MMA.CC.138

Item

Αντικείμενο/ Έργο

Κωδικός έργου
MMA.CC.138
Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου
el Έργο ζωγραφικής
en Painting
Μουσείο
el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης
en Museum of Modern Art
Συλλογή
el Συλλογή Κωστάκη
en Costakis Collection

Θέμα

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)
el Ρωσική Πρωτοπορία
el Σουπρεματισμός
en Russian Avantgarde
en Suprematism
en Painting
el Ζωγραφική

Τίτλοι ή Ονόματα

Τίτλος έργου
el Διακοσμητική Σύνθεση
en Decorative Composition

Δημιουργία

Δημιουργός
el Ροζάνοβα, Όλγα (1886-1918)
en Rozanova, Olga (1886-1918)
Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας
1916
Πιο πρώιμη χρονολογία (από)
1916
Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)
1916

Μετρήσεις

Ύψος σε εκατοστά
34,6
Πλάτος σε εκατοστά
34,1

Υλικά και Τεχνικές

Υλικά
el Γκουάς σε χαρτί
en Gouache on paper
Τεχνικές
el Γκουάς
en Gouache

Περιγραφή αντικειμένου

Περιγραφή έργου
el Διακοσμητική σύνθεση της Όλγας Ροζάνοβα, με εμφανείς επιρροές από τον Σουπρεματισμό, που μαρτυρούν τα διάσπαρτα γεωμετρικά σχήματα που οργανώνουν τη σύνθεση. Στο πίσω μέρος του έργου υπάρχει αφιέρωση της ζωγράφου στον Ρότσενκο.
en Decorative composition by Olga Rozanova, with obvious influences from Suprematism, as evidenced by the scattered geometric shapes that organize the composition. On the reverse side of the work is a dedication by the artist to Rochenko.

Δημιουργός

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού
el Η Όλγα Βλαντίμιροβνα Ροζάνοβα (Μαλένσκι, περιοχή Βλαντίμιρ, 21 Ιουνίου 1886 - Μόσχα, 7 Νοεμβρίου 1918) την περίοδο 1904-1910 παρακολούθησε μαθήματα στην ιδιωτική σχολή ζωγραφικής και γλυπτικής του A. Μπολσακόφ, στο Καλλιτεχνικό και Τεχνικό Ινστιτούτο Στρόγκανοφ (βραδινές τάξεις) και στο εργαστήριο του Iβάν Ντούντιν και του Κονσταντίν Γιουόν. Το 1911 εγκαταστάθηκε στην Πετρούπολη και για σύντομο διάστημα φοίτησε στη Σχολή Καλών Τεχνών Ζβάντσεβα (1911-1912). Ήταν ένα από τα πιο δραστήρια μέλη στο κίνημα της τέχνης της πρωτοπορίας στην Πετρούπολη και έγινε μέλος της «Ένωσης Νεολαίας» συμμετέχοντας τόσο στις εκθέσεις της (1910-1914) όσο και στο περιοδικό της. Εικονογράφησε εκδόσεις φουτουριστών ποιητών, όπως για παράδειγμα του Βελιμίρ Χλέμπνικοφ και του Αλεξέι Κρουτσόνιχ, τον οποίο παντρεύτηκε το 1916, αλλά και άλλων μεταξύ των οποίων: Ένα παιχνίδι στην κόλαση, μια συνεργασία των Χλέμπνικοφ και Κρουτσόνιχ, το οποίο επανεκδόθηκε το 1914 με εικονογραφήσεις δικές της και του Mαλέβιτς⋅ Φωλιά μικρής πάπιας με κακές λέξεις (1913) και Ας γκρινιάξουμε (1914) του Κρουτσόνιχ την ανθολογία Φουτουριστές: Βρυχώμενος Παρνασσός (1914)⋅ Το Υπέρλογο Βιβλίο του Κρουτσόνιχ και του Aλιάγκροφ (Ρομάν Γιάκομπσον) (1916)⋅ Πόλεμος και Οικουμενικός Πόλεμος, δύο συνεργασίες (1916) της Ροζάνοβα με τον Κρουτσόνιχ, εικονογραφημένες με μη παραστατικά κολάζ.
Πήρε μέρος σε πολλές εκθέσεις της πρωτοπορίας στην περίοδο 1915-1916 (Πρώτη Έκθεση Φουτουριστικής Ζωγραφικής: Τραμ V, Πετρούπολη 1915, Τελευταία Έκθεση Φουτουριστικής Ζωγραφικής: 0.10, Πετρούπολη, 1915, Το Μαγαζί και Βαλές-Καρό το 1916 στη Μόσχα). Από το 1916 ως το 1917 ήταν μέλος της ομάδας «Σουπρέμους» και το 1918 του Τμήματος Εικαστικών Τεχνών του Λαϊκού Κομισαριάτου Διαφώτισης (IZO NΑΡΚΟΜΠΡΟΣ). Μαζί με τον Ρότσενκο ήταν υπεύθυνοι στον Tομέα των Εφαρμοσμένων Τεχνών του IZO ΝΑΡΚΟΜΠΡΟΣ και βοήθησε να οργανωθούν τα Ελεύθερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ) σε πολλές επαρχιακές πόλεις. Ειδικεύτηκε στις εφαρμοσμένες τέχνες και σχεδίασε υφάσματα και εργόχειρα. Το 1919 πραγματοποιήθηκε μεταθανάτια έκθεση των έργων της στη Μόσχα στο πλαίσιο της Δέκατης Κρατικής Έκθεσης: Μη Αντικειμενική Δημιουργία και Σουπρεματισμός (Μόσχα, 1919). Έργα της παρουσιάστηκαν επίσης στην Πρώτη Έκθεση Ρωσικής Τέχνης στη «Γκαλερί βαν Ντίμεν» στο Βερολίνο το 1922.
en Olga Vladimirovna Rozanova (Melenski, Vladimir Province, June 21st, 1886; Moscow, November 8th, 1918) studied in Moscow from 1904 to 1910, at the private school of painting and sculpture of A.Bolshakov, at the Stroganov Art and Industry Institute as well as at the studios of Ivan Dudin and Konstantin Yuon. In 1911 she moved to St.Petersburg and briefly studied at the Zwantseewa School of Art. She was one of the most active members of the avant-garde in St.Petersburg and joined the “Union of Youth”, participating in its exhibitions and its magazine (1910-1914). She illustrated publications of the Futurist poets Velimir Khlebnikov and Aleksei Kruchenykh, who became her husband in 1916, and others, including A Game in Hell, a collaboration between Khlebnikov and Kruchenykh, which was reissued in 1914 with illustrations mad by Malevich and herself; A Little Duck’s Nest of Bad Words by Kruchenykh (1913); Let’s Grumble by Kruchenykh (1914); the miscellany Futurists: Roaring Parnassus (1914); Transrational Book by Kruchenykh and Aliagrov (Roman Jakobson) (1916). In 1916 Rozanova collaborated with Kruchenykh for two books, War and Universal War, which she illustrated with non-representational cut-paper collages.
She exhibited in most of the major avant-garde shows of 1915-1916, including First Futurist Exhibition of Paintings: Tramway V and The Last Futurist Exhibition of Pictures: O.10 in 1915 in Petrograd and The Store and Jack of Diamonds in 1916 in Moscow. From 1916 to 1917 she was a member of the “Supremus” group and in 1918 joined the People’s Commissariat for Enlightenment (IZO-NARCOMPROS), where, together with Rodchenko, she was in charge of the subsection for Applied Art and contributed to the development of the Free State Art Studios (SVOMAS) in several provincial towns. She also worked in the field of textile design and embroidery. A posthumous exhibition of her work was held in Moscow in 1919 which was shown within the framework of the Tenth State Exhibition: Non-objective Creation and Suprematism. Her work was included in the First Russian Art Exhibition, at the “Galerie van Diemen” in Berlin (1922).

Αξία/ Εκτίμηση

Αξία ασφάλισης
80.000
Μονάδα
el Στερλίνες

Τρέχουσα θέση/ φύλαξη

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση
el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη
Παλιός κωδικός
CC-0930/O.Rozanova-/250.78-285
Κωδικός ΥΠΠΟ: 285
Κωδικός Κωστάκη: 250.78
Κωδικός Pictura: C394

Ιδιοκτησία συλλογής

Τρόπος απόκτησης
el Αγορά
Προέλευση online
el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη
en Greek State purchase by the heirs of the Costakis family
Λεπτομέρειες προέλευσης
Δώρο στον Κωστάκη από την κόρη του Ρότσενκο

Βιβλιογραφία

Βιβλιογραφία
Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930. Η Συλλογή Κωστάκη, Γενική Επιμέλεια Άννα Καφέτση, Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, Αθήνα 1995.

Russian Avant-Garde. The George Costakis Collection. Angelica Zander Rudenstine (general editor), New York 1981, αρ. 1041, σελ. 456.

Παρατηρήσεις

Παρατηρήσεις
Σημειώσεις - Παραπομπές Έργου: Καφέτση εικ. 145, σελ. 212.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Περιγραφή:Ο «σουπρεματισμός» πρωτοπαρουσιάστηκε στην έκθεση «Τελευταία φουτουριστική έκθεση 0,10» στην Πετρούπολη το 1915. Τα σουπρεματιστικά έργα του Μαλέβιτς ήταν απαλλαγμένα από κάθε είδους αντικείμενο και παρουσίαζαν συνθέσεις γεωμετρικών σχημάτων και χρωμάτων που στόχο είχαν να δηλώσουν τον πρωτεύοντα ρόλο της φόρμας έναντι του περιεχομένου και να δηλώσουν ότι η φόρμα είναι αυτή που προσδίδει το περιεχόμενο και όχι το αντίθετο, όπως συνέβαινε έως τότε. Η λέξη «σουπρεματισμός» προέρχεται από τη λατινική ρίζα «suprem» (υπεροχή, κυριαρχία) και δηλώνει, σύμφωνα με τον Μαλέβιτς, την υπεροχή του χρώματος πάνω σε όλα τα άλλα τεχνικά μέρη του πίνακα. Ο Μαλέβιτς θεωρούσε τον εαυτό του ιδιότυπο ρεαλιστή, μόνο που έβλεπε τον ρεαλισμό σε μια φανταστική πραγματικότητα «στην οποία για να φτάσεις πρέπει να απομακρυνθείς από την ορατή πλευρά της ζωής». Ο Μαλέβιτς ίδρυσε την ομάδα «Supremus» στην οποία προσχώρησαν πολλοί καλλιτέχνες του κυβοφουτουρισμού όπως ο Ιβάν Κλιούν, η Λιουμπόβ Ποπόβα, η Ναντιέζντα Ουνταλτσόβα, η Όλγα Ρόζανοβα κ.α. ενώ στην πόλη Βιτέμπσκ διηύθυνε την σχολή καλών τεχνών «Ούνοβις» (Επιβεβαιωτές της Νέας Τέχνης) που στόχο είχε να αλλάξει μέσα από την τέχνη την αισθητική αντίληψη των ανθρώπων. Έμβλημα του σουπρεματισμού έγινε το «Μαύρο Τετράγωνο» (1915) το οποίο εξέφραζε το τέλος της παλιάς τέχνης και ταυτόχρονα την αρχή της καινούργιας.
Επιγραφές/ Σημάνσεις - Σημειώσεις: Στο πίσω μέρος, σύμφωνα με τον κατάλογο Καφέτση, υπάρχει αφιέρωση στο Ροτσενκο, κάτι που δεν αναφέρεται στο αρχείο Getty.
Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Καφέτση, 478.

Other metadata

Επιπρόσθετες πληροφορίες
Η ιστορία των καλλιτεχνικών κινημάτων της «ρωσικής πρωτοπορίας» οριοθετείται κατά προσέγγιση στα χρόνια ανάμεσα στο 1910 και το 1930. Στα χρόνια αυτά μεσολαβεί η επανάσταση του Οκτωβρίου 1917 και η αλλαγή του πολιτικού συστήματος στη Ρωσία. Από τις αρχές του 20ου αιώνα στη Ρωσία διαμορφώθηκαν ορισμένες προϋποθέσεις υλικές, κοινωνικές και αισθητικές που κατέστησαν εύφορο το έδαφος για τη δημιουργία και ανάπτυξη πειραματικών καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων. Οι υλικές προϋποθέσεις αφορούσαν τα νέα τεχνολογικά επιτεύγματα (τηλέφωνο, τηλέγραφος, κινηματογράφος, αεροπλάνο κ.α.), τον εξηλεκτρισμό, την εκβιομηχάνιση, τον νέο αστικό χωροταξικό σχεδιασμό. Οι κοινωνικές προϋποθέσεις αφορούσαν την δηλωμένη από το 1905 λαϊκή επιθυμία για κοινωνικές αλλαγές λόγω της ανυπαρξίας εργατικού δικαίου και της συνεχιζόμενης φεουδαρχικής κατάστασης στην αγροτική οικονομία. Η κοινωνική δυσαρέσκεια εξαπλώθηκε σε όλα τα κοινωνικά στρώματα μετά την ήττα της Ρωσίας στον ρωσο-ιαπωνικό πόλεμο του 1905 και κυρίως μετά την μεγάλη οικονομική και διοικητική κρίση που ξέσπασε λόγω του ανοιχτού μετώπου στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η παρακμή στην οποία είχε οδηγηθεί η παλαιότερη τέχνη σε συνδυασμό με την επαναστατική νοοτροπία που είχε καταλάβει τα ρωσικά κοινωνικά στρώματα οδήγησαν στην αναζήτηση νέων μορφών τέχνης, συχνά μέσα από τη λαϊκή παράδοση, την αγιογραφία, την παιδική ζωγραφιά. Η επικράτηση της μορφής έναντι του περιεχομένου έγινε βασική αρχή των νέων πειραματισμών, εκδηλώθηκε θεωρητικά με τον φορμαλισμό και οδήγησε στην άνθηση όλων των τεχνών. Εκτός από τις εικαστικές τέχνες, μιλούμε για πρωτοπορία στο θέατρο, τον κινηματογράφο, την λογοτεχνία, τη μουσική. Συναντούμε επίσης την εφαρμογή της κάθε μορφής ριζοσπαστικής καλλιτεχνικής έκφρασης στην καθημερινή ζωή. Οι καλλιτέχνες της πρωτοπορίας σχεδίαζαν θεατρικά κοστούμια και σκηνικά, εξέδρες για λαϊκές συγκεντρώσεις, υφάσματα και στολές εργασίας, οικιακά σκεύη, είδη καθημερινής χρήσης, με σκοπό να φέρουν την τέχνη στη ζωή, να καταργήσουν τις αστικές διακρίσεις. Μετά το 1917 ιδρύθηκαν νέοι θεσμοί και ιδρύματα που υποστήριζαν την τέχνη της πρωτοπορίας. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1920 άρχισε να σκληραίνει σταδιακά η στάση του καθεστώτος απέναντι στα κινήματα και τους εκπροσώπους της πρωτοπορίας, με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική επιβολή το 1934 του δόγματος του «σοσιαλιστικού ρεαλισμού» και την καταδίκη της πρωτοποριακής τέχνης από το σταλινισμό, μία καταδίκη που συνδέθηκε στις περισσότερες περιπτώσεις με προσωπικές διώξεις εναντίον των καλλιτεχνών και με απαγόρευση έκθεσης των έργων τους.