Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

MMA.CC.88

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Σχέδιο

en Drawing

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

el Κολάζ

el Μοντέρνα τέχνη

en Russian Avantgarde

en Collage

en Modern art

Τίτλος έργου

el Κατασκευή (Τσιγάρα “Οσμάν”. Κολάζ)

en Construction (“Osman” cigarettes. Collage)

Δημιουργός

el Στεπάνοβα, Βαρβάρα (1894-1958)

en Stepanova, Varvara (1894-1958)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

1920

Πιο πρώιμη χρονολογία (από)

1920

Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)

1920

Ύψος σε εκατοστά

36

Πλάτος σε εκατοστά

22.7

Υλικά

el Κολάζ με χαρτί σε χαρτί

en Collage with paper on paper

Περιγραφή έργου

el Κατασκευή (Τσιγάρα “Οσμάν”. Κολάζ. Περίπου 1920. Το έργο χρησιμοποιήθηκε στο πλαίσιο της συζήτησης “Σχετικά με την κατασκευή και τη σύνθεση και η στιγμή του διαχωρισμού τους” στο ΙΝΧΟΥΚ τον Απρίλιο- Μάιο 1921. Κολάζ με χαρτί σε χαρτί. 36 x 22.7. Μονόγραμμα όπισθεν: Βαρστ. Σφραγίδα του Ίνχουκ αρ.16.
Έγχρωμη σύνθεση αποδοσμένη με την τεχνική του κολάζ, η οποία βασίζεται σε εν μέρει αλληλοκαλυπτόμενες γεωμετρικές (ορθογώνιες και τετράπλευρες κυρίως) φόρμες διαφορετικών χρωμάτων και υλικών, τοποθετημένες σε ενιαίο σύνολο διαγώνιας διεύθυνσης από πάνω αριστερά προς τα κάτω δεξιά. Η σύνθεση προβάλλεται σε ουδέτερο (υπό-λευκο) φόντο.

en Construction (“Osman” cigarettes. Collage). Approximately 1920. The drawing was used in relation to the discussion “Concerning the construction and synthesis kai the moment of their disaffiliation” in Inkhuk on April- May 1921. Paper collage on paper. 36 x 22.7. Signed on reverse: Varst. Inkhuk stamp no. 16. Colour composition rendered with the technique of collage, which is based on partly overlapping geometric (rectangular and quadrilateral mainly) forms of different colours and materials, placed in a single set of diagonal direction from top left to bottom right. The composition is projected on a neutral (off-white) background.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Η Βαρβάρα Φιόντοροβνα Στεπάνοβα (Κάουνας της Λιθουανίας, 5 Νοεμβρίου 1894 - Μόσχα, 20 Μαϊου 1958) σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Καζάν (1910-1911), όπου συνάντησε τον Aλεξάντρ Ρότσενκο, μετέπειτα σύζυγό της. Το 1913 εγκαταστάθηκε στη Μόσχα και άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα κοντά στους Iλιά Μασκόφ και Κονσταντίν Γιουόν, όπως επίσης και στo Καλλιτεχνικό και Τεχνικό Ινστιτούτο Στρόγκανοφ το 1913. Εξέθεσε έργα της στην Πέμπτη Κρατική Έκθεση: Από τον Ιμπρεσιονισμό στη Μη-Αντικειμενική Τέχνη (1918-1919) και στη Δέκατη Κρατική Έκθεση: Μη-Αντικειμενική Δημιουργία και Σουπρεματισμός (1919) στη Μόσχα. Επίσης συμμετείχε στην Έκθεση των Τεσσάρων (μαζί με τους Καντίνσκι, Ρότσενκο και Σινεζούμποφ, Μόσχα, 1920), στην έκθεση 5 x 5= 25 (Μόσχα, 1921) και στην Πρώτη Έκθεση Ρωσικής Τέχνης στη «Γκαλερί βαν Ντίμεν» (Βερολίνο, 1922). Τα χρόνια 1917-1919 έγραψε ποίηση «ζάουμ» (υπέρλογη). Δημιούργησε επίσης μη-παραστατικά κολάζ και καλλιγραφικά βιβλία. Tο 1918 συνδέθηκε με το Τμήμα Εικαστικών Τεχνών του Λαϊκού Κομισαριάτου (IZO NΑΡΚΟΜΠΡΟΣ) και από το 1920 ως το 1923 ήταν μέλος του Ινστιτούτου Καλλιτεχνικής Παιδείας (IΝΧΟΥΚ). To 1922 σχεδίασε τα κοστούμια και τα σκηνικά για το έργο Θάνατος του Ταρέλκιν, στο οποίο, με την καθοδήγηση του Βσέβολοντ Μέγιερχολντ, δούλεψε πάνω σε παραλλαγές μηχανικών, ρομποτικών κατασκευών της ανθρώπινης μορφής. Σχεδίασε επίσης σκηνικά για τη Βραδιά βιβλίου του Βιτάλι Ζεμτσούζνι (19240. Το 1923-1924 άρχισε, μαζί με την Ποπόβα, να εργάζεται ως σχεδιάστρια υφασμάτων στο Πρώτο Κρατικό Εργοστάσιο Εκτύπωσης Υφαντών της Μόσχας. Από το 1923 ως το 1928 συνδέθηκε στενά με τα περιοδικά του Mαγιακόφσκι ΛΕΦ (Αριστερό Μέτωπο των Τεχνών) και Νόβι ΛΕΦ (Νέο Αριστερό Μέτωπο των Τεχνών). Η Στεπάνοβα ήταν μέλος της ομάδας των Παραγωγιστών μαζί με τους Ρότσενκο, Ποπόβα και Tάτλιν και δίδαξε στο Τμήμα Υφασμάτων των Ανώτερων Κρατικών Καλλιτεχνικών και Τεχνικών Εργαστηρίων (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) από το 1924 ως το 1925. Το 1925 συμμετείχε στην Έκθεση Σύγχρονων Διακοσμητικών και Βιομηχανικών Τεχνών στο Παρίσι. Μετά τα μέσα της δεκαετίας του 1920 αφιερώθηκε στο σχεδιασμό βιβλίων, τυπωμάτων και αφισών και στην κινηματογραφία. Τη δεκαετία του 1930 δούλεψε σε διάφορα περιοδικά, όπως Η Οικοδόμηση της ΕΣΣΔ, και προς τα τέλη της ίδιας δεκαετίας επέστρεψε στη ζωγραφική.

en Varvara Fedorovna Stepanova (Kaunas- Kovno, Lithuania, November 5th, 1894; Moscow, May 20th, 1958) studied at the School of Fine Arts in Kazan (1910-1911) where she met Aleksandr Rodchenko, her future husband. In 1913 she moved to Moscow, studied under Ilia Mashkov and Konstantin Yuon and entered the Stroganov Art and Industry Institute. She exhibited at the Fifth State Exhibition: From Impressionism to Non-objective Art (1918-1919) and the Tenth State Exhibition: Non-objective Creation and Suprematism (1919) in Moscow. She participated in the Exhibition of Four (Moscow, 1920 -with Kandinsky, Rodchenko, and Nikolai Sinezubov), in the exhibition 5 x 5 = 25 (Moscow, 1921) and also in the First Russian Art Exhibition at the “Galerie van Diemen” in Berlin (1922). During the years 1917-1919 she wrote zaum poetry. In addition she created non-representational collage and calligraphic books. In 1918 she joined The Visual Arts Department of the People’s Commissariat for Enlightenment (IZO NARKOMPROS) and during the years 1920 - 1923 she was an active member of the Institute of Artistic Culture (INKHUK). In 1922 she designed the costumes and sets for Aleksandr Sukhovo-Kobylin’s Death of Tarelkin, in which, under the direction of Vsevolod Meierkhold, she worked out variations on mechanical, robotlike constructions of the human figure. She also designed sets for Vitalii Zhemchuzhyi’s Book Evening in 1924. In 1923-1924 she began workins as a textile designer together with Liubov Popova at the First State Textile Print Factory in Moscow. From 1923 to 1928 she was closely associated with the journal LEF (Left Front of the Arts) and Novyi LEF (New Left Front of the Arts), edited by Osip Brik and Vladimir Maiakovsky. Stepanova was a member of the Productivist group with Rodchenko, Popova and Tatlin. Furthermore, she taught in the Textile Department of the Higher State Art-Technical Studios (VKHUTEMAS) from 1924 to 1925. In 1925 she participated in the Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes in Paris. From the mid-1920s onwards she focused on graphic design, on typographic and poster design as well as on cinematography. In the 1930s she worked for several magazines including USSR in Construction. She started painting again in the late 1930s.

Αξία ασφάλισης

60.000

Μονάδα

el Στερλίνες

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

CC-0964/V.Stepanova-/C173-70

Κωδικός ΥΠΠΟ: 70, Κωδικός Κωστάκη: C173, Κωδικός Pictura: C288

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family

Λεπτομέρειες προέλευσης

Αποκτήθηκε από τη Natalia Babicheva

Βιβλιογραφία

Rudenstine: Russian Avant-Garde Art: The George Costakis Collection, εκδ. Abrams 1981.

Καφέτση Ι: Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930 Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, 6/12/1995-8/4/1996, Υπουργείο Πολιτισμού, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.

Lodder Chr., Russian Constructivism, Yale University 1983.
Κατασκευή, Ο Τάτλιν και ο κύκλος του, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη 2001.

Licht und Farbe: Licht und Farbe in der Russischen Avant-Garde. Die Sammlung Costakis aus dem Staatlichen Museum fur Zeitgenossische Kunst Thessaloniki, Martin-Gropius-Bau Βερολίνο 2004-2005, Dumont 2004.

Θεσσαλονίκη. Συλλογή Γιώργου Κωστάκη. Restart, [Κατάλογος ομώνυμης έκθεσης, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη 30.06.2018-16.09.2019], Θεσσαλονίκη 2018

Παρατηρήσεις

Σημειώσεις - Παρατηρήσεις Έργου: Πρόκειται για κολάζ.
Σημειώσεις - Παραπομπές Έργου: Αρχείο "Pictura"
Τίτλος/ Σημειώσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Rudenstine σ. 123, εικ. 87.
Καφέτση Ι, σ. 518, εικ. 335.
Licht und Farbe, σ. 185, εικ. 131.

Δημιουργία - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Rudenstine σ. 123, εικ. 87.
Καφέτση Ι, σ. 518, εικ. 335.
Licht und Farbe, σ. 185, εικ. 131.
Για τα βιογραφικά βλ. Rudenstine σ. 123, V. Rakitin, Καφέτση Ι, σ. 688.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Περιγραφή:“Φάκελος Inkhuk”

Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Παραπομπές: Καφέτση, εικ. 335.

Μετρήσεις - Παραπομπές: Λίστα SMCA07
Υλικά και Τεχνικές Περιγραφή: Κολάζ σε χαρτί

Επιγραφές/ Σημάνσεις - Σημειώσεις: Κατά τη Rudenstine και την Καφέτση Ι το έργο φέρει σφραγίδα του Inkhuk αρ. 16. Επίσης φέρει την υπογραφή της καλλιτέχνιδας πίσω : «Βαρστ». Βλ. Rudenstine σ. 123, εικ. 87, Καφέτση Ι, σ. 518, εικ. 335.
Επιγραφές/ Σημάνσεις - Παραπομπές: Λίστα SMCA07
Ιστορικό έργου: Το έργο ανήκει στο λεγόμενο Φάκελο Inkhuk (βλ. και Γενικό Πλαίσιο). Όλες οι εργασίες των μελών του Inkhuk που περιλαμβάνονται στο λεγόμενο Φάκελο Inkhuk, ανήκαν σε φάκελο του γλύπτη Babichev που η χήρα του παρέδωσε στο συλλέκτη Γιώργο Κωστάκη. Ο φάκελος περιλαμβάνει ομάδα 22 σχεδίων [Babichev, Ioganson, Korolev, Ladovsky, Medunetsky, Stenberg, Tarabukin και χωρίς σφραγίδα του Inkhuk των Popova (2) Bubnova (3) και Ioganson (2)], που αποτελούσαν ένα ξεχωριστό σχέδιο (πρόγραμμα) από την εποχή της συνεργασίας του καλλιτέχνη με το Inkhuk (Institut khudozhestevennoi kultury - Ινστιτούτο Ζωγραφικής Παιδείας). Κατά τη Rudenstine παρότι τα αρχεία του Inkhuk δεν ήταν προσβάσιμα γίνεται η υπόθεση ότι επειδή δεν φέρουν όλα τα έργα τη σφραγίδα το Inkhuk ενώ υπάρχουν κενά στην αρίθμηση όσων την έχουν, ο χαρτοφύλακας δεν είναι πλήρης και κάποια από τα έργα του αρχικά δεν ανήκαν εκεί. Ωστόσο καθώς σημαντικές συζητήσεις έλαβαν χώρα στο Inkhuk στις αρχές του 1921 και εμφανίστηκαν κάποιοι ρητοί ορισμοί των εννοιών «σύνθεση» και «κατασκευή», ο χαρτοφύλακας, που αποτελούσε προφανώς τμήμα αυτής της διαδικασίας ορισμού, ρίχνει φως σε αυτές τις έννοιες μέσα στο πλαίσιο της εργαστηριακής ομαδικής δουλειάς του Babichev. Βλ. επίσης και Γενικό Πλαίσιο.
Ιστορικό έργου - Παραπομπές: Rudenstine, σσ. 110, 125.

Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: Selim O.Khan – Magomedov, “Συζήτηση στο Ινστιτούτο Καλλιτεχνικής Παιδείας (Ίνχουκ) για το συσχετισμό Κατασκευής και Σύνθεσης”, Καφέτση Ι, σσ. 344-349
Selim O.Khan – Magomedov “Το INKhUK και η Κονστρουκτιβιστική Διαμάχη”, Κατασκευή, σσ. 220 και εξ.
Rudenstine, σ. 110-127.
Lodder, σ. 83 και εξ.

Τίτλοι συναφών έργων: Όλα τα υπόλοιπα έργα (ανάμεσά τους ένα ακόμη της ίδιας καλλιτέχνιδας) που ανήκουν στο λεγόμενο Φάκελο Inkhuk της Συλλογής Κωστάκη.

Συναφή έργα - Παραπομπές: Rudenstine, σσ. 110-127.
Καφέτση Ι, σσ. 343-363.
Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Rudenstine, σ. 110, 125.

Εκθέσεις/ Ιστορία Δανεισμών - Παραπομπές: Καφέτση Ι, σ. 518, εικ. 335.
Licht und Farbe, σ. 185, εικ. 131.

QR Code

https://dam.momus.gr/files/qr/qr-11094.png

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Με αφορμή τη θεωρητική συζήτηση που έλαβε χώρα στο Inkhuk επί σειρά τεσσάρων μηνών ως τον Απρίλιο του 1921 οι καλλιτέχνες της ρωσικής πρωτοπορίας και μέλη του Inkhuk (Babichev, Ioganson, Medunedsky, Rodchenko, Stenberg, Udaltsova κ.α.) επιδόθηκαν στο διάστημα αυτό σε εργασίες πάνω στο θέμα «Σύνθεση και Κατασκευή». Αυτό συνέβη συγκεκριμένα όταν, μετά την αποχώρηση του Kandinsky στα τέλη του 1920, τη διοίκηση στο Ινστιτούτο ανέλαβαν οι Rodchenko, Stepanova, Babichev και N. Briusova και το Inkhuk εστιάστηκε στην Ομάδα Αντικειμενικής Ανάλυσης. Ο Babichev κατάρτισε τότε ένα νέο πρόγραμμα με βασικές πλευρές τη θεωρητική (ανάλυση του έργου τέχνης, συνειδητό ορισμό των βασικών προβλημάτων της τέχνης (χρώματος, faktura, υλικού, κατασκευής κλπ) και την εργαστηριακή. Η τελευταία περιλάμβανε μια ομάδα εργασιών σύμφωνα με ανεξάρτητη πρωτοβουλία ή με ένα σχέδιο (“αποστολή”), και μέσα σε αυτό το πλαίσιο όλα τα μέλη κατέθεσαν εργασία στο θέμα «Σύνθεση και Κατασκευή». Μέσα σε αυτό το πρόγραμμα η Ομάδα Αντικειμενικής Ανάλυσης προοδευτικά εξελίχτηκε προς μια κονστρουκτιβιστική θεωρία της τέχνης.