MMA.CC.495

Item

Αντικείμενο/ Έργο

Κωδικός έργου
MMA.CC.495
Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου
el Σχέδιο
en Drawing
Μουσείο
el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης
en Museum of Modern Art
Συλλογή
el Συλλογή Κωστάκη
en Costakis Collection

Θέμα

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)
el Ρωσική Πρωτοπορία
el Μετα-Πρωτοπορία
el Άντρας
el Πορτραίτο
el Μοντέρνα τέχνη
en Russian Avantgarde
en Post - Avantgarde
en Men
en Portrait
en Modern art

Τίτλοι ή Ονόματα

Τίτλος έργου
el Αγρότης-δάσκαλος γεωγραφίας
en Farmer - Teacher of Geography
Ενότητα/ Σειρά
el Ο γύρος του κόσμου
en Journey around the world

Δημιουργία

Δημιουργός
el Νικρίτιν, Σολομών (1898-1965)
en Nikritin, Solomon (1898-1965)
Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας
1924
Πιο πρώιμη χρονολογία (από)
1924
Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)
1924

Μετρήσεις

Ύψος σε εκατοστά
43.2
Πλάτος σε εκατοστά
36.5

Υλικά και Τεχνικές

Υλικά
el Γκουάς σε χαρτί
en Gouache on paper

Περιγραφή αντικειμένου

Περιγραφή έργου
el Έγχρωμη σύνθεση που απεικονίζει ολόσωμη ντυμένη ανδρική μορφή με υπερμέγεθες κεφάλι και άνω κορμό και ατροφικό υπόλοιπο σώμα σε όρθια, στητή στάση. Ο άνδρας με αδρά φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά, έντονα φρύδια, μεγάλη μύτη και πυκνή γενειάδα, παρουσιάζεται με τα χέρια του σε οφιοειδή γραμμή, το δεξί που κρατά υδρόγειο σφαίρα, σε ημι-ανάταση και το άλλο που στηρίζεται σε ραβδί, του οποίου είναι ορατό τα άνω τμήμα, χαμηλότερα, κάτω από το ύψος του αριστερού ώμου. Πίσω του εμφανίζεται κοντύτερη γηραιά γυναικεία μορφή, ντυμένη με μακρύ φόρεμα και καλυμμένη στο πρόσωπο με μαντίλα, που ακουμπά το αριστερό της χέρι στον αριστερό βραχίονα της ανδρικής μορφής. Οι μορφές προβάλλονται σε ενιαίο μονοχρωματικό φόντο στο χρώμα της ώχρας, ενώ στα πόδια τους, μικρή ελαφρώς καμπύλη επιφάνεια μαύρου χρώματος αποδίδει το έδαφος.
en Colour composition depicting a full-length clothed male figure with oversized head and upper torso and atrophied rest of the body in an upright, erect pose. The man with rough physiognomic features, pronounced eyebrows, large nose and thick beard, is shown with his hands in an oval line, the right one holding a globe, in semi-erection, and the other resting on a stick, the upper part of which is visible, lower, below the height of the left shoulder. Behind him appears a shorter elderly female figure, dressed in a long dress and covered on the face with a headscarf, resting her left hand on the left arm of the male figure. The figures are projected against a single monochromatic background in ochre, while at their feet, a small slightly curved surface of black colour renders the ground.

Δημιουργός

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού
el Ο Σολομόν Μπορίσοβιτς Nικρίτιν (Σαλμόν Σολομόν Λεβί) (Τσέρνιγκοφ, Ουκρανία, 23 Δεκεμβρίου 1898 - Μόσχα, 3 Δεκεμβρίου 1965) σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Κιέβου (1909-1914). Τα χρόνια 1914- 1917 υπήρξε μαθητής του Λεονίντ Παστερνάκ στη Μόσχα και του Αλεξάντρ Γιακοβλέφ στην Πετρούπολη. Από το 1918 ως το 1920 σπούδασε στο εργαστήριο της Αλεξάντρα Έξτερ στο Κίεβο, όπου συμμετείχε ενεργά στην οργάνωση του καλλιτεχνικού παραρτήματος της «Εβραϊκής Πολιτιστικής Λίγκας». Συμπλήρωσε την καλλιτεχνική του εκπαίδευση στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) της Μόσχας (1920-1922). Το 1921, μαζί με τους Aλεξάντρ Λαμπάς, Σεργκέι Λουτσίσκιν, Κλιμέντ Ρέντκο, Μιχαήλ Πλαξίν και Aλεξάντρ Τίσλερ, ίδρυσε την ομάδα «Προβολισμός» και στη συνέχεια την ομάδα «Ηλεκτροοργανισμός», η οποία διοργάνωσε έκθεση στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας της Μόσχας (1922). Κατόπιν τα έργα του παρουσιάστηκαν στην Πρώτη έκθεση ρωσικής τέχνης στην «Γκαλερι βαν Ντίμεν» του Βερολίνου το 1922 και στο Άμστερνταμ το 1923. Το 1922 επίσης σχημάτισε την ομάδα των Προβολιστών με το όνομα «Μέθοδος». Συμμετείχε στην Πρώτη Διαλογική Έκθεση των Ενώσεων Δραστικής Επαναστατικής Τέχνης στη Μόσχα το 1924 και υπέγραψε τη διακήρυξη των Προβολιστών στον κατάλογό της. Το 1931 ήταν μέλος της ομάδας «IΖΟΜΠΡΙΓΚΑΝΤΑ» και από το 1922 εργάστηκε στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας, επικεφαλής του Τμήματος Ανάλυσης. Τα χρόνια 1922-1930 δίδαξε στη Σχολή Καλλιτεχνικής Παιδείας του Ριαζάν. Στις δεκαετίες 1930 και 1940 σχεδίασε εσωτερικούς χώρους μουσείων και εκθέσεων και παράλληλα συνέχισε να ζωγραφίζει στο πλαίσιο της θεωρίας του για το διαλεκτικό ρεαλισμό.
en Solomon Borisovich Nikritin (Salmon Solomon Levi) (Chernigov, Ukraine, December 23rd, 1898-Moscow, December 3rd, 1965) attended the School of Fine Arts in Kiev(1909-1914). During the years 1914 - 1917 he was a student of Leonid Pasternak in Moscow and later of Aleksandr Jakovlev in Petrograd. From 1918 till 1920 he studied at the studio of Aleksandra Ekster in Kiev, where he took an active part in the organization of the artistic branch of the “Jewish Cultural League”. He integrated his artistic education at the Higher State Art-Technical Studios (VKHUTEMAS) in Moscow (1920-1922). In 1921, together with Aleksandr Labas, Sergei Luchishkin, Kliment Redko, Mikhail Plaksin and Aleksandr Tyshler he founded the “Projection” group and later the “Electroorganism” group, which held an exhibition at the Museum of Painterly Culture in Moscow (1922). His works were presented at the First Russian Art Exhibition (Berlin, “Galerie van Diemen”, 1922; Amsterdam, 1923). In 1922 he formed the Projectionists group called “Method”. He participated in the First Discussional Exhibition of the Associations of Active Revolutionary Art in Moscow (1924) and signed the Projectionists group declaration in the catalogue. In 1931 he joined the “IZOBRIGADA” group and from 1922 onwards he worked at the Museum of Painterly Culture, head of the Department of Analysis. During the years 1922-1930 he taught at the School of Art Education in Riasan. In the 1930s and 1940s he designed museum and exhibition interiors and continued painting based on his theory of dialectical realism.

Αξία/ Εκτίμηση

Αξία ασφάλισης
16.000
Μονάδα
el Στερλίνες

Τρέχουσα θέση/ φύλαξη

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση
el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη
Παλιός κωδικός
CC-0587/S.Nikritin-/C130-1243
Κωδικός ΥΠΠΟ: 1243, Κωδικός Κωστάκη: C130, Κωδικός Pictura: C098

Ιδιοκτησία συλλογής

Τρόπος απόκτησης
el Αγορά
Προέλευση online
el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη
en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family
Λεπτομέρειες προέλευσης
Αγοράστηκε από την χήρα του καλλιτέχνη

Βιβλιογραφία

Βιβλιογραφία
Φωτεινές Σφαίρες Σκοτεινοί σταθμοί, η τέχνη του Solomon Nikritin (1898-1965), Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Ιανουάριος – Μάρτιος 2004, Κρατική Πινακοθήκη Τρετιακόφ, Απρίλιος – Μάιος 2004, Θεσσαλονίκη 2004.
Rudenstine: Russian Avant-Garde Art: The George Costakis Collection, εκδ. Abrams 1981.
Licht und Farbe in der Russischen Avant-Garde. Die Sammlung Costakis aus dem Staatlichen Museum fur Zeitgenossische Kunst Thessaloniki, Martin-Gropius-Bau Βερολίνο 2004-2005, Dumont 2004.
Καφέτση Ι: Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930 Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, 6/12/1995-8/4/1996, Υπουργείο Πολιτισμού, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.

Θεσσαλονίκη. Συλλογή Γιώργου Κωστάκη. Restart, [Κατάλογος ομώνυμης έκθεσης, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη 30.06.2018-16.09.2019], Θεσσαλονίκη 2018

Παρατηρήσεις

Παρατηρήσεις
Τίτλος/ Σημειώσεις - Παρατηρήσεις: Ο τίτλος στο Solomon Nikritin είναι: Γύρος του κόσμου. Ο αγρότης – δάσκαλος γεωγραφίας.
Τίτλος/ Σημειώσεις - Παραπομπές: "Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σσ. 455-456, εικ. 175.
Δημιουργία - Παραπομπές: "Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σσ. 455-456, εικ. 175.
Μετρήσεις - Παραπομπές: "Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σσ. 455-456, εικ. 175.
Υλικά και Τεχνικές Περιγραφή: Γκουάς σε χαρτί.
Υλικά και Τεχνικές - Παραπομπές: "Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σσ. 455-456, εικ. 175.
Τίτλοι συναφών έργων: Όλες οι συνθέσεις του καλλιτέχνη από τη σειρά “Γύρος του κόσμου” που ανήκουν στην Συλλογή Κωστάκη (έξι συνολικά) και η τελική σύνθεση με τον ίδιο τίτλο (Συλλογή I. Dychenko, Κίεβο).
Συναφή έργα - Παραπομπές: Solomon Nikritin, σσ. 270-271, εικ. 169-175.
Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Rudenstine, σ. 330.


Εκθέσεις/ Ιστορία Δανεισμών - Παραπομπές: Solomon Nikritin, εικ. 175.

Other metadata

Επιπρόσθετες πληροφορίες
Από τα μέσα περίπου του 1920 και μετά το Νικρίτιν απασχολεί στη ζωγραφική του μια σειρά εικαστικών κινηματογραφικών έργων σαν «συμφωνικό σύνολο» με αλληλοσυνδεόμενους πίνακες «που ο ένας παράγει τον άλλον» ενώ παραμένει καθένας «αυτόνομη μονάδα». Το θέμα που τους ενώνει, πάντα κατά τον ίδιο, είναι «το πορτρέτο των βασικών τάξεων της σύγχρονης εποχής μέσα από τις αμοιβαίες σχέσεις και τα πεπρωμένα τους». (I. Lebedeva, Καφέτση Ι, σ. 546, εικ. 493).
Μεταξύ 1923-1924 ο Nikritin επεξεργάζεται τη θεωρία του Προβολισμού στα χειρόγραφα κείμενά του (Ι. Lebedeva, Solomon Nikritin, σ. 85), θεωρία που κατά την Μ. Τσαντσάνογλου διατυπώνεται από τον καλλιτέχνη ήδη από το 1922 (Μ. Τσαντσάνογλου, Solomon Nikritin, σ. 145). To 1924 στην “Πρώτη Διαλογική Έκθεση” της Μόσχας ο Nikritin παρουσιάζει έργα του μαζί με άλλους προβολιστές. Μέσα από συνθήματα της ομάδας του εκεί, ο Nikritin διακηρύσσει τα πιστεύω του ως προς την τέχνη ως συστήματος ή μεθόδου «δια μέσου του οποίου είναι δυνατή η οργάνωση των υλικών». (Ch. Douglas, Solomon Nikritin, σ. 45, σημ. 22). Την ίδια χρονιά ο Nikritin, κι ενώ εργάζεται εντατικά πάνω στην εποποιία “Πόλεμος και Ειρήνη” που στη συνείδησή του αποτελεί πάντα το βασικό έργο της ζωής του, ανεβάζει στο θέατρο των Προβολιστών την παράσταση “1924”. (Ι. Leites, Solomon Nikritin, σ. 105 και εξ, 213).
Media
MMA.CC.495