Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

MMA.CC.645

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Σχέδιο

en Drawing

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

el Μετα-Πρωτοπορία

el Ανθρώπινη φιγούρα

el Άνδρες

el Μοντέρνα τέχνη

en Russian Avantgarde

en Post - Avantgarde

en Human figure

en Men

en Modern art

Τίτλος έργου

el Γυμνός άντρας με ψηλό καπέλο

en Nude Man with the High Crowned Hat

Δημιουργός

el Νικρίτιν, Σολομών (1898-1965)

en Nikritin, Solomon (1898-1965)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

1926-1927

Πιο πρώιμη χρονολογία (από)

1926

Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)

1927

Ύψος σε εκατοστά

33.6

Πλάτος σε εκατοστά

15.5

Υλικά

el Γκουάς και μολύβι σε χαρτί

en Gouache and pencil on paper

Περιγραφή έργου

el Ολόσωμη ζωγραφική αναπαράσταση ενός όρθιου, γυμνού, μεσήλικα άνδρα με ημίψηλο καπέλο και γυαλιά που αποδίδεται κυρίως σε νατουραλιστική τεχνοτροπία, με τα πόδια ανοιχτά και το κεφάλι σε προφίλ κρατώντας με το αριστερό του χέρι μακρύ μπαστούνι. Η μορφή αποδίδεται σχεδιαστικά με έμφαση στις ανατομικές λεπτομέρειες του σώματος (μύες ποδιών, γεννητικά όργανα, αδένες λαιμού). Βαμμένα είναι μόνο ένα τμήμα του αριστερού χεριού της μορφής (λευκό), το μπαστούνι (κόκκινο) και το καπέλο της (κόκκινο και λιγότερο λευκό). Η μορφή προβάλλεται σε ενιαίο μονοχρωματικό φόντο στο χρώμα της ώχρας.

en Full-length painting of a standing, nude, middle-aged man in a half-brimmed hat and glasses, rendered mainly in a naturalistic style, with his legs open and his head in profile, holding a long walking stick in his left hand. The figure is rendered by design with emphasis on the anatomical details of the body (leg muscles, genitals, neck glands). Only part of the figure's left arm (white), the cane (red) and his hat (red and less white) are painted. The figure is projected on a single monochrome background in ochre.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Ο Σολομόν Μπορίσοβιτς Nικρίτιν (Σαλμόν Σολομόν Λεβί) (Τσέρνιγκοφ, Ουκρανία, 23 Δεκεμβρίου 1898 - Μόσχα, 3 Δεκεμβρίου 1965) σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Κιέβου (1909-1914). Τα χρόνια 1914- 1917 υπήρξε μαθητής του Λεονίντ Παστερνάκ στη Μόσχα και του Αλεξάντρ Γιακοβλέφ στην Πετρούπολη. Από το 1918 ως το 1920 σπούδασε στο εργαστήριο της Αλεξάντρα Έξτερ στο Κίεβο, όπου συμμετείχε ενεργά στην οργάνωση του καλλιτεχνικού παραρτήματος της «Εβραϊκής Πολιτιστικής Λίγκας». Συμπλήρωσε την καλλιτεχνική του εκπαίδευση στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) της Μόσχας (1920-1922). Το 1921, μαζί με τους Aλεξάντρ Λαμπάς, Σεργκέι Λουτσίσκιν, Κλιμέντ Ρέντκο, Μιχαήλ Πλαξίν και Aλεξάντρ Τίσλερ, ίδρυσε την ομάδα «Προβολισμός» και στη συνέχεια την ομάδα «Ηλεκτροοργανισμός», η οποία διοργάνωσε έκθεση στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας της Μόσχας (1922). Κατόπιν τα έργα του παρουσιάστηκαν στην Πρώτη έκθεση ρωσικής τέχνης στην «Γκαλερι βαν Ντίμεν» του Βερολίνου το 1922 και στο Άμστερνταμ το 1923. Το 1922 επίσης σχημάτισε την ομάδα των Προβολιστών με το όνομα «Μέθοδος». Συμμετείχε στην Πρώτη Διαλογική Έκθεση των Ενώσεων Δραστικής Επαναστατικής Τέχνης στη Μόσχα το 1924 και υπέγραψε τη διακήρυξη των Προβολιστών στον κατάλογό της. Το 1931 ήταν μέλος της ομάδας «IΖΟΜΠΡΙΓΚΑΝΤΑ» και από το 1922 εργάστηκε στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας, επικεφαλής του Τμήματος Ανάλυσης. Τα χρόνια 1922-1930 δίδαξε στη Σχολή Καλλιτεχνικής Παιδείας του Ριαζάν. Στις δεκαετίες 1930 και 1940 σχεδίασε εσωτερικούς χώρους μουσείων και εκθέσεων και παράλληλα συνέχισε να ζωγραφίζει στο πλαίσιο της θεωρίας του για το διαλεκτικό ρεαλισμό.

en Solomon Borisovich Nikritin (Salmon Solomon Levi) (Chernigov, Ukraine, December 23rd, 1898-Moscow, December 3rd, 1965) attended the School of Fine Arts in Kiev(1909-1914). During the years 1914 - 1917 he was a student of Leonid Pasternak in Moscow and later of Aleksandr Jakovlev in Petrograd. From 1918 till 1920 he studied at the studio of Aleksandra Ekster in Kiev, where he took an active part in the organization of the artistic branch of the “Jewish Cultural League”. He integrated his artistic education at the Higher State Art-Technical Studios (VKHUTEMAS) in Moscow (1920-1922). In 1921, together with Aleksandr Labas, Sergei Luchishkin, Kliment Redko, Mikhail Plaksin and Aleksandr Tyshler he founded the “Projection” group and later the “Electroorganism” group, which held an exhibition at the Museum of Painterly Culture in Moscow (1922). His works were presented at the First Russian Art Exhibition (Berlin, “Galerie van Diemen”, 1922; Amsterdam, 1923). In 1922 he formed the Projectionists group called “Method”. He participated in the First Discussional Exhibition of the Associations of Active Revolutionary Art in Moscow (1924) and signed the Projectionists group declaration in the catalogue. In 1931 he joined the “IZOBRIGADA” group and from 1922 onwards he worked at the Museum of Painterly Culture, head of the Department of Analysis. During the years 1922-1930 he taught at the School of Art Education in Riasan. In the 1930s and 1940s he designed museum and exhibition interiors and continued painting based on his theory of dialectical realism.

Αξία ασφάλισης

10.000

Μονάδα

el Στερλίνες

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

CC-0570/S.Nikritin-/C105-1226

Κωδικός ΥΠΠΟ: 1226, Κωδικός Κωστάκη: C105, Κωδικός Pictura: C043

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family

Λεπτομέρειες προέλευσης

Αγοράστηκε από την χήρα του καλλιτέχνη

Βιβλιογραφία

Καφέτση Ι: Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930 Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, 6/12/1995-8/4/1996, Υπουργείο Πολιτισμού, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.

Φωτεινές Σφαίρες Σκοτεινοί σταθμοί, η τέχνη του Solomon Nikritin (1898-1965), Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Ιανουάριος – Μάρτιος 2004, Κρατική Πινακοθήκη Τρετιακόφ, Απρίλιος – Μάιος 2004, Θεσσαλονίκη 2004.

Rudenstine: Russian Avant-Garde Art: The George Costakis Collection, εκδ. Abrams 1981.

Licht und Farbe in der Russischen Avant-Garde. Die Sammlung Costakis aus dem Staatlichen Museum fur Zeitgenossische Kunst Thessaloniki, Martin-Gropius-Bau Βερολίνο 2004-2005, Dumont 2004.

Θεσσαλονίκη. Συλλογή Γιώργου Κωστάκη. Restart, [Κατάλογος ομώνυμης έκθεσης, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη 30.06.2018-16.09.2019], Θεσσαλονίκη 2018

Παρατηρήσεις

Τίτλος/ Σημειώσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 447, εικ. 97.

Δήλωση δημιουργού: «Αυτό που με απασχολεί άμεσα με τη ζωγραφική μου, είναι μια σειρά εικαστικών κινηματογραφικών έργων. Εννοώ την αλυσίδα θεματικά και μορφολογικά αλληλοσυνδεόμενων πινάκων που ο ένας παράγει τον άλλον. Παρόλο που ο καθένας από αυτούς αποτελεί αυτόνομη μονάδα, συσχετίζονται μεταξύ τους όχι μόνο μηχανικά αλλά σαν ένα μορφολογικό / αρχιτεκτονικό και (για να μιλήσουμε με μουσικούς όρους) συμφωνικό σύνολο». S. Nikritin, Επιστολή στον D. P. Stenberg, Ιδιωτικό αρχείο. (Καφέτση Ι, σ. 546, εικ. 493).
«Η στατική ζωγραφική επιφάνεια του μουσαμά δεν πεθαίνει αλλά μεταμορφώνεται σε επιφάνεια προβολής. Γίνεται το εργαστηριακό πεδίο πάνω στο οποίο διαπλέκονται τα βασικά προβλήματα σχετικά με την ποιότητα του σύγχρονου φιλμ, τα προβλήματα που σχετίζονται με την ακρίβεια του μοντάζ των κινηματογραφικών κάδρων..».
Solomon Nikritin 1925-1927. (Μ. Τσαντσάνογλου, Solomon Nikritin, σ. 153.)

Δημιουργία - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 447, εικ. 97.

Μετρήσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 447, εικ. 97.

Υλικά και Τεχνικές Περιγραφή: Γκουάς και μολύβι σε χαρτί.
Υλικά και Τεχνικές - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Solomon Nikritin, σ. 447, εικ. 97.

Ιστορικό έργου: Το συγκεκριμένο προσχέδιο για τον πίνακα "Άντρας με ψηλό καπέλο" (1927) της Πινακοθήκης Tretiakov, ανήκει στο θεματικό κύκλο με τίτλο “Σκηνές από τη Ζωή ενός Μικροαστού” ή “ Τα έργα και οι ημέρες του Μικροαστού” που δημιούργησε ο καλλιτέχνης στην περίοδο 1927-1929. Ο Nikritin έκανε πολλές παραλλαγές ή διαφορετικές εκδοχές της σύνθεσης σε διαφορετικές μάλιστα διαστάσεις, ενώ το μοτίβο του άνδρα με ψηλό καπέλο συναντάται συχνά γενικότερα στο έργο του Nikritin.

Ιστορικό έργου - Παραπομπές: I. Lebedeva, Καφέτση Ι, σ. 546, εικ. 493.
Rudenstine, σ. 334, εικ. 700.

Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: I. Lebedeva, Καφέτση Ι, σ. 546, εικ. 493.
Μ. Τσαντσάνογλου, Solomon Nikritin, σ. 153 και εξ.
Irina Leites, Solomon Nikritin, σ. 213.

Τίτλοι συναφών έργων: “Άνδρας με ψηλό καπέλο” (Πινακοθήκη Tretiakov)
“Γυναίκα που ουρλιάζει” (165.78, Συλλογή Κωστάκη)
“Γυναίκα που πίνει” (168.78, Συλλογή Κωστάκη)
Σειρά: Τα έργα και οι ημέρες του μικροαστού

Περιγραφή σχέσης με συναφή έργα: Προσχέδιο και τελικό έργο / Σειρά έργων

Συναφή έργα - Παραπομπές: Solomon Nikritin, σσ. 242 – 253.
Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Rudenstine, σ. 330

Εκθέσεις/ Ιστορία Δανεισμών - Παραπομπές: Solomon Nikritin, εικ. 97.

QR Code

https://dam.momus.gr/files/qr/qr-13490.png

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Γύρω στο 1925-1927 ο Nikritin συνόψισε σε δώδεκα παραγράφους τις θέσεις του για τη σχέση της ζωγραφικής με τον κινηματογράφο με τίτλο “Μουσείο Στατικού Κινηματογράφου” και υπότιτλο “Πέθανε ή όχι η ζωγραφική του καβαλέτου: Ή η ζωγραφική και ο κινηματογράφος”.
Το 1927 ο καλλιτέχνης παρουσιάζει τη δεύτερη ατομική του έκθεση στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας.
Από τα μέσα του 1920 και μετά το Νικρίτιν απασχολεί στη ζωγραφική του μια σειρά εικαστικών κινηματογραφικών έργων σαν «συμφωνικό σύνολο» με αλληλοσυνδεόμενους πίνακες «που ο ένας παράγει τον άλλον» ενώ παραμένει καθένας «αυτόνομη μονάδα». Το θέμα που τους ενώνει, πάντα κατά τον ίδιο, είναι «το πορτρέτο των βασικών τάξεων της σύγχρονης εποχής μέσα από τις αμοιβαίες σχέσεις και τα πεπρωμένα τους». Πρόκειται για κάτι ανάλογο με την Ανθρώπινη κωμωδία του Μπαλζάκ «όσον αφορά τη σχέση του περιεχομένου με τις ταξικές, ιστορικές και ιδεολογικές μεταλλάξεις».