Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

MMA.CC.513

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Έργο ζωγραφικής

en Painting

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

el Μετα-Πρωτοπορία

el Αφηρημένη σύνθεση

el Μοντέρνα τέχνη

en Russian Avantgarde

en Post - Avantgarde

en Abstract composition

en Modern art

Τίτλος έργου

el Διαδήλωση

en Demonstration

Δημιουργός

el Νικρίτιν, Σολομών (1898-1965)

en Nikritin, Solomon (1898-1965)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

el Αρχές δεκαετίας 1930

en Early 1930s

Ύψος σε εκατοστά

27

Πλάτος σε εκατοστά

24.4

Υλικά

el Λάδι σε χαρτί

en Oil on paper

Τεχνικές

el Ελαιογραφία

en Oil painting

Περιγραφή έργου

el Αφηρημένη σύνθεση που δομείται με βάση τη φαρδιά πινελιά και κινείται στις αποχρώσεις κυρίως του καφέ και του κίτρινου. Στο μέσον της και κατά μήκος του κατακόρυφου άξονα, διακρίνεται ο σχηματισμός τριών ιδιαίτερα μακρόστενων χρωματικών όγκων, οι οποίοι μοιάζουν με στήλες και επιστέφονται (τουλάχιστον οι δύο δεξιότερες) από οβάλ ή μακρόστενες φόρμες που μοιάζουν με κεφάλια. Η μεσαία από αυτές διακρίνεται από τις υπόλοιπες για τη διαφοροποίηση της χρωματικής της επεξεργασίας (επικρατεί το κίτρινο) αλλά και για το σύνολο των μικρών παράλληλων μεταξύ τους ή κάθετα τεμνόμενων γραμμικών μοτίβων της. Μπροστά από τις “στήλες” εμφανίζονται ακανόνιστοι χρωματικοί όγκοι, ίσως σαν μικρές σχηματικά αποδοσμένες μορφές, σε κόκκινο και μαύρο.

en Abstract composition structured on the basis of the broad brushstroke and moving in shades of mainly brown and yellow. In the middle and along the vertical axis, the formation of three particularly elongated chromatic volumes is discernible, which resemble columns and are topped (at least the two on the right) by oval or elongated forms resembling heads. The middle of these is distinguished from the others by the differentiation of its colour treatment (yellow predominates) and by the set of small parallel or vertically intersecting linear patterns. In front of the 'columns' appear irregular chromatic volumes, perhaps as small schematically deconstructed forms, in red and black.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Ο Σολομόν Μπορίσοβιτς Nικρίτιν (Σαλμόν Σολομόν Λεβί) (Τσέρνιγκοφ, Ουκρανία, 23 Δεκεμβρίου 1898 - Μόσχα, 3 Δεκεμβρίου 1965) σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Κιέβου (1909-1914). Τα χρόνια 1914- 1917 υπήρξε μαθητής του Λεονίντ Παστερνάκ στη Μόσχα και του Αλεξάντρ Γιακοβλέφ στην Πετρούπολη. Από το 1918 ως το 1920 σπούδασε στο εργαστήριο της Αλεξάντρα Έξτερ στο Κίεβο, όπου συμμετείχε ενεργά στην οργάνωση του καλλιτεχνικού παραρτήματος της «Εβραϊκής Πολιτιστικής Λίγκας». Συμπλήρωσε την καλλιτεχνική του εκπαίδευση στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) της Μόσχας (1920-1922). Το 1921, μαζί με τους Aλεξάντρ Λαμπάς, Σεργκέι Λουτσίσκιν, Κλιμέντ Ρέντκο, Μιχαήλ Πλαξίν και Aλεξάντρ Τίσλερ, ίδρυσε την ομάδα «Προβολισμός» και στη συνέχεια την ομάδα «Ηλεκτροοργανισμός», η οποία διοργάνωσε έκθεση στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας της Μόσχας (1922). Κατόπιν τα έργα του παρουσιάστηκαν στην Πρώτη έκθεση ρωσικής τέχνης στην «Γκαλερι βαν Ντίμεν» του Βερολίνου το 1922 και στο Άμστερνταμ το 1923. Το 1922 επίσης σχημάτισε την ομάδα των Προβολιστών με το όνομα «Μέθοδος». Συμμετείχε στην Πρώτη Διαλογική Έκθεση των Ενώσεων Δραστικής Επαναστατικής Τέχνης στη Μόσχα το 1924 και υπέγραψε τη διακήρυξη των Προβολιστών στον κατάλογό της. Το 1931 ήταν μέλος της ομάδας «IΖΟΜΠΡΙΓΚΑΝΤΑ» και από το 1922 εργάστηκε στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας, επικεφαλής του Τμήματος Ανάλυσης. Τα χρόνια 1922-1930 δίδαξε στη Σχολή Καλλιτεχνικής Παιδείας του Ριαζάν. Στις δεκαετίες 1930 και 1940 σχεδίασε εσωτερικούς χώρους μουσείων και εκθέσεων και παράλληλα συνέχισε να ζωγραφίζει στο πλαίσιο της θεωρίας του για το διαλεκτικό ρεαλισμό.

en Solomon Borisovich Nikritin (Salmon Solomon Levi) (Chernigov, Ukraine, December 23rd, 1898-Moscow, December 3rd, 1965) attended the School of Fine Arts in Kiev(1909-1914). During the years 1914 - 1917 he was a student of Leonid Pasternak in Moscow and later of Aleksandr Jakovlev in Petrograd. From 1918 till 1920 he studied at the studio of Aleksandra Ekster in Kiev, where he took an active part in the organization of the artistic branch of the “Jewish Cultural League”. He integrated his artistic education at the Higher State Art-Technical Studios (VKHUTEMAS) in Moscow (1920-1922). In 1921, together with Aleksandr Labas, Sergei Luchishkin, Kliment Redko, Mikhail Plaksin and Aleksandr Tyshler he founded the “Projection” group and later the “Electroorganism” group, which held an exhibition at the Museum of Painterly Culture in Moscow (1922). His works were presented at the First Russian Art Exhibition (Berlin, “Galerie van Diemen”, 1922; Amsterdam, 1923). In 1922 he formed the Projectionists group called “Method”. He participated in the First Discussional Exhibition of the Associations of Active Revolutionary Art in Moscow (1924) and signed the Projectionists group declaration in the catalogue. In 1931 he joined the “IZOBRIGADA” group and from 1922 onwards he worked at the Museum of Painterly Culture, head of the Department of Analysis. During the years 1922-1930 he taught at the School of Art Education in Riasan. In the 1930s and 1940s he designed museum and exhibition interiors and continued painting based on his theory of dialectical realism.

Αξία ασφάλισης

20,000

Μονάδα

el Στερλίνες

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

CC-0577/S.Nikritin-/C113-1051

Κωδικός ΥΠΠΟ: 1051, Κωδικός Κωστάκη: C113, Κωδικός Pictura: C132

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family

Λεπτομέρειες προέλευσης

Αγοράστηκε από την χήρα του καλλιτέχνη

Βιβλιογραφία

Φωτεινές Σφαίρες Σκοτεινοί σταθμοί, η τέχνη του Solomon Nikritin (1898-1965), Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Ιανουάριος – Μάρτιος 2004, Κρατική Πινακοθήκη Τρετιακόφ, Απρίλιος – Μάιος 2004, Θεσσαλονίκη 2004.

Rudenstine: Russian Avant-Garde Art: The George Costakis Collection, εκδ. Abrams 1981.

Licht und Farbe in der Russischen Avant-Garde. Die Sammlung Costakis aus dem Staatlichen Museum fur Zeitgenossische Kunst Thessaloniki, Martin-Gropius-Bau Βερολίνο 2004-2005, Dumont 2004.

Καφέτση Ι: Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930 Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, 6/12/1995-8/4/1996, Υπουργείο Πολιτισμού, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.

Θεσσαλονίκη. Συλλογή Γιώργου Κωστάκη. Restart, [Κατάλογος ομώνυμης έκθεσης, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη 30.06.2018-16.09.2019], Θεσσαλονίκη 2018

Παρατηρήσεις

Συστατικά / Μέρη Έργου: Το έργο είναι αμφίπλευρο (verso – recto). Στην πίσω όψη (verso) υπάρχει κατά το αρχείο "Pictura" άλλο έργο σε λάδι, για το οποίο δεν δίνονται άλλες πληροφορίες.
Τίτλος/ Σημειώσεις - Παρατηρήσεις: Η μικρή παραλλαγή του τίτλου (χωρίς τα εισαγωγικά) είναι της συντάκτριας.
Τίτλος/ Σημειώσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 467, εικ. 267.

Δήλωση δημιουργού: «Εννοούμε έναν ρεαλισμό πολυεπίπεδο, σε πολλά πλάνα. Μιλούμε για ένα μεγάλο θέμα, συγκροτημένο από πολυάριθμα γεγονότα, όλα συγκεντρωμένα στην ενιαία επιφάνεια του μουσαμά…H φόρμα του πίνακα οφείλει …να δομείται βάση του μοντάζ το οποίο προσφέρει το σύγχρονο ρυθμό της πραγματικότητας που μας περιβάλλει….Ο δρόμος αναμιγνύεται έξαφνα μέσα στην ίδια την κίνηση, με τα πράγματα που τον απαρτίζουν, και ιδού, λοιπόν, ενώπιόν μας βρίσκεται αυτό που ονομάζω μοντάζ του χώρου, μοντάζ των πραγμάτων. Δεν πρέπει να δομηθεί έτσι, ώστε να μας αποκαλύπτει απλώς το θέμα, αλλά έτσι ώστε να μας δώσει και την αίσθηση του ρυθμού της πραγματικότητας που μας περιβάλλει». Solomon Nikritin, 1932. (ΡΓΚΑΛΙ, φακ.2717, Μ. Τσαντσάνογλου, Solomon Nikritin, σσ. 155-157).

Δημιουργία - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 467, εικ. 267.

Μετρήσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 467, εικ. 267.

Υλικά και Τεχνικές Περιγραφή: Λάδι σε χαρτί.
Υλικά και Τεχνικές - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 467, εικ. 267.

Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: I. Leites, Solomon Nikritin, σ. 213.
Μ. Τσαντσάνογλου, Solomon Nikritin, σ. 155.
Τίτλοι συναφών έργων: "Σύνθεση" (Κρατικό Ρωσικό Μουσείο).
Προσχέδιο του πίνακα "Σύνθεση" (C114, Συλλογή Κωστάκη).
Προσχέδιο του πίνακα "Σύνθεση" (C116, Συλλογή Κωστάκη).
Προσχέδιο του πίνακα "Σύνθεση" (C117, Συλλογή Κωστάκη).
Προσχέδιο του πίνακα "Σύνθεση" (C308, Συλλογή Κωστάκη).

Περιγραφή σχέσης με συναφή έργα: Προσχέδια και έργο / Κοινή ομάδα έργων
Η ομάδα αυτών των προσχεδίων της Συλλογής Κωστάκη μαζί με άλλων, παρόμοιων, της δωρεάς Κωστάκη στην Πινακοθήκη Tretiakov αποτελούν προσχέδια του έργου "Σύνθεση" του Κρατικού Ρωσικού Μουσείου.
Συναφή έργα - Παραπομπές: Solomon Nikritin, σσ. 305-306.
Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Rudenstine, σ. 330.

Εκθέσεις/ Ιστορία Δανεισμών - Παραπομπές: Solomon Nikritin, εικ. 267.

QR Code

https://dam.momus.gr/files/qr/qr-13243.png

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Το 1930 ο Nikritin δουλεύει πάνω στη θεματική ενότητα “Μνημείο”. Το 1932 παρουσιάζει τη θεωρητική τεκμηρίωση των αρχών της τέχνης του Πολυρεαλισμού ως την «έκφραση του συγκεκριμένου σταδίου ανάπτυξης της προλεταριακής τέχνης». Πρόκειται ουσιαστικά για μια θεωρία αναζήτησης μιας νέας απόδοσης του “ρεαλισμού”, «βασισμένη» κατά την Μ. Τσαντσάνογλου «στη λογική της πολυεπίπεδης δράσης της εικόνας και στις μεθόδους του φωτογραφικού και κινηματογραφικού μοντάζ». Βασικό γνώρισμα του Πολυρεαλισμού θεωρεί ο Nikritin τη σύνθεση πολλαπλών στιγμιότυπων, ένα ζωγραφικό στην ουσία μοντάζ, το οποίο κατά την I. Leites ο καλλιτέχνης ανακαλύπτει άλλωστε και σε παλαιότερες εποχές και ζωγράφους, στους αρχαίους Κινέζους και Πέρσες, στη ρωσική αγιογραφία ή στους ζωγράφους της ιταλικής Αναγέννησης.