Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

MMA.CC.679

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Σχέδιο

en Drawing

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

el Κυβοφουτουρισμός

el Μοντέρνα τέχνη

en Russian Avantgarde

en Cubo-Futurism

en Modern art

Τίτλος έργου

el Μελέτη για το “Τοπίο που τρέχει”

en Study for "Landscape Rushing by"

Δημιουργός

el Κλιούν, Ιβάν (1873-1943)

en Kliun, Ivan (1873-1943)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

el περ. 1913

en ca. 1913

Ύψος σε εκατοστά

13.4

Πλάτος σε εκατοστά

8.8

Υλικά

el Μελάνι σε χαρτί

en Ink on paper

Τεχνικές

en ink

Περιγραφή έργου

el Ο Ιβάν Κλιουν οδηγείται στον επίπεδο χώρο μέσα από αφαιρετικές αναγωγές στις οποίες υποβάλλει ένα συγκεκριμένο μοτίβο (τοπίο, αντικείμενο, πρόσωπο κ.ά.). Πολλαπλασιάζοντας τις μελέτες εκ του φυσικού, όπως φαίνεται από ένα σύνολο προπαρασκευαστικών σχεδίων της έκθεσης, καταλήγει με την αποψίλωση των περιγραφικών τους στοιχείων και τις ποικίλες σχηματοποιήσεις σε μια γεωμετρική σύνθεση. Με τη μέθοδο αυτή, γνωστή και στο έργο πολλών γνωστών φουτουριστών, ιδιαίτερα του Τζιάκομο Μπάλλα, έχει συλληφθεί το Τοπίο που τρέχει (1913) στην Πινακοθήκη Τρετιακόφ - προερχόμενο επίσης από τη συλλογή Κωστάκη, μια από τις πρώτες εικαστικές κατασκευές που έχουν καταγραφεί στην ιστορία της ρωσικής πρωτοπορίας.
Η ύπαρξη τριών προσχεδίων στη Συλλογή Κωστάκη καθιστά φανερή τη δημιυοργική αυτή διαδικασία. Τα παραστατικά υπολείμματα των δύο πρώτων σχεδίων (75Ι-ΙΙ), όπως τα σπίτια και οι τηλεγραφικοί στύλοι, εξαφανίζονται στην τελική κατασκευή, δίνοντας τη θέση τους σε αφηρημένα μεταφορικά υποκατάστατα. Στην πραγματικότητα η γεωμετρική αναγωγή των φυσικών στοιχείων έχει αρχίσει ήδη από τα σχέδια. Η μεταφορά της σχεδιαστικής σύνθεσης με μολύβι και μελάνι στην επίτοιχη κατασκευή-κολάζ πραγματικών αντικειμένων δε φαίνεται να μεταβάλει την ουσία του έργου.

en Ivan Kliun is led into flat space through abstract reductions in which he submits a specific motif (landscape, object, person, etc.). By multiplying the studies from nature, as shown in a set of preparatory drawings for the exhibition, he ends up by stripping away their descriptive elements and various formations in a geometric composition. This method, familiar in the work of many well-known Futurists, particularly Giacomo Balla, has been used to conceive Landscape Running (1913) in the Tretyakov Gallery - also from the Costakis Collection, one of the earliest pictorial constructions recorded in the history of the Russian avant-garde.
The existence of three drafts in the Costakis Collection makes this creative process evident. The figurative remnants of the first two drawings (75I-II), such as houses and telegraph poles, disappear in the final construction, giving way to abstract metaphorical substitutes. In fact, the geometric reduction of the physical elements has already begun in the drawings. The transfer of the pencil-and-ink design composition to the wall-mounted construction-collage of real objects does not seem to alter the essence of the work.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Τα χρόνια 1881-1892 η οικογένεια του Ιβάν Βασιλιεβίτς Kλιούν (Kλιουνκόφ) (Μπολσίγιε Γκόρκι, περιοχή Ποκρόφσκι της επαρχίας Βλαντιμίρ, 1 Σεπτεμβρίου 1873 - Μόσχα, 13 Δεκεμβρίου 1943) ζούσε στην Ουκρανία. Το 1892-1893 ο Kλιούν εργάστηκε ως λογιστής σε εργοστάσιο ζαχάρεως στην επαρχία Βορόνεζ. Την περίοδο 1892-1896 έζησε στην Πολωνία, όπου και παρακολούθησε μαθήματα στη Σχολή για την Προώθηση των Τεχνών της Βαρσοβίας (1896). Το 1898 εγκαταστάθηκε στη Μόσχα, όπου εργάστηκε ως λογιστής και από το 1900 μαθήτευσε σε διάφορα εργαστήρια, ανάμεσα στα οποία και αυτό του Φιόντορ Ρέρμπεργκ (1903-1906), όπου συνάντησε τον Μαλέβιτς. Συμμετείχε σε διάφορες εκθέσεις στη Μόσχα, στην Πετρούπολη, στο Οριόλ και στο Kούρσκ. Την περίοδο 1914-1916 δημιούργησε σειρές ανάγλυφων και γλυπτών στο χώρο. Το 1915 υποστήριξε το σουπρεματισμό του Μαλέβιτς και τα χρόνια 1915-1916 συμμετείχε σε όλες τις μεγάλες εκθέσεις της πρωτοπορίας μεταξύ των οποίων στην Πρώτη Φουτουριστική Έκθεση Ζωγραφικής: Tραμ V (Πετρούπολη,1915), στην Τελευταία Φουτουριστική Έκθεση Ζωγραφικής: 0,10 (Πετρούπολη, 1915-1916), στην έκθεση Το Μαγαζί (Μόσχα, 1916) και στην έκθεση της ομάδας «Βαλές-Καρό» (Μόσχα,1916). Το 1918 ορίστηκε διευθυντής του Κεντρικού Γραφείου Εκθέσεων του Τμήματος Εικαστικών Τεχνών του Λαϊκού Κομισαριάτου (IΖΟ NΑΡΚΟΜΠΡΟΣ), τα χρόνια 1918-1921 ήταν καθηγητής ζωγραφικής στα Ελεύθερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ), στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) και κατά την περίοδο 1920-1921 ήταν μέλος του Ινστιτούτου Καλλιτεχνικής Παιδείας (IΝΧΟΥΚ). Το 1919 συμμετείχε στην Πέμπτη Κρατική Έκθεση: Από τον Ιμπρεσιονισμό στη Μη-Αντικειμενική Τέχνη και στην Δέκατη Κρατική Έκθεση: Μη-Αντικειμενική Δημιουργία και Σουπρεματισμός στη Μόσχα. Στις δεκαετίες 1920-1930 δημιούργησε μια σειρά νεκρών φύσεων με γεωμετρικές φόρμες και χρωματικούς συνδυασμούς. Το 1922 παρουσίασε έργα του στην Πρώτη Έκθεση Ρωσικής Τέχνης στην «Γκαλερί βαν Ντίμεν» στο Βερολίνο. Κατά το διάστημα 1923-1930 σχεδίασε μια σειρά φουτουριστικών εκδόσεων και το 1925 στράφηκε στον πουρισμό. Το 1936 ζωγράφισε μία μνημειακή σύνθεση για τον προθάλαμο του Πανρωσικού Ερευνητικού Ινστιτούτου Αλιείας και Ωκεανογραφίας με τίτλο Η Ζωή στη Θάλασσα.

en The Kliunkov family lived in Ukraine (1881- 1892), where Ivan Vasilievich Kliun (Kliunkov) (Bolshiye Gorki, Porkoskii regim, Vladimir province, September 1st, 1873- Moscow, December 13th, 1943) worked as a bookkeeper at a sugar factory in Voronezh Province. During the years 1892-1893 he lived in Poland. In 1898 he returned to Moscow and started attending the School of the Society for the Encouragement of the Arts. Working as a bookkeeper he attended lessons at various studios, such as Fiodor Rerberg’s, where he met Malevich (1906). He participated in several exhibitions in Moscow, St.Petersburg, Orel and Kursk. From 1914 to 1916 he created a series of relieves and spatial sculptures. In 1915 he followed Malevich’s Suprematism. In 1915-1916 he participated in the major avant-garde exhibitions, including First Futurist Exhibition of Paintings: Tramway V and The Last Futurist Exhibition of Pictures: 0.10 in Petrograd as well as in The Store and in the sxhibition of the group “Jack of Diamonds”, both in Moscow. From 1918 onwards he was the director of the Central Exhibition Bureau of the People’s Commissariat for Enlightenment (IZO-NARKOMPROS). From 1918 to 1921 he taught painting at the Free State Art Studios (SVOMAS) and at the Higher State Art-Technical Studios (VKHUTEMAS). In 1920-1921 he joined the Institute of Artistic Culture (INKHUK). In 1919 he participated in the Fifth State Exhibition: From Impressionism to Non-objective Art and in the Tenth State Exhibition: Non-objective Creation and Suprematism in Moscow. During the 1920s and 1930s he created a series of still life paintings based on geometric forms and color relationships. In 1922 he participated in the First Russian Art Exhibition at the “Galerie van Diemen” in Berlin. In 1923-1930 he designed a series of Futurist publications and in 1925 he turned to Pourism. In 1936 he painted a monumental panel, entitled Life in the sea, for the vestibule of the All-Soviet Research Institute of Fishery and Oceanography.

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

CC-0235/I.Kliun-/273.80-197

Κωδικός ΥΠΠΟ: 197, Κωδικός Κωστάκη: 273.80, Κωδικός Pictura: C520

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family

Λεπτομέρειες προέλευσης

Αγοράστηκε από την κόρη του καλλιτέχνη

Βιβλιογραφία

Φως και Χρώμα στη Ρωσική Πρωτοπορία. Η Συλλογή Κωστάκη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης, Μιλτιάδης Παπανικολάου (επιστημονική επιμέλεια), Κολωνία 2004. Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη - Martin Gropius Bau, Βερολίνο - Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης – Συλλογή Λούντβιχ, Βιέννη.

Νικολέτα Μίσλερ, Ρωσικός Κυβοφουτουρισμός, στον κατάλογο Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930. Η Συλλογή Γ. Κωστάκη. Θεωρία - Κριτική. Άννα Καφέτση (επιστημονική επιμέλεια), τ. ΙΙ, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, Αθήνα 1995, 71-76.

Άννα Καφέτση, Ρωσικός Κυβοφουτουρισμός: Ένας όρος και η προβληματική του, στον κατάλογο Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930. Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, Άννα Καφέτση (επιστημονική επιμέλεια), τ. Ι, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, Αθήνα 1995, 130-137.

Ιβάν Κλιούν. Υπερβατικά τοπία. Ιπτάμενα γλυπτά. Φωτεινές σφαίρες, επιμ. Μαρία Τσαντσάνογλου, Θεσσαλονίκη 2021, σελ.97

Παρατηρήσεις

Σημειώσεις - Παραπομπές Έργου: Καφέτση, αρ. 75iii, σελ. 160.
Δημιουργία - Παραπομπές: Φως και Χρώμα, 644
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Περιγραφή:Ο Κυβισμός και ο Φουτουρισμός εισήχθησαν στη Ρωσία στις αρχές του 20ου αιώνα και οι Ρώσοι πρωτοπόροι εκτίμησαν ιδιαίτερα τις νέες ανακαλύψεις των δύο κινημάτων, ενώ στη συνέχεια προωθήθηκε το αυτόνομο κυβοφουτουριστικό κίνημα. Οι Ρώσοι κυβοφουτουριστές άντλησαν από το φουτουρισμό την κίνηση και το ταυτόχρονο και από τον κυβισμό, τη γεωμετρία και τη στατικότητα.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Παραπομπές: Καφέτση, Ρωσικός Κυβοφουτουρισμός, 130-137.
Επιγραφές/ Σημάνσεις - Σημειώσεις: Υπάρχει επιγραφή με κόκκινο μελάνι στο πίσω μέρος του έργου στα ρωσικά. Να μεταφραστεί η επιγραφή και να καταχωρηθεί.
Περιγραφή - Παραπομπές: Καφέτση, 460.
Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: Μίσλερ, Ρωσικός Κυβοφουτουρισμός, στον κατάλογο Ρωσική Πρωτοπορία, 71-76.
Καφέτση, Ρωσικός Κυβοφουτουρισμός, στον κατάλογο Ρωσική Πρωτοπορία, 130-137.

Τίτλοι συναφών έργων: Ivan Kliun, Μελέτη για το τοπίο που τρέχει (274.80), Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.
Ivan Kliun, Μελέτη για το τοπίο που τρέχει (283.80), Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.
Ivan Kliun, Τοπίο που τρέχει, ανάγλυφη κατασκευή, δωρεά Γ. Κωστάκη, Πινακοθήκη Τρετιακόφ, Μόσχα
Ivan Kliun, Τοπίο που τρέχει, λάδι σε μουσαμά, 55,5 Χ 61 εκ., Περφερειακό Μουσείο Τεχνών, Κίροφ, Ρωσία
Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Καφέτση, 460.

QR Code

https://dam.momus.gr/files/qr/qr-13561.png

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Από τις αρχές του 20ου αιώνα η Ρωσία ήταν το κέντρο μιας συνεχούς ανταλλαγής ιδεών και αντιλήψεων στο χώρο της τέχνης απ' όλη την Ευρώπη. Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος στέρησε τη χώρα από την άμεση ενημέρωση για τις νέες εικαστικές τάσεις. Κατα συνεπεια οι Ρώσοι υποχρεώθηκαν να αρκεστούν στις δικές τους πηγές έμπνευσης σε συνδυασμό με τις ήδη υπάρχουσες του ευρωπαϊκού προσκήνιου. Ο κυβοφουτουρισμός, υιοθετώντας στοιχεία από τον ιταλικό φουτουρισμό και το γαλλικό κυβισμό, θα εμφανιστεί στη Ρωσία το 1907 και θα ολοκληρωθεί ως κίνημα μέχρι το τέλος του 1917.