Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

MMA.CC.702

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Σχέδιο

en Drawing

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

el Μοντέρνα τέχνη

en Abstraction

el Αφαίρεση

en Russian Avantgarde

en Modern art

Τίτλος έργου

el Διπλωμένο φύλλο με έξι σχέδια

en Folded sheet with six designs

Δημιουργός

el Κουντριασόφ, Ιβάν (1896-1972)

en Kudriashev, Ivan (1896-1972)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

1918-1919

Πιο πρώιμη χρονολογία (από)

1918

Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)

1919

Ύψος σε εκατοστά

10.6

Πλάτος σε εκατοστά

8

Υλικά

el Μολύβι και μελάνι σε χαρτί

en Pencil and ink on paper

Περιγραφή έργου

el Η ομάδα ΟΥΝΟΒΙΣ (Επιβεβαιωτές της Νέας Τέχνης) στην οποία ανήκε ο Κουντριασόφ ήταν μια οργάνωση σπουδαστών και καλλιτεχνών που ιδρύθηκε στις αρχές του 1920 στην πόλη Βίτεμπσκ της Λευκορωσίας από τον Καζιμίρ Μαλέβιτς και επεδίωκε τη διερεύνηση και εφαρμογή των νέων θεωριών στην τέχνη και ιδίως της θεωρίας του σουπρεματισμού, με απώτερο στόχο το σχεδιασμό της νέας σοβιετικής κοινωνίας μέσω της τέχνης. Η ομάδα έδωσε έμφαση στην δημόσια εικόνα της πόλης διακοσμώντας προσόψεις κτιρίων, επιγραφές καταστημάτων, τραμ, εσωτερικά θεάτρων και δημόσιων υπηρεσιών κλπ. Η ομάδα απέκτησε και παραρτήματα σε επαρχιακές πόλεις της Ρωσίας, όπως στο Ορενμπουργκ, προσωπική κατάκτηση του Κουντριασόφ και στο Σμολένσκ. Η ομάδα «ΟΥΝΟΒΙΣ» διαλύθηκε το καλοκαίρι του 1922 όταν αποφοίτησαν οι πρώτοι σπουδαστές. Στη συνέχεια ο Καζιμίρ Μαλέβιτς διηύθυνε το Ινστιτούτο «ΓΚΙΝΧΟΥΚ» στην Πετρούπολη. Μας έχουν διασωθεί μια σειρά από σχέδια τα οποία ανάλογα με τη ματιά όρασης θυμίζουν γεωμετρικά κεφάλια ή πολεοδομικά σχέδια, ενώ παράλληλα θυμίζουν και τα αντιανάγλυφα του Τάτλιν. Πιθανότατα να είναι σχεδιάστικές μελέτες. Σουπρεματισμός.

en The UNOVIS (Confirmers of New Art) group to which Kudryashov belonged was an organization of students and artists founded in the early 1920s in the city of Vitebsk, Belarus by Kazimir Malevich, which sought to explore and apply the new theories in art and especially the theory of suprematism, with the ultimate goal of designing the new Soviet society through art. The group emphasized the public image of the city by decorating building facades, shop signs, trams, interiors of theaters and public services, etc. The group also acquired branches in provincial cities of Russia, such as Orenburg, Kudryashov's personal conquest, and Smolensk. The "UNOVIS" team disbanded in the summer of 1922 when the first students graduated. Then Kazimir Malevich directed the "GINHOOK" Institute in St. Petersburg. We have been saved a number of designs which, depending on the look of the eye, resemble geometric heads or urban plans, while also reminiscent of Tatlin's bas-reliefs. Probably design studies. Suprematism.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Ο Iβάν Aλεξέγεβιτς Kουντριασόφ (Καλούγκα, 1896 - Mόσχα, 1972) σπούδασε στη Μόσχα, στο Ινστιτούτο Ζωγραφικής, Γλυπτικής και Αρχιτεκτονικής (1913-1917) και αργότερα στα Ελεύθερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ) με καθηγητή τον Μαλέβιτς (1918-1919). Το 1917 ζωγράφισε τις πρώτες αφηρημένες συνθέσεις του. Το 1919 στάλθηκε στο Ορενμπούργκ για να οργανώσει τα ΣΒΟΜΑΣ. Εκεί το 1920 συναντήθηκε με τον Mαλέβιτς και τον Λισίτσκι. Συμμετείχε στην Πρώτη Κρατική Έκθεση του Ορενμπούργκ, όπου εξέθεσε σχέδια για την τοιχογραφία του Πρώτου Σοβιετικού Θεάτρου και άλλα αφηρημένα έργα. Το 1920 εργάστηκε ως διακοσμητής στο Θερινό Θέατρο του Κόκκινου Στρατού και οργάνωσε το τμήμα της ομάδας «Ουνόβις» («Επιβεβαιωτές της Νέας Τέχνης») στο Ορενμπούργκ. Το 1921, ως επόπτης ενός τρένου για τη διακομιδή λιμοκτονούντων παιδιών, έφτασε στο Σμολένσκ όπου συνάντησε τους Καταρτζίνα Kόμπρο και Βλαντισλάβ Στρζεμίνσκι, πολωνούς καλλιτέχνες, οπαδούς των θεωριών του Mαλέβιτς. Στα τέλη του 1921 επέστρεψε στη Μόσχα και έστειλε έργα του στην Πρώτη Έκθεση Ρωσικής Τέχνης στην «Γκαλερί βαν Ντίμεν» στο Βερολίνο το 1922 και στο Άμστερνταμ το 1923. Από το 1925 ως το 1928 παρουσίασε τα κοσμικά αφηρημένα έργα του στην πρώτη, δεύτερη και τέταρτη έκθεση της «Ένωσης Ζωγράφων του Καβαλέτου». Από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 και στη δεκαετία του 1960 ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τα προβλήματα της κοσμικής αφηρημένης ζωγραφικής, ένα θέμα που τον είχε απασχολήσει και παλαιότερα, και στράφηκε, κάτω από την επίδραση των θεωριών του αστροφυσικού Kονσταντίν Tσιολκόφσκι, στη θεώρησή της μέσα από το σουπρεματισμό.

en Ivan Alekseevich Kudriashev (Kaluga, 1896; Moscow, 1972) attended the Institute of Painting, Sculpture and Architecture (1913-1917) and later studied at the Free State Art Studios (SVOMAS) in Moscow, under Kazimir Malevich. In 1917 he painted his first abstract compositions. In 1919 he was sent to Orenburg to establish a branch of SVOMAS. There he met Malevich and Lissitzky (1920). He participated in the First State Exhibition in Orenburg, showing sketches for the mural paintings of the First Soviet Theatre, and produced a number of abstract works. In 1920 he worked on the interior of the Summer Theatre of the Red Army and organized a branch for the “Unovis” group in Orenburg. In 1921, being the supervisor of a train for the evacuation of starving children, he arrived in Smolensk, where he met Katarzina Kobro and Wladislav Strzeminskii, Polish artists, followers of Malevich. In late 1921 he returned to Moscow. He participated in the First Russian Art Exhibition in the “Galerie van Diemen” in Berlin (1922). From 1925 to 1928 he showed his cosmic abstract works at the first, second and fourth exhibitions of the “Society of Studio Artists”. By the end of the 1950s and during the 1960s, he focused on the problems of cosmic abstract painting, as perceived through Suprematism, under the influence of the ideas of the astrophysic scientist Konstantin Tsiolkovsky.

Αξία ασφάλισης

4.000

Μονάδα

el Στερλίνες

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

CC-0458/I.Kudriashev-/C64b.4-694

Κωδικός ΥΠΠΟ: 694, Κωδικός Κωστάκη: C64b.4, Κωδικός Pictura: C919

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family

Βιβλιογραφία

Θεσσαλονίκη. Συλλογή Γιώργου Κωστάκη. Restart, Θεσσαλονίκη 2018 (κατάλογος έκθεσης)

Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930. Η Συλλογή Κωστάκη, Γενική Επιμέλεια Άννα Καφέτση, Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, Αθήνα 1995.

Russian Avant-Garde. The George Costakis Collection. Angelica Zander Rudenstine (general editor), New York 1981, εικ. 412, σελ. 227.

Παρατηρήσεις

Σημειώσεις - Παραπομπές Έργου: Abrams εικ. 412, σελ. 227.
Δημιουργία - Παραπομπές: Καφέτση, 676.

Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Περιγραφή:Ο «σουπρεματισμός» πρωτοπαρουσιάστηκε στην έκθεση «Τελευταία φουτουριστική έκθεση 0,10» στην Πετρούπολη το 1915. Τα σουπρεματιστικά έργα του Μαλέβιτς ήταν απαλλαγμένα από κάθε είδους αντικείμενο και παρουσίαζαν συνθέσεις γεωμετρικών σχημάτων και χρωμάτων που στόχο είχαν να δηλώσουν τον πρωτεύοντα ρόλο της φόρμας έναντι του περιεχομένου και να δηλώσουν ότι η φόρμα είναι αυτή που προσδίδει το περιεχόμενο και όχι το αντίθετο, όπως συνέβαινε έως τότε. Η λέξη «σουπρεματισμός» προέρχεται από τη λατινική ρίζα «suprem» (υπεροχή, κυριαρχία) και δηλώνει, σύμφωνα με τον Μαλέβιτς, την υπεροχή του χρώματος πάνω σε όλα τα άλλα τεχνικά μέρη του πίνακα. Ο Μαλέβιτς θεωρούσε τον εαυτό του ιδιότυπο ρεαλιστή, μόνο που έβλεπε τον ρεαλισμό σε μια φανταστική πραγματικότητα «στην οποία για να φτάσεις πρέπει να απομακρυνθείς από την ορατή πλευρά της ζωής». Ο Μαλέβιτς ίδρυσε την ομάδα «Supremus» στην οποία προσχώρησαν πολλοί καλλιτέχνες του κυβοφουτουρισμού όπως ο Ιβάν Κλιούν, η Λιουμπόβ Ποπόβα, η Ναντιέζντα Ουνταλτσόβα, η Όλγα Ρόζανοβα κ.α. ενώ στην πόλη Βιτέμπσκ διηύθυνε την σχολή καλών τεχνών «Ούνοβις» (Επιβεβαιωτές της Νέας Τέχνης) που στόχο είχε να αλλάξει μέσα από την τέχνη την αισθητική αντίληψη των ανθρώπων. Έμβλημα του σουπρεματισμού έγινε το «Μαύρο Τετράγωνο» (1915) το οποίο εξέφραζε το τέλος της παλιάς τέχνης και ταυτόχρονα την αρχή της καινούργιας.

Τίτλοι συναφών έργων: Ιβάν Κουντριασόφ, Χωρίς τίτλο (C64b.2), Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.
Ιβάν Κουντριασόφ, Χωρίς τίτλο, (C64b.3), Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη
Ιβάν Κουντριασόφ, Χωρίς τίτλο, (C64b.1), Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.
Ιβάν Κουντριασόφ, Χωρίς τίτλο, (C64b.(e), Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.

QR Code

https://dam.momus.gr/files/qr/qr-13607.png

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Η ιστορία των καλλιτεχνικών κινημάτων της «ρωσικής πρωτοπορίας» οριοθετείται κατά προσέγγιση στα χρόνια ανάμεσα στο 1910 και το 1930. Στα χρόνια αυτά μεσολαβεί η επανάσταση του Οκτωβρίου 1917 και η αλλαγή του πολιτικού συστήματος στη Ρωσία. Από τις αρχές του 20ου αιώνα στη Ρωσία διαμορφώθηκαν ορισμένες προϋποθέσεις υλικές, κοινωνικές και αισθητικές που κατέστησαν εύφορο το έδαφος για τη δημιουργία και ανάπτυξη πειραματικών καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων. Οι υλικές προϋποθέσεις αφορούσαν τα νέα τεχνολογικά επιτεύγματα (τηλέφωνο, τηλέγραφος, κινηματογράφος, αεροπλάνο κ.α.), τον εξηλεκτρισμό, την εκβιομηχάνιση, τον νέο αστικό χωροταξικό σχεδιασμό. Οι κοινωνικές προϋποθέσεις αφορούσαν την δηλωμένη από το 1905 λαϊκή επιθυμία για κοινωνικές αλλαγές λόγω της ανυπαρξίας εργατικού δικαίου και της συνεχιζόμενης φεουδαρχικής κατάστασης στην αγροτική οικονομία. Η κοινωνική δυσαρέσκεια εξαπλώθηκε σε όλα τα κοινωνικά στρώματα μετά την ήττα της Ρωσίας στον ρωσο-ιαπωνικό πόλεμο του 1905 και κυρίως μετά την μεγάλη οικονομική και διοικητική κρίση που ξέσπασε λόγω του ανοιχτού μετώπου στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η παρακμή στην οποία είχε οδηγηθεί η παλαιότερη τέχνη σε συνδυασμό με την επαναστατική νοοτροπία που είχε καταλάβει τα ρωσικά κοινωνικά στρώματα οδήγησαν στην αναζήτηση νέων μορφών τέχνης, συχνά μέσα από τη λαϊκή παράδοση, την αγιογραφία, την παιδική ζωγραφιά. Η επικράτηση της μορφής έναντι του περιεχομένου έγινε βασική αρχή των νέων πειραματισμών, εκδηλώθηκε θεωρητικά με τον φορμαλισμό και οδήγησε στην άνθηση όλων των τεχνών. Εκτός από τις εικαστικές τέχνες, μιλούμε για πρωτοπορία στο θέατρο, τον κινηματογράφο, την λογοτεχνία, τη μουσική. Συναντούμε επίσης την εφαρμογή της κάθε μορφής ριζοσπαστικής καλλιτεχνικής έκφρασης στην καθημερινή ζωή. Οι καλλιτέχνες της πρωτοπορίας σχεδίαζαν θεατρικά κοστούμια και σκηνικά, εξέδρες για λαϊκές συγκεντρώσεις, υφάσματα και στολές εργασίας, οικιακά σκεύη, είδη καθημερινής χρήσης, με σκοπό να φέρουν την τέχνη στη ζωή, να καταργήσουν τις αστικές διακρίσεις. Μετά το 1917 ιδρύθηκαν νέοι θεσμοί και ιδρύματα που υποστήριζαν την τέχνη της πρωτοπορίας. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1920 άρχισε να σκληραίνει σταδιακά η στάση του καθεστώτος απέναντι στα κινήματα και τους εκπροσώπους της πρωτοπορίας, με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική επιβολή το 1934 του δόγματος του «σοσιαλιστικού ρεαλισμού» και την καταδίκη της πρωτοποριακής τέχνης από το σταλινισμό, μία καταδίκη που συνδέθηκε στις περισσότερες περιπτώσεις με προσωπικές διώξεις εναντίον των καλλιτεχνών και με απαγόρευση έκθεσης των έργων τους.