Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

MMA.CC.686

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Σχέδιο

en Drawing

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

el Συμβολισμός

el Μοντέρνα τέχνη

en Russian Avantgarde

en Symbolism

en Modern art

Τίτλος έργου

el Μελέτη για το έργο "Οικογένεια"

en Study for the artwork "Family"

Δημιουργός

el Κλιούν, Ιβάν (1873-1943)

en Kliun, Ivan (1873-1943)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

1911

Πιο πρώιμη χρονολογία (από)

1911

Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)

1911

Ύψος σε εκατοστά

11.4

Πλάτος σε εκατοστά

8.4

Υλικά

el Μελάνι και παστέλ σε χαρτί

en Ink and pastels on paper

Περιγραφή έργου

el Η επιρροή που άσκησε ο συμβολισμός και το "στιλ μοντέρν" στη δημιουργία του Κλιούν διήρκεσε περισσότερο από ό,τι είχε διαρκέσει στην περίπτωση του Μαλέβιτς. Αν ο Μαλέβιτς το 1908 βρισκόταν ήδη στο τέλος της σύντομης συμβολιστικής του περιόδου, ο Κλιουν βρισκόταν στο μέσο της περιόδου αυτής, η οποία συνεχίστηκε ως τις αρχές του 1910. Αντίθετα με τα συμβολιστικά έργα ελαφρών υλικών του 1905-10, που έχουν να επιδείξουν στενή σχέση με τις ρωσικές παραδόσεις, στην "Οικογένεια" τα υφολογικά γνωρίσματα που κυριαρχούν είναι δανεισμένα από τη γαλλική ζωγραφική. Το μονόχρωμο φόντο, τα πλατιά περιγράμματα που διαχωρίζουν μεταξύ τους τις επιφάνειες τοπικού χρώματος, η αλληλεπίδραση του κόκκινου, του κίτρινου και του καφέ χρώματος και η πλαστικότητα της στάσης, όλα αυτά θυμίζουν τις τεχνικές του Γκωγκέν. Ο καλλιτέχνης, αφού πρώτα επεξεργάστηκε τη σύνθεση σε προσχέδια, πέτυχε απλές και συμπαγείς μορφές που εκφράζουν με εσωτερική ένταση και βαθιά εσωτερική προσήλωση. Οι χαρακτηριστικές για την αισθητική του συμβολισμού τάσεις για ουδετεροποίηση του συγκεκριμένου, για γενίκευση και για αποπροσωποίηση συνδυάζονται με την αυτοβιογραφική θεματική. Πρόκειται για μια αυτοπροσωπογραφία με τη γυναίκα και τα παιδιά του. Ταυτόχρονα πρόκειται για ανάμνηση της γυναίκας του που δεν υπάρχει πια, δηλαδή για μια συγκεκριμένη ιστορία, που εκτίθεται με τα μέσα του συμβολισμού, αποκτώντας έτσι μια αφηρημένη διάσταση.

en The influence exerted by symbolism and the "modern style" on Kliun's work lasted longer than it had on Malevich. If Malevich in 1908 was already at the end of his short symbolist period, Kliun was in the middle of this period, which continued until the beginning of 1910. In contrast to the symbolist works of light materials of 1905-10, which have a close in relation to Russian traditions, in the Family the predominant stylistic features are borrowed from French painting. The monochrome background, the wide borders that separate the areas of local color from each other, the interplay of red, yellow and brown colors and the plasticity of the pose, all these are reminiscent of Gauguin's techniques. The artist, after first working out the composition in drafts, achieved simple and compact forms that express an inner intensity and deep inner commitment. The tendencies for neutralization of the concrete, for generalization and for depersonalization, characteristic of the aesthetics of symbolism, are combined with the autobiographical theme. It is a self-portrait with his wife and children. At the same time, it is a memory of his wife who no longer exists, that is, a specific story, which is exposed through the means of symbolism, thus acquiring an abstract dimension.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Τα χρόνια 1881-1892 η οικογένεια του Ιβάν Βασιλιεβίτς Kλιούν (Kλιουνκόφ) (Μπολσίγιε Γκόρκι, περιοχή Ποκρόφσκι της επαρχίας Βλαντιμίρ, 1 Σεπτεμβρίου 1873 - Μόσχα, 13 Δεκεμβρίου 1943) ζούσε στην Ουκρανία. Το 1892-1893 ο Kλιούν εργάστηκε ως λογιστής σε εργοστάσιο ζαχάρεως στην επαρχία Βορόνεζ. Την περίοδο 1892-1896 έζησε στην Πολωνία, όπου και παρακολούθησε μαθήματα στη Σχολή για την Προώθηση των Τεχνών της Βαρσοβίας (1896). Το 1898 εγκαταστάθηκε στη Μόσχα, όπου εργάστηκε ως λογιστής και από το 1900 μαθήτευσε σε διάφορα εργαστήρια, ανάμεσα στα οποία και αυτό του Φιόντορ Ρέρμπεργκ (1903-1906), όπου συνάντησε τον Μαλέβιτς. Συμμετείχε σε διάφορες εκθέσεις στη Μόσχα, στην Πετρούπολη, στο Οριόλ και στο Kούρσκ. Την περίοδο 1914-1916 δημιούργησε σειρές ανάγλυφων και γλυπτών στο χώρο. Το 1915 υποστήριξε το σουπρεματισμό του Μαλέβιτς και τα χρόνια 1915-1916 συμμετείχε σε όλες τις μεγάλες εκθέσεις της πρωτοπορίας μεταξύ των οποίων στην Πρώτη Φουτουριστική Έκθεση Ζωγραφικής: Tραμ V (Πετρούπολη,1915), στην Τελευταία Φουτουριστική Έκθεση Ζωγραφικής: 0,10 (Πετρούπολη, 1915-1916), στην έκθεση Το Μαγαζί (Μόσχα, 1916) και στην έκθεση της ομάδας «Βαλές-Καρό» (Μόσχα,1916). Το 1918 ορίστηκε διευθυντής του Κεντρικού Γραφείου Εκθέσεων του Τμήματος Εικαστικών Τεχνών του Λαϊκού Κομισαριάτου (IΖΟ NΑΡΚΟΜΠΡΟΣ), τα χρόνια 1918-1921 ήταν καθηγητής ζωγραφικής στα Ελεύθερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ), στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) και κατά την περίοδο 1920-1921 ήταν μέλος του Ινστιτούτου Καλλιτεχνικής Παιδείας (IΝΧΟΥΚ). Το 1919 συμμετείχε στην Πέμπτη Κρατική Έκθεση: Από τον Ιμπρεσιονισμό στη Μη-Αντικειμενική Τέχνη και στην Δέκατη Κρατική Έκθεση: Μη-Αντικειμενική Δημιουργία και Σουπρεματισμός στη Μόσχα. Στις δεκαετίες 1920-1930 δημιούργησε μια σειρά νεκρών φύσεων με γεωμετρικές φόρμες και χρωματικούς συνδυασμούς. Το 1922 παρουσίασε έργα του στην Πρώτη Έκθεση Ρωσικής Τέχνης στην «Γκαλερί βαν Ντίμεν» στο Βερολίνο. Κατά το διάστημα 1923-1930 σχεδίασε μια σειρά φουτουριστικών εκδόσεων και το 1925 στράφηκε στον πουρισμό. Το 1936 ζωγράφισε μία μνημειακή σύνθεση για τον προθάλαμο του Πανρωσικού Ερευνητικού Ινστιτούτου Αλιείας και Ωκεανογραφίας με τίτλο Η Ζωή στη Θάλασσα.

en The Kliunkov family lived in Ukraine (1881- 1892), where Ivan Vasilievich Kliun (Kliunkov) (Bolshiye Gorki, Porkoskii regim, Vladimir province, September 1st, 1873- Moscow, December 13th, 1943) worked as a bookkeeper at a sugar factory in Voronezh Province. During the years 1892-1893 he lived in Poland. In 1898 he returned to Moscow and started attending the School of the Society for the Encouragement of the Arts. Working as a bookkeeper he attended lessons at various studios, such as Fiodor Rerberg’s, where he met Malevich (1906). He participated in several exhibitions in Moscow, St.Petersburg, Orel and Kursk. From 1914 to 1916 he created a series of relieves and spatial sculptures. In 1915 he followed Malevich’s Suprematism. In 1915-1916 he participated in the major avant-garde exhibitions, including First Futurist Exhibition of Paintings: Tramway V and The Last Futurist Exhibition of Pictures: 0.10 in Petrograd as well as in The Store and in the sxhibition of the group “Jack of Diamonds”, both in Moscow. From 1918 onwards he was the director of the Central Exhibition Bureau of the People’s Commissariat for Enlightenment (IZO-NARKOMPROS). From 1918 to 1921 he taught painting at the Free State Art Studios (SVOMAS) and at the Higher State Art-Technical Studios (VKHUTEMAS). In 1920-1921 he joined the Institute of Artistic Culture (INKHUK). In 1919 he participated in the Fifth State Exhibition: From Impressionism to Non-objective Art and in the Tenth State Exhibition: Non-objective Creation and Suprematism in Moscow. During the 1920s and 1930s he created a series of still life paintings based on geometric forms and color relationships. In 1922 he participated in the First Russian Art Exhibition at the “Galerie van Diemen” in Berlin. In 1923-1930 he designed a series of Futurist publications and in 1925 he turned to Pourism. In 1936 he painted a monumental panel, entitled Life in the sea, for the vestibule of the All-Soviet Research Institute of Fishery and Oceanography.

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

CC-0300/I.Kliun-/C555.5verso-952

Κωδικός ΥΠΠΟ: 952, Κωδικός Κωστάκη: C555.5verso, Κωδικός Pictura: C1151

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family

Λεπτομέρειες προέλευσης

Αγοράστηκε από την κόρη του καλλιτέχνη

Βιβλιογραφία

Φως και Χρώμα στη Ρωσική Πρωτοπορία. Η Συλλογή Κωστάκη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης, Μιλτιάδης Παπανικολάου (επιστημονική επιμέλεια), Κολωνία 2004. Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη - Martin Gropius Bau, Βερολίνο - Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης – Συλλογή Λούντβιχ, Βιέννη.

Άλα Λουκάνοβα, Από το Συμβολισμό στην Πρωτοπορία, στον κατάλογο Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930. Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, Άννα Καφέτση (επιστημονική επιμέλεια) Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, Αθήνα 1995, 108-113.

Russian Avant-Garde. The George Costakis Collection, Angelica Zander Rudenstine (general editor), New York 1981, εικ. 247, σελ. 175.
Ιβάν Κλιούν. Υπερβατικά τοπία. Ιπτάμενα γλυπτά. Φωτεινές σφαίρες, επιμ. Μαρία Τσαντσάνογλου, Θεσσαλονίκη 2021, σελ. 83

Παρατηρήσεις

Σημειώσεις - Παραπομπές Έργου: Abrams εικ. 247, σελ. 175.
Δημιουργία - Παραπομπές: Φως και Χρώμα, 644
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Περιγραφή:Ο Συμβολισμός, που προηγείται ιστορικά της αρ νουβό και την υποκίνησε με τις ιδέες της σύνθεσης των τεχνών, αποτελεί μια ιδιόμορφη καλλιτεχνική έκφραση, ποιητική, λογοτεχνική, ζωγραφική, που προετοίμασε τη μετάβαση στην αισθητική της πρωτοπορίας του 20ου αιώνα.
Περιγραφή - Παραπομπές: Άλα Λουκάνοβα, Από το Συμβολισμό στην Πρωτοπορία, στον κατάλογο Καφέτση, 108-113, 444.
Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: Άλα Λουκάνοβα, Από το Συμβολισμό στην Πρωτοπορία, στον κατάλογο Καφέτση, 108-113.
Τίτλοι συναφών έργων: Ιβάν Κλιουν, Οικογένεια (85.78), 1911, λάδι σε χαρτόνι, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.
Ιβάν Κλιούν, Οικογένεια (C553. 1recto), 1911, μολύβι σε χαρτί, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.

QR Code

https://dam.momus.gr/files/qr/qr-13575.png

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Η θεωρία και η πρακτική του Συμβολισμού διαμορφώθηκαν μέσα από τη συνειδητοποίηση του γεγονότος ότι ο περιβάλλων κόσμος είναι γεμάτος διφορούμενα: η συγκεκριμένη μορφή δεν ενσαρκώνει ιδέες, αλλά υπανίσσεται ένα κρυφό νόημα, από το οποίο αντλεί την πολυσημία της, τη διάχυση των ορίων, γι' αυτό και η αλληγορία συνιστά μια μετάβαση από το συγκεκριμένο στο αφηρημένο. Αυτός ο μετασχηματισμός της πραγματικότητας γίνεται με την ενίσχυση της δραστικότητας της μορφής.
Την περίοδο αυτή ακμάζουν οι πρωτοπόροι καλλιτέχνες της "Εταιρείας των Περιπλανώμενων" και ο νεότερος κλάδος τους, οι καλλιτέχνες που προσανατολίζονται προς το Συμβολισμό, όπως ο Βρούμπελ και ο Μπορίσοφ-Μουσάτοφ, οι εμπρεσιονιστές της Μόσχας από την ομάδα της "Ένωσης Ρώσων Καλλιτεχνών", η ένωση "Ο Κόσμος της Τέχνης", οι συμβολιστές καλλιτέχνες της δεύτερης γενιάς από την ένωση "Γαλάζιο Ρόδο", η οποία αποτέλεσε την αφετηρία των νέων καλλιτεχνικών τάσεων. Το 1910 εμφανίζονται οι καλλιτέχνες της ομάδας "Βαλές Καρό" στη Μόσχα και σχηματίζεται η "Ένωση Νεολαίας" στην Πετρούπολη, που συγκεντρώνει στις εκθέσεις της όλους τους καλλιτέχνες της ρωσικής πρωτοπορίας.