Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

MMA.CC.430

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Έργο ζωγραφικής

en Painting

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

en Russian Avantgarde

el Παραστατική τέχνη

el Μετα-Πρωτοπορία

en Post - Avantgarde

el Ανθρώπινη φιγούρα

en Human figure

Τίτλος έργου

el Γυναίκα που ουρλιάζει

en Screaming Woman

Δημιουργός

el Νικρίτιν, Σολομών

en Nikritin, Solomon (1898-1965)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

1928

Πιο πρώιμη χρονολογία (από)

1928

Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)

1928

Ύψος σε εκατοστά

60,7

Πλάτος σε εκατοστά

51,8

Υλικά

el Λάδι σε καμβά

en Oil on canvas

Τεχνικές

el Ελαιογραφία

en Oil painting

Περιγραφή έργου

el Ο Σολομών Νικρίτιν δημιούργησε την περίοδο 1927-1929 μια ενότητα ζωγραφικών έργων που φέρει τον τίτλο "Τα έργα και οι ημέρες του μικροαστού". Πρόκειται για μια σειρά παραστατικών έργων του καλλιτέχνη, ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγονται τα «Γυναίκα που Ουρλιάζει», «Γυναίκα που πίνει», «Ο άνθρωπος και το πλήθος» κ.ά., τα οποία παρουσιάζουν μια ιδιόμορφη σειρά πολύ εκφραστικών και γκροτέσκων μορφών. Στα έργα αυτά παρουσιάζεται ο φοβερός κόσμος της απρόσωπης μάζας, των ανθρώπων που φωνάζουν, πίνουν κ.ά., ενώ απεικονίζονται μοναχικές φιγούρες ή ένα σιωπηλό πλήθος. Ο καλλιτέχνης χρησιμοποιώντας στην εικαστική του γλώσσα την αλληγορία και τη μεταφορά δημιουργεί πολυδιάστατες συνθέσεις που μαρτυρούν ποικίλα νοήματα, όπως στην περίπτωση του έργου «Γυναίκα που ουρλιάζει».

en Solomon Nikritin created in the period 1927-1929 a series of paintings entitled "The works and days of the petty bourgeois". This is a series of figurative works by the artist, including "Woman Screaming", "Woman Drinking", "Man and the Crowd", etc., which present a peculiar series of very expressive and grotesque figures. These works present the terrible world of the faceless mass, of people shouting, drinking, etc., while lonely figures or a silent crowd are depicted. The artist uses allegory and metaphor in his visual language to create multidimensional compositions that bear witness to a variety of meanings, as in the case of the work "Woman Screaming".

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Ο Σολομόν Μπορίσοβιτς Nικρίτιν (Σαλμόν Σολομόν Λεβί) (Τσέρνιγκοφ, Ουκρανία, 23 Δεκεμβρίου 1898 - Μόσχα, 3 Δεκεμβρίου 1965) σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Κιέβου (1909-1914). Τα χρόνια 1914- 1917 υπήρξε μαθητής του Λεονίντ Παστερνάκ στη Μόσχα και του Αλεξάντρ Γιακοβλέφ στην Πετρούπολη. Από το 1918 ως το 1920 σπούδασε στο εργαστήριο της Αλεξάντρα Έξτερ στο Κίεβο, όπου συμμετείχε ενεργά στην οργάνωση του καλλιτεχνικού παραρτήματος της «Εβραϊκής Πολιτιστικής Λίγκας». Συμπλήρωσε την καλλιτεχνική του εκπαίδευση στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) της Μόσχας (1920-1922). Το 1921, μαζί με τους Aλεξάντρ Λαμπάς, Σεργκέι Λουτσίσκιν, Κλιμέντ Ρέντκο, Μιχαήλ Πλαξίν και Aλεξάντρ Τίσλερ, ίδρυσε την ομάδα «Προβολισμός» και στη συνέχεια την ομάδα «Ηλεκτροοργανισμός», η οποία διοργάνωσε έκθεση στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας της Μόσχας (1922). Κατόπιν τα έργα του παρουσιάστηκαν στην Πρώτη έκθεση ρωσικής τέχνης στην «Γκαλερι βαν Ντίμεν» του Βερολίνου το 1922 και στο Άμστερνταμ το 1923. Το 1922 επίσης σχημάτισε την ομάδα των Προβολιστών με το όνομα «Μέθοδος». Συμμετείχε στην Πρώτη Διαλογική Έκθεση των Ενώσεων Δραστικής Επαναστατικής Τέχνης στη Μόσχα το 1924 και υπέγραψε τη διακήρυξη των Προβολιστών στον κατάλογό της. Το 1931 ήταν μέλος της ομάδας «IΖΟΜΠΡΙΓΚΑΝΤΑ» και από το 1922 εργάστηκε στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας, επικεφαλής του Τμήματος Ανάλυσης. Τα χρόνια 1922-1930 δίδαξε στη Σχολή Καλλιτεχνικής Παιδείας του Ριαζάν. Στις δεκαετίες 1930 και 1940 σχεδίασε εσωτερικούς χώρους μουσείων και εκθέσεων και παράλληλα συνέχισε να ζωγραφίζει στο πλαίσιο της θεωρίας του για το διαλεκτικό ρεαλισμό.

en Solomon Borisovich Nikritin (Salmon Solomon Levi) (Chernigov, Ukraine, December 23rd, 1898-Moscow, December 3rd, 1965) attended the School of Fine Arts in Kiev(1909-1914). During the years 1914 - 1917 he was a student of Leonid Pasternak in Moscow and later of Aleksandr Jakovlev in Petrograd. From 1918 till 1920 he studied at the studio of Aleksandra Ekster in Kiev, where he took an active part in the organization of the artistic branch of the “Jewish Cultural League”. He integrated his artistic education at the Higher State Art-Technical Studios (VKHUTEMAS) in Moscow (1920-1922). In 1921, together with Aleksandr Labas, Sergei Luchishkin, Kliment Redko, Mikhail Plaksin and Aleksandr Tyshler he founded the “Projection” group and later the “Electroorganism” group, which held an exhibition at the Museum of Painterly Culture in Moscow (1922). His works were presented at the First Russian Art Exhibition (Berlin, “Galerie van Diemen”, 1922; Amsterdam, 1923). In 1922 he formed the Projectionists group called “Method”. He participated in the First Discussional Exhibition of the Associations of Active Revolutionary Art in Moscow (1924) and signed the Projectionists group declaration in the catalogue. In 1931 he joined the “IZOBRIGADA” group and from 1922 onwards he worked at the Museum of Painterly Culture, head of the Department of Analysis. During the years 1922-1930 he taught at the School of Art Education in Riasan. In the 1930s and 1940s he designed museum and exhibition interiors and continued painting based on his theory of dialectical realism.

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

CC-0518/S.Nikritin-/165.78-160

Κωδικός ΥΠΠΟ: 160, Κωδικός Κωστάκη: 165.78, Κωδικός Pictura: C044

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis family

Λεπτομέρειες προέλευσης

Ο Κωστάκης αγόρασε το έργο από τη χήρα του καλλιτέχνη.

Βιβλιογραφία

Καφέτση Ι: Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930 Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, 6/12/1995-8/4/1996, Υπουργείο Πολιτισμού, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.

Solomon Nikritin: Solomon Nikritin, Φωτεινές Σφαίρες Σκοτεινοί σταθμοί, η τέχνη του Solomon Nikritin (1898-1965), Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Ιανουάριος – Μάρτιος 2004, Κρατική Πινακοθήκη Τρετιακόφ, Απρίλιος – Μάιος 2004, Θεσσαλονίκη 2004.

Rudenstine: Russian Avant-Garde Art: The George Costakis Collection, εκδ. Abrams 1981.

Licht und Farbe: Licht und Farbe in der Russischen Avant-Garde. Die Sammlung Costakis aus dem Staatlichen Museum fur Zeitgenossische Kunst Thessaloniki, Martin-Gropius-Bau Βερολίνο 2004-2005, Dumont 2004.

Παρατηρήσεις

Χρονολογία, υπογραφή και τίτλος όπισθεν: 1928 Σ. Νικρίτιν “Γυναίκα που ουρλιάζει”.

Τίτλος/ Σημειώσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 448, εικ. 102.
Rudenstine, σ. 334, εικ. 702.
Καφέτση Ι, σ. 546, εικ. 494.

Δήλωση δημιουργού: «Αυτό που με απασχολεί άμεσα με τη ζωγραφική μου, είναι μια σειρά εικαστικών κινηματογραφικών έργων. Εννοώ την αλυσίδα θεματικά και μορφολογικά αλληλοσυνδεόμενων πινάκων που ο ένας παράγει τον άλλον. Παρόλο που ο καθένας από αυτούς αποτελεί αυτόνομη μονάδα, συσχετίζονται μεταξύ τους όχι μόνο μηχανικά αλλά σαν ένα μορφολογικό / αρχιτεκτονικό και (για να μιλήσουμε με μουσικούς όρους) συμφωνικό σύνολο». S. Nikritin, Επιστολή στον D. P. Stenberg, Ιδιωτικό αρχείο. (Καφέτση Ι, σ. 546, εικ. 493).

Δημιουργία - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 448, εικ. 102.
Rudenstine, σ. 334, εικ. 702.
Καφέτση Ι, σ. 546, εικ. 494.

Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Παραπομπές: Καφέτση Ι, σ. 546, εικ. 494.
Μετρήσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 448, εικ. 102.
Rudenstine, σ. 334, εικ. 702.
Καφέτση Ι, σ. 546, εικ. 494.

Υλικά και Τεχνικές Περιγραφή: Λάδι σε καμβά


Υλικά και Τεχνικές - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 448, εικ. 102.
Rudenstine, σ. 334, εικ. 702.
Καφέτση Ι, σ. 546, εικ. 494.

Επιγραφές/ Σημάνσεις - Σημειώσεις: Φέρει τίτλο, χρονολογία και υπογραφή.


Επιγραφές/ Σημάνσεις - Παραπομπές: Rudenstine, σ. 334, εικ. 702.
Καφέτση Ι, σ. 546, εικ. 494.
Ιστορικό έργου: Το έργο ανήκει στο θεματικό κύκλο με τίτλο “Σκηνές από τη Ζωή ενός Μικροαστού” ή “ Τα έργα και οι ημέρες του Μικροαστού” που δημιούργησε ο καλλιτέχνης στην περίοδο 1927-1929.
Ιστορικό έργου - Παραπομπές: I. Lebedeva, Καφέτση Ι, σ. 546, εικ. 493.

Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: I. Lebedeva, Καφέτση Ι, σ. 546, εικ. 493.
Μ. Τσαντσάνογλου, Solomon Nikritin, σ. 153 και εξ.
Irina Leites, Solomon Nikritin, σ. 213.

Τίτλοι συναφών έργων: “Η Κραυγή” (Ε. Munch) (εικονογραφική συνάφεια)

“Άνδρας με ψηλό καπέλο” (Πινακοθήκη Tretiakov)
“Άνδρας με ψηλό καπέλο” (162.78, Συλλογή Κωστάκη)
“Γυναίκα που πίνει” (168.78, Συλλογή Κωστάκη)
“Τα έργα και οι ημέρες του μικροαστού”



Συναφή έργα - Παραπομπές: Βλ. και Solomon Nikritin, σσ. 242 – 253.
Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Rudenstine, σ. 330.
Καφέτση Ι, σ. 546, εικ. 494.

Εκθέσεις/ Ιστορία Δανεισμών - Παραπομπές: Καφέτση Ι, σ. 546, εικ. 494.
Licht und Farbe, σ. 365, εικ. 294.
Solomon Nikritin, σ. 448, εικ. 102.

QR Code

https://dam.momus.gr/files/qr/qr-13079.png

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Γύρω στο 1925-1927 ο Nikritin συνόψισε σε δώδεκα παραγράφους τις θέσεις του για τη σχέση της ζωγραφικής με τον κινηματογράφο με τίτλο “Μουσείο Στατικού Κινηματογράφου” και υπότιτλο “Πέθανε ή όχι η ζωγραφική του καβαλέτου: Ή η ζωγραφική και ο κινηματογράφος”.
Το 1927 ο καλλιτέχνης παρουσιάζει τη δεύτερη ατομική του έκθεση στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας.
Από τα μέσα του 1920 και μετά το Νικρίτιν απασχολεί στη ζωγραφική του μια σειρά εικαστικών κινηματογραφικών έργων σαν «συμφωνικό σύνολο» με αλληλοσυνδεόμενους πίνακες «που ο ένας παράγει τον άλλον» ενώ παραμένει καθένας «αυτόνομη μονάδα». Το θέμα που τους ενώνει, πάντα κατά τον ίδιο, είναι «το πορτρέτο των βασικών τάξεων της σύγχρονης εποχής μέσα από τις αμοιβαίες σχέσεις και τα πεπρωμένα τους». Πρόκειται για κάτι ανάλογο με την Ανθρώπινη κωμωδία του Μπαλζάκ «όσον αφορά τη σχέση του περιεχομένου με τις ταξικές, ιστορικές και ιδεολογικές μεταλλάξεις».