Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

MMA.CC.639

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Σχέδιο

en Drawing

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

el Παραγωγισμός

el Μοντέρνα τέχνη

en Russian Avantgarde

en Productivism

en Modern art

Τίτλος έργου

el "Ράδιο-ρήτορας". Σχέδιο εξέδρας με μεγάφωνο, αρ. 7

en "Radio speaker". Loudspeaker platform design, no. 7

Δημιουργός

el Κλούτσις, Γκούσταβ (1895-1938)

en Klucis, Gustav (1895-1938)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

1922

Πιο πρώιμη χρονολογία (από)

1922

Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)

1922

Ύψος σε εκατοστά

26.9

Πλάτος σε εκατοστά

17.7

Υλικά

el Ακουαρέλα, μολύβι και μελάνι σε χαρτί

en Watercolor, ink and pencil on paper

Περιγραφή έργου

el Έγχρωμη σύνθεση που απεικονίζει κατασκευή με δύο ραδιοφωνικά μεγάφωνα που στις δύο ορατές πλευρές της βάσης τους φέρουν τον αριθμό 7 σε πορτοκαλί ή λευκό χρώμα και λευκό ή μαύρο φόντο αντίστοιχα. Η κατασκευή σκελετού τετράεδρης πυραμίδας με βάση είναι τοποθετημένη σε διαγώνια διεύθυνση. Οι ακμές της πυραμίδας ενώνονται στην κορυφή της σε μικροσκοπικό ορθογώνιο στερεό. Στην προέκταση του κάθετου άξονα της νοητής πυραμίδας αναπτύσσονται συμμετρικά και εν είδη πανό τέσσερις ορθογώνιες επιφάνειες, με πιθανή δυνατότητα περιστροφής, δύο από τις οποίες φέρουν από μια λέξη η καθεμιά. Τα ρωσικά γράμματα των λέξεων (РАДИО και ОРАТОР αντίστοιχα) εκτείνονται σε όλο το μήκος και πλάτος των ορθογώνιων επιφανειών, σε επαφή μεταξύ τους και είναι επιμηκυσμένα. Το κωνικό σχήμα του μεγαφώνου αποδίδεται με μαύρο τρίγωνο που έχει καμπύλη τη μια του πλευρά, επί της οποίας εφάπτεται κυκλικός δίσκος πορτοκαλί εξωτερικά και με μικρότερα τρίγωνα εσωτερικά, εναλλάξ μαύρα και λευκά και ακτινωτά διατεταγμένα γύρω από μικρότερο κόκκινο κύκλο.
Το 1922 ο Γκούσταβ Κλούτσις δημιουργεί μια ενότητα σχεδίων για υπαίθρια, πτυσσόμενα, επεκτεινόμενα και εύκολα μετακινούμενα στον χώρο περίπτερα. Οι κατασκευές αυτές θα πλαισίωναν το τέταρτο συνέδριο της Κομιντέρν και τους εορτασμούς της πέμπτης επετείου της Επανάστασης και υποβλήθηκαν για έγκριση στο Κρεμλίνο. Επρόκειτο για κατασκευές «άμεσης κοινωνικής χρησιμότητας», προπαγάνδας και απεύθυνσης, με έντονα χρώματα (κόκκινο, λευκό, μαύρο), γεωμετρία και ελαφρά, φυσικά δομικά υλικά. Συνδύαζαν τον ήχο, την εικόνα και την κίνηση, έφεραν μεγάφωνα που μετέδιδαν τις αναγγελίες του κόμματος, εξέδρες ομιλητών, τρισδιάστατα συνθήματα και γραπτά μηνύματα, οθόνες για την προβολή κινηματογραφικών ταινιών και ντοκουμέντων, επιφάνειες για την έκθεση φωτογραφικού υλικού και αφισών.

en Color composition depicting a construction with two radio loudspeakers that on the two visible sides of their base bear the number 7 in orange or white and a white or black background respectively. The frame structure of a tetrahedron pyramid with a base is placed in a diagonal direction. The edges of the pyramid join at its apex into a tiny rectangular solid. In the extension of the vertical axis of the imaginary pyramid, four rectangular surfaces are developed symmetrically and in a kind of banner, with the possible possibility of rotation, two of which carry a word each. The Russian letters of the words (РАДИО and ОРАТОР respectively) span the entire length and width of the rectangular surfaces, in contact with each other and are elongated. The conical shape of the megaphone is rendered by a black triangle with a curve on one side, on which a circular disk of orange abuts on the outside and with smaller triangles on the inside, alternating black and white and radially arranged around a smaller red circle.
In 1922, Gustav Klucis created a series of drawings for outdoor, folding, expandable and easily movable pavilions. These artworks intended to surround the Fourth Congress of the Comintern and the celebrations of the fifth anniversary of the Revolution, and they were submitted for approval to the Kremlin. These constructions were of "immediate social utility," serving propaganda and communication purposes, featuring bold colors (red, white, black), geometry, and light, natural building materials.
They combined sound, image, and movement, featuring loudspeakers to broadcast the party's announcements, speaker platforms, three-dimensional slogans and written messages, screens for projecting films and documentaries, and surfaces for exhibiting photographic material and posters.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Ο Γκούσταβ Γκουστάβοβιτς Kλούτσις (Ρουιένα, κοντά στο Βόλμαρ, Λετονία, 16 Ιανουαρίου 1895 - εκτελέστηκε το 1938) σπούδασε στην Παιδαγωγική Σχολή του Βόλμαρ (1911-1912) και στη συνέχεια παρακολούθησε μαθήματα στη Σχολή Καλών Τεχνών της Ρίγα (1913-1915). Το 1914 εγκαταστάθηκε στην Πετρούπολη, όπου σπούδασε στη Σχολή της Εταιρείας για την Προώθηση των Τεχνών (1915-1917) και ταυτόχρονα δούλεψε σαν σκηνογράφος στο Εργατικό Θέατρο Oχτένσκι. Tα χρόνια 1918-1921 σπούδασε στα Ελεύθερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ) και στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) της Μόσχας. To 1918 συνάντησε τον Mαλέβιτς και το 1920 μαζί με τον Aντουάν Πέβσνερ και τον Ναούμ Γκάμπο συμμετείχε σε έκθεση στο Περίπτερο της Λεωφόρου Τβερσκόι της Μόσχας. Στις αρχές της δεκαετίας του 1920 ήταν ένα από τα πιο δραστήρια μέλη της πρωτοπορίας. Δημιούργησε πίνακες, χαρακτικά και φωτομοντάζ, σχεδίασε αφίσες, εκθέσεις, εγκαταστάσεις και ασχολήθηκε με την τυπογραφία. Το 1922 συμμετείχε στην Πρώτη Έκθεση Ρωσικής Τέχνης στην «Γκαλερί βαν Ντίμεν» στο Βερολίνο. Το 1924 ξεκίνησε να διδάσκει στα ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ, με ειδικότητα τη θεωρία του χρώματος. Πρότεινε να δημιουργηθεί στα ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ ένα ξεχωριστό εργαστήριο για την τέχνη της προπαγάνδας, το «Εργαστήριο της Επανάστασης», το οποίο θα αντικαθιστούσε τις παραδοσιακές σχολές. Το 1928 υπήρξε ιδρυτικό μέλος της ομάδας «Οκτώβρης». Η ζωγραφική του, μαζί με τα έργα των Λισίτσκι και Σένκιν, αποτελεί μια ξεχωριστή τάση στο σουπρεματισμό τη δεκαετία του 1920, διαφορετική από το θεωρητικό πρόγραμμα του Mαλέβιτς. Τη δεκαετία του 1930 συνέχισε να ασχολείται με το γραφιστικό σχέδιο και την τυπογραφία. Το 1937 υπήρξε ένας από τους σχεδιαστές του σοβιετικού περιπτέρου στην Παγκόσμια Έκθεση στο Παρίσι.

en Gustav Gustavovich Klucis (Ruiena, near Volmar- Valmiera, Latvia, January 16th, 1895; executed in 1938) studied at the Teacher’s Seminary in Volmar (1911-1912) and he also attended the School of Fine Arts in Riga (1913-1915). In 1914 he moved to Petrograd and he attended the School of the Society for the Encouragement of the Arts (1915-1917). At the same time he worked as a stage designer at the Okhtenskii Workers’ Theatre. From 1918 to 1921 he studied in Moscow at the Free State Art Studios (SVOMAS). In 1918 he met Kazimir Malevich. In 1920 he took part with Antoine Pevsner and Naum Gabo in an exhibition at the Tverskoi Boulevard Pavilion in Moscow. In the early 1920’ he was an active member of the Moscow avant-garde. He produced paintings, prints and photomontages and designed posters, exhibitions, installations and was interested in typography. In 1922 he participated in the First Russian Art Exhibition in the “Galerie van Diemen” in Berlin. In 1924 he started teaching at the Higher State Art-Technical Studios (VKHUTEMAS), with specialization in the theory of colour. He proposed the creation of a single studio for propaganda art, a "Studio of the Revolution", as a section of the VKHUTEMAS, so as to take the place of the traditional faculties. In 1928 he was one of the founding members of the “October” group. Klucis’ painting, as well as the works of Lissitzky and Senkin, forms a distinct group within Suprematism in the 1920s, different from Malevich’s theoretical programme. In the 1930s he continued working as a poster and graphic designer. In 1937 he was one of the designers of the Soviet Pavilion at the Paris World Fair.

Αξία ασφάλισης

50.000

Μονάδα

el Στερλίνες

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

CC-0384/G.Klutsis-/C623-292

Κωδικός ΥΠΠΟ: 292, Κωδικός Κωστάκη: 106.78b, Κωδικός Pictura: C623

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis family

Λεπτομέρειες προέλευσης

Αποκτήθηκε από την σύζυγο του καλλιτέχνη Β.Ι. Κουλάγκινα.

Βιβλιογραφία

Καφέτση Ι: Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930 Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, 6/12/1995-8/4/1996, Υπουργείο Πολιτισμού, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.

Rudenstine: Russian Avant-Garde Art: The George Costakis Collection, εκδ. Abrams 1981.

Gustav Klucis, Retrospective, Museum Fridericianum, Κάσελ 1991.

Lodder Chr., Russian Constructivism, Yale University 1983.

Παρατηρήσεις

Σημειώσεις - Παραπομπές Έργου: Αρχείο "Pictura"
Τίτλος/ Σημειώσεις - Παρατηρήσεις: Αρχείο "Pictura": Προσχέδιο για κατασκευή προπαγάνδας με μεγάφωνο, αρ. 7
Gustav Klucis: “RadioOrator”, Entwurf zur Lautsprechertribüne Nr 7.
Ο προτεινόμενος τίτλος είναι της συντάκτριας με βάση τον Gustav Klucis.
Τίτλος/ Σημειώσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Rudenstine, σ. 212, εικ. 360.
Gustav Klucis, Wl.ΙII, 10, σ. 362.

Δημιουργία - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Rudenstine, σ. 212, εικ. 360.
Gustav Klucis, Wl.ΙII, 10, σ. 362.
Για τα βιογραφικά βλ. Rudestine, σ. 206 και V. Rakitin, Καφέτση I, σ. 675.

Μετρήσεις - Παραπομπές: Λίστα SMCA07
Υλικά και Τεχνικές Περιγραφή: Γκουάς, μελάνι και γραφίτης σε χαρτί.
Υλικά και Τεχνικές - Παραπομπές: Λίστα SMCA07
Επιγραφές/ Σημάνσεις - Παραπομπές: Λίστα SMCA07
Ιστορικό έργου: Τα σχέδια του Κλούτσις του 1922 για μια σειρά υπαίθριων περιπτέρων (stands) προπαγάνδας σχεδιάστηκαν σύμφωνα με τον ίδιο τον καλλιτέχνη για το Τέταρτο Συνέδριο της Κομιντέρν και την Πέμπτη Επέτειο της Οκτωβριανής Επανάστασης. Αυτά αποτέλεσαν κατά την Lodder μια από τις πρώτες εφαρμογές των κονστρουκτιβιστικών ιδεών.
Από τα σχέδια των περιπτέρων κατασκευάστηκαν τελικά μόνο δύο, συμπεριλαμβάνοντας τη «Διεθνή», που εγκαταστάθηκε στη Λεωφόρο Tverskoi, κοντά στο Ξενοδοχείο Nerenzee (Νερένζι), όπου διέμεναν οι αντιπρόσωποι της Κομιντέρν. Μοντέλα των υπόλοιπων από ξύλο και χαρτί ετοιμάστηκαν για τη σύγκλιση του συνεδρίου στο Κρεμλίνο το Νοέμβριο του 1922 και όλα δημοσιεύτηκαν ως ξεχωριστές λιθογραφικές εκδόσεις. Τα σχέδια αναπαράχθηκαν σε διάφορες σοβιετικές εκδόσεις, συμπεριλαμβανομένης και του ΛΕΦ, νο. 4, Μόσχα, 1924.

Ιστορικό έργου - Παραπομπές: Chr.Lodder, Καφέτση Ι, σσ. 526-528.
Rudenstine, σσ. 212 και εξ.
Gustav Klucis, σσ. 111 και εξ.
Chr.Lodder, σσ. 163 και εξ.

Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: Chr.Lodder, Καφέτση Ι, σσ. 526-528.
Rudenstine, σσ. 212 και εξ.
Gustav Klucis, σσ. 111 και εξ.
Chr.Lodder, σσ. 163 και εξ.

Τίτλοι συναφών έργων: Όλα τα σχέδια προπαγανδιστικών κατασκευών του καλλιτέχνη που έγιναν από αυτόν το 1922, στο πλαίσιο των εορτασμών για το Τέταρτο Συνέδριο της Κομιντέρν και την Πέμπτη Επέτειο της Οκτωβριανής Επανάστασης.
Συναφή έργα - Παρατηρήσεις: Μορφολογικά ο σκελετός των κατασκευών βασιζόταν γενικά στα γλυπτά και την «εργαστηριακή δουλειά» που παρουσιάστηκε στην έκθεση της Obmokhu (Μάης 1921) ενώ κατά την Lodder θυμίζει αρθρωτές κατασκευές του Ioganson και περίπτερα εκθέσεων των αδελφών Stenberg. Επίσης το σύστημα συναρμολόγησης στοιχείων στις κατασκευές του Klutsis θυμίζει και Rodchenko.
Ειδικά τα Radio Orator του Klucis χρωστούν τυπολογικά στην κατασκευή των Stenberg KPS (Konstruktsiia prostranstvennogo sooruzheniia – Κατασκευή Χωρικής Συσκευής) του 1920.

Συναφή έργα - Παραπομπές: Chr.Lodder, Καφέτση Ι, σσ. 526-528.
Rudenstine, σσ. 212 και εξ.
Gustav Klucis, σσ. 111 και εξ.
Chr.Lodder, σσ. 163 και εξ.

Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Rudenstine, σ. 206.

QR Code

https://dam.momus.gr/files/qr/qr-13477.png

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Την άνοιξη και το καλοκαίρι του 1922 στο Inkhuk και ως μέλος της ομάδας των Προντουκτιβιστών, ο Klutsis σχεδιάζει πυρετωδώς, στο πλαίσιο των εορτασμών για το Τέταρτο Συνέδριο της Κομιντέρν και την Πέμπτη Επέτειο της Οκτωβριανής Επανάστασης, προπαγανδιστικά σταντς διαφόρων τύπων (τριάντα περίπου σήμερα γνωστών) και αποδεικνύεται έτσι ένας από τους πρώτους κονστρουκτιβιστές που θέλει σε εφαρμογή την απόφαση του Inchuk του τέλους του 1921 για παραγωγή χρήσιμων κατασκευών.
Οι προπαγανδιστικές κατασκευές του καλλιτέχνη ήταν γενικά ελαφριές και στοιχεία τους ήταν συχνά πτυσσόμενα, ώστε να αποθηκεύονται εύκολα (108.78). Σχεδιάστηκαν με σκοπό να εκτεθεί σε αυτές προπαγανδιστικό φωτογραφικό υλικό και αφίσες ή να συνοδευτούν οπτικοακουστικά τα πολιτικά συνθήματα. Πιο συγκεκριμένα μια κλούβα - σκελετός κρατούσε την συσκευή της προπαγάνδας, που εξυπηρετούσε μια (106.78b) ή και πολλές λειτουργίες ταυτόχρονα (109.78, 116.78) και μπορεί να αποτελούνταν από μεγάφωνο ή μεγάφωνα, οθόνη για την προβολή των ταινιών, εξέδρα ή βήμα ομιλητή ή και ορθογώνιες πινακίδες (ταμπέλες) για ανακοινώσεις και σλόγκαν.
Κατά την Lodder η μέθοδος του καλλιτέχνη, με περιορισμένο κατασκευαστικό σκελετό και πολλά κάθετα, διαγώνια και οριζόντια στηρίγματα για επίτευξη σταθερότητας, οφειλόταν μεν στην έλλειψη υλικών αλλά η γεωμετρία των ευθειών γραμμών και η αλληλεπενέργειές τους συχνά ήταν καθεαυτό κίνητρο. Τα προβλεπόμενα υλικά των κατασκευών ήταν ξύλο, πανί και σκοινί και τα χρώματά τους κόκκινο, μαύρο και λευκό. Ο τρόπος εργασίας του Klucis με τη σύμπτυξη των λειτουργιών σε μια μονάδα και τη λιτότητα των μέσων (χώρου και υλικών) έγινε βασική αρχή του κονστρουκτιβιστικού σχεδίου αφού η συναρμολόγηση των κατασκευών παρουσιάζει οικονομία υλικού και κατασκευής, με κάθε παξιμάδι και βίδα εκτεθειμένα, απλότητα και μέγιστη λειτουργικότητα.