Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

MMA.CC.200

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Σχέδιο

en Drawing

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

el Μελέτη

el Μοντέρνα τέχνη

en Russian Avantgarde

en Study

en Modern art

Τίτλος έργου

el Χρωματική μελέτη (recto) || Χρωματική μελέτη (verso)

en Colour Study (recto) || Colour Study (verso)

Δημιουργός

el Κλούτσις, Γκούσταβ (1895-1938)

en Klucis, Gustav (1895-1938)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

1924 - 1930

Πιο πρώιμη χρονολογία (από)

1924

Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)

1930

Ύψος σε εκατοστά

20,3

Πλάτος σε εκατοστά

17

Υλικά

el Γκουάς, μολύβι και μελάνι σε διπλωμένο χαρτί

en Gouache, pencil and ink on folded paper

Περιγραφή έργου

el Χρωματικός δίσκος διαχωρισμένος σε είκοσι τέσσερα όμοια κυκλικά τμήματα ακτινωτής διάταξης που ξεκινούν από κοινό λευκό κύκλο στο κέντρο και αποδίδουν αποχρώσεις των βασικών και των συμπληρωματικών τους χρωμάτων (recto).
Στην πίσω πλευρά του χαρτιού και σε κατακόρυφη διάταξη είναι σχεδιασμένα τέσσερα στερεά (κύβοι ή ορθογώνια παραλληλεπίπεδα), σε αξονομετρική απόδοση, το ένα κάτω από το άλλο, από τα οποία το πρώτο είναι εμφανώς μικρότερο από τα άλλα τρία. Τα στερεά είναι ειδωμένα από πάνω, έτσι ώστε να φαίνεται η άνω και οι δύο πλαϊνές έδρες τους, ενώ κάθε πλευρά του ίδιου στερεού εμφανίζεται χρωματισμένη με διαφορετικό χρώμα (verso).

en Colour disc divided into twenty-four identical circular sections of radial arrangement starting from a common white circle in the centre and rendering shades of the primary and complementary colours (recto).
On the reverse side of the paper and in a vertical arrangement are drawn four solids (cubes or rectangular parallelepipeds), in axonometric rendering, one below the other, the first of which is obviously smaller than the other three. The solids are seen from above, so that their upper and two side faces are visible, and each side of the same solid is shown in a different colour (verso).

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Ο Γκούσταβ Γκουστάβοβιτς Kλούτσις (Ρουιένα, κοντά στο Βόλμαρ, Λετονία, 16 Ιανουαρίου 1895 - εκτελέστηκε το 1938) σπούδασε στην Παιδαγωγική Σχολή του Βόλμαρ (1911-1912) και στη συνέχεια παρακολούθησε μαθήματα στη Σχολή Καλών Τεχνών της Ρίγα (1913-1915). Το 1914 εγκαταστάθηκε στην Πετρούπολη, όπου σπούδασε στη Σχολή της Εταιρείας για την Προώθηση των Τεχνών (1915-1917) και ταυτόχρονα δούλεψε σαν σκηνογράφος στο Εργατικό Θέατρο Oχτένσκι. Tα χρόνια 1918-1921 σπούδασε στα Ελεύθερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ) και στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) της Μόσχας. To 1918 συνάντησε τον Mαλέβιτς και το 1920 μαζί με τον Aντουάν Πέβσνερ και τον Ναούμ Γκάμπο συμμετείχε σε έκθεση στο Περίπτερο της Λεωφόρου Τβερσκόι της Μόσχας. Στις αρχές της δεκαετίας του 1920 ήταν ένα από τα πιο δραστήρια μέλη της πρωτοπορίας. Δημιούργησε πίνακες, χαρακτικά και φωτομοντάζ, σχεδίασε αφίσες, εκθέσεις, εγκαταστάσεις και ασχολήθηκε με την τυπογραφία. Το 1922 συμμετείχε στην Πρώτη Έκθεση Ρωσικής Τέχνης στην «Γκαλερί βαν Ντίμεν» στο Βερολίνο. Το 1924 ξεκίνησε να διδάσκει στα ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ, με ειδικότητα τη θεωρία του χρώματος. Πρότεινε να δημιουργηθεί στα ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ ένα ξεχωριστό εργαστήριο για την τέχνη της προπαγάνδας, το «Εργαστήριο της Επανάστασης», το οποίο θα αντικαθιστούσε τις παραδοσιακές σχολές. Το 1928 υπήρξε ιδρυτικό μέλος της ομάδας «Οκτώβρης». Η ζωγραφική του, μαζί με τα έργα των Λισίτσκι και Σένκιν, αποτελεί μια ξεχωριστή τάση στο σουπρεματισμό τη δεκαετία του 1920, διαφορετική από το θεωρητικό πρόγραμμα του Mαλέβιτς. Τη δεκαετία του 1930 συνέχισε να ασχολείται με το γραφιστικό σχέδιο και την τυπογραφία. Το 1937 υπήρξε ένας από τους σχεδιαστές του σοβιετικού περιπτέρου στην Παγκόσμια Έκθεση στο Παρίσι.

en Gustav Gustavovich Klucis (Ruiena, near Volmar- Valmiera, Latvia, January 16th, 1895; executed in 1938) studied at the Teacher’s Seminary in Volmar (1911-1912) and he also attended the School of Fine Arts in Riga (1913-1915). In 1914 he moved to Petrograd and he attended the School of the Society for the Encouragement of the Arts (1915-1917). At the same time he worked as a stage designer at the Okhtenskii Workers’ Theatre. From 1918 to 1921 he studied in Moscow at the Free State Art Studios (SVOMAS). In 1918 he met Kazimir Malevich. In 1920 he took part with Antoine Pevsner and Naum Gabo in an exhibition at the Tverskoi Boulevard Pavilion in Moscow. In the early 1920’ he was an active member of the Moscow avant-garde. He produced paintings, prints and photomontages and designed posters, exhibitions, installations and was interested in typography. In 1922 he participated in the First Russian Art Exhibition in the “Galerie van Diemen” in Berlin. In 1924 he started teaching at the Higher State Art-Technical Studios (VKHUTEMAS), with specialization in the theory of colour. He proposed the creation of a single studio for propaganda art, a "Studio of the Revolution", as a section of the VKHUTEMAS, so as to take the place of the traditional faculties. In 1928 he was one of the founding members of the “October” group. Klucis’ painting, as well as the works of Lissitzky and Senkin, forms a distinct group within Suprematism in the 1920s, different from Malevich’s theoretical programme. In the 1930s he continued working as a poster and graphic designer. In 1937 he was one of the designers of the Soviet Pavilion at the Paris World Fair.

Αξία ασφάλισης

10.000

Μονάδα

el Στερλίνες

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

CC-0444/G.Klutsis-/C350-567

Κωδικός ΥΠΠΟ: 567, Κωδικός Κωστάκη: C499 recto/verso, Κωδικός Pictura: C350

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family

Λεπτομέρειες προέλευσης

Αποκτήθηκε από την σύζυγο του καλλιτέχνη Β.Ι. Κουλάγκινα.

Βιβλιογραφία

• Θεσσαλονίκη. Συλλογή Γιώργου Κωστάκη. Restart, Θεσσαλονίκη 2018, σελ. 230 (κατάλογος έκθεσης)

Rudenstine: Russian Avant-Garde Art: The George Costakis Collection, εκδ. Abrams 1981.

Καφέτση Ι: Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930 Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, 6/12/1995-8/4/1996, Υπουργείο Πολιτισμού, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, σελ. 363 & 520-521

Gustav Klucis, Retrospective, Museum Fridericianum, Κάσελ 1991.

C. A. Lodder, Constructivism: From Fine Art into Design, Russia 1913-1933, Yale University Press, 1982.

Licht und Farbe: Licht und Farbe in der Russischen Avant-Garde. Die Sammlung Costakis aus dem Staatlichen Museum fur Zeitgenossische Kunst Thessaloniki, Martin-Gropius-Bau Βερολίνο 2004-2005, Dumont 2004.

Παρατηρήσεις

Οι διαστάσεις του φύλλου ανοιχτού είναι: 20.4 x 34 εκ.

Σημειώσεις - Παρατηρήσεις Έργου: Σύμφωνα με τη λίστα SMCA07 πρόκειται για "2 images Recto Verso". Σύμφωνα με την ίδια πηγή πρόκειται για σελίδες από σημειωματάριο («Recto and verso are pages from notebook).

Σημειώσεις - Παραπομπές Έργου: Αρχείο "Pictura"
Τίτλος/ Σημειώσεις - Παρατηρήσεις: Αρχείο "Pictura" : Χρωματικές μελέτες
Καφέτση Ι: Χρωματικός κύκλος (recto).
Gustav Klucis: Χρωματική μελέτη (μετάφραση της συντάκτριας)
Rudenstine: Χωρίς τίτλο

Τίτλος/ Σημειώσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Καφέτση Ι, σ. 520, εικ. 348 (recto).
Gustav Klucis, Wl.ΙV, 13, σ. 364 (recto).
Rudenstine, σ. 219, εικ. 389 (recto).
Licht und Farbe, σ. 233, εικ. 193 (recto), σ. 234, εικ. 194 (verso).

Δημιουργία - Παραπομπές: Καφέτση Ι, σ. 520, εικ. 348 (recto).
Gustav Klucis, Wl.ΙV, 13, σ. 364 (recto).
Rudenstine, σ. 219, εικ. 389 (recto).
Licht und Farbe, σ. 233, εικ. 193 (recto), σ. 234, εικ. 194 (verso).
Για τα βιογραφικά βλ. Rudestine, σ. 206 και V. Rakitin, Καφέτση I, σ. 675.

Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Παραπομπές: Βλ. Καφέτση Ι, εικ. 348 (recto).
Μετρήσεις - Παραπομπές: Λίστα SMCA07
Υλικά και Τεχνικές Περιγραφή: Γκουάς, μελάνι και υδατόχρωμα σε χαρτί (recto)
Γκουάς, μελάνι και υδατόχρωμα σε χαρτί κολλημένο σε χαρτί (verso)

Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Στα αρχείο "Pictura" και Καφέτση Ι το υπόστρωμα περιγράφεται ως “διπλωμένο χαρτί”.
Αρχείο "Pictura" : Verso: Γκουάς και μολύβι σε διπλωμένο χαρτί
Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Στα αρχείο "Pictura" και Καφέτση Ι το υπόστρωμα περιγράφεται ως “διπλωμένο χαρτί”.
Αρχείο "Pictura" : Verso: Γκουάς και μολύβι σε διπλωμένο χαρτί
Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Στα αρχείο "Pictura" και Καφέτση Ι το υπόστρωμα περιγράφεται ως “διπλωμένο χαρτί”.
Αρχείο "Pictura" : Verso: Γκουάς και μολύβι σε διπλωμένο χαρτί
Υλικά και Τεχνικές - Παραπομπές: Λίστα SMCA07
Αρχείο "Pictura"

Επιγραφές/ Σημάνσεις - Παραπομπές: Λίστα SMCA07
Ιστορικό έργου: Κατά τη Rudenstine το έργο ανήκει στο σύνολο παραδειγμάτων μελετών του χρώματος της Συλλογής Κωστάκη από την περίοδο μετά το 1924 – όταν σύμφωνα με την ίδια πηγή ο Klutsis μαζί με τον Sergei Kravtsov είχε αναλάβει τη διδασκαλία του μαθήματος του χρώματος στον τομέα της ξυλουργικής (βλ. και Γενικό Πλαίσιο) – οι οποίες είναι πιθανόν να εικονογραφούν θέσεις της μεθόδου του. Η διδασκόμενη ύλη περιλάμβανε ιστορική θεωρία, φυσικές ιδιότητες και αρχές, τη δράση του χρώματος σε διάφορες επιφάνειες, τη μείξη χρωμάτων και την αλληλεπίδραση των χρωμάτων (βλ. Rudenstine σ. 219 και γενικότερα για το πρόγραμμα μαθημάτων στα Vkhutemas βλ. C. A. Lodder, Constructivism: From Fine Art into Design, Russia 1913-1933, Yale University Press, 1982).

Ιστορικό έργου - Παραπομπές: Gustav Klucis, σσ. 138 και εξ., Wl.ΙV, 16, σ. 364.
Rudenstine, σ. 219, εικ. 392.
Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: Rudenstine, σ. 206.
V. Rakitin, Καφέτση Ι, σ. 688.
Gustav Klucis, σσ. 138 και εξ.
Τίτλοι συναφών έργων: Όλες οι χρωματικές μελέτες του καλλιτέχνη της ίδιας περιόδου.

Συναφή έργα - Παραπομπές: Καφέτση Ι, σσ. 362-363
Rudenstine, σσ. 219-220
Licht und Farbe, σσ. 233-236
Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Rudenstine, σ. 206.
Καφέτση Ι, σ. 520, εικ. 348.

Εκθέσεις/ Ιστορία Δανεισμών - Παραπομπές: Καφέτση Ι, σ. 520, εικ. 348.
Gustav Klucis, Wl.ΙV, 13, σ. 364.
Licht und Farbe, σ. 233, εικ. 193 (recto), σ. 234, εικ. 194 (verso).

QR Code

https://dam.momus.gr/files/qr/qr-11313.png

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Στη δεκαετία του 1920 ο καλλιτέχνης συνδέεται με την ομάδα των παραγωγιστών (μαζί με τους Popova, Rodchenko, Stepanova και Vesnin) στο Inkhuk προσπαθώντας να συνδυάσει τους σχεδιαστικούς πειραματισμούς του με τις ανάγκες της κοινωνικής προπαγάνδας. Δουλεύει εκτεταμένα στην αφίσα και το σχεδιασμό βιβλίου. Παράλληλα προτείνει στα Vkhutemas τη δημιουργία εργαστηρίου για την προπαγανδιστική τέχνη. Παρά τα ποικίλα, πρακτικά κυρίως προβλήματα που αντιμετώπισε ως προς αυτό, από το 1924 ασχολείται με τη διδασκαλία του χρώματος στη βασική εκπαίδευση και στα τμήματα Γραφιστικής, Μετάλλου, Ξύλου και Αρχιτεκτονικής στην ίδια σχολής, ενώ ήδη από το 1921 διαμένει με τη σύζυγό του στην ίδια γειτονιά με πολλούς καλλιτέχνες όπως τους Drevin και Udaltsova, Falk, Kuprin, Ladovski, Rodchenko και Stepanova, πίσω από τη σχολή των Vkhutemas.