MMA.CC.508

Item

Αντικείμενο/ Έργο

Κωδικός έργου
MMA.CC.508
Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου
el Σχέδιο
en Drawing
Μουσείο
el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης
en Museum of Modern Art
Συλλογή
el Συλλογή Κωστάκη
en Costakis Collection

Θέμα

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)
el Ρωσική Πρωτοπορία
el Μετα-Πρωτοπορία
el Τοπιογραφία
el Αφηρημένη σύνθεση
el Μοντέρνα τέχνη
en Russian Avantgarde
en Post - Avantgarde
en Landscape painting
en Abstract composition
en Modern art

Τίτλοι ή Ονόματα

Τίτλος έργου
el Αστικό τοπίο. Δρόμος
en Urban scene. Street

Δημιουργία

Δημιουργός
el Νικρίτιν, Σολομών (1898-1965)
en Nikritin, Solomon (1898-1965)
Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας
el Δεκαετία 1930
en 1930s

Μετρήσεις

Ύψος σε εκατοστά
22
Πλάτος σε εκατοστά
31.8

Υλικά και Τεχνικές

Υλικά
el Κιμωλία, κάρβουνο σε χαρτί
en Chalk, charcoal on paper

Περιγραφή αντικειμένου

Περιγραφή έργου
el Έγχρωμη, σε τόνους κόκκινου – μαύρου, ημι-παραστατική σύνθεση που απεικονίζει πολυπρόσωπη σκηνή σε αστικό περιβάλλον, όπου κυριαρχεί ένας μεγάλος δρόμος που περισσότερο υπονοείται παρά δηλώνεται, πλαισιωμένος από δύο σειρές πανύψηλων πολυώροφων κτιρίων ή πολυκατοικιών αποδοσμένων με κεντρική προοπτική. Δρόμος και κτίρια συμφύρονται με πλήθος αφηγηματικών λεπτομερειών (όχημα, σημαίες, γέφυρα, σκαλωσιές με εργάτες, φρουροί, πλήθος ανθρώπων που αποδίδονται κατά βάση από πάνω και ψηλά) καθώς και ποικιλία καμπυλόγραμμων βασικά μοτίβων που κατακλύζουν το χώρο, με αποτέλεσμα να ξεχωρίζουν με δυσκολία τα μεμονωμένα αντικείμενα και περισσότερο να εικονογραφείται η κίνηση και η αίσθηση του ρυθμού του αστικού τοπίου.
en Colour, in red and black tones, semi-representational composition depicting a multi-faceted scene in an urban environment, dominated by a large street that is more implied than stated, framed by two rows of towering high-rise buildings or apartment buildings deconstructed with a central perspective. The street and buildings are intertwined with a multitude of narrative details (vehicle, flags, bridge, scaffolding with workers, guards, crowds of people rendered mostly from above and above) and a variety of curvilinear basic patterns that overwhelm the space, with the result that individual objects can hardly be distinguished and the movement and sense of rhythm of the urban landscape is more illustrated.

Δημιουργός

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού
el Ο Σολομόν Μπορίσοβιτς Nικρίτιν (Σαλμόν Σολομόν Λεβί) (Τσέρνιγκοφ, Ουκρανία, 23 Δεκεμβρίου 1898 - Μόσχα, 3 Δεκεμβρίου 1965) σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Κιέβου (1909-1914). Τα χρόνια 1914- 1917 υπήρξε μαθητής του Λεονίντ Παστερνάκ στη Μόσχα και του Αλεξάντρ Γιακοβλέφ στην Πετρούπολη. Από το 1918 ως το 1920 σπούδασε στο εργαστήριο της Αλεξάντρα Έξτερ στο Κίεβο, όπου συμμετείχε ενεργά στην οργάνωση του καλλιτεχνικού παραρτήματος της «Εβραϊκής Πολιτιστικής Λίγκας». Συμπλήρωσε την καλλιτεχνική του εκπαίδευση στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) της Μόσχας (1920-1922). Το 1921, μαζί με τους Aλεξάντρ Λαμπάς, Σεργκέι Λουτσίσκιν, Κλιμέντ Ρέντκο, Μιχαήλ Πλαξίν και Aλεξάντρ Τίσλερ, ίδρυσε την ομάδα «Προβολισμός» και στη συνέχεια την ομάδα «Ηλεκτροοργανισμός», η οποία διοργάνωσε έκθεση στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας της Μόσχας (1922). Κατόπιν τα έργα του παρουσιάστηκαν στην Πρώτη έκθεση ρωσικής τέχνης στην «Γκαλερι βαν Ντίμεν» του Βερολίνου το 1922 και στο Άμστερνταμ το 1923. Το 1922 επίσης σχημάτισε την ομάδα των Προβολιστών με το όνομα «Μέθοδος». Συμμετείχε στην Πρώτη Διαλογική Έκθεση των Ενώσεων Δραστικής Επαναστατικής Τέχνης στη Μόσχα το 1924 και υπέγραψε τη διακήρυξη των Προβολιστών στον κατάλογό της. Το 1931 ήταν μέλος της ομάδας «IΖΟΜΠΡΙΓΚΑΝΤΑ» και από το 1922 εργάστηκε στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας, επικεφαλής του Τμήματος Ανάλυσης. Τα χρόνια 1922-1930 δίδαξε στη Σχολή Καλλιτεχνικής Παιδείας του Ριαζάν. Στις δεκαετίες 1930 και 1940 σχεδίασε εσωτερικούς χώρους μουσείων και εκθέσεων και παράλληλα συνέχισε να ζωγραφίζει στο πλαίσιο της θεωρίας του για το διαλεκτικό ρεαλισμό.
en Solomon Borisovich Nikritin (Salmon Solomon Levi) (Chernigov, Ukraine, December 23rd, 1898-Moscow, December 3rd, 1965) attended the School of Fine Arts in Kiev(1909-1914). During the years 1914 - 1917 he was a student of Leonid Pasternak in Moscow and later of Aleksandr Jakovlev in Petrograd. From 1918 till 1920 he studied at the studio of Aleksandra Ekster in Kiev, where he took an active part in the organization of the artistic branch of the “Jewish Cultural League”. He integrated his artistic education at the Higher State Art-Technical Studios (VKHUTEMAS) in Moscow (1920-1922). In 1921, together with Aleksandr Labas, Sergei Luchishkin, Kliment Redko, Mikhail Plaksin and Aleksandr Tyshler he founded the “Projection” group and later the “Electroorganism” group, which held an exhibition at the Museum of Painterly Culture in Moscow (1922). His works were presented at the First Russian Art Exhibition (Berlin, “Galerie van Diemen”, 1922; Amsterdam, 1923). In 1922 he formed the Projectionists group called “Method”. He participated in the First Discussional Exhibition of the Associations of Active Revolutionary Art in Moscow (1924) and signed the Projectionists group declaration in the catalogue. In 1931 he joined the “IZOBRIGADA” group and from 1922 onwards he worked at the Museum of Painterly Culture, head of the Department of Analysis. During the years 1922-1930 he taught at the School of Art Education in Riasan. In the 1930s and 1940s he designed museum and exhibition interiors and continued painting based on his theory of dialectical realism.

Αξία/ Εκτίμηση

Αξία ασφάλισης
6.000
Μονάδα
el Στερλίνες

Τρέχουσα θέση/ φύλαξη

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση
el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη
Παλιός κωδικός
CC-0615/S.Nikritin-/C168-1185
Κωδικός ΥΠΠΟ: 1185, Κωδικός Κωστάκη: C168, Κωδικός Pictura: C127

Ιδιοκτησία συλλογής

Τρόπος απόκτησης
el Αγορά
Προέλευση online
el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη
en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family
Λεπτομέρειες προέλευσης
Αγοράστηκε από την χήρα του καλλιτέχνη

Βιβλιογραφία

Βιβλιογραφία
Φωτεινές Σφαίρες Σκοτεινοί σταθμοί, η τέχνη του Solomon Nikritin (1898-1965), Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Ιανουάριος – Μάρτιος 2004, Κρατική Πινακοθήκη Τρετιακόφ, Απρίλιος – Μάιος 2004, Θεσσαλονίκη 2004.
Rudenstine: Russian Avant-Garde Art: The George Costakis Collection, εκδ. Abrams 1981.
Licht und Farbe in der Russischen Avant-Garde. Die Sammlung Costakis aus dem Staatlichen Museum fur Zeitgenossische Kunst Thessaloniki, Martin-Gropius-Bau Βερολίνο 2004-2005, Dumont 2004.
Καφέτση Ι: Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930 Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, 6/12/1995-8/4/1996, Υπουργείο Πολιτισμού, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.
Θεσσαλονίκη. Συλλογή Γιώργου Κωστάκη. Restart, [Κατάλογος ομώνυμης έκθεσης, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη 30.06.2018-16.09.2019], Θεσσαλονίκη 2018

Παρατηρήσεις

Παρατηρήσεις
Τίτλος/ Σημειώσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 465, εικ. 254.
Δήλωση δημιουργού: «Ο δρόμος αναμιγνύεται έξαφνα μέσα στην ίδια την κίνηση, με τα πράγματα που τον απαρτίζουν, και ιδού, λοιπόν, ενώπιόν μας βρίσκεται αυτό που ονομάζω μοντάζ του χώρου, μοντάζ των πραγμάτων. Δεν πρέπει να δομηθεί έτσι, ώστε να μας αποκαλύπτει απλώς το θέμα, αλλά έτσι ώστε να μας δώσει και την αίσθηση του ρυθμού της πραγματικότητας που μας περιβάλλει». Nikritin, δεκαετία 1930. (ΡΓΚΑΛΙ, φακ.2717, Μ. Τσαντσάνογλου, Solomon Nikritin, σσ. 155-157).
Δημιουργία - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 465, εικ. 254.
Μετρήσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 465, εικ. 254.
Υλικά και Τεχνικές Περιγραφή: Κιμωλία και κάρβουνο σε χαρτί
Υλικά και Τεχνικές - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 465, εικ. 254.
Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: I. Leites, Solomon Nikritin, σ. 213, 215.
Μ. Τσαντσάνογλου, Solomon Nikritin, σ. 155.
J. Bowlt, Solomon Nikritin, σ. 173
Τίτλοι συναφών έργων: Αστικό τοπίο. Δρόμος (C300, Συλλογή Κωστάκη).
Επίσης η σύνθεση παραπέμπει στην σειρά έργων του Nikritin με θέμα το δρόμο του 1935-1936, στην Πινακοθήκη Tretiakov σήμερα, ενώ παράλληλα παρουσιάζει υφολογικές ομοιότητες με πολλά έργα του όπως αυτά με θέμα τη διαδήλωση. Επιπλέον το θέμα της κίνησης στο δρόμο αλλά και το σιδηρόδρομο, αποδίδεται με ακόμη πιο αφαιρετικό τρόπο σε σχέδιά του όπως τα λίγο μεταγενέστερα “Δρόμος. Πουλιά” (Συλλογή Κωστάκη) και “Σιδηρόδρομος” (Συλλογή Κωστάκη).
Περιγραφή σχέσης με συναφή έργα: Εικονογραφικά και υφολογικά συναφή
Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Rudenstine, σ. 330.

Εκθέσεις/ Ιστορία Δανεισμών - Παραπομπές: Solomon Nikritin, εικ. 254.

Other metadata

QR Code
https://dam.momus.gr/files/qr/qr-13233.png
Επιπρόσθετες πληροφορίες
Το 1932 ο Nikritin παρουσιάζει τη θεωρητική τεκμηρίωση των αρχών της τέχνης του “Πολυρεαλισμού” ως την «έκφραση του συγκεκριμένου σταδίου ανάπτυξης της προλεταριακής τέχνης». Πρόκειται ουσιαστικά για μια θεωρία αναζήτησης μιας νέας απόδοσης του “ρεαλισμού”, «βασισμένη» κατά την Μ. Τσαντσάνογλου «στη λογική της πολυεπίπεδης δράσης της εικόνας και στις μεθόδους του φωτογραφικού και κινηματογραφικού μοντάζ». Βασικό γνώρισμα του Πολυρεαλισμού θεωρεί ο Nikritin τη σύνθεση πολλαπλών στιγμιότυπων, ένα ζωγραφικό στην ουσία μοντάζ, το οποίο κατά την I. Leites ο καλλιτέχνης ανακαλύπτει άλλωστε και σε παλαιότερες εποχές και ζωγράφους, στους αρχαίους Κινέζους και Πέρσες, στη ρωσική αγιογραφία ή στους ζωγράφους της ιταλικής Αναγέννησης.
Τον Αύγουστο του 1934 πραγματοποιείται το «Πρώτο Συνέδριο Σοβιετικών Συγγραφέων» που επικυρώνει τη νομιμότητα του Σοσιαλιστικού Ρεαλισμού και κωδικοποιεί τις αρχές του, αποκηρύσσοντας εμφατικά όποιο αισθητικό σύστημα παρεκκλίνει από τους κανόνες του. Στο πλαίσιο αυτό η σύγχρονη δυτική τέχνη απορρίπτεται ως αποτύπωση «σαδιστικών, διεστραμμένων μορφών».
Media
MMA.CC.508