Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

MMA.CC.579

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Σχέδιο

en Drawing

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

el Κονστρουκτιβισμός

el Μοντέρνα τέχνη

en Russian Avantgarde

en Constructivism

en Modern art

Τίτλος έργου

el Σύνθεση

en Composition

Δημιουργός

el Σοφρόνοβα, Αντονίνα (1892-1966)

en Sofronova, Antonina

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

1922

Πιο πρώιμη χρονολογία (από)

1922

Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)

1922

Ύψος σε εκατοστά

18.8

Πλάτος σε εκατοστά

15

Υλικά

el Κάρβουνο σε χαρτί

en Charcoal on paper

Τεχνικές

el Κάρβουνο

en charcoal

Περιγραφή έργου

el Σύνθεση. 1922. Κάρβουνο σε χαρτί. 18.6 x 15. Η δουλειά αυτής της ζωγράφου, μαθήτριας του Ιλιά Μασκόφ και στενής φίλης του κριτικού και συγγραφέα Νικολάι Ταραμπούκιν, ανήκει στις λιγότερο γνωστές πτυχές των κατακτήσεων της πρωτοπορίας. Τα σχέδια της Συλλογής Κωστάκη έγιναν όλα το 1922 και ο συλλέκτης τα πήρε από την κόρη της ζωγράφου. Εξερευνούν, με έναν τρόπο αλυσιδωτό, τις αμοιβαίες συναρτήσεις ημικυκλικών και γραμμικών σχημάτων, μερικά από τα οποία θυμίζουν δομικά το αυστηρό χτίσιμο κυβιστικών συνθέσεων, ενώ κάποια άλλα θυμίζουν κάποιες ιδέες της Λιουμπόβ Ποπόβα. Αλλά η εφραστική γλώσσα της δουλειάς της Σοφρόνοβα παραμένει σαφώς προσωπική, και η πρωτοτυπία της την εντάσσει ανάμεσα στους πιο αξιόλογους πρωτοποριακούς ζωγράφους. Κονστρουκτιβισμός.

en Composition. 1922. Charcoal on paper. 18.6 x 15. The work of this painter, a student of Ilya Maskov and a close friend of the critic and writer Nikolai Tarabukin, belongs to the lesser-known aspects of the conquests of the avant-garde. The drawings of the Kostakis Collection were all made in 1922 and the collector got them from the painter's daughter. They explore, in a chain-like manner, the mutual functions of semi-circular and linear shapes, some of which are structurally reminiscent of the strict building of cubist compositions, while others are reminiscent of some ideas of Lyubov Popova. But the evocative language of Sofronova's work remains distinctly personal, and her originality places her among the most remarkable avant-garde painters. Constructivism.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Η Aντονίνα Φιοντόροβνα Σοφρόνοβα (Ντρόσκοβο, της επαρχίας Oριόλ, 14 Mαρτίου 1892 - Μόσχα, 14 Μαϊου 1966) σπούδασε στην Εμπορική Σχολή του Κιέβου και εγκαταστάθηκε στη Μόσχα το 1910, όπου παρακολούθησε μαθήματα στα εργαστήρια των Φιόντορ Ρέρμπεργκ, Ιλιά Mασκόφ και Aλεξάντρ Μιχαήλοβιτς (1910-1913). Έλαβε μέρος στις εκθέσεις των ομάδων «Βαλές-Καρό» και «Ο Κόσμος της Τέχνης» στη Μόσχα το 1914 και το 1917 αντίστοιχα. Το 1915 παντρεύτηκε τον καλλιτέχνη Γκένριτς Μπλούμενφελντ. Τα χρόνια 1917-1920 έζησε στο Oριόλ και το 1920-1921 δίδαξε στα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια του Tβερ μαζί με τους Mιχαήλ Σοκολόφ και Nικολάι Tαραμπούκιν. Στα τέλη του 1921 εγκαταστάθηκε στη Μόσχα. Την περίοδο 1921-1923 υιοθέτησε ένα κονστρουκτιβιστικό στυλ. Το 1923 σχεδίασε το εξώφυλλο του βιβλίου του Tαραμπούκιν Από το Καβαλέτο στη Μηχανή. H Σοφρόνοβα ασχολήθηκε με την εικονογράφηση εφημερίδων, περιοδικών και βιβλίων και σχεδίασε αφίσες. Το 1925 συμμετείχε στην Διεθνή Έκθεση Σύγχρονων Διακοσμητικών και Βιομηχανικών Τεχνών στο Παρίσι. Το 1930-1931 έγινε μέλος της «Ομάδας 13». Το 1933 συμμετείχε στην έκθεση Καλλιτέχνες της ΕΣΣΔ τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια στη Μόσχα. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1920 και τη δεκαετία του 1930 ζωγράφιζε κυρίως τοπία και πορτρέτα.

en Antonina Fedorovna Sofronova (Droskovo, Orel Province, March 14th, 1892- Moscow, May 14th, 1966) attended the Commercial School of Kiev and moved to Moscow in 1910, where she attended lessons at the studios of Fedor Rerberg, Ilia Mashkov and Aleksandr Michailovskii (1910-1913). She exhibited with the “Jack of Diamonds” and with the “World of Art” groups in Moscow, in 1914 and in 1917 respectively. In 1915, she married the artist Genrich Bliumenfeld. From 1917 to 1920 she lived in Orel and during the years 1920 - 1921 she taught at the State Art Studios in Tver together with Mikhail Sokolov and Nikolai Tarabukin. In late 1921 she moved to Moscow. From 1921 to 1923 Sofronova worked in the Constructivist style. In 1923 she designed the cover of Tarabukin’s book From the Easel to the Machine. Sofronova worked as an illustrator for journals, newspapers, books and posters. In 1925 she participated in the Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes in Paris. In 1930-1931 she joined the “Group 13”. In 1933 she participated in the exhibition Artists of the USSR over the last 15 years. From the late 1920s up to the 1930s she used to paint landscapes and portraits.

Αξία ασφάλισης

12.000

Μονάδα

el Στερλίνες

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

CC-0951/A.Sofronova-/259.78-734

Κωδικός ΥΠΠΟ: 734, Κωδικός Κωστάκη: 259.78, Κωδικός Pictura: C959

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family

Λεπτομέρειες προέλευσης

Αγοράστηκε από την κόρη της καλλιτέχνιδος

Βιβλιογραφία

Russian Avant-Garde. The George Costakis Collection. Angelica Zander Rudenstine (general editor), New York 1981, αρ. 1079, σελ. 465.

Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930. Η Συλλογή Κωστάκη, Γενική Επιμέλεια Άννα Καφέτση, Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, Αθήνα 1995.

Παρατηρήσεις

Σημειώσεις - Παραπομπές Έργου: Abrams εικ. 1079, σελ. 465.
Δημιουργία - Παραπομπές: Καφέτση, 687.

Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Περιγραφή:O κονστρουκτιβισμός είναι μία από τις σημαντικότερες κατευθύνσεις στην πορεία της «ρωσικής πρωτοπορίας», χαρακτηρίζει τη δεκαετία του 1920 και αποτελεί το τελευταίο μεγάλο κίνημα της «ρωσικής πρωτοπορίας». Ο όρος προέρχεται από τη λατινική λέξη «constructio» (κατασκευή) και πρωτοεμφανίστηκε στις αρχές του 1920. Η κατασκευή ως εικαστική εγκατάσταση έχει την καταγωγή του σ’ έναν σημαντικό καλλιτέχνη της ρωσικής πρωτοπορίας, τον Βλαντιμίρ Τάτλιν ο οποίος στο διάστημα 1914 έως 1917 δημιούργησε τα λεγόμενα αντι-ανάγλυφα έργα του. Θεωρητικός του ρωσικού αυτού κινήματος ήταν ο Αλεξέι Γκαν που το 1922 εξέδωσε μια μπροσούρα με τον τίτλο «Κονστρουκτιβισμός». Τον Ιανουάριο 1922 πραγματοποιήθηκε στο «Καφέ των Ποιητών» στη Μόσχα η έκθεση «Κονστρουκτιβιστές» στην οποία οι Κονσταντίν Μεντουνέτσκι και αδελφοί Στένμπεργκ παρουσίασαν ελεύθερες κατασκευές βασισμένες στη φόρμα, όπου η χρήση βιομηχανικών υλικών και η προσήλωση στην καθαρή υφή (καθαρό υλικό) κυριαρχούσε στην δημιουργία έργων που έτειναν πλέον προς μια τέχνη με χρηστική αξία. Ο κονστρουκτιβισμός είναι σε μεγάλο βαθμό πολιτικοποιημένη τέχνη. Όπως και η μαρξιστική θεωρία, ο κονστρουκτιβισμός υποστηρίζει τον υλισμό έναντι στον ιδεαλισμό. Οι κονστρουκτιβιστές ανέλαβαν να υλοποιήσουν το σχέδιο της δημιουργίας νέων συνθηκών για τη ζωή των ανθρώπων με τη βοήθεια μιας νέας αισθητικής που βασίζεται στη δημιουργία απλών, λογικών και λειτουργικών μορφών και κατασκευών. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές του εικαστικού κονστρουκτιβισμού, από την ζωγραφική του εκδοχή (Ποπόβα, Σοφρόνοβα), την πλαστική (Μιτούριτς) ως την αρχιτεκτονική (Κλούτσις, Ρότσενκο).

Περιγραφή - Παραπομπές: Καφέτση, 514.
Τίτλοι συναφών έργων: Antonina Sofronova, Χωρίς τίτλο (257.78), 1922, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.
Antonina Sofronova, Χωρίς τίτλο (258.78), 1922, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.
Antonina Sofronova, Χωρίς τίτλο (256.78), 1922, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.
Antonina Sofronova, Χωρίς τίτλο (260.78), 1922, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.
Antonina Sofronova, Χωρίς τίτλο (261.78), 1922, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.
Antonina Sofronova, Χωρίς τίτλο (265.78), 1922, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.

QR Code

https://dam.momus.gr/files/qr/qr-13358.png

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Η ιστορία των καλλιτεχνικών κινημάτων της «ρωσικής πρωτοπορίας» οριοθετείται κατά προσέγγιση στα χρόνια ανάμεσα στο 1910 και το 1930. Στα χρόνια αυτά μεσολαβεί η επανάσταση του Οκτωβρίου 1917 και η αλλαγή του πολιτικού συστήματος στη Ρωσία. Από τις αρχές του 20ου αιώνα στη Ρωσία διαμορφώθηκαν ορισμένες προϋποθέσεις υλικές, κοινωνικές και αισθητικές που κατέστησαν εύφορο το έδαφος για τη δημιουργία και ανάπτυξη πειραματικών καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων. Οι υλικές προϋποθέσεις αφορούσαν τα νέα τεχνολογικά επιτεύγματα (τηλέφωνο, τηλέγραφος, κινηματογράφος, αεροπλάνο κ.α.), τον εξηλεκτρισμό, την εκβιομηχάνιση, τον νέο αστικό χωροταξικό σχεδιασμό. Οι κοινωνικές προϋποθέσεις αφορούσαν την δηλωμένη από το 1905 λαϊκή επιθυμία για κοινωνικές αλλαγές λόγω της ανυπαρξίας εργατικού δικαίου και της συνεχιζόμενης φεουδαρχικής κατάστασης στην αγροτική οικονομία. Η κοινωνική δυσαρέσκεια εξαπλώθηκε σε όλα τα κοινωνικά στρώματα μετά την ήττα της Ρωσίας στον ρωσο-ιαπωνικό πόλεμο του 1905 και κυρίως μετά την μεγάλη οικονομική και διοικητική κρίση που ξέσπασε λόγω του ανοιχτού μετώπου στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η παρακμή στην οποία είχε οδηγηθεί η παλαιότερη τέχνη σε συνδυασμό με την επαναστατική νοοτροπία που είχε καταλάβει τα ρωσικά κοινωνικά στρώματα οδήγησαν στην αναζήτηση νέων μορφών τέχνης, συχνά μέσα από τη λαϊκή παράδοση, την αγιογραφία, την παιδική ζωγραφιά. Η επικράτηση της μορφής έναντι του περιεχομένου έγινε βασική αρχή των νέων πειραματισμών, εκδηλώθηκε θεωρητικά με τον φορμαλισμό και οδήγησε στην άνθηση όλων των τεχνών. Εκτός από τις εικαστικές τέχνες, μιλούμε για πρωτοπορία στο θέατρο, τον κινηματογράφο, την λογοτεχνία, τη μουσική. Συναντούμε επίσης την εφαρμογή της κάθε μορφής ριζοσπαστικής καλλιτεχνικής έκφρασης στην καθημερινή ζωή. Οι καλλιτέχνες της πρωτοπορίας σχεδίαζαν θεατρικά κοστούμια και σκηνικά, εξέδρες για λαϊκές συγκεντρώσεις, υφάσματα και στολές εργασίας, οικιακά σκεύη, είδη καθημερινής χρήσης, με σκοπό να φέρουν την τέχνη στη ζωή, να καταργήσουν τις αστικές διακρίσεις. Μετά το 1917 ιδρύθηκαν νέοι θεσμοί και ιδρύματα που υποστήριζαν την τέχνη της πρωτοπορίας. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1920 άρχισε να σκληραίνει σταδιακά η στάση του καθεστώτος απέναντι στα κινήματα και τους εκπροσώπους της πρωτοπορίας, με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική επιβολή το 1934 του δόγματος του «σοσιαλιστικού ρεαλισμού» και την καταδίκη της πρωτοποριακής τέχνης από το σταλινισμό, μία καταδίκη που συνδέθηκε στις περισσότερες περιπτώσεις με προσωπικές διώξεις εναντίον των καλλιτεχνών και με απαγόρευση έκθεσης των έργων τους.