Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

MMA.CC.559

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Έργο ζωγραφικής

en Painting

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

el Συμβολισμός

el Οργανική Παιδεία

el Μοντέρνα τέχνη

en Russian Avantgarde

en Symbolism

en Modern art

en Organic art

Τίτλος έργου

el Χωρίς τίτλο (Τοπιογραφία)

en Untitled (Landscape)

Δημιουργός

el Γκουρό, Έλενα (1887-1913)

en Guro, Elena (1887-1913)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

1904

Πιο πρώιμη χρονολογία (από)

1904

Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)

1904

Ύψος σε εκατοστά

31.8

Πλάτος σε εκατοστά

42.8

Υλικά

el Λάδι σε καμβά

en Oil on canvas

Τεχνικές

el Ελαιογραφία

Περιγραφή έργου

el H Γκουρό ξεκίνησε με ρεαλιστικά σχέδια για να στραφεί στη συνέχεια στον Ιμπρεσιονισμό και να καταλήξει στο "συνθετισμό" όπως συνήθιζε να ονομάζει τα έργα της ο Ματιούσιν, λόγω του συνδυασμού φόρμας και χρώματος με έναν τρόπο που έτεινε προς την αφαίρεση, χωρίς όμως να χάνει την επαφή με τα πραγματικά στοιχεία. Ο ζήλος της Γκουρό για τον ιμπρεσιονισμό και το νεοεμπρεσιονισμό κατέστησαν το πρόβλημα του φωτός πρωτεύον στην εικαστική της δημιουργία. Αν και στο συγκεκριμένο έργο πραγματεύεται ένα ρεαλιστικό θέμα και ο αναγνώστης μπορεί να διαβάσει την εικόνα, καθώς πρόκειται για ένα εξοχικό σπίτι μέσα σε ένα φράκτη, η Γκουρό το πραγματεύεται με αντιρεαλιστικά χρώματα και η ματιά της είναι αφαιρετική με αποτέλεσμα ο θεατής να απομακρύνεται από το πραγματικό αντικείμενο και να μεταφέρεται μέσα από τις ρέουσες πινελιές σε ένα ειδυλλιακό περιβάλλον.

en Guro began with realist drawings, then turned to Impressionism and ended up in "synthetism" as Matiusin used to call her works, due to the combination of form and color in a way that tended towards abstraction, but without losing the contact with the facts. Guro's zeal for impressionism and neo-impressionism made the problem of light primary in her visual creation. Although in this particular work she deals with a realistic subject and the reader can read the image, as it is a cottage inside a hedge, Guro deals with it in anti-realistic colors and her gaze is abstract, with the result that the viewer is removed from the real object and be transported through the flowing strokes in an idyllic setting.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Η Γιέλενα Γκουρό γεννήθηκε στην Πετρούπολη, 10 Ιανουαρίου 1877. Πέθανε στο Ουσίκιρκο της Φινλανδίας, 6 Μαΐου 1913 από λευχαιμία. Σπούδασε στην Σχολή της Εταιρείας για την Προώθηση των Τεχνών (1890- 1893). Μαθήτευσε στο εργαστήριο του Γιάν Τσιονγκλίσκι (1903- 1905), όπου γνώρισε τον Μιχαήλ Ματιούσιν. Παρακολούθησε μαθήματα στη Σχολή Καλών Τεχνών της Ζβάντσεβα στην Πετρούπολη (1905- 1906). Επαγγελματίας συγγραφέας και ζωγράφος δημοσίευσε το πρώτο της διήγημα “Νωρίς την Άνοιξη” στην Ανθολογία νέων συγγραφέων το 1905. Το πρώτο της βιβλίο “Λατέρνα” εκδόθηκε το 1909. Το 1912 εκδόθηκε το “Φθινοπωρινό όνειρο” και το 1914 , μετά το θάνατο της, το “Ιπτάμενα καμηλάκια”. Έλαβε μέρος στην έκθεση σύγχρονων καλλιτεχνικών τάσεων, στην Πετρούπολη το 1908 και προσχώρησε στην “Ένωση Νεολαίας”, η οποία διοργάνωσε μεταθανάτια έκθεση της στην Πετρούπολη το 1913- 1914.

en Elena Guro was born in St. Petersburg, January 1877, died in Usikirkko, Finland, May 6, 1913, of leukaemia. From 1890 to 1893 she studied at the school of the Society for the Encouragement of the Arts. From 1903 to 1905 she studied at the private studio of Yan Tsionglinskii, where she met Mikhail Matiushin. From 1905 to 1906 she studied at the Zvantseva’s School of Art in St. Petersburg.A professional writer as well as painter she publish her first story “Early Spring” in the Anthology of Young Writers in 1905. Her first book “The Hurdy Gurdy” was published in 1909. In 1912 she published the book “Autumn Dream” and in 1914 “Baby Camels in the Sky” was published posthumously. She was represented in the Exhibition of Contemporary Trends in Art, St. Petersburg, 1908; joined the Union of Youth; 1913-14 her posthumous exhibition in St. Petersburg was under its auspices.

Αξία ασφάλισης

60.000

Μονάδα

el Στερλίνες

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

CC-0165/E.Guro-/C535-1036

Κωδικός ΥΠΠΟ: 1036, Κωδικός Κωστάκη: C535, Κωδικός Pictura: C1228

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family

Λεπτομέρειες προέλευσης

Το έργο αποκτήθηκε από το S. Shuster, στο Λένινγκραντ

Βιβλιογραφία

Elena Guro, Selected writings from the Archives, ed. Anna Ljunggren & Nina Gourianova, Almqvist & Wiksell International, Stockholm 1995, σ.134

Alla V. Povelikhina (επιμέλεια), «Biographies», Organica. Organic. The Non-Objective World of Nature in the Russian Avant-Garde of the 20th Century, κατάλογος έκθεσης, Γκαλερί Gmurzynska, Κολωνία 1999, σ. 248.

Vladimir Markov, Russian Futurism: A History, Leverett, MA, U.S.A. 1996.

Mikhail Matiushin, The Russian Cubo-Futurists, στον κατάλογο A legacy regained: Nikolai Khardzhiev and the Russian Avant-Garde, State Russian Museum, St. Petersburg 2002, σ. 173-182.

Anna Ljunggren and Nina Gourianova (editors), Elena Guro, Selected Writings from the Archives, Stockholm 1995.

Άλα Ποβελίχινα, στον κατάλογο Άννα Καφέτση (επιστημονική επιμέλεια), Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930. Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, Αθήνα 1995, σ. 446.

Evgeni Kovtun, Nature in the Work of Elena Guro, στον κατάλογο ORGANICA. Organic. The Non-Objective World of Nature in the Russian Avant-Garde of the 20th Century, galerie gmurzynska, Köln 1999, σ. 34-35.

Φανή Τσατσάια, Mikhail Matiushin (1861-1934). Οι επιστημονικές και καλλιτεχνικές θεωρίες της εποχής του και η επίδρασή τους στο έργο του: από τη θεωρία της διευρυμένης όρασης στο εγχειρίδιο του χρώματος, Θεσσαλονίκη 2005. (μεταπτυχιακή εργασία)

Evgenii Kovtun, «The Third Path to Non-Objectivity», The Great Utopia. The Russian and Soviet Avant – Garde 1915-1932, κατάλογος έκθεσης, The Solomon Guggenheim Foundation, Guggenheim Museum, Νέα Υόρκη 1992, 325-326.

Θεσσαλονίκη. Συλλογή Γιώργου Κωστάκη. Restart, Θεσσαλονίκη 2018, σελ. 25 (κατάλογος έκθεσης)

50+1 Ιστορίες από τη Συλλογή Κωστάκη, (επιμ.) https://dam.momus.gr/admin/item/1208/edit#Μαρία Τσαντσάνογλου, Αγγελική Χαριστού, Κλεονίκη Χριστοφορίδου, Θεσσαλονίκη 2023, σελ. 26-29 (κατάλογος έκθεσης)

Παρατηρήσεις

Δημιουργία - Παραπομπές: Πληροφορίες σχετικά με τη ζωή της Γκουρό μας δίνει ο ίδιος ο Matiushin, στην εισαγωγή του άρθρου του «The Russian Cubo-Futurists», 173-182.
Povelikhina, «Biographies», κατάλογος Organica, 248.
Markov, Russian futurism, 14.

Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Περιγραφή:Γενικώς, οι μελετητές της Γκουρό την εντάσσουν λογοτεχνικά στον κύκλο των Συμβολιστών, αλλά στην πραγματικότητα ούτε η συγγραφική ούτε η εικαστική της δραστηριότητα μπορούν να ενταχθούν αυστηρά σε κάποιο ρεύμα, διότι υπηρετούν απλώς τη φύση και τα μυστικά της.

Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Παραπομπές: Ljunggren, Introduction, 11-12.
Περιγραφή - Παραπομπές: Ποβελίχινα στον κατάλογο Καφέτση, 446.

Kovtun, Nature in the work of Elena Guro, 35.
Τσατσάια, Matiushin, 21-30.
Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: Kovtun, Non-Objectivity, 325-326.

Κριτική Υποδοχή - Παρατηρήσεις: H Γκουρό με τον ευγενικό και τρυφερό χαρακτήρα της συγκέντρωσε γύρω της τα μεγαλύτερα ονόματα της ρωσικής πρωτοπορίας της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αιώνα. Ο Βελιμίρ Χλέμπνικοφ ήταν μεγάλος θαυμαστής της, όπως και ο ζωγράφος Μπορίς Έντερ, ενώ οι συγκεντρώσεις της Ένωσης Νεολαίας λάβαιναν χώρα στο σπίτι της.

Τίτλοι συναφών έργων: Elena Guro, Άποψη πόλης, 1903, λάδι σε καμβά, Ιδιωτική Συλλογή.

QR Code

https://dam.momus.gr/files/qr/qr-13320.png

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Η Γκουρό αυτοσχεδίαζε με τα πινέλα της προσπαθώντας να αιχμαλωτίσει τη φύση και τους οργανισμούς της. Ο ξέγνοιαστος τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιεί τις φόρμες μοιάζει να υποκύπτει στις αρχές του πλαστικισμού και γι' αυτό αρκετοί παρατηρούν ότι το έργο της μοιάζει με εκείνο του Μιχαήλ Λαριόνοφ. Η φρέσκια ματιά της ζωγράφου προέκυψε μια στιγμή όπου ο κυβισμός, μέσα από την ανα-σύνθεση των γεωμετρικών στοιχείων, βρισκόταν στην ακμή του. Οι ιδέες της προκάλεσαν το ενδιαφέρον πολλών δημιουργών και έβαλαν τα θεμέλια για τους πειραματισμούς του Ματιούσιν πάνω στη θεωρία του χρώματος και τη διευρυμένη όραση.
Η Γκουρό έδρασε σε μια μεταβατική εποχή, από το Συμβολισμό πέρασε στον Ιμπρεσιονισμό, εντρύφησε στις φιλοσοφικές αναζητήσεις των Ouspensky, Hysmans και Nietzsche και στη συνέχεια απελευθέρωσε τη ματιά της αναζητώντας τις "λύσεις" στο φυσικό κόσμο. Η Guro έστρεψε την προσοχή της στη φύση για να διαπιστώσει ότι η ανακάλυψη των μυστικών της, προσέδιδε στα έργα της μια πνευματικότητα που οδηγούσε στην ανύψωση και την αγνότητα, δίχως οποιαδήποτε εικαστική σχηματική αφαίρεση ή λογοτεχνικό συμβολικό μήνυμα. Οι πιο πληθωρικές και μεγαλοπρεπείς εικόνες της πεζογραφίας και της ποίησής της μοιάζουν να γλυκαίνουν από ένα συμπονετικό και αυθόρμητο συναίσθημα για τη φύση. Τα ίδια αυτά χαρακτηριστικά διαπιστώνονται και στη ζωγραφική της. Η παλέτα της Guro, αντίθετα από εκείνη των κυβιστών, δεν περιέχει καμία ώχρα ή βαρείς γήινους τόνους. Ενώ η επαφή των κυβιστών με τη φύση τους έκανε να στραφούν προς τις ανόργανες μορφές, στον κόσμο του κρυστάλλου και των ορυκτών, η Guro καθοδηγείται από τα χρώματα της ζωντανής φύσης, από τον οργανικό κόσμο. Τα αντικείμενα στις ακουαρέλες της μοιάζουν να έχουν χάσει το βάρος τους, καθώς το χρώμα εκπέμπει μέσα από ένα παλλόμενο φως που ακτινοβολεί και οι φόρμες περιβάλλονται από έναν τρεμάμενο καπνό, εμπλουτισμένο με μια πνευματική ιδιότητα.