MMA.CC.190

Item

Αντικείμενο/ Έργο

Κωδικός έργου
MMA.CC.190
Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου
el Σχέδιο
en Drawing
Μουσείο
el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης
en Museum of Modern Art
Συλλογή
el Συλλογή Κωστάκη
en Costakis Collection

Θέμα

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)
el Ρωσική Πρωτοπορία
el Κονστρουκτιβισμός
el Μοντέρνα τέχνη
en Russian Avantgarde
en Constructivism
en Modern art

Τίτλοι ή Ονόματα

Τίτλος έργου
el Σύνθεση
en Composition

Δημιουργία

Δημιουργός
el Ιόγκανσον, Καρλ (1890-1929)
en Ioganson, Karl (1890-1929)
Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας
1921
Πιο πρώιμη χρονολογία (από)
1921
Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)
1921

Μετρήσεις

Ύψος σε εκατοστά
24.1
Πλάτος σε εκατοστά
32.3

Υλικά και Τεχνικές

Υλικά
en Μολύβι, χρωματιστά μολύβια, μελάνι και γεωμετρικά όργανα σε χαρτί
el Pencil, coloured pencils, ink and geometric instruments on paper
Τεχνικές
el Ξυλομπογιά, μολύβι, μελάνι και γεωμετρικά όργανα
en Coloured pencil, pencil, ink and geometrical instruments

Περιγραφή αντικειμένου

Περιγραφή έργου
el Ένα από τα κέντρα διαμόρφωσης της αντίληψης του κονστρουκτιβισμού και της παραγωγικής τέχνης ήταν το Ινστιτούτο Καλλιτεχνικής Παιδείας (1920-1924). Το 1921 ήταν μια χρονιά ορόσημο στην ιστορία του ΙΝΧΟΥΚ από την άποψη της μεγάλης μεταστροφής που πραγματοποιήθηκε με το σύνθημα «από την απεικόνιση στην κατασκευή». Ο Καρλ Ιόγκανσον δημιούργησε δύο οριακά σχηματοποιημένα σχέδια, τα οποία εκτέλεσε με χρωματιστά μολύβια, το ένα από τα δύο είναι η εν λόγω Σύνθεση.
en One of the centres for the formation of the concept of constructivism and productive art was the Institute of Artistic Education (1920-1924). 1921 was a milestone year in the history of the INHUK in terms of the great shift that took place under the motto 'from representation to construction'. Karl Ioganson created two borderline schematic drawings, which he executed with coloured pencils, one of which is this Composition.

Δημιουργός

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού
el Γεννήθηκε γύρω στο 1890 στη Λετονία. Πέθανε στη Μόσχα το 1929. Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Ρίγας στις αρχές της δεκαετίας του ’10 και στη Σχολή Τεχνών Πένσα το 1915- 1916. Από το 1918 έζησε στη Μόσχα. Έγινε μέλος του Ίνχουκ Μόσχας το 1920 και της Πρώτης Ομάδας Εργασίας Κονστρουκτιβιστών το 1921. Την ίδια χρονιά συμμετείχε στην έκθεση της Ομπμόχου και το 1922- 1923 στην πρώτη Έκθεση Ρωσικής Τέχνης στο Βερολίνο και το Άμστερνταμ.
en Born circa 1890, Latvia, died 1929 in Moscow. He studied at the Riga Art School in the early 1910s and at the Pensa Art School in 1915- 1916. After 1918 he lived in Moscow. He became a member of Inkhuk Moscow in 1920 and in 1921 one of the signatories of the First Working Group of Constructivists. He also participated in the Obmokhu exhibition and in the First Russian Art Exhibition in Berlin and Amsterdam in 1922- 1923.

Αξία/ Εκτίμηση

Αξία ασφάλισης
40.000
Μονάδα
el Στερλίνες

Τρέχουσα θέση/ φύλαξη

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση
el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη
Παλιός κωδικός
CC-0169/K.Ioganson-/C186 recto-199
Κωδικός ΥΠΠΟ: 199, Κωδικός Κωστάκη: C186 recto, Κωδικός Pictura: C408

Ιδιοκτησία συλλογής

Τρόπος απόκτησης
el Αγορά
Προέλευση online
el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη
en Greek State purchase by the heirs of the Costakis family
Λεπτομέρειες προέλευσης
Ο Γιώργος Κωστάκης το απέκτησε μαζί με τον φάκελο ΙΝΧΟΥΚ από τη χήρα του Αλεξέι Μπάμπιτσεφ, Νατάλια Μπάμπιτσεβα

Βιβλιογραφία

Βιβλιογραφία
Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930. Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, επιμ. Άννα Καφέτση, Αθήνα 1995, σελ. 361 & 520
• Θεσσαλονίκη. Συλλογή Γιώργου Κωστάκη. Restart, Θεσσαλονίκη 2018, σελ. 216 (κατάλογος έκθεσης)
Maria Gough, The artist as producer. Russian Constructivism in Revolution, University of California Press, San Francisco 2005.
Viacheslav Koleichuk, «Karl Ioganson – Izobretatel’» pp. 175-176 from the catalogue Velikaia Utopia, ed. Galart, Moscow 1993.
Selim Ο. Khan-Magomedov, Συζήτηση στο Ινστιτούτο Καλλιτεχνικής Παιδείας (ΙΝΧΟΥΚ) για το συσχετισμό Κατασκευής και Σύνθεσης (Ιανουάριος – Απρίλιος 1921), στον κατάλογο Καφέτση, 344-349.
Μαρία Τσαντσάνογλου, "Τρεις Λετονοί της Ρωσικής Πρωτοπορίας, Aleksei Drevin, Ivan Klutsis, Karel Ioganson" Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη, 2007.

Παρατηρήσεις

Παρατηρήσεις
Σύνθεση. 1921. Χρωματιστό μολύβι, μολύβι, μελάνι και γεωμετρικά όργανα σε χαρτί. 24.1 x 32.3. Υπογραφή, χρονολογία και σημείωση πίσω: Κάρελ Ιόγκανσον 7 Απριλίου 1921. Σχέδιο για σύνθεση: Νεκρή φύση./ Η σύνθεση σε επίπεδο και στο χώρο είναι η γεωμετρικοποίηση τους. Αντικείμενα. Μήλο, μπουκάλι, ποτήρι, τραπέζι και ύφασμα. Σφραγίδα του Ίνχουκ αρ. 18. Ίνχουκ.


Σημειώσεις - Παραπομπές Έργου: Καφέτση αρ.321, σελ. 351.
Ταξινόμηση - Παρατηρήσεις: κονστρουκτιβισμός
Δημιουργία - Παραπομπές: Καφέτση, 674.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Περιγραφή:Από το φθινόπωρο του 1920 ως την άνοιξη του 1921 το Ινστιτούτο Καλλιτεχνικής Παιδείας (ΙΝΧΟΥΚ) της Μόσχας οργάνωσε υπό τον συντονισμό του Αλεξέι Μπάμπιτσεφ (μετά την αποχώρηση του ιδρυτικού διευθυντή Βασίλι Καντίνσκι) ένα εργαστήριο με θέμα την μελέτη της σχέσης "σύνθεσης" και "κατασκευής". Υπήρξε ένας δημιουργικός διάλογος που τελικά έβαλε τις βάσεις της θεωρίας του κονστρουκτιβισμού. Ο Γιώργος Κωστάκης απέκτησε στη συλλογή του από την Νατάλια Μπάμπιτσεβα, χήρα του Αλεξέι Μπάμπιτσεφ, φάκελο με πολλά από τα σχέδια που προέκυψαν από την μελέτη της σχέσης "σύνθεση" και "κατασκευή". Με τους τίτλους αυτούς έχουν σωθεί στη συλλογή Κωστάκη ζεύγη σχεδίων των Αλεξέι Μπάμπιτσεφ, Κάρελ Ιόγκανσον, Μπορίς Κορολιόφ, Νικολάι Λαντόφσκι, Κονσταντίν Μεντουνέτσκι, Λιουμπόβ Ποπόβα, Βλαντίμιρ Στένμπεργκ, Βαρβάρα Στεπάνοβα, Νικολάι Ταραμπούκιν και από ένα σχέδιο των Αλεξάντρ Ρότσενκο ("σύνθεση") και Ιβάν Κλιούν ("κατασκευή").
Επιγραφές/ Σημάνσεις - Παραπομπές: Καφέτση, 516.
Περιγραφή - Παραπομπές: Magomedov, Συζήτηση στο Ινστιτούτο Καλλιτεχνικής Παιδείας (ΙΝΧΟΥΚ), στον κατάλογο Καφέτση, 344-349.
Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: Τσαντσάνογλου, "Τρεις Λετονοί της Ρωσικής Πρωτοπορίας".
Τίτλοι συναφών έργων: Karel Ioganson, Σύνθεση (C185), χρωματιστό μολύβι και μολύβι σε χαρτί, Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, Θεσσαλονίκη.

Other metadata

Επιπρόσθετες πληροφορίες
«Στη ζωγραφική και στη γλυπτική» ανέφερε ο Ιόγκανσον κατά τη μελέτη των σχεδίων, «δεν υπάρχει κατασκευή, υπάρχει μόνο ψευδοκατασκευή. Αυτό επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι όλα τα σχέδια που εκτίθενται δεν είναι ούτε κατασκευές, ούτε συνθέσεις, αλλά μόνο πίνακες. Όλες οι δομήσεις ακόμα και οι πλέον ογκώδεις, δομούνται βάσει του σταυρού. Εκείνο που έδωσα δεν είναι μια αυθύπαρκτη κατασκευή, αλλά μια απεικόνιση του θεμελίου βάσει τη οποίου αυτή δομείται, δηλαδή του σταυρού».
Ο παλιός συμφοιτητής του Ντρέβιν και συγκάτοικός του τα πρώτα χρόνια της Μόσχας, ο Κάρλ Ιόγκανσον αναζητά εντελώς διαφορετικές κονστρουκτιβιστικές προσεγγίσεις για την τέχνη του. Είναι, εξάλλου, γλύπτης και ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την ρόλο της κατασκευής και την σύνθεση της αρχιτεκτονικής και της τεχνολογίας με τη γλυπτική. Στη Δεύτερη Ανοιξιάτικη Έκθεση της Ένωσης Νέων Καλλιτεχνών το 1921 ο Ιόγκανσον πρωτοπαρουσιάζει τα πρώτα γλυπτά του. Πρόκειται για μια σειρά λεπτών κατασκευών από μέταλλο, ξύλο και σύρμα που πατούν σε τριγωνικές βάσεις και ισορροπούν χάρη στη μαθηματικά μελετημένη από τον καλλιτέχνη σχέση μεταξύ έντασης και σταθερότητας. Στις κατασκευές αυτές, οι οποίες πρωτοδημιουργήθηκαν στο Ινστιτούτο Καλλιτεχνικής Παιδείας (ΙΝΧΟΥΚ) της Μόσχας το 1921 όταν ζητήθηκε από τους καλλιτέχνες να διευκρινίσουν τη διαφορά ανάμεσα στις έννοιες «σύνθεση» και «κατασκευή», η παραμικρή μετατόπιση οδηγεί σε διαφοροποίηση της ισομερούς κατανομής έντασης με αποτέλεσμα την κατάρρευση της κατασκευής. Τόσο ο Ρώσος γλύπτης Βιατσεσλάβ Κολεϊτσούκ, ο οποίος έφτιαξε κάποιες ανακατασκευές του Ιόγκανσον, όσο και η ιστορικός τέχνης Μαρία Γκοφ από το Πανεπιστήμιο Στάνφορτ που μελέτησε το έργο του Ιόγκανσον, υποστηρίζουν ότι ο καλλιτέχνης ήταν αυτός που πρώτος ανακάλυψε τη θεωρία της σταθερότητας μέσω έντασης, αυτό που στα αγγλικά ονομάζεται tensegrity ή tensial integrity και αναπτύσσεται από τον αμερικανό γλύπτη B. Fuller μόλις στη δεκαετία του 1950. Ορισμένες από τις κατασκευές ταξίδεψαν στο Βερολίνο στην Πρώτη Έκθεση Ρώσων Καλλιτεχνών που διοργανώθηκε εκεί το 1922. Ο Μοχόλι – Ναντζ εντυπωσιάστηκε ιδιαίτερα από τα έργα του Ιόγκανσον και ένα από αυτά το δημοσίευσε για την εικονογράφηση του κειμένου του με τίτλο «Από το Υλικό στην Αρχιτεκτονική» το 1929, χρονιά που έφυγε πρόωρα από τη ζωή ο καλλιτέχνης. Πρέπει να επισημανθεί πως τα ελάχιστα σωζόμενα έργα του Κάρλ Ιόγκανσον και ο πρόωρος θάνατός του δυσκολεύει την ολοκληρωμένη τεκμηρίωση του έργου αυτού του εξαιρετικά ενδιαφέροντα αυτού καλλιτέχνη με αποτέλεσμα τα τέσσερα σχέδια που σώζονται σήμερα στη συλλογή Κωστάκη στο ΚΜΣΤ να είναι ιδιαίτερα πολύτιμα. Πρόκειται για δυο μελέτες κατασκευών, η μία απεικονίζει ένα ηλεκτρικό κύκλωμα και για ένα ζευγάρι σχεδίων που μελετούν τη σχέση σύνθεσης και κατασκευής.