Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

MMA.CC.482

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Ζωγραφική

en Painting

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

el Μετα-Πρωτοπορία

el Ανθρώπινη φιγούρα

el Μοντέρνα τέχνη

Τίτλος έργου

el Φιγούρα σε κόκκινο φόντο

en Figure on a red background

Δημιουργός

el Νικρίτιν, Σολομών (1898-1965)

en Nikritin, Solomon (1898-1965)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

1926

Πιο πρώιμη χρονολογία (από)

1926

Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)

1926

Ύψος σε εκατοστά

60

Πλάτος σε εκατοστά

49.8

Υλικά

el Λάδι σε χαρτί σε κοντραπλακέ

en Oil on paper on plywood

Περιγραφή έργου

el Το έργο αποτελείται από κόκκινο ορθογώνιο πλαίσιο, εντός του οποίου εγγράφεται το ορθογώνιο χαρτί της κύριας σύνθεσης, η οποία προβάλλεται σε γκρι φόντο, με ποικίλες τονικές διαβαθμίσεις, από τις οποίες ξεχωρίζει η σκουρότερη, σχεδόν μαύρη, που εκτείνεται σε διαγώνια κατεύθυνση από κάτω δεξιά προς τα πάνω αριστερά. Στο κάτω τμήμα της σύνθεσης, στο μέσον του μήκους του χαρτιού, παρατηρείται σειρά μικρών σε μήκος λευκών γραμμώσεων, της μιας κάτω από την άλλη, πάνω σε μαύρη χρωματική μάζα, στο άκρο της οποίας προς τα πάνω φαίνεται να προβάλλει ημι-ξαπλωμένη, γυμνή, λευκή γυναικεία μορφή αποδοσμένη με κόκκινο περίγραμμα. Στη σύνθεση παρατηρείται ακόμη μικροσκοπική γκροτέσκο μορφή με λευκό πρόσωπο, μαύρα, σχηματικά αποδοσμένα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά και μαύρο ένδυμα, στην πάνω δεξιά γωνία, καθώς και ποικιλόχρωμη χρωματική μάζα, (σαν λευκό σύννεφο με κόκκινο κεραυνό), στην αριστερή.

en The work consists of a red rectangular frame, within which the rectangular paper of the main composition is inscribed, which is projected on a grey background, with varying tonal gradations, of which the darkest, almost black one stands out, extending diagonally from bottom right to top left. In the lower part of the composition, in the middle of the length of the paper, there is a series of short white lines, one below the other, on a black mass of colour, at the end of which, towards the top, a semi-unfolded, naked, white female figure appears to project, deconstructed with a red outline. The composition also features a tiny grotesque figure with a white face, black, schematically rendered physiognomic features and black clothing, in the upper right-hand corner, and a variegated mass of colour (like a white cloud with a red thunderbolt) in the left-hand corner.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Ο Σολομόν Μπορίσοβιτς Nικρίτιν (Σαλμόν Σολομόν Λεβί) (Τσέρνιγκοφ, Ουκρανία, 23 Δεκεμβρίου 1898 - Μόσχα, 3 Δεκεμβρίου 1965) σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Κιέβου (1909-1914). Τα χρόνια 1914- 1917 υπήρξε μαθητής του Λεονίντ Παστερνάκ στη Μόσχα και του Αλεξάντρ Γιακοβλέφ στην Πετρούπολη. Από το 1918 ως το 1920 σπούδασε στο εργαστήριο της Αλεξάντρα Έξτερ στο Κίεβο, όπου συμμετείχε ενεργά στην οργάνωση του καλλιτεχνικού παραρτήματος της «Εβραϊκής Πολιτιστικής Λίγκας». Συμπλήρωσε την καλλιτεχνική του εκπαίδευση στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) της Μόσχας (1920-1922). Το 1921, μαζί με τους Aλεξάντρ Λαμπάς, Σεργκέι Λουτσίσκιν, Κλιμέντ Ρέντκο, Μιχαήλ Πλαξίν και Aλεξάντρ Τίσλερ, ίδρυσε την ομάδα «Προβολισμός» και στη συνέχεια την ομάδα «Ηλεκτροοργανισμός», η οποία διοργάνωσε έκθεση στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας της Μόσχας (1922). Κατόπιν τα έργα του παρουσιάστηκαν στην Πρώτη έκθεση ρωσικής τέχνης στην «Γκαλερι βαν Ντίμεν» του Βερολίνου το 1922 και στο Άμστερνταμ το 1923. Το 1922 επίσης σχημάτισε την ομάδα των Προβολιστών με το όνομα «Μέθοδος». Συμμετείχε στην Πρώτη Διαλογική Έκθεση των Ενώσεων Δραστικής Επαναστατικής Τέχνης στη Μόσχα το 1924 και υπέγραψε τη διακήρυξη των Προβολιστών στον κατάλογό της. Το 1931 ήταν μέλος της ομάδας «IΖΟΜΠΡΙΓΚΑΝΤΑ» και από το 1922 εργάστηκε στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας, επικεφαλής του Τμήματος Ανάλυσης. Τα χρόνια 1922-1930 δίδαξε στη Σχολή Καλλιτεχνικής Παιδείας του Ριαζάν. Στις δεκαετίες 1930 και 1940 σχεδίασε εσωτερικούς χώρους μουσείων και εκθέσεων και παράλληλα συνέχισε να ζωγραφίζει στο πλαίσιο της θεωρίας του για το διαλεκτικό ρεαλισμό.

en Solomon Borisovich Nikritin (Salmon Solomon Levi) (Chernigov, Ukraine, December 23rd, 1898-Moscow, December 3rd, 1965) attended the School of Fine Arts in Kiev(1909-1914). During the years 1914 - 1917 he was a student of Leonid Pasternak in Moscow and later of Aleksandr Jakovlev in Petrograd. From 1918 till 1920 he studied at the studio of Aleksandra Ekster in Kiev, where he took an active part in the organization of the artistic branch of the “Jewish Cultural League”. He integrated his artistic education at the Higher State Art-Technical Studios (VKHUTEMAS) in Moscow (1920-1922). In 1921, together with Aleksandr Labas, Sergei Luchishkin, Kliment Redko, Mikhail Plaksin and Aleksandr Tyshler he founded the “Projection” group and later the “Electroorganism” group, which held an exhibition at the Museum of Painterly Culture in Moscow (1922). His works were presented at the First Russian Art Exhibition (Berlin, “Galerie van Diemen”, 1922; Amsterdam, 1923). In 1922 he formed the Projectionists group called “Method”. He participated in the First Discussional Exhibition of the Associations of Active Revolutionary Art in Moscow (1924) and signed the Projectionists group declaration in the catalogue. In 1931 he joined the “IZOBRIGADA” group and from 1922 onwards he worked at the Museum of Painterly Culture, head of the Department of Analysis. During the years 1922-1930 he taught at the School of Art Education in Riasan. In the 1930s and 1940s he designed museum and exhibition interiors and continued painting based on his theory of dialectical realism.

Αξία ασφάλισης

100.000

Μονάδα

el Στερλίνες

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

CC-0517/S.Nikritin-/164.78-237

Κωδικός ΥΠΠΟ: 237, Κωδικός Κωστάκη: 164.78, Κωδικός Pictura: C067

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis family

Λεπτομέρειες προέλευσης

Αγοράστηκε από την χήρα του καλλιτέχνη

Βιβλιογραφία

Καφέτση Ι: Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930 Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, 6/12/1995-8/4/1996, Υπουργείο Πολιτισμού, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.

Φωτεινές Σφαίρες Σκοτεινοί σταθμοί, η τέχνη του Solomon Nikritin (1898-1965), Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Ιανουάριος – Μάρτιος 2004, Κρατική Πινακοθήκη Τρετιακόφ, Απρίλιος – Μάιος 2004, Θεσσαλονίκη 2004.

Rudenstine: Russian Avant-Garde Art: The George Costakis Collection, εκδ. Abrams 1981.

Θεσσαλονίκη. Συλλογή Γιώργου Κωστάκη. Restart, [Κατάλογος ομώνυμης έκθεσης, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη 30.06.2018-16.09.2019], Θεσσαλονίκη 2018

Licht und Farbe in der Russischen Avant-Garde. Die Sammlung Costakis aus dem Staatlichen Museum fur Zeitgenossische Kunst Thessaloniki, Martin-Gropius-Bau Βερολίνο 2004-2005, Dumont 2004.

Παρατηρήσεις

Τίτλος/ Σημειώσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 452, εικ. 139.
Rudenstine, σ. 335, εικ. 706.

Δήλωση δημιουργού: «Η στατική ζωγραφική επιφάνεια του μουσαμά δεν πεθαίνει αλλά μεταμορφώνεται σε επιφάνεια προβολής. Γίνεται το εργαστηριακό πεδίο πάνω στο οποίο διαπλέκονται τα βασικά προβλήματα σχετικά με την ποιότητα του σύγχρονου φιλμ, τα προβλήματα που σχετίζονται με την ακρίβεια του μοντάζ των κινηματογραφικών κάδρων..». Solomon Nikritin 1925-1927, Μ. Τσαντσάνογλου, Solomon Nikritin, σ. 153 και εξ.

Δημιουργία - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 452, εικ. 139.
Rudenstine, σ. 335, εικ. 706.

Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Παραπομπές: Καφέτση Ι, σ. 546, εικ. 493.
Μετρήσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 452, εικ. 139.
Rudenstine, σ. 335, εικ. 706.

Υλικά και Τεχνικές - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 452, εικ. 139.
Rudenstine, σ. 335, εικ. 706.

Επιγραφές/ Σημάνσεις - Σημειώσεις: Κατά τη Rudenstine είναι πιθανό η επιγραφή να αναφέρεται σε προηγούμενο έργο ζωγραφισμένο απευθείας πάνω στο κοντραπλακέ που τώρα κρύβεται από την παρούσα σύνθεση.

Επιγραφές/ Σημάνσεις - Παραπομπές: Rudenstine, σ. 335, εικ. 706.

Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: I. Lebedeva, Καφέτση Ι, σ. 546, εικ. 493.
Irina Leites, Solomon Nikritin, σσ. 209-211.

Τίτλοι συναφών έργων: “Αποχαιρετισμός του Νεκρού” (Πινακοθήκη Tretiakov)
Προσχέδιο για τον πίνακα “Αποχαιρετισμός του Νεκρού” (C293, Συλλογή Κωστάκη)

Περιγραφή σχέσης με συναφή έργα: Προσχέδια και πίνακας / Υφολογική συνάφεια
Συναφή έργα - Παραπομπές: N. Adaskina, Solomon Nikritin, σσ. 57-59.
Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Rudenstine, σ. 330.

Εκθέσεις/ Ιστορία Δανεισμών - Παραπομπές: Solomon Nikritin, σ. 452, εικ. 139.

QR Code

https://dam.momus.gr/files/qr/qr-13180.png

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Στην περίοδο 1923-1926 ο Nikritin εργάζεται εντατικά πάνω στη φιλοσοφική εποποιία του “Πόλεμος και Ειρήνη”, όπου προσπαθεί να αναβιώσει τα γεγονότα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και της Οκτωβριανής Επανάστασης. Παράλληλα εργάζεται πάνω στις θεματικές σειρές σχεδίων “Πόλεμος” και “Άνθρωπος που σέρνει το καρότσι”.
Από τα μέσα του 1920 και μετά το Νικρίτιν απασχολεί στη ζωγραφική του μια σειρά εικαστικών κινηματογραφικών έργων σαν «συμφωνικό σύνολο» με αλληλοσυνδεόμενους πίνακες «που ο ένας παράγει τον άλλον» ενώ παραμένει καθένας «αυτόνομη μονάδα». Το θέμα που τους ενώνει, πάντα κατά τον ίδιο, είναι «το πορτρέτο των βασικών τάξεων της σύγχρονης εποχής μέσα από τις αμοιβαίες σχέσεις και τα πεπρωμένα τους». Πρόκειται για κάτι ανάλογο με την Ανθρώπινη κωμωδία του Μπαλζάκ «όσον αφορά τη σχέση του περιεχομένου με τις ταξικές, ιστορικές και ιδεολογικές μεταλλάξεις».