Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

MMA.CC.510

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Σχέδιο

en Drawing

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

el Μετα-Πρωτοπορία

el Ανθρώπινη φιγούρα

el Μοντέρνα τέχνη

en Russian Avantgarde

en Post - Avantgarde

en Human figure

en Modern art

Τίτλος έργου

el Σύνθεση προπαγάνδας. “Κουλάκος, δολιοφθορέας, γραφειοκράτης”

en Agit-Composition “Kulak, wrecker, bureaucrat"

Δημιουργός

el Νικρίτιν, Σολομών (1898-1965)

en Nikritin, Solomon (1898-1965)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

el Δεκαετία 1930

en 1930s

Ύψος σε εκατοστά

27.2

Πλάτος σε εκατοστά

20.3

Υλικά

el Γκουάς, ακουαρέλα και μολύβι σε χαρτί

en Gouache, watercolor and pencil on paper

Περιγραφή έργου

el Γραφιστική σύνθεση όρθιας, ανδρικής μορφής με ελαφρώς σκυμμένο το άνω μέρος του κορμού και λυγισμένα τα γόνατα, η οποία καταλαμβάνει το σύνολο σχεδόν της ζωγραφικής επιφάνειας. Η μορφή απεικονίζεται χωρίς χέρια, με παραμορφωμένο το κεφάλι και υπερτροφικό μέτωπο, ζωσμένη από φίδια που τα κεφάλια τους προσλαμβάνουν ανθρωπόμορφες απολήξεις και φέρουν τους τίτλους στη ρωσική γλώσσα: ΚΟΥΛΑΚΟΣ (КУЛАК), ΔΟΛΙΟΦΘΟΡΕΑΣ, (ВРЕДИТЕЛЬ) ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΗΣ (БЮРОКРАТ).

en Graphic composition of an upright male figure with the upper part of the torso slightly bent and the knees bent, which occupies almost the entire surface of the painting. The figure is depicted without arms, with a deformed head and an overhanging forehead, and is festooned with snakes whose heads assume anthropomorphic appendages and bear the titles in Russian: ΚΟΥΛΑΚΟΣ (КУЛАК), ΔΟΛΙΟΦΘΟΡΕΑΣ, (ВРЕДИТЕЛЬ) ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΗΣ (БЮРОКРАТ).

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Ο Σολομόν Μπορίσοβιτς Nικρίτιν (Σαλμόν Σολομόν Λεβί) (Τσέρνιγκοφ, Ουκρανία, 23 Δεκεμβρίου 1898 - Μόσχα, 3 Δεκεμβρίου 1965) σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Κιέβου (1909-1914). Τα χρόνια 1914- 1917 υπήρξε μαθητής του Λεονίντ Παστερνάκ στη Μόσχα και του Αλεξάντρ Γιακοβλέφ στην Πετρούπολη. Από το 1918 ως το 1920 σπούδασε στο εργαστήριο της Αλεξάντρα Έξτερ στο Κίεβο, όπου συμμετείχε ενεργά στην οργάνωση του καλλιτεχνικού παραρτήματος της «Εβραϊκής Πολιτιστικής Λίγκας». Συμπλήρωσε την καλλιτεχνική του εκπαίδευση στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) της Μόσχας (1920-1922). Το 1921, μαζί με τους Aλεξάντρ Λαμπάς, Σεργκέι Λουτσίσκιν, Κλιμέντ Ρέντκο, Μιχαήλ Πλαξίν και Aλεξάντρ Τίσλερ, ίδρυσε την ομάδα «Προβολισμός» και στη συνέχεια την ομάδα «Ηλεκτροοργανισμός», η οποία διοργάνωσε έκθεση στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας της Μόσχας (1922). Κατόπιν τα έργα του παρουσιάστηκαν στην Πρώτη έκθεση ρωσικής τέχνης στην «Γκαλερι βαν Ντίμεν» του Βερολίνου το 1922 και στο Άμστερνταμ το 1923. Το 1922 επίσης σχημάτισε την ομάδα των Προβολιστών με το όνομα «Μέθοδος». Συμμετείχε στην Πρώτη Διαλογική Έκθεση των Ενώσεων Δραστικής Επαναστατικής Τέχνης στη Μόσχα το 1924 και υπέγραψε τη διακήρυξη των Προβολιστών στον κατάλογό της. Το 1931 ήταν μέλος της ομάδας «IΖΟΜΠΡΙΓΚΑΝΤΑ» και από το 1922 εργάστηκε στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας, επικεφαλής του Τμήματος Ανάλυσης. Τα χρόνια 1922-1930 δίδαξε στη Σχολή Καλλιτεχνικής Παιδείας του Ριαζάν. Στις δεκαετίες 1930 και 1940 σχεδίασε εσωτερικούς χώρους μουσείων και εκθέσεων και παράλληλα συνέχισε να ζωγραφίζει στο πλαίσιο της θεωρίας του για το διαλεκτικό ρεαλισμό.

en Solomon Borisovich Nikritin (Salmon Solomon Levi) (Chernigov, Ukraine, December 23rd, 1898-Moscow, December 3rd, 1965) attended the School of Fine Arts in Kiev(1909-1914). During the years 1914 - 1917 he was a student of Leonid Pasternak in Moscow and later of Aleksandr Jakovlev in Petrograd. From 1918 till 1920 he studied at the studio of Aleksandra Ekster in Kiev, where he took an active part in the organization of the artistic branch of the “Jewish Cultural League”. He integrated his artistic education at the Higher State Art-Technical Studios (VKHUTEMAS) in Moscow (1920-1922). In 1921, together with Aleksandr Labas, Sergei Luchishkin, Kliment Redko, Mikhail Plaksin and Aleksandr Tyshler he founded the “Projection” group and later the “Electroorganism” group, which held an exhibition at the Museum of Painterly Culture in Moscow (1922). His works were presented at the First Russian Art Exhibition (Berlin, “Galerie van Diemen”, 1922; Amsterdam, 1923). In 1922 he formed the Projectionists group called “Method”. He participated in the First Discussional Exhibition of the Associations of Active Revolutionary Art in Moscow (1924) and signed the Projectionists group declaration in the catalogue. In 1931 he joined the “IZOBRIGADA” group and from 1922 onwards he worked at the Museum of Painterly Culture, head of the Department of Analysis. During the years 1922-1930 he taught at the School of Art Education in Riasan. In the 1930s and 1940s he designed museum and exhibition interiors and continued painting based on his theory of dialectical realism.

Αξία ασφάλισης

10.000

Μονάδα

el Στερλίνες

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

CC-0627/S.Nikritin-/C218-1108

Κωδικός ΥΠΠΟ: 1108, Κωδικός Κωστάκη: C218, Κωδικός Pictura: C129

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family

Λεπτομέρειες προέλευσης

Αγοράστηκε από την χήρα του καλλιτέχνη

Βιβλιογραφία

Φωτεινές Σφαίρες Σκοτεινοί σταθμοί, η τέχνη του Solomon Nikritin (1898-1965), Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Ιανουάριος – Μάρτιος 2004, Κρατική Πινακοθήκη Τρετιακόφ, Απρίλιος – Μάιος 2004, Θεσσαλονίκη 2004.

Rudenstine: Russian Avant-Garde Art: The George Costakis Collection, εκδ. Abrams 1981.

Licht und Farbe in der Russischen Avant-Garde. Die Sammlung Costakis aus dem Staatlichen Museum fur Zeitgenossische Kunst Thessaloniki, Martin-Gropius-Bau Βερολίνο 2004-2005, Dumont 2004.

Καφέτση Ι: Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930 Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, 6/12/1995-8/4/1996, Υπουργείο Πολιτισμού, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.

Θεσσαλονίκη. Συλλογή Γιώργου Κωστάκη. Restart, [Κατάλογος ομώνυμης έκθεσης, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη 30.06.2018-16.09.2019], Θεσσαλονίκη 2018

Παρατηρήσεις

Σημειώσεις - Παραπομπές Έργου: Αρχείο "Pictura"
Τίτλος/ Σημειώσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 466, εικ. 260.

Δημιουργία - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 466, εικ. 260.

Μετρήσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 466, εικ. 260.

Υλικά και Τεχνικές Περιγραφή: Γκουάς, ακουαρέλα και μολύβι σε χαρτί
Υλικά και Τεχνικές - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 466, εικ. 260.

Επιγραφές/ Σημάνσεις - Σημειώσεις: Οι επιγραφές προέκυψαν από παρατήρηση της συντάκτριας από τη δημοσιευμένη φωτογραφία του έργου.
Επιγραφές/ Σημάνσεις - Παραπομπές: Solomon Nikritin, εικ. 260.
Τίτλοι συναφών έργων: Σύνθεση προπαγάνδας: "Ο κόσμος του κεφαλαίου εναντίον μας" (Συλλογή Κωστάκη)
Καπιταλισμός – πόλεμος (Πινακοθήκη Tretiakov, Δωρεά Κωστάκη)

Περιγραφή σχέσης με συναφή έργα: Πρόκειται για προπαγανδιστικές συνθέσεις του καλλιτέχνη της περιόδου 1930-1935. (Σε ανάλογο ύφος κινούνται επίσης και οι συνθέσεις “Αστοί. Διαλεκτικό πορτρέτο” και “Ζητούμε…” της Πινακοθήκης Tretiakov, Δωρεά Κωστάκη).

Συναφή έργα - Παραπομπές: Solomon Nikritin, εικ. 258-262.
Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Rudenstine, σ. 330.

Εκθέσεις/ Ιστορία Δανεισμών - Παραπομπές: Solomon Nikritin, εικ. 260.

QR Code

https://dam.momus.gr/files/qr/qr-13237.png

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Από τα πρώτα χρόνια της ανόδου του στην εξουσία ο Stalin οικοδόμησε ένα αυστηρά μονολιθικό κόμμα και κράτος, ενώ τυχοδιώκτες άρχισαν να προωθούνται στον κρατικό μηχανισμό. Η διοίκηση των εργοστασίων από τα εργατικά συμβούλια - τα σοβιέτ - εγκαταλείφθηκε και επεκτάθηκε ο κρατικός έλεγχος στην παραγωγή. Οι "εκπρόσωποι" των εργαζομένων δεν εκλέγονταν πια, διορίζονταν. Σύντομα διογκώθηκε η γραφειοκρατία και το κόμμα έγινε τόπος έλξης για ανθρώπους καριερίστες και καιροσκόπους, γεγονός που παραδεχόταν και οι ίδιοι οι Μπολσεβίκοι: "Ο καθένας μας βλέπει καθημερινά αναρίθμητες περιπτώσεις βίας, κατάχρησης εξουσίας, διαφθοράς, τεμπελιάς κτλ. Όλοι ξέρουμε ότι στους σοβιετικούς μας θεσμούς έχουν μπει μαζικά ανίκανοι και ηλίθιοι. Μας θλίβει η παρουσία τους στις τάξεις του κόμματος, δεν κάνουμε όμως τίποτα για να το ξεκαθαρίσουμε απ' αυτές τις βρωμιές… Αν από ένα ίδρυμα διωχτεί ένας ανίκανος, σπεύδουν να τον αντικαταστήσουν με έναν παρόμοιο, ενώ στον πρώτο εμπιστεύονται μια υπεύθυνη θέση. Συχνά, αντί να τον τιμωρήσουν, τον προάγουν". (Meserikov, Πράβντα, Νο 281). "Ο διευθυντικός μηχανισμός του σοβιετικού κράτους, από τον κατώτερο μέχρι τον ανώτερο βαθμό, ανακατεύει απλώς χαρτούρα" (Meserikov, Πράβντα, 7 Ιουνίου 1925). Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το 1927 στη Ρωσία υπήρχαν 445.000 εργάτες και 462.000 κρατικοί υπάλληλοι και αξιωματούχοι.
(www.geocities.com/leftmovement/stalin.htm).
Το 1928 ο Stalin εισήγαγε την αναγκαστική αγροτική κολεκτιβοποίηση. Η αρχή της κολεκτιβοποίησης ήταν ότι «θα αντικαθιστούσε τα μικρής κλίμακας μη μηχανοποιημένα και ελάχιστα παραγωγικά αγροκτήματα με μεγάλης κλίμακας μηχανοποιημένα αγροκτήματα που θα παρήγαγαν προϊόντα πιο αποδοτικά». Η κολεκτιβοποίηση σήμανε μια δραστική πτώση στο βιοτικό επίπεδο για πολλούς αγρότες, και αντιμετώπισε τη διαδεδομένη και συχνά βίαια αντίσταση μεταξύ των αγροτών και την πραγματική πτώση της παραγωγικότητας της γεωργίας. Ο Stalin κατηγόρησε για αυτήν την πτώση στην παραγωγή τροφίμων τους κουλάκους – πλούσιους αγρότες, που θεώρησε ότι ήταν καπιταλιστικά παράσιτα που οργάνωναν την αντίσταση στην κολεκτιβοποίηση. Εκείνοι που αντιστάθηκαν οδηγήθηκαν σε στρατόπεδα αναγκαστικής εργασίας, τα “γκουλάγκ” ή σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας. Στην πραγματικότητα εντούτοις, ο όρος "κουλάκος" ήταν ένας ευρύς όρος για να περιγράψει καθέναν που αντιτάχθηκε στην κολεκτιβοποίηση, και περιέλαβε πολλούς αγρότες που ήταν κάθε άλλο παρά πλούσιοι. Η πρόοδος σε δύο φάσεις της κολεκτιβοποίησης, διακόπηκε για ένα έτος, το 1930, εποχή που δημοσιεύεται το διάσημο άρθρο του Stalin "Ζαλισμένοι από την επιτυχία" (Πράβντα, 30 Μαρτίου 1930). http://el.wikipedia.org, λήμμα: Ιωσήφ Στάλιν.