Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

MMA.CC.525

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Έργο ζωγραφικής

en Painting

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

el Μετα-Πρωτοπορία

el Αστικό τοπίο

el Τοπιογραφία

Τίτλος έργου

el Σταθμός του Μετρό

en Metro Station

Δημιουργός

el Νικρίτιν, Σολομών (1898-1965)

en Nikritin, Solomon

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

el Αρχές δεκαετίας 1930

en Early 1930s

Ύψος σε εκατοστά

18.7

Πλάτος σε εκατοστά

19.8

Υλικά

el Λάδι σε χαρτόνι

en Oil on cardboard

Τεχνικές

el Ελαιογραφία

en Oil painting

Περιγραφή έργου

el Έγχρωμη αφηρημένη σύνθεση με σκούρο έως και μαύρο ανά περιοχές (ουρανός) φόντο, στο οποίο προβάλλονται ίχνη παραστατικών αναφορών, όπως πλήθος ανθρώπινων μορφών αλλά και κατασκευές που αποδίδουν καμπυλόγραμμες κυρίως φόρμες. Στο πάνω μέρος της ζωγραφικής επιφάνειας, περίπου κεντρικά, αποδίδεται λευκή φωτεινή κατασκευή σε ελαφρώς διαγώνια κατεύθυνση επί της οποίας σχηματίζεται με κόκκινο χρώμα το κεφαλαίο γράμμα М.

en Coloured abstract composition with a dark to black background (sky), in which traces of figurative references are projected, such as a number of human figures and constructions that depict mainly curvilinear forms. In the upper part of the painting surface, approximately centrally, a white luminous construction is depicted in a slightly diagonal direction, on which the capital letter М is formed in red.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Ο Σολομόν Μπορίσοβιτς Nικρίτιν (Σαλμόν Σολομόν Λεβί) (Τσέρνιγκοφ, Ουκρανία, 23 Δεκεμβρίου 1898 - Μόσχα, 3 Δεκεμβρίου 1965) σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Κιέβου (1909-1914). Τα χρόνια 1914- 1917 υπήρξε μαθητής του Λεονίντ Παστερνάκ στη Μόσχα και του Αλεξάντρ Γιακοβλέφ στην Πετρούπολη. Από το 1918 ως το 1920 σπούδασε στο εργαστήριο της Αλεξάντρα Έξτερ στο Κίεβο, όπου συμμετείχε ενεργά στην οργάνωση του καλλιτεχνικού παραρτήματος της «Εβραϊκής Πολιτιστικής Λίγκας». Συμπλήρωσε την καλλιτεχνική του εκπαίδευση στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) της Μόσχας (1920-1922). Το 1921, μαζί με τους Aλεξάντρ Λαμπάς, Σεργκέι Λουτσίσκιν, Κλιμέντ Ρέντκο, Μιχαήλ Πλαξίν και Aλεξάντρ Τίσλερ, ίδρυσε την ομάδα «Προβολισμός» και στη συνέχεια την ομάδα «Ηλεκτροοργανισμός», η οποία διοργάνωσε έκθεση στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας της Μόσχας (1922). Κατόπιν τα έργα του παρουσιάστηκαν στην Πρώτη έκθεση ρωσικής τέχνης στην «Γκαλερι βαν Ντίμεν» του Βερολίνου το 1922 και στο Άμστερνταμ το 1923. Το 1922 επίσης σχημάτισε την ομάδα των Προβολιστών με το όνομα «Μέθοδος». Συμμετείχε στην Πρώτη Διαλογική Έκθεση των Ενώσεων Δραστικής Επαναστατικής Τέχνης στη Μόσχα το 1924 και υπέγραψε τη διακήρυξη των Προβολιστών στον κατάλογό της. Το 1931 ήταν μέλος της ομάδας «IΖΟΜΠΡΙΓΚΑΝΤΑ» και από το 1922 εργάστηκε στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας, επικεφαλής του Τμήματος Ανάλυσης. Τα χρόνια 1922-1930 δίδαξε στη Σχολή Καλλιτεχνικής Παιδείας του Ριαζάν. Στις δεκαετίες 1930 και 1940 σχεδίασε εσωτερικούς χώρους μουσείων και εκθέσεων και παράλληλα συνέχισε να ζωγραφίζει στο πλαίσιο της θεωρίας του για το διαλεκτικό ρεαλισμό.

en Solomon Borisovich Nikritin (Salmon Solomon Levi) (Chernigov, Ukraine, December 23rd, 1898-Moscow, December 3rd, 1965) attended the School of Fine Arts in Kiev(1909-1914). During the years 1914 - 1917 he was a student of Leonid Pasternak in Moscow and later of Aleksandr Jakovlev in Petrograd. From 1918 till 1920 he studied at the studio of Aleksandra Ekster in Kiev, where he took an active part in the organization of the artistic branch of the “Jewish Cultural League”. He integrated his artistic education at the Higher State Art-Technical Studios (VKHUTEMAS) in Moscow (1920-1922). In 1921, together with Aleksandr Labas, Sergei Luchishkin, Kliment Redko, Mikhail Plaksin and Aleksandr Tyshler he founded the “Projection” group and later the “Electroorganism” group, which held an exhibition at the Museum of Painterly Culture in Moscow (1922). His works were presented at the First Russian Art Exhibition (Berlin, “Galerie van Diemen”, 1922; Amsterdam, 1923). In 1922 he formed the Projectionists group called “Method”. He participated in the First Discussional Exhibition of the Associations of Active Revolutionary Art in Moscow (1924) and signed the Projectionists group declaration in the catalogue. In 1931 he joined the “IZOBRIGADA” group and from 1922 onwards he worked at the Museum of Painterly Culture, head of the Department of Analysis. During the years 1922-1930 he taught at the School of Art Education in Riasan. In the 1930s and 1940s he designed museum and exhibition interiors and continued painting based on his theory of dialectical realism.

Αξία ασφάλισης

6.000

Μονάδα

el Στερλίνες

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

CC-0624/S.Nikritin-/C215-1071

Κωδικός ΥΠΠΟ: 1071, Κωδικός Κωστάκη: C215, Κωδικός Pictura: C154

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family

Λεπτομέρειες προέλευσης

Αγοράστηκε από την χήρα του καλλιτέχνη

Βιβλιογραφία

Φωτεινές Σφαίρες Σκοτεινοί σταθμοί, η τέχνη του Solomon Nikritin (1898-1965), Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Ιανουάριος – Μάρτιος 2004, Κρατική Πινακοθήκη Τρετιακόφ, Απρίλιος – Μάιος 2004, Θεσσαλονίκη 2004.

Rudenstine: Russian Avant-Garde Art: The George Costakis Collection, εκδ. Abrams 1981.

Licht und Farbe in der Russischen Avant-Garde. Die Sammlung Costakis aus dem Staatlichen Museum fur Zeitgenossische Kunst Thessaloniki, Martin-Gropius-Bau Βερολίνο 2004-2005, Dumont 2004.

Καφέτση Ι: Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930 Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, 6/12/1995-8/4/1996, Υπουργείο Πολιτισμού, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.

Θεσσαλονίκη. Συλλογή Γιώργου Κωστάκη. Restart, [Κατάλογος ομώνυμης έκθεσης, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη 30.06.2018-16.09.2019], Θεσσαλονίκη 2018

Παρατηρήσεις

Σημειώσεις - Παραπομπές Έργου: Αρχείο "Pictura"
Τίτλος/ Σημειώσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 471, εικ. 306.

Δήλωση δημιουργού: «Ο δρόμος αναμιγνύεται έξαφνα μέσα στην ίδια την κίνηση, με τα πράγματα που τον απαρτίζουν, και ιδού, λοιπόν, ενώπιόν μας βρίσκεται αυτό που ονομάζω μοντάζ του χώρου, μοντάζ των πραγμάτων. Δεν πρέπει να δομηθεί έτσι, ώστε να μας αποκαλύπτει απλώς το θέμα, αλλά έτσι ώστε να μας δώσει και την αίσθηση του ρυθμού της πραγματικότητας που μας περιβάλλει». Nikritin, δεκαετία 1930. (ΡΓΚΑΛΙ, φακ.2717, Μ. Τσαντσάνογλου, Solomon Nikritin, σσ. 155-157).

Δημιουργία - Παρατηρήσεις: Το μετρό της Μόσχας εγκαινιάζεται το 1935 (βλ. και Γενικό Πλαίσιο).
Δημιουργία - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 471, εικ. 306.

Μετρήσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 471, εικ. 306.

Υλικά και Τεχνικές Περιγραφή: Λάδι σε χαρτόνι.
Υλικά και Τεχνικές - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 471, εικ. 306.

Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: I. Leites, Solomon Nikritin, σ. 213.
Μ. Τσαντσάνογλου, Solomon Nikritin, σ. 155.
J. Bowlt, Solomon Nikritin, σ. 173

Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Rudenstine, σ. 330.

Εκθέσεις/ Ιστορία Δανεισμών - Παραπομπές: Solomon Nikritin, εικ. 306.

QR Code

https://dam.momus.gr/files/qr/qr-13269.png

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Το 1932 ο Nikritin παρουσιάζει τη θεωρητική τεκμηρίωση των αρχών της τέχνης του “Πολυρεαλισμού” ως την «έκφραση του συγκεκριμένου σταδίου ανάπτυξης της προλεταριακής τέχνης». Πρόκειται ουσιαστικά για μια θεωρία αναζήτησης μιας νέας απόδοσης του “ρεαλισμού”, «βασισμένη» κατά την Μ. Τσαντσάνογλου «στη λογική της πολυεπίπεδης δράσης της εικόνας και στις μεθόδους του φωτογραφικού και κινηματογραφικού μοντάζ». Βασικό γνώρισμα του Πολυρεαλισμού θεωρεί ο Nikritin τη σύνθεση πολλαπλών στιγμιότυπων, ένα ζωγραφικό στην ουσία μοντάζ, το οποίο κατά την I. Leites ο καλλιτέχνης ανακαλύπτει άλλωστε και σε παλαιότερες εποχές και ζωγράφους, στους αρχαίους Κινέζους και Πέρσες, στη ρωσική αγιογραφία ή στους ζωγράφους της ιταλικής Αναγέννησης.
Τον Αύγουστο του 1934 πραγματοποιείται το «Πρώτο Συνέδριο Σοβιετικών Συγγραφέων» που επικυρώνει τη νομιμότητα του Σοσιαλιστικού Ρεαλισμού και κωδικοποιεί τις αρχές του, αποκηρύσσοντας εμφατικά όποιο αισθητικό σύστημα παρεκκλίνει από τους κανόνες του. Στο πλαίσιο αυτό η σύγχρονη δυτική τέχνη απορρίπτεται ως αποτύπωση «σαδιστικών, διεστραμμένων μορφών». Ένα χρόνο αργότερα, το 1935, εγκαινιάζεται το έργο του μετρό της Μόσχας.