MMA.CC.497

Item

Αντικείμενο/ Έργο

Κωδικός έργου
MMA.CC.497
Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου
el Σχέδιο
en Drawing
Μουσείο
el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης
en Museum of Modern Art
Συλλογή
el Συλλογή Κωστάκη
en Costakis Collection

Θέμα

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)
el Ρωσική Πρωτοπορία
el Μετα-Πρωτοπορία
el Ημι-παραστατική τέχνη
el Ανθρώπινη φιγούρα
el Μοντέρνα τέχνη
en Russian Avantgarde
en Post - Avantgarde
en Semi-figurative art
en Human figure
en Modern art

Τίτλοι ή Ονόματα

Τίτλος έργου
el Σύννεφο
en Cloud

Δημιουργία

Δημιουργός
el Νικρίτιν, Σολομών (1898-1965)
en Nikritin, Solomon (1898-1965)
Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας
el Τέλη δεκαετίας 1920
en Late 1920s

Μετρήσεις

Ύψος σε εκατοστά
12.2
Πλάτος σε εκατοστά
17

Υλικά και Τεχνικές

Υλικά
el Γκουάς, ακουαρέλα και μελάνι σε χαρτί
en Gouache, watercolor and ink on paper

Περιγραφή αντικειμένου

Περιγραφή έργου
el Απεικονίζεται σύμπλεγμα μορφών και κίτρινης χρωματικής φόρμας σε σχήμα σχεδόν ισοσκελούς τριγώνου που μοιάζει με βουνό ή σύννεφο. Συγκεκριμένα πίσω από διάφορα σημεία της μονοχρωματικής αυτής φόρμας εμφανίζονται σποραδικά και ειδωμένα από διαφορετικά σημεία θέασης, άνθρωποι και αντικείμενα (άνδρες με ημίψηλα καπέλα, εργάτης με κόκκινο σφυρί, ζευγάρι επί οριζόντιου ίσως κινούμενου μοχλού, τμήματα κάτω άκρων, τμήμα κίονα, κτίρια). Η όλη σύνθεση προβάλλεται σε ενιαίο φόντο στις αποχρώσεις του ανοικτού κόκκινου (ροζ), ενώ στην άνω δεξιά γωνία σχηματικά αποδοσμένο παρουσιάζεται το μοτίβο του αερόπλοιου.
en It is depicted a cluster of figures and a yellow coloured form in the shape of an almost isosceles triangle resembling a mountain or a cloud. In particular, behind various parts of this monochromatic form, people and objects (men in half-brimmed hats, a worker with a red hammer, a couple on a horizontal, perhaps moving lever, parts of lower limbs, part of a column, buildings) appear sporadically and seen from different points of view. The whole composition is projected on a single background in shades of light red (pink), while the motif of the airship is schematically deconstructed in the upper right-hand corner.

Δημιουργός

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού
el Ο Σολομόν Μπορίσοβιτς Nικρίτιν (Σαλμόν Σολομόν Λεβί) (Τσέρνιγκοφ, Ουκρανία, 23 Δεκεμβρίου 1898 - Μόσχα, 3 Δεκεμβρίου 1965) σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Κιέβου (1909-1914). Τα χρόνια 1914- 1917 υπήρξε μαθητής του Λεονίντ Παστερνάκ στη Μόσχα και του Αλεξάντρ Γιακοβλέφ στην Πετρούπολη. Από το 1918 ως το 1920 σπούδασε στο εργαστήριο της Αλεξάντρα Έξτερ στο Κίεβο, όπου συμμετείχε ενεργά στην οργάνωση του καλλιτεχνικού παραρτήματος της «Εβραϊκής Πολιτιστικής Λίγκας». Συμπλήρωσε την καλλιτεχνική του εκπαίδευση στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) της Μόσχας (1920-1922). Το 1921, μαζί με τους Aλεξάντρ Λαμπάς, Σεργκέι Λουτσίσκιν, Κλιμέντ Ρέντκο, Μιχαήλ Πλαξίν και Aλεξάντρ Τίσλερ, ίδρυσε την ομάδα «Προβολισμός» και στη συνέχεια την ομάδα «Ηλεκτροοργανισμός», η οποία διοργάνωσε έκθεση στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας της Μόσχας (1922). Κατόπιν τα έργα του παρουσιάστηκαν στην Πρώτη έκθεση ρωσικής τέχνης στην «Γκαλερι βαν Ντίμεν» του Βερολίνου το 1922 και στο Άμστερνταμ το 1923. Το 1922 επίσης σχημάτισε την ομάδα των Προβολιστών με το όνομα «Μέθοδος». Συμμετείχε στην Πρώτη Διαλογική Έκθεση των Ενώσεων Δραστικής Επαναστατικής Τέχνης στη Μόσχα το 1924 και υπέγραψε τη διακήρυξη των Προβολιστών στον κατάλογό της. Το 1931 ήταν μέλος της ομάδας «IΖΟΜΠΡΙΓΚΑΝΤΑ» και από το 1922 εργάστηκε στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας, επικεφαλής του Τμήματος Ανάλυσης. Τα χρόνια 1922-1930 δίδαξε στη Σχολή Καλλιτεχνικής Παιδείας του Ριαζάν. Στις δεκαετίες 1930 και 1940 σχεδίασε εσωτερικούς χώρους μουσείων και εκθέσεων και παράλληλα συνέχισε να ζωγραφίζει στο πλαίσιο της θεωρίας του για το διαλεκτικό ρεαλισμό.
en Solomon Borisovich Nikritin (Salmon Solomon Levi) (Chernigov, Ukraine, December 23rd, 1898-Moscow, December 3rd, 1965) attended the School of Fine Arts in Kiev(1909-1914). During the years 1914 - 1917 he was a student of Leonid Pasternak in Moscow and later of Aleksandr Jakovlev in Petrograd. From 1918 till 1920 he studied at the studio of Aleksandra Ekster in Kiev, where he took an active part in the organization of the artistic branch of the “Jewish Cultural League”. He integrated his artistic education at the Higher State Art-Technical Studios (VKHUTEMAS) in Moscow (1920-1922). In 1921, together with Aleksandr Labas, Sergei Luchishkin, Kliment Redko, Mikhail Plaksin and Aleksandr Tyshler he founded the “Projection” group and later the “Electroorganism” group, which held an exhibition at the Museum of Painterly Culture in Moscow (1922). His works were presented at the First Russian Art Exhibition (Berlin, “Galerie van Diemen”, 1922; Amsterdam, 1923). In 1922 he formed the Projectionists group called “Method”. He participated in the First Discussional Exhibition of the Associations of Active Revolutionary Art in Moscow (1924) and signed the Projectionists group declaration in the catalogue. In 1931 he joined the “IZOBRIGADA” group and from 1922 onwards he worked at the Museum of Painterly Culture, head of the Department of Analysis. During the years 1922-1930 he taught at the School of Art Education in Riasan. In the 1930s and 1940s he designed museum and exhibition interiors and continued painting based on his theory of dialectical realism.

Αξία/ Εκτίμηση

Αξία ασφάλισης
8.000

Τρέχουσα θέση/ φύλαξη

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση
el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη
Παλιός κωδικός
CC-0540/S.Nikritin-/C20-1095
Κωδικός ΥΠΠΟ: 1095, Κωδικός Κωστάκη: C20, Κωδικός Pictura: C101

Ιδιοκτησία συλλογής

Τρόπος απόκτησης
el Αγορά
Προέλευση online
el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη
en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family
Λεπτομέρειες προέλευσης
Αγοράστηκε από την χήρα του καλλιτέχνη

Βιβλιογραφία

Βιβλιογραφία
Φωτεινές Σφαίρες Σκοτεινοί σταθμοί, η τέχνη του Solomon Nikritin (1898-1965), Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Ιανουάριος – Μάρτιος 2004, Κρατική Πινακοθήκη Τρετιακόφ, Απρίλιος – Μάιος 2004, Θεσσαλονίκη 2004.
Rudenstine: Russian Avant-Garde Art: The George Costakis Collection, εκδ. Abrams 1981.
Licht und Farbe in der Russischen Avant-Garde. Die Sammlung Costakis aus dem Staatlichen Museum fur Zeitgenossische Kunst Thessaloniki, Martin-Gropius-Bau Βερολίνο 2004-2005, Dumont 2004.

Καφέτση Ι: Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930 Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, 6/12/1995-8/4/1996, Υπουργείο Πολιτισμού, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.
Θεσσαλονίκη. Συλλογή Γιώργου Κωστάκη. Restart, [Κατάλογος ομώνυμης έκθεσης, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη 30.06.2018-16.09.2019], Θεσσαλονίκη 2018

Παρατηρήσεις

Παρατηρήσεις
Τίτλος/ Σημειώσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 460, εικ. 207.

Δήλωση δημιουργού: «Δεν δίνονται αμέσως τα όρια των όγκων. Αυτά όλα συνενώθηκαν σε μια συμπαγή μάζα, που καλύπτεται από ένα ρόδινο ύφασμα». Ν. Adaskina, Solomon Nikritin, σ. 65.
Δημιουργία - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 460, εικ. 207.

Μετρήσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 460, εικ. 207.

Υλικά και Τεχνικές Περιγραφή: Γκουάς, ακουαρέλα και μελάνι σε χαρτί.
Υλικά και Τεχνικές - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 460, εικ. 207.
Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: N. Adaskina, Solomon Nikritin, σσ. 61-62.

Τίτλοι συναφών έργων: Άνθρωπος και Σύννεφο (160.78, Συλλογή Κωστάκη)
Από τη σειρά “Μνημείο” (C97, Συλλογή Κωστάκη)
Περιγραφή σχέσης με συναφή έργα: Εικονογραφική συνάφεια / Υφολογική συνάφεια
Σε σχέση με το πρώτο και τα δύο έργα (σχέδιο και πίνακας) εμπεριέχουν τη λέξη “Σύννεφο” στον τίτλο τους, χρονολογούνται στα τέλη της δεκαετίας του 1920 και περιλαμβάνουν κοινές θεματικές αναφορές. Σε σχέση με το δεύτερο παρατηρούνται υφολογική συγγένεια.
Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Rudenstine, σ. 330.

Εκθέσεις/ Ιστορία Δανεισμών - Παραπομπές: Solomon Nikritin, εικ. 207.
Other metadata

Other metadata

Επιπρόσθετες πληροφορίες
Η περίοδος από το τέλος της δεκαετίας του 1920 ως τις αρχές του 1930 φαίνεται πως είναι ιδιαίτερα σημαντική και παραγωγικότατη στη δημιουργική πορεία του Nikritin. Κατά την N. Adaskina «την περίοδο αυτή συνεχίζει να ακολουθεί την κατεύθυνση της συναισθηματικής, εξπρεσιονιστικής ζωγραφικής. Η χρωματικότητά του γίνεται περισσότερο συγκρατημένη και μερικές φορές αγγίζει τα όρια της μονοχρωμίας, ωστόσο αποκτά πλουσιότερες αποχρώσεις..».