Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

MMA.CC.458

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Σχέδιο

en Drawing

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

el Μετα-Πρωτοπορία

el Ανθρώπινη φιγούρα

el Νεκρός

el Μοντέρνα τέχνη

en Russian Avantgarde

en Post - Avantgarde

en Human figure

en Modern art

Τίτλος έργου

el Προσχέδιο για τον πίνακα “Αποχαιρετισμός του νεκρού”

en Study for the painting “Farewell to the Dead”

Δημιουργός

el Νικρίτιν, Σολομών (1898-1965)

en Nikritin, Solomon (1898-1965)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

1926

Πιο πρώιμη χρονολογία (από)

1926

Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)

1926

Ύψος σε εκατοστά

21.8

Πλάτος σε εκατοστά

16.2

Υλικά

el Μολύβι και μελάνι σε χαρτί

en Pencil and ink on paper

Περιγραφή έργου

el Στην ασπρόμαυρη, ορθογώνια με έμφαση στον κατακόρυφο άξονα σύνθεση, παρουσιάζεται ομάδα προσώπων που καταλαμβάνει το κάτω μέρος της ζωγραφικής επιφάνειας και γυμνή, σχηματικά και σε άλλο επίπεδο αποδοσμένη μορφή στο άνω μέρος, που εγγράφεται εντός ενός παραλληλεπίπεδου σχεδόν στερεού. Στην κάτω δεξιά γωνία παρουσιάζεται τμήμα μορφής που παρακολουθεί τη σκηνή. Ανάμεσα στα πρόσωπα της ομάδας της κύριας σύνθεσης, που αποδίδονται σχηματικά, με βάση κυρίως την κυλινδρική, ημι-κωνική και καμπύλη φόρμα και ειδωμένα από πάνω και ψηλά, ξεχωρίζει η μορφή τριών παιδιών από τα οποία το αριστερό κρατά τσέρκι, ενώ το δεξί έχει κομμένο στο ύψος του μηρού το αριστερό του πόδι και στηρίζεται σε πατερίτσα. Οι υπόλοιπες μορφές παρουσιάζονται σχεδόν σε σειρές με γυρισμένες τις πλάτες τους ή με γερμένο εμπρός τον κορμό και τα χέρια κοντά στο πρόσωπο σε στάση θρήνου. Η σύνθεση προβάλλεται σε μαύρο φόντο και δομείται με βάση την αντίθεση του λευκού και του μαύρου.

en In the black and white, rectangular composition with emphasis on the vertical axis, there is a group of faces occupying the lower part of the painting surface and a naked, schematically and on another level, deconstructed figure in the upper part, inscribed within a parallel plane almost solid. In the lower right-hand corner there is a part of a figure watching the scene. Among the faces of the group in the main composition, rendered schematically, based mainly on the cylindrical, semi-conical and curved form and seen from above and above, the figure of three children stands out, the left one holding a purse, while the right one has its left leg cut off at thigh level and is resting on a crutch. The other figures are presented almost in rows with their backs turned or with their torsos leaning forward and their hands close to their faces in a mourning posture. The composition is projected on a black background and is structured on the basis of the contrast between white and black.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Ο Σολομόν Μπορίσοβιτς Nικρίτιν (Σαλμόν Σολομόν Λεβί) (Τσέρνιγκοφ, Ουκρανία, 23 Δεκεμβρίου 1898 - Μόσχα, 3 Δεκεμβρίου 1965) σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Κιέβου (1909-1914). Τα χρόνια 1914- 1917 υπήρξε μαθητής του Λεονίντ Παστερνάκ στη Μόσχα και του Αλεξάντρ Γιακοβλέφ στην Πετρούπολη. Από το 1918 ως το 1920 σπούδασε στο εργαστήριο της Αλεξάντρα Έξτερ στο Κίεβο, όπου συμμετείχε ενεργά στην οργάνωση του καλλιτεχνικού παραρτήματος της «Εβραϊκής Πολιτιστικής Λίγκας». Συμπλήρωσε την καλλιτεχνική του εκπαίδευση στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) της Μόσχας (1920-1922). Το 1921, μαζί με τους Aλεξάντρ Λαμπάς, Σεργκέι Λουτσίσκιν, Κλιμέντ Ρέντκο, Μιχαήλ Πλαξίν και Aλεξάντρ Τίσλερ, ίδρυσε την ομάδα «Προβολισμός» και στη συνέχεια την ομάδα «Ηλεκτροοργανισμός», η οποία διοργάνωσε έκθεση στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας της Μόσχας (1922). Κατόπιν τα έργα του παρουσιάστηκαν στην Πρώτη έκθεση ρωσικής τέχνης στην «Γκαλερι βαν Ντίμεν» του Βερολίνου το 1922 και στο Άμστερνταμ το 1923. Το 1922 επίσης σχημάτισε την ομάδα των Προβολιστών με το όνομα «Μέθοδος». Συμμετείχε στην Πρώτη Διαλογική Έκθεση των Ενώσεων Δραστικής Επαναστατικής Τέχνης στη Μόσχα το 1924 και υπέγραψε τη διακήρυξη των Προβολιστών στον κατάλογό της. Το 1931 ήταν μέλος της ομάδας «IΖΟΜΠΡΙΓΚΑΝΤΑ» και από το 1922 εργάστηκε στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας, επικεφαλής του Τμήματος Ανάλυσης. Τα χρόνια 1922-1930 δίδαξε στη Σχολή Καλλιτεχνικής Παιδείας του Ριαζάν. Στις δεκαετίες 1930 και 1940 σχεδίασε εσωτερικούς χώρους μουσείων και εκθέσεων και παράλληλα συνέχισε να ζωγραφίζει στο πλαίσιο της θεωρίας του για το διαλεκτικό ρεαλισμό.

en Solomon Borisovich Nikritin (Salmon Solomon Levi) (Chernigov, Ukraine, December 23rd, 1898-Moscow, December 3rd, 1965) attended the School of Fine Arts in Kiev(1909-1914). During the years 1914 - 1917 he was a student of Leonid Pasternak in Moscow and later of Aleksandr Jakovlev in Petrograd. From 1918 till 1920 he studied at the studio of Aleksandra Ekster in Kiev, where he took an active part in the organization of the artistic branch of the “Jewish Cultural League”. He integrated his artistic education at the Higher State Art-Technical Studios (VKHUTEMAS) in Moscow (1920-1922). In 1921, together with Aleksandr Labas, Sergei Luchishkin, Kliment Redko, Mikhail Plaksin and Aleksandr Tyshler he founded the “Projection” group and later the “Electroorganism” group, which held an exhibition at the Museum of Painterly Culture in Moscow (1922). His works were presented at the First Russian Art Exhibition (Berlin, “Galerie van Diemen”, 1922; Amsterdam, 1923). In 1922 he formed the Projectionists group called “Method”. He participated in the First Discussional Exhibition of the Associations of Active Revolutionary Art in Moscow (1924) and signed the Projectionists group declaration in the catalogue. In 1931 he joined the “IZOBRIGADA” group and from 1922 onwards he worked at the Museum of Painterly Culture, head of the Department of Analysis. During the years 1922-1930 he taught at the School of Art Education in Riasan. In the 1930s and 1940s he designed museum and exhibition interiors and continued painting based on his theory of dialectical realism.

Αξία ασφάλισης

16.000

Μονάδα

el Στερλίνες

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

CC-0672/S.Nikritin-/C293-410

Κωδικός ΥΠΠΟ: 410, Κωδικός Κωστάκη: C293, Κωδικός Pictura: C030

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family

Λεπτομέρειες προέλευσης

Αγοράστηκε από την χήρα του καλλιτέχνη

Βιβλιογραφία

Licht und Farbe in der Russischen Avant-Garde. Die Sammlung Costakis aus dem Staatlichen Museum fur Zeitgenossische Kunst Thessaloniki, Martin-Gropius-Bau Βερολίνο 2004-2005, Dumont 2004.

Καφέτση Ι: Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930 Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, 6/12/1995-8/4/1996, Υπουργείο Πολιτισμού, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.

Solomon Nikritin: Solomon Nikritin, Φωτεινές Σφαίρες Σκοτεινοί σταθμοί, η τέχνη του Solomon Nikritin (1898-1965), Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Ιανουάριος – Μάρτιος 2004, Κρατική Πινακοθήκη Τρετιακόφ, Απρίλιος – Μάιος 2004, Θεσσαλονίκη 2004.

Rudenstine: Russian Avant-Garde Art: The George Costakis Collection, εκδ. Abrams 1981.

Θεσσαλονίκη. Συλλογή Γιώργου Κωστάκη. Restart, [Κατάλογος ομώνυμης έκθεσης, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη 30.06.2018-16.09.2019], Θεσσαλονίκη 2018

Παρατηρήσεις

Τίτλος/ Σημειώσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 443, εικ. 61.

Δήλωση δημιουργού: «Η στατική ζωγραφική επιφάνεια του μουσαμά δεν πεθαίνει αλλά μεταμορφώνεται σε επιφάνεια προβολής. Γίνεται το εργαστηριακό πεδίο πάνω στο οποίο διαπλέκονται τα βασικά προβλήματα σχετικά με την ποιότητα του σύγχρονου φιλμ, τα προβλήματα που σχετίζονται με την ακρίβεια του μοντάζ των κινηματογραφικών κάδρων..». Solomon Nikritin 1925-1927 (Μ. Τσαντσάνογλου, Solomon Nikritin, σ. 153 και εξ).
Δημιουργία - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 443, εικ. 61.

Μετρήσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 443, εικ. 61.

Ιστορικό έργου: Στο τελικό έργο (σήμερα στην Πινακοθήκη Tretiakov) ο καλλιτέχνης εγκατέλειψε την ιδέα της “ανάληψης” του νεκρού. Κατά την N. Adaskina ίσως έκοψε απλώς στα δύο τον μεγάλο πίνακα, κρατώντας μόνο το κάτω μέρος που απεικονίζει τους ζωντανούς.

Ιστορικό έργου - Παραπομπές: N. Adaskina, Solomon Nikritin, σ. 59.

Τίτλοι συναφών έργων: Αποχαιρετισμός του Νεκρού (Πινακοθήκη Tretiakov)
Ο θάνατος του Ανθρωπάκου (C124, Συλλογή Κωστάκη)

Συναφή έργα - Παραπομπές: Solomon Nikritin, σ. 238-239, εικ. 58-62.
Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Rudenstine, σ. 330.

Εκθέσεις/ Ιστορία Δανεισμών - Παραπομπές: Solomon Nikritin, εικ. 61.

QR Code

https://dam.momus.gr/files/qr/qr-13131.png

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Στην περίοδο 1923-1926 ο Nikritin εργάζεται εντατικά πάνω στη φιλοσοφική εποποιία του “Πόλεμος και Ειρήνη”, όπου προσπαθεί να αναβιώσει τα γεγονότα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και της Οκτωβριανής Επανάστασης. (Irina Leites, Solomon Nikritin, σσ. 209-211).
Από τα μέσα του 1920 και μετά το Νικρίτιν απασχολεί στη ζωγραφική του μια σειρά εικαστικών κινηματογραφικών έργων σαν «συμφωνικό σύνολο» με αλληλοσυνδεόμενους πίνακες «που ο ένας παράγει τον άλλον» ενώ παραμένει καθένας «αυτόνομη μονάδα». Το θέμα που τους ενώνει, πάντα κατά τον ίδιο, είναι «το πορτρέτο των βασικών τάξεων της σύγχρονης εποχής μέσα από τις αμοιβαίες σχέσεις και τα πεπρωμένα τους». (I. Lebedeva, Καφέτση Ι, σ. 546, εικ. 493).