμη φορά ένα αγαπημένο της θέμα: την απεικόνιση ζευγαριών. Στο θέμα αυτό επανέρχεται συχνά, καθώς μέσα από αυτό μπορεί να απεικονίσει δυνατά στοιχεία, όπως το άγγιγμα, η ένωση, ο εναγκαλισμός και ταυτόχρονα μέσα από τις συνθέσεις αυτές ξεπηδούν συναισθήματα η τρυφερότητα, η αγάπη. Ο τρόπος με τον οποίο τα σώματα συγκλίνουν το ένα προς το άλλο, η ανδρική μορφή αγκαλιάζει τη γυναικεία και η ο τρόπος που κρατά η γυναικεία μορφή το ένδυμα που σκεπάζει το ζευγάρι δημιουργούν μια γαλήνια, τρυφερή σύνθεση.
-
Στην μπροστινή όψη του φύλλου η Άλεξ Μυλωνά αποτυπώνει ένα σχέδιο με μελάνι, στο οποίο απεικονίζονται τρεις πέτρες, όπως άλλωστε τιτλοφορεί το έργο και η ίδια η καλλιτέχνιδα στις σημειώσεις της. Οι όγκοι φαίνεται να δημιουργούν ένα σύμπλεγμα ανθρώπινων μορφών, καθώς οι τρεις φυσικές φόρμες μπορούν να αντιμετωπιστούν σαν αφηρημένες γλυπτικές φόρμες.
Στην πίσω όψη του φύλλου απεικονίζεται νεκρή φύση, βάζο με λουλούδια. Η καλλιτέχνιδα αποτυπώνει στο σχέδιο που πραγματοποιεί το 1980 στη Βρετάνη ένα βάζο με νάρκισσους. Στο λιτό σχέδιο με μελάνι, το οποίο είναι ρεαλιστικά αποδοσμένο, η Μυλωνά δημιουργεί μια καθαρή και δομημένη σύνθεση.
-
Έγχρωμη αφηρημένη σύνθεση της Άλεξ Μυλωνά, στην οποία κυριαρχούν τα μαύρα και λευκά αφηρημένα σχήματα, μοτίβα που επανέρχονται ξανά και ξανά στο έργο της. Οι μαύρες αυτές συνθέσεις, οι οποίες παραπέμπουν στα έργα της που εκτελεί σε μέταλλο (π.χ. Μινώταυρος), μαρτυρούν έντονα ένα στοιχείο «πρωτόγονο» που φαίνεται να γοητεύει την καλλιτέχνιδα.
-
Η Άλεξ Μυλωνά δημιουργεί μια σειρά σχεδίων στην οποία απεικονίζονται τμήματα πέτρας που όπως η ίδια σημειώνει θυμίζουν ανθρώπινο κορμό. Η αφαιρετική απόδοση του σχεδίου, οι φωτοσκιάσεις με τις οποίες πλαισιώνει τις συνθέσεις καθώς και η δομή της ίδιας της σύνθεσης παραπέμπουν σε μέρη του ανθρώπινου σώματος και βασικά σε torso.
-
Η Άλεξ Μυλωνά δημιουργεί μια σειρά σχεδίων στην οποία απεικονίζονται τμήματα πέτρας που όπως η ίδια σημειώνει θυμίζουν ανθρώπινο κορμό. Η αφαιρετική απόδοση του σχεδίου, οι φωτοσκιάσεις με τις οποίες πλαισιώνει τις συνθέσεις καθώς και η δομή της ίδιας της σύνθεσης παραπέμπουν σε μέρη του ανθρώπινου σώματος και βασικά σε torso.
-
Η Άλεξ Μυλωνά δημιουργεί μια σειρά σχεδίων στην οποία απεικονίζονται τμήματα πέτρας που όπως η ίδια σημειώνει θυμίζουν ανθρώπινο κορμό. Η αφαιρετική απόδοση του σχεδίου, οι φωτοσκιάσεις με τις οποίες πλαισιώνει τις συνθέσεις καθώς και η δομή της ίδιας της σύνθεσης παραπέμπουν σε μέρη του ανθρώπινου σώματος και βασικά σε torso.
-
Η Άλεξ Μυλωνά δημιουργεί δύο θρησκευτικά θέματα στις δύο όψεις του φύλλου. Στην μπροστινή όψη απεικονίζει την Παναγία και το βρέφος, μία «κοινή» σύνθεση, την οποία όμως προσαρμόζει στη σύγχρονη εποχή. Δίνει μια πιο ανθρώπινη διάσταση στις δύο μορφές, φέρνοντας τες σε ευθεία αντιστοιχία με όλες τις τραγικότητες του 20ού αιώνα.
Στην πίσω σελίδα απεικονίζεται με αδρές γραμμές και σχεδόν σε μονοχρωμία το σχέδιο μιας βυζαντινής εκκλησίας.
-
Η Άλεξ Μυλωνά θέλοντας να εξυμνήσει τη γυναίκα δημιουργεί μια σύνθεση με έντονα στοιχεία συμβολισμού. Η γυναικεία μορφή που ξεπηδά μέσα από ένα λουλούδι παραπέμπει θεματολογικά σε μια παραλλαγή του μοτίβου της γέννησης της Αφροδίτης. Η επιλογή του λουλουδιού κάθε άλλο παρά τυχαία δεν φαίνεται. Συνδυάζοντας τη γυναίκα και το λουλούδι κάνει άμεσες αναφορές στο κάλλος, στη γυναικεία ομορφιά, στην ευθραυστότητα και την ευαισθησία. Ακόμη, η κίνηση της γυναικείας μορφής που φαίνεται να κρατά ένα πέταλο και να το ανασηκώνει σαν να πρόκειται για «ένδυμα» παραπέμπει σε προσπάθεια κάλυψης του γυμνού σώματός της.
-
Ενότητα σχεδίων στην οποία η Άλεξ Μυλωνά πειραματίζεται στη ζωγραφική με διάφορα υλικά και τεχνικές, στη συγκεκριμένη περίπτωση με παστέλ. Αφηρημένη σύνθεση, η οποία βασίζεται στην αντιπαράθεση ευθείων και καμπύλων σχημάτων, μια προσπάθεια σύλληψης και διαπραγμάτευσης του ζωγραφικού χώρου μέσω μιας μελέτης των επιπέδων, των γραμμών και των χρωμάτων που θυμίζει ζωγραφικές και γλυπτικές μελέτες στα τέλη του '80 και στις αρχές του '90, όπου η Μυλωνά διαπραγματεύεται το παιχνίδι της αντιστροφής των σχημάτων και της αντίθεσης θετικού-αρνητικού.
-
Το σχέδιο που η ίδια η καλλιτέχνιδα τιτλοφορεί ως «Εσταυρωμένος» αποτελεί μέρος μια ενότητας σχεδίων και έργων που έχουν ως θέμα τη Σταύρωση και τον Επιτάφιο θρήνο. Με έντονο το γεωμετρικό στοιχείο και με εμφανείς ακόμη και στο χαρτί τις «αιχμηρές» απολήξει, η σύνθεση φαίνεται να αποτελεί πρόπλασμα για μεταλλικό γλυπτό. Η Μυλωνά δημιουργεί αυτή τη σύνθεση το 1968 στα χρόνια της δικτατορίας, κάνοντας μια έμμεση αναφορά στις αδιάκοπες συμφορές των ανθρώπων. Επανέρχεται 31 χρόνια αργότερα δημιουργώντας μια ζωγραφική σύνθεση σε καμβά, θέλοντας να τονίσει με την επανάληψη του θέματος πως εξακολουθεί να είναι επίκαιρο.
-
Στο σχέδιο «Τρεις μελέτες για γλυπτό» διακρίνονται οι προπαρασκευαστικές προσπάθειες της Άλεξ Μυλωνά για το έργο της «Το φιλί – Τιμή στον Brancusi» που εκτελέστηκε το 1967 σε μάρμαρο. Η καλλιτέχνιδα αποδίδει τιμή σ’ έναν από τους σημαντικότερους γλύπτες του μοντερνισμού, τον Constantin Brancusi και σε μια από τις πιο εμβληματικές και αναγνωρίσιμες συνθέσεις του, Το φιλί, που φιλοτέχνησε σε πολλές παραλλαγές οδηγούμενος κάθε φορά σε ολοένα μεγαλύτερες αφαιρετικές σχηματοποιήσεις της φόρμας. Η γλύπτρια αισθάνεται ότι βρίσκεται κοντά στην απλότητα, την καθαρότητα και τη γεωμετρία του Ρουμάνου καλλιτέχνη. Εξάλλου και το θέμα του συγκεκριμένου γλυπτού προσεγγίζει τη δική της θεματική. Στην εκδοχή που πραγματοποίησε, δημιούργησε μια αυστηρή, συμμετρική σύνθεση, αξιοποιώντας τις αρετές και την ποιότητα, τη λάμψη και την υφή του μαρμάρου, κατορθώνοντας να αποκρυσταλλώσει με μοναδική τρόπο την αίσθηση της επαφής και της ένωσης των δύο μορφών.
-
Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 η Μυλωνά στρέφεται στη γλυπτική σε μέταλλο και δημιουργεί μια σειρά σχεδίων και έργων που χαρακτηρίζονται από εξπρεσιονιστική διάθεση, γεωμετρικότητα, αυστηρή ακινησία και αντιθέσεις. Οι αιχμηρές απολήξεις των αφηρημένων συνθέσεών της επιτείνουν την εσωτερική στιβαρότητα του υλικού που επιλέγει και τον δυναμισμό της γραμμής.
-
Μελέτη για το γλυπτό "Καταιγίδα", το οποίο φιλοτεχνήθηκε το 1961. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 η Μυλωνά δημιουργεί μια σειρά έργων, τα οποία εκτελεί σε χαλκό, τον οποίο μεταχειρίζεται με έντονο τρόπο για να προκύψει το αποτέλεσμα που επιθυμεί. Τα προπαρασκευαστικά σχέδια των γλυπτών χαρακτηρίζονται από αυστηρή γεωμετρία και λιτές γραμμές, ενώ στο τελικό αποτέλεσμα ο χαλκός είναι τις περισσότερες φορές σφυρήλατος και στην περίπτωση της "Καταιγίδας" οδοντωτός και ψαλιδισμένος.
-
Μελέτη για το γλυπτό «Αδάμ και Εύα». Οι έντονα γεωμετρικές φόρμες που σχηματοποιούν τις δύο μορφές συνδέονται με τρόπο ιδιαίτερο παραπέμποντας για άλλη μια φορά στην έννοια της ένωσης. Στο έργο που εκτελέστηκε το 1962, τονίζεται ιδιαίτερα η αντίθεση του αλουμινίου και της πετράς, καθώς οι δύο μορφές από αλουμίνιο τοποθετούνται πάνω στο μαύρο σχιστόλιθο, αφήνοντας ξεκάθαρα να διαφανεί το παιχνίδι μεταξύ στερεού και κενού στις μετωπικές συλλήψεις της Μυλωνά.
-
Το 1961 η Άλεξ Μυλωνά σχεδιάζει τα σκηνικά και τα κοστούμια για την παράσταση «Θησέας» του Έλιοτ Κάρτερ για το Ελληνικό Χορόδραμα της Ραλλούς Μάνου. Έχοντας ως κύρια έμπνευσή της το έργο της σε σίδερο «Μυκήνες» δημιουργεί σκηνικά περιβάλλοντα σε μεγεθυσμένη εκδοχή, τα οποία χαρακτηρίζονται από τη γεωμετρικότητα της σύνθεσης, τις αυστηρές φόρμες και την έντονα αφαιρετική διάθεση.
Τα σχέδια για τα κοστούμια της φέρουν έντονα στοιχεία ελληνικότητας και διαχρονικότητας των θεμάτων, επηρεασμένα πιθανόν από τα έργα της λεγόμενης γενιάς του ’30 (Μόραλης, Τσαρούχης, Χατζηκυριάκος-Γκίκας κ.ά.). Είναι ξεκάθαρες οι αναφορές στις μινωικές τοιχογραφίες, ενώ διακρίνονται και μοτίβα από τη μινωική αγγειογραφία, που χαρακτηρίζονται από τη λιτότητα, τη γεωμετρία και την καθαρότητα των συνθέσεων. Τα χρώματα που κυριαρχούν στις συνθέσεις των κοστουμιών κόκκινο, μπλε, χρυσό και μαύρο προσδίδουν μια λαμπρότητα και μεγαλοπρέπεια στους χαρακτήρες.
-
Στη σύνθεση την οποία η ίδια η Άλεξ Μυλωνά χαρακτηρίζει ως «Επιθαλάμιο» και σημειώνει πως πρόκειται για προσχέδιο για σύνθεση σε μέταλλο αποτυπώνει μια έντονη ερωτική σκηνή. Σε ένα λιτό περιβάλλον και με μοναδικό της εκφραστικό μέσο το μολύβι αποδίδει ένα σύμπλεγμα μορφών που ερωτοτροπούν συμμετέχοντας ο καθένας σε ένα ερωτικό παιχνίδι απόλαυσης και ηδονής.
-
Η Άλεξ Μυλωνά στο πλαίσιο της φοίτησής της στην Α.Σ.Κ.Τ. δημιουργεί μια σειρά σχεδίων που απεικονίζουν πορτραίτα ανθρώπων όλων των ηλικιών: από νεαρά αγόρια και κορίτσια έως ανθρώπους ώριμης ηλικίας. Στο συγκεκριμένο πορτραίτο, όπου είναι φανερές οι επιρροές της καλλιτέχνιδας από το ρεύμα του κυβισμού, η Μυλωνά μέσα από τις έντονα γωνιώδεις φόρμες σχηματοποιεί τα χαρακτηριστικά του προσώπου του άνδρα, υποδηλώνοντας ταυτόχρονα την ηλικία του, η οποία είναι προχωρημένη καθώς επίσης και τη συναισθηματική φόρτιση που μαρτυρά η κατάσταση του προσώπου και το βλέμμα του συγκεκριμένου άνδρα.
-
Έργο της καλλιτέχνιδας από την πρώιμη περίοδο της καλλιτεχνικής της δημιουργίας. Εδώ η Άλεξ Μυλωνά καταπιάνεται με ένα θρησκευτικό θέμα, αποτυπώνοντας τη στιγμή της Σταύρωσης και του θρήνου της Παναγίας. Σε ένα σχέδιο όπου είναι έκδηλες οι επιρροές του κυβισμού η καλλιτέχνιδα απεικονίζει το θέμα στο κέντρο της ζωγραφικής επιφάνειας υπερτονίζοντας το με τις φωτοσκιάσεις που δημιουργεί στον περιβάλλοντα χώρο, θέλοντας να αποδώσει ανάλογα τον τόπο του μαρτυρίου.
-
Το σχέδιο για το γλυπτό "Ήλιος" ανήκει σε μια ενότητα 7 μελετών που εκπονεί η Άλεξ Μυλωνά τον Ιούνιο του 1984 για έργα σε μάρμαρο. Είναι η περίοδος που καλλιτέχνιδα δουλεύει με λεπτές πλάκες άσπρου μαρμάρου, παρουσιάζοντας αφηρημένες συνθέσεις που διακρίνονται για τη γεωμετρική απλότητα και αυστηρότητά τους. Αισθάνεται ότι το μάρμαρο -και πιο συγκεκριμένα το μάρμαρο που επιλέγει, προερχόμενο από τα λατομεία του Διονύσου, έξω από την Αθήνα, ένα υλικό άρρηκτα συνδεδεμένο με την τέχνη στην αττική γη-, την εκφράζει απόλυτα, αφού εκτιμά ότι είναι ένα υλικό απέριττο, ζωντανό και λαμπερό, το οποίο έχει την αυτοτέλειά του και δεν του ταιριάζουν πολύπλοκα σχήματα που θα έκρυβαν την ομορφιά του. Τετράγωνα, κύκλοι, παραλληλόγραμμα και ημικύκλια δημιουργούν συνθέσεις, σωστά οργανωμένες και μελετημένες, όπου οι αναλογίες, οι αρμονικές σχέσεις, το λευκό χρώμα και η υφή του υλικού, αποκαλύπτουν στον θεατή περιοχές αισθητικής απόλαυσης. Τα σχήματα διατηρούν την προαιώνια συμβολική τους σημασία, ενώ οι τίτλοι είναι χωρίς ιδιαίτερη σημασία. Προκύπτουν αφού ολοκληρωθούν τα έργα, όταν, κάποια από αυτά παραπέμπουν σε αναγνωρίσιμες εικόνες.
Το συγκεκριμένο έργο εκτελέστηκε το 1988.
-
Το σχέδιο «Αστερίσκος» ανήκει σε μια ενότητα 7 μελετών που εκπονεί η Άλεξ Μυλωνά τον Ιούνιο του 1984 για έργα σε μάρμαρο. Είναι η περίοδος που καλλιτέχνιδα δουλεύει με λεπτές πλάκες άσπρου μαρμάρου, παρουσιάζοντας αφηρημένες συνθέσεις που διακρίνονται για τη γεωμετρική απλότητα και αυστηρότητά τους. Αισθάνεται ότι το μάρμαρο ―και πιο συγκεκριμένα το μάρμαρο που επιλέγει, προερχόμενο από τα λατομεία του Διονύσου, έξω από την Αθήνα, ένα υλικό άρρηκτα συνδεδεμένο με την τέχνη στην αττική γη―, την εκφράζει απόλυτα, αφού εκτιμά ότι είναι ένα υλικό απέριττο, ζωντανό και λαμπερό, το οποίο έχει την αυτοτέλειά του και δεν του ταιριάζουν πολύπλοκα σχήματα που θα έκρυβαν την ομορφιά του. Τετράγωνα, κύκλοι, παραλληλόγραμμα και ημικύκλια δημιουργούν συνθέσεις, σωστά οργανωμένες και μελετημένες, όπου οι αναλογίες, οι αρμονικές σχέσεις, το λευκό χρώμα και η υφή του υλικού, αποκαλύπτουν στον θεατή περιοχές αισθητικής απόλαυσης. Τα σχήματα διατηρούν την προαιώνια συμβολική τους σημασία, ενώ οι τίτλοι είναι χωρίς ιδιαίτερη σημασία. Προκύπτουν αφού ολοκληρωθούν τα έργα, όταν, κάποια από αυτά παραπέμπουν σε αναγνωρίσιμες εικόνες.
