Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

MMA.CC.504

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Σχέδιο

en Drawing

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

el Μετα-Πρωτοπορία

el Ανθρώπινη φιγούρα

el Σύνθεση

el Μοντέρνα τέχνη

en Russian Avantgarde

en Post - Avantgarde

en Human figure

en Composition

en Modern art

Τίτλος έργου

el Μελέτη για τον πίνακα "Λαϊκό Δικαστήριο"

en Study for "Peoples Court"

Δημιουργός

el Νικρίτιν, Σολομών (1898-1965)

en Nikritin, Solomon (1898-1965)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

el Αρχές δεκαετίας 1930

en 1930s

Ύψος σε εκατοστά

13.4

Πλάτος σε εκατοστά

17.9

Υλικά

el Μελάνι σε χαρτί

en Ink on paper

Περιγραφή έργου

el Ασπρόμαυρη σύνθεση που απεικονίζει πολυπρόσωπη σκηνή με τραπέζι σε υπαίθριο χώρο. Διακρίνεται καλυμμένο με τραπεζομάντιλο τραπέζι γύρω από το οποίο κάθονται (οι δύο γυρισμένες προς το θεατή), στέκονται (οι δύο στα αντίστοιχα πλάγια του τραπεζιού) ή σκύβουν πέντε, ανδρικές πιθανότατα, μορφές. Πίσω τους και στο βάθος, διατεταγμένο σε δύο ομάδες, παρουσιάζεται πλήθος κόσμου. Το τοπίο και ο περιβάλλον χώρος (δέντρα, πουλιά, ζώο, καραβάκια) αποδίδονται σχηματικά ενώ το σύνολο της κεντρικής σύνθεσης ενσωματώνεται σε ακανόνιστου σχήματος φόρμα που δομείται με βάση την καμπύλη. Πυκνή γραμμική σκίαση στο κάτω μέρος της επιφάνειας αποδίδει το έδαφος, ενώ στο πάνω μέρος σειρά γραμμικών και κυκλικών μοτίβων περιγράφουν εικονιστικά τον ουρανό, ήλιο ή φεγγάρι και θάλασσα.

en Black and white composition depicting a multi-faceted scene with a table in an outdoor space. A table covered with a tablecloth is visible around which five figures, probably male, are seated (two turned towards the viewer), standing (two at the respective sides of the table) or bending over. Behind them and in the background, arranged in two groups, a crowd of people is shown. The landscape and the surrounding space (trees, birds, animal, boats) are rendered schematically while the whole of the central composition is integrated into an irregularly shaped form structured on the basis of the curve. Dense linear shading at the bottom of the surface depicts the ground, while at the top a series of linear and circular motifs figuratively describe the sky, sun or moon and sea.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Ο Σολομόν Μπορίσοβιτς Nικρίτιν (Σαλμόν Σολομόν Λεβί) (Τσέρνιγκοφ, Ουκρανία, 23 Δεκεμβρίου 1898 - Μόσχα, 3 Δεκεμβρίου 1965) σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Κιέβου (1909-1914). Τα χρόνια 1914- 1917 υπήρξε μαθητής του Λεονίντ Παστερνάκ στη Μόσχα και του Αλεξάντρ Γιακοβλέφ στην Πετρούπολη. Από το 1918 ως το 1920 σπούδασε στο εργαστήριο της Αλεξάντρα Έξτερ στο Κίεβο, όπου συμμετείχε ενεργά στην οργάνωση του καλλιτεχνικού παραρτήματος της «Εβραϊκής Πολιτιστικής Λίγκας». Συμπλήρωσε την καλλιτεχνική του εκπαίδευση στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) της Μόσχας (1920-1922). Το 1921, μαζί με τους Aλεξάντρ Λαμπάς, Σεργκέι Λουτσίσκιν, Κλιμέντ Ρέντκο, Μιχαήλ Πλαξίν και Aλεξάντρ Τίσλερ, ίδρυσε την ομάδα «Προβολισμός» και στη συνέχεια την ομάδα «Ηλεκτροοργανισμός», η οποία διοργάνωσε έκθεση στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας της Μόσχας (1922). Κατόπιν τα έργα του παρουσιάστηκαν στην Πρώτη έκθεση ρωσικής τέχνης στην «Γκαλερι βαν Ντίμεν» του Βερολίνου το 1922 και στο Άμστερνταμ το 1923. Το 1922 επίσης σχημάτισε την ομάδα των Προβολιστών με το όνομα «Μέθοδος». Συμμετείχε στην Πρώτη Διαλογική Έκθεση των Ενώσεων Δραστικής Επαναστατικής Τέχνης στη Μόσχα το 1924 και υπέγραψε τη διακήρυξη των Προβολιστών στον κατάλογό της. Το 1931 ήταν μέλος της ομάδας «IΖΟΜΠΡΙΓΚΑΝΤΑ» και από το 1922 εργάστηκε στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας, επικεφαλής του Τμήματος Ανάλυσης. Τα χρόνια 1922-1930 δίδαξε στη Σχολή Καλλιτεχνικής Παιδείας του Ριαζάν. Στις δεκαετίες 1930 και 1940 σχεδίασε εσωτερικούς χώρους μουσείων και εκθέσεων και παράλληλα συνέχισε να ζωγραφίζει στο πλαίσιο της θεωρίας του για το διαλεκτικό ρεαλισμό.

en Solomon Borisovich Nikritin (Salmon Solomon Levi) (Chernigov, Ukraine, December 23rd, 1898-Moscow, December 3rd, 1965) attended the School of Fine Arts in Kiev(1909-1914). During the years 1914 - 1917 he was a student of Leonid Pasternak in Moscow and later of Aleksandr Jakovlev in Petrograd. From 1918 till 1920 he studied at the studio of Aleksandra Ekster in Kiev, where he took an active part in the organization of the artistic branch of the “Jewish Cultural League”. He integrated his artistic education at the Higher State Art-Technical Studios (VKHUTEMAS) in Moscow (1920-1922). In 1921, together with Aleksandr Labas, Sergei Luchishkin, Kliment Redko, Mikhail Plaksin and Aleksandr Tyshler he founded the “Projection” group and later the “Electroorganism” group, which held an exhibition at the Museum of Painterly Culture in Moscow (1922). His works were presented at the First Russian Art Exhibition (Berlin, “Galerie van Diemen”, 1922; Amsterdam, 1923). In 1922 he formed the Projectionists group called “Method”. He participated in the First Discussional Exhibition of the Associations of Active Revolutionary Art in Moscow (1924) and signed the Projectionists group declaration in the catalogue. In 1931 he joined the “IZOBRIGADA” group and from 1922 onwards he worked at the Museum of Painterly Culture, head of the Department of Analysis. During the years 1922-1930 he taught at the School of Art Education in Riasan. In the 1930s and 1940s he designed museum and exhibition interiors and continued painting based on his theory of dialectical realism.

Αξία ασφάλισης

8.000

Μονάδα

el Στερλίνες

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

CC-0638/S.Nikritin-/C230-1113

Κωδικός ΥΠΠΟ: 1113, Κωδικός Κωστάκη: C230, Κωδικός Pictura: C114

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family

Λεπτομέρειες προέλευσης

Αγοράστηκε από την χήρα του καλλιτέχνη

Βιβλιογραφία

Φωτεινές Σφαίρες Σκοτεινοί σταθμοί, η τέχνη του Solomon Nikritin (1898-1965), Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Ιανουάριος – Μάρτιος 2004, Κρατική Πινακοθήκη Τρετιακόφ, Απρίλιος – Μάιος 2004, Θεσσαλονίκη 2004.

Rudenstine: Russian Avant-Garde Art: The George Costakis Collection, εκδ. Abrams 1981.

Licht und Farbe in der Russischen Avant-Garde. Die Sammlung Costakis aus dem Staatlichen Museum fur Zeitgenossische Kunst Thessaloniki, Martin-Gropius-Bau Βερολίνο 2004-2005, Dumont 2004.

Καφέτση Ι: Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930 Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, 6/12/1995-8/4/1996, Υπουργείο Πολιτισμού, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.

Θεσσαλονίκη. Συλλογή Γιώργου Κωστάκη. Restart, [Κατάλογος ομώνυμης έκθεσης, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη 30.06.2018-16.09.2019], Θεσσαλονίκη 2018

Παρατηρήσεις

Τίτλος/ Σημειώσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 464, εικ. 237.
Για τον αρχικό τίτλο του πίνακα, δοσμένο από τον καλλιτέχνη: “Εργατικό Δικαστήριο” βλ. Ν. Adaskina, Solomon Nikritin, σ. 75.

Δημιουργία - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 464, εικ. 237.

Μετρήσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 464, εικ. 237.

Υλικά και Τεχνικές Περιγραφή: Μελάνι σε χαρτί.
Υλικά και Τεχνικές - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 464, εικ. 237.

Ιστορικό έργου: Το έργο αποτελεί ένα από τα πέντε τουλάχιστον γνωστά προσχέδια του πίνακα “Λαϊκό Δικαστήριο” που φιλοτέχνησε ο Nikritin το 1934 και βρίσκεται σήμερα στην Πινακοθήκη Tretiakov. Στις σημειώσεις του καλλιτέχνη στον κατάλογο των έργων του ο Nikritin αναφέρεται μόνο μία φορά στον πίνακα ονομάζοντάς τον “Εργατικό Δικαστήριο” και χρονολογώντας τον στις αρχές της δεκαετίας του 1930.

Ιστορικό έργου - Παραπομπές: Ν. Αdaskina, Solomon Nikritin, σσ. 73-75.
Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: I. Leites, Solomon Nikritin, σ. 213.
Μ. Τσαντσάνογλου, Solomon Nikritin, σ. 155.
J. Bowlt, Solomon Nikritin, σ. 173

Τίτλοι συναφών έργων: Λαϊκό Δικαστήριο (Πινακοθήκη Tretiakov)

Περιγραφή σχέσης με συναφή έργα: Κοινή ομάδα έργων / Προσχέδια και τελικό έργο / Προσχέδια του ίδιου έργου
Η σειρά προσχεδίων της Συλλογής Κωστάκη (C230, C216, C336) καθώς και άλλα δύο τουλάχιστον σχέδια της Πινακοθήκης Tretiakov, αποτελούν κοινή ομάδα έργων και συνδέονται με τον πίνακα της Tretiakov “Λαϊκό Δικαστήριο” που ο καλλιτέχνης φιλοτέχνησε το 1934 (βλ. και Ιστορικό έργου).

Συναφή έργα - Παραπομπές: Solomon Nikritin, εικ. 234-240.
Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Rudenstine, σ. 330.

Εκθέσεις/ Ιστορία Δανεισμών - Παραπομπές: Solomon Nikritin, εικ. 237.

QR Code

https://dam.momus.gr/files/qr/qr-13225.png

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Το 1932 ο Nikritin παρουσιάζει τη θεωρητική τεκμηρίωση των αρχών της τέχνης του “Πολυρεαλισμού” ως την «έκφραση του συγκεκριμένου σταδίου ανάπτυξης της προλεταριακής τέχνης». Πρόκειται ουσιαστικά για μια θεωρία αναζήτησης μιας νέας απόδοσης του “ρεαλισμού”, «βασισμένη» κατά την Μ. Τσαντσάνογλου «στη λογική της πολυεπίπεδης δράσης της εικόνας και στις μεθόδους του φωτογραφικού και κινηματογραφικού μοντάζ». Βασικό γνώρισμα του Πολυρεαλισμού θεωρεί ο Nikritin τη σύνθεση πολλαπλών στιγμιότυπων, ένα ζωγραφικό στην ουσία μοντάζ, το οποίο κατά την I. Leites ο καλλιτέχνης ανακαλύπτει άλλωστε και σε παλαιότερες εποχές και ζωγράφους, στους αρχαίους Κινέζους και Πέρσες, στη ρωσική αγιογραφία ή στους ζωγράφους της ιταλικής Αναγέννησης.
Τον Αύγουστο του 1934 πραγματοποιείται το «Πρώτο Συνέδριο Σοβιετικών Συγγραφέων» που επικυρώνει τη νομιμότητα του Σοσιαλιστικού Ρεαλισμού και κωδικοποιεί τις αρχές του, αποκηρύσσοντας εμφατικά όποιο αισθητικό σύστημα παρεκκλίνει από τους κανόνες του. Στο πλαίσιο αυτό η σύγχρονη δυτική τέχνη απορρίπτεται ως αποτύπωση «σαδιστικών, διεστραμμένων μορφών». Ένα χρόνο αργότερα, το 1935, εγκαινιάζεται το έργο του μετρό της Μόσχας.