Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

MMA.CC.241

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

en Sculpture

el Γλυπτό

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

el Παραγωγισμός

el Κονστρουκτιβισμός

el Μοντέρνα τέχνη

en Russian Avantgarde

en Productivism

en Constructivism

en Modern art

Τίτλος έργου

el Στήριγμα φτερού για το “Λετάτλιν”

en Sculpture Wing Strut for LETATLIN

Δημιουργός

el Τάτλιν, Βλαντίμιρ (1885-1953)

en Tatlin, Vladimir (1885-1953)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

1929 - 1932

Πιο πρώιμη χρονολογία (από)

1929

Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)

1932

Μήκος σε εκατοστά

240

Υλικά

el Ιτιά και φελλός

en Willow and cork

Περιγραφή έργου

el Στήριγμα φτερού από την πτητική μηχανή “Λετάτλιν”. 1929- 1932. Ξύλο ιτιάς και φελλός. Μήκος: 240. Το τελευταίο πειραματικό σχέδιο του Τάτλιν ήταν η ιπτάμενη συσκευή ή αεροποδήλατο, το Λετάτλιν, όνομα σύνθετο από το επίθετο του και τη ρωσική λέξη “λετάτ” που σημαίνει “πετώ”. Μεταξύ των ετών 1929 και 1932, ο Τάτλιν κατασκεύασε τρεις πανομοιότυπες σχεδόν συσκευές, τις οποίες εξέθεσε στη Μόσχα το 1932. Η εργασία εκτελέστηκε στον εργαστήριο του στη Μονή Νοβοντέβιτσι με τη βοήθεια μιας ομάδας που περιελάμβανε τους Αλεξέι Σότνικοφ, Γκεόργκι Παβιλόνοφ, Αλεξάντρ Στσιπίτσιν και Αλεξέι Ζελένσκι. Το στήριγμα φτερού ήταν πρόσθετο κομμάτι που ο Τάτλιν έδωσε τελικά στον Ζελένσκι, η χήρα του οποίου το πούλησε στον Κωστάκη μετά το θάνατο του γλύπτη. Ο Τάτλιν ήλπιζε πως το Λετάτλιν θα κατασκευαζόταν τελικά μαζικά και θα γινόταν είδος καθημερινής χρήσης όπως το ποδήλατο. Η ιδέα πρέπει να είναι παλιά, πολύ προ του τέλους της δεκαετίας του 1920. Αν κρίνουμε από ένα σχόλιο του ποιητή Χλέμπνικοφ το 1912, Ο Τάτλιν είχε κατα νου μια ιπτάμενη συσκευή ήδη εκείνη την εποχή και , σύμφωνα με τον Ν. Τριάσκιν, δούλευε ένα πρόπλασμα όταν ζούσε στο Κιέβο το 1926. Κατά το σχεδιασμό της κατασκευής του, ο Τάτλιν εγκατέλειψε τον εγκωμιασμό της τεχνολογίας της μηχανής που είχε χαρακτηρίσει το Μνημείο στην Τρίτη Διεθνή. Αυτή τη φορά στράφηκε και μελέτησε τη φύση, όπως ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, με σκοπό να την αναδημιουργήσει. Οι φυσικές δομές των μικρών γερανών και ο τρόπος προσαρμογής τους στο πρόβλημα της πτήσης έθεσαν τη βάση για τη μηχανική και τη μορφή του Λετάτλιν. Ο Τάτλιν δήλωσε πως η συσκευή του δομείται πάνω στην αρχή της αξιοποίησης των ζώντων οργανικών μορφών (“Η Τέχνη στην Τεχνολογία”). Απέφυγε όσο μπορούσε τα υλικά της σύγχρονης αεροναυπηγικής. Χρησιμοποίησε κυρίως ιτιά και μετάξι, αλλά και φελλό, μπανέλα, δερμάτινους ιμάντες, αλλά και πιο βιομηχανικά υλικά όπως ρουλεμάν, συρματόσχοινα και ντουραλουμίνιο. Για να εξασφαλίσει το μέγιστο της ελαστικότητας και εκτατότητας ο Τάτλιν έσχισε το ξύλο της ιτιάς και το κατεργάστηκε σε πρέσσα ατμού για να λάβει τα επιθυμητά σχήματα. Βασισμένος στην ανάλυση της δομής, των υλικών και της κατασκευαστικής μεθόδου, ο σχεδιασμός του Λετάτλιν σχετίζεται με τον κονστρουκτιβισμό αλλά έδωσε έμφαση στην οργανικότητα μάλλον παρά στην τεχνολογία. Έγινε τουλάχιστον μια πτήση αλλά δεν κατασκευάστηκε μαζικά, μολονότι ο Τάτλιν συνέχισε να το δουλεύει μέχρι το θάνατο του. Το Λετάτλιν υπήρξε η έκφραση μιας ισχυρής ουτοπικής παρόρμησης. Ο Τάτλιν δήλωσε πως θέλει κι εκείνος να ξαναδώσει στον άνθρωπο το αίσθημα της πτήσης (Ζελίνσκι, “Λετάτλιν”). Πράγματι, ο Τάτλιν αξιοποίησε αρχές που διέπουν τους φυσικούς οργανισμούς για να δώσει στον άνθρωπο φτερά και να τον ελευθερώσει από τη βαρύτητα. Από τη φιλοδοξία του να αναδομήσει το κτιστό περιβάλλον, ο Τάτλιν προχώρησε στην απελευθέρωση του ανθρώπινου δυναμικού. Αυτή είναι ίσως η ύστατη έκφραση του οραματικού κινήτρου που διατρέχει ολόκληρο το κονστρουκτιβιστικό επεισόδιο στη ρωσική τέχνη. Παραγωγισμός.

en Sculpture Wing Strut for LETATLIN. 1929- 1932. Willow and cork. Length: 240. Tatlin's last experimental design was the flying device or aerocycle, the Letatlin, a name composed of his last name and the Russian word "letat" meaning "to fly". Between the years 1929 and 1932, Tatlin built three nearly identical devices, which he exhibited in Moscow in 1932. The work was carried out in his laboratory at the Novodevichii Monastery with the help of a team that included Aleksei Sotnikov, Georgii Pavilonov, Aleksandr Shchipitsyn, and Aleksei Zelenskii. The wing support was an additional piece that Tatlin eventually gave to Zelenskii, whose widow sold it to Kostakis after the sculptor's death. Tatlin hoped that the Letatlin would eventually be mass-produced and become an everyday item like the bicycle. The idea must be old, long before the end of the 1920s. Judging by a comment by the poet Khlebnikov in 1912, Tatlin had in mind a flying device already at that time and, according to N. Tryaskin, was working on a prototype when living in Kiev in 1926. In planning its construction, Tatlin abandoned the praise of machine technology that had characterized the Monument to the Third International. This time he turned and studied nature, like Leonardo Da Vinci, with a view to recreating it. The physical structures of the small cranes and how they were adapted to the problem of flight laid the foundation for Letatlin's mechanics and form. Tatlin stated that his device is built on the principle of utilizing living organic forms ("Art in Technology"). He avoided the materials of modern aeronautics as much as he could. He used mainly willow and silk, but also cork, banella, leather straps, but also more industrial materials such as bearings, wire rope and duralumin. To ensure maximum elasticity and extensibility Tatlin split the willow wood and worked it in a steam press to obtain the desired shapes. Based on the analysis of structure, materials and construction method, Letatlin's design is related to constructivism but emphasized organicity rather than technology. At least one flight was made but it was not mass-produced, although Tatlin continued to work on it until his death. Letatlin was the expression of a strong utopian impulse. Tatlin stated that he also wants to give man the feeling of flight again (Zelinskii, "Letatlin"). Indeed, Tatlin harnessed principles governing natural organisms to give man wings and free him from gravity. From his ambition to reconstruct the built environment, Tatlin proceeded to liberate human potential. This is perhaps the ultimate expression of the visionary motive that runs through the entire constructivist episode in Russian art. Productivism.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Ο Βλαντίμιρ Eβγκράφοβιτς Tάτλιν (Μόσχα, 16 Δεκεμβρίου 1885 - Μόσχα, 31 Μαΐου 1953) παρακολούθησε μαθήματα στo Ινστιτούτο Ζωγραφικής, Γλυπτικής και Αρχιτεκτονικής της Μόσχας(1902-1903) και σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Πένζα (1905-1910). Από το 1911 ως το 1914 εξέθεσε σε διάφορες εκθέσεις (στις εκθέσεις που διοργάνωσε ο Βλαντίμιρ Iζντέμπσκι, Οδησσός, 1910-1911⋅ εκθέσεις της «Ένωσης Νεολαίας», Πετρούπολη, 1911-14⋅ Ουρά γαϊδάρου, Μόσχα, 1912⋅ Βαλές-Καρό, Μόσχα, Πετρούπολη, 1913⋅ Σύγχρονη Ζωγραφική, Μόσχα, 1912-1913, 1914). Το 1911 οργάνωσε εργαστήριο στη Μόσχα, με το όνομα «Ο Πύργος», και φιλοτέχνησε τα σκηνικά για το έργο του Μ.Μ.Τομασέφσκι Ο Αυτοκράτορας Μαξιμιλιανός και ο ανυπάκουος γιος του Αδόλφος⋅ οι τεχνικοί εκτέλεσαν όμως τα σχέδια του τόσο απρόσεκτα που ο Τάτλιν αρνήθηκε την πατρότητα. Το 1912-1913 επεξεργάστηκε μια σειρά σχεδίων για τα σκηνικά και τα κοστούμια της όπερας του Mιχαήλ Γκλίνκα Μια ζωή για τον Τσάρο και το 1915-1918 για την όπερα του Ρίτσαρντ Βάγκνερ Ο Ιπτάμενος Ολλανδός. Το 1914 ταξίδεψε στο Βερολίνο και μετά στο Παρίσι, όπου επισκέφθηκε το εργαστήριο του Πικάσο και είναι σχεδόν σίγουρο ότι είδε τις κυβιστικές του κατασκευές. Μετά την επιστροφή του στη Ρωσία άρχισε να εργάζεται πάνω στα δικά του αντι-ανάγλυφα. Στις 10 Μαΐου 1914 στο εργαστήριο του παρουσίασε τα πρώτα του ανάγλυφα και αντι-ανάγλυφα, «συνθετικές-στατικές συνθέσεις». Μοίραζε το χρόνο του ανάμεσα στη Μόσχα και την Πετρούπολη, και ένας κύκλος από νεαρούς καλλιτέχνες σχηματίστηκε γύρω του. Το 1915 συμμετείχε σε όλες τις μεγάλες εκθέσεις της πρωτοπορίας, ανάμεσα στις οποίες στην Πρώτη Φουτουριστική Έκθεση Ζωγραφικής: Τραμ V, στην Τελευταία Φουτουριστική Έκθεση Ζωγραφικής:0.10 στην Πετρούπολη και στην Έκθεση Ζωγραφικής: 1915 στη Μόσχα. Το 1916 οργάνωσε την έκθεση Το Μαγαζί στη Μόσχα. Το 1918 συνεργάστηκε με το Τμήμα Εικαστικών Τεχνών του Λαϊκού Κομισαριάτου Διαφώτισης (IZO NΑΡΚΟΜΠΡΟΣ), το 1919 πήγε στην Πετρούπολη και έγινε καθηγητής στα Ελεύθερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ). Το εργαστήριο του ονομαζόταν Εργαστήριο για Όγκους, Υλικά και Κατασκευές. Παράλληλα άρχισε να εργάζεται για το Μνημείο της Τρίτης Διεθνούς. Το Νοέμβριο του 1920 το μοντέλο του μνημείου παρουσιάστηκε στην Πετρούπολη και στη συνέχεια στη Μόσχα. Το 1923 συμμετείχε στην Έκθεση ζωγραφικής όλων των τάσεων των καλλιτεχνών της Πετρούπολης, δραστηριοποιήθηκε στο Ινστιτούτο Καλλιτεχνικής Παιδείας (ΙΝΧΟΥΚ) και οργάνωσε την παραγωγή του έργου του Βελιμίρ Χλέμπνικοφ Ζανγκέζι. Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 ενδιαφέρθηκε για το εφαρμοσμένο σχέδιο. Το 1925 συμμετείχε στη Διεθνή Έκθεση Σύγχρονων Διακοσμητικών και Βιομηχανικών Τεχνών στο Παρίσι. Το 1925-1927 δίδαξε φορμαλιστικές αρχές του θεάτρου και του κινηματογράφου στο Καλλιτεχνικό Ινστιτούτο του Κιέβου και από το 1927 ως το 1930 θεωρία των υλικών στο Τμήμα Ξύλου και Μετάλλων στη Σχολή Κεραμικής του Ανώτερου Κρατικού Καλλιτεχνικού-Τεχνικού Ινστιτούτου (ΒΧΟΥΤΕΪΝ). Aπό το 1929 άρχισε τη μελέτη σχεδιασμού μιας ιπτάμενης μηχανής που τη βάφτισε με το όνομα Λετάτλιν. Στις δεκαετίες 1930-1940 συνέχισε να εργάζεται ως σκηνογράφος και επέστρεψε στην αναπαραστατική ζωγραφική.

en Vladimir Evgrafovich Tatlin (Moscow, December 16th, 1885; Moscow, May 31st, 1953)
attended the Institute of Painting, Sculpture and Architecture in Moscow (1902-1903) and studied at the School of Fine Arts in Penza (1905-1910). From 1911 till 1914 he exhibited at various exhibitions (Izdebsky Salons, Odessa, 1910-1911; “Union of Youth’s” exhibitions, St. Petersburg, 1911-1914; Donkey’s Tail, Moscow, 1912; Jack of Diamonds, Moscow, St.Petersburg, 1913; Contemporary Painting, Moscow, 1912-1913, 1914). In 1911 he organized a studio in Moscow called “The Tower” and designed the stage set for The Emperor Maximilian and his Disobedient Son Adolph by M.M. Tomashevsky; however, the scenery painters executed the designs so carelessly that Tatlin denied authorship. In 1912-1913 he worked on a series of sketches for the scenery and the costumes of Mikhail Glinka’s opera A life for the Tsar and in 1915-1918 for Richard Wagner’s opera The Flying Dutchman. In 1914 he traveled to Berlin and then to Paris, where he visited Picasso’s studio, and probably saw Picasso’s cubist constructions. He returned back to Russia and started working on his own counter-reliefs. On the 10th of May 1914, in his studio in Moscow, he held an exhibition of his first reliefs and counter-reliefs, “synthetic-static compositions”. He lived in Moscow, but spent long periods in Petrograd, where a circle of young artists was formed around him. In 1915 he participated in all the major avant-garde shows, including First Futurist Exhibition of Paintings: Tramway V and The Last Futurist Exhibition of Pictures: 0.10 in Petrograd and in the Painting Exhibition. The Year 1915 in Moscow. In 1916 he organized The Store exhibition in Moscow. In 1918 he collaborated with The Visual Arts Department of the People’s Commissariat for Enlightenment (IZO NARKOMPROS). He moved to Petrograd in 1919 and worked as an instructor at the Free State Art Studios (SVOMAS) in Petrograd. His workshop there was called Studio for Volumes, Materials and Constructions. At the same time he started working on the Monument for the Third International. In November 1920 the model was shown in Petrograd and then in Moscow. In 1923 he participated in the Exhibition of Paintings of Petrograd Artists of All Trends, he took an active part in the Institute of Artistic Culture (Inkhuk) and organized the production of Velimir Khlebnikov’s Zangezi. In the mid-1920s he started showing interest in applied art. In 1925 he took part in the Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes in Paris. From 1925 to 1927 he taught formal disciplines in the theatre and cinema department of the Art Institute in Kiev and from 1927 to 1930 he taught “culture of materials” in the Department of wood and metalwork at the Faculty of ceramics at the Higher State Art-Technical Studios (VKHUTEIN). From 1929 onwards he started working upon a flying machine, called Letatlin. In the 1930s-1940s he continued working as a stage designer and returned to figurative painting.

Αξία ασφάλισης

800.000

Μονάδα

el Στερλίνες

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

CC-0988/V.Tatlin-/272.78-414

Κωδικός ΥΠΠΟ: 414, Κωδικός Κωστάκη: 272.78, Κωδικός Pictura: C481

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family

Βιβλιογραφία

Rudenstine: Russian Avant-Garde Art: The George Costakis Collection, εκδ. Abrams 1981.

Καφέτση Ι: Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930 Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, 6/12/1995-8/4/1996, Υπουργείο Πολιτισμού, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.

Licht und Farbe in der Russischen Avant-Garde. Die Sammlung Costakis aus dem Staatlichen Museum fur Zeitgenossische Kunst Thessaloniki, Martin-Gropius-Bau Βερολίνο 2004-2005, Dumont 2004.

Θεσσαλονίκη. Συλλογή Γιώργου Κωστάκη. Restart, [Κατάλογος ομώνυμης έκθεσης, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη 30.06.2018-16.09.2019], Θεσσαλονίκη 2018

QR Code

https://dam.momus.gr/files/qr/qr-11391.png