CDA-0292

Item

Αντικείμενο/ Έργο

Κωδικός έργου
CDA-0292
Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου
el Φωτογραφία
en Photograph
Μουσείο
el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης
en Museum of Modern Art
Συλλογή
el Δωρεά Κωστάκη - Αρχείο
en Costakis Donation-Archive

Θέμα

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)
el Ρωσική Πρωτοπορία
el Παραγωγική Τέχνη
el Μοντέρνα τέχνη
en Russian Avantgarde
en Productivism
en Modern art

Τίτλοι ή Ονόματα

Τίτλος έργου
el "Στη μνήμη των πεθαμένων ηγετών"
en "In memory of dead leaders»"
Language
Ρωσική

Δημιουργία

Δημιουργός
el Klucis, Gustav (1895-1938)
el Σένκιν, Σεργκέι (1894-1963)
en Klucis, Gustav (1895-1938)
en Senkin, Sergei (1894-1963)
Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας
1927
Πιο πρώιμη χρονολογία (από)
1927
Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)
1927
Τόπος δημιουργίας
Μόσχα

Μετρήσεις

Ύψος σε εκατοστά
12
Πλάτος σε εκατοστά
18

Περιγραφή αντικειμένου

Περιγραφή έργου
el Ασπρόμαυρη φωτογραφία από φωτομοντάζ για την ειδική έκδοση με τίτλο "Στη μνήμη των πεθαμένων ηγετών", που τυπώθηκε στα πλαίσια έκθεσης όλων των ενώσεων πολυγραφικών τεχνών στη Μόσχα, 1927. Τα δύο φωτομοντάζ που εικονίζονται κάλυπταν το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο του εντύπου. Η εικόνα στα αριστερά φέρει το όνομα του Κλούτσις στην κάτω αριστερή γωνία και η εικόνα στα δεξιά φέρει το όνομα του Σένκιν κάτω δεξιά. Το φωτομοντάζ του Σένκιν φέρει με μεγάλα γράμματα τον τίτλο της έκδοσης.
en Black and white photograph from a photomontage for the special edition entitled "In Memory of the Dead Leaders", printed as part of the exhibition of all the polygraphic art associations in Moscow, 1927. The two photomontages pictured covered the cover and back cover of the publication. The image on the left bears Klucis' name in the lower left corner and the image on the right bears Senkin's name in the lower right. The photomontage of Senkin bears the title of the publication in large letters.

Δημιουργός

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού
el Ο Gustav Gustanovich Klucis γεννήθηκε το 1895 στη Ρουιένα της Λετονίας. Το διάστημα 1911-1912 σπούδασε στην Παιδαγωγική Σχολή του Βόλμαρ, τη διετία 1913-1915 παρακολούθησε μαθήματα στη Σχολή Καλών Τεχνών της Ρίγας και στη συνέχεια μετοίκησε στην Πετρούπολη, όπου μέχρι το 1917 σπούδασε στη Σχολή της Εταιρείας για την Προώθηση των Τεχνών και ταυτόχρονα δούλεψε σαν σκηνογράφος στο Εργατικό Θέατρο Okhtensky. Το ενδιαφέρον του για τις εικαστικές τέχνες τον οδήγησε να φοιτήσει στα Ελεύθερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ) καθώς και στα Ανώτερα Τεχνικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια της Μόσχας (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) της Μόσχας. Η γνωριμία του κατά τη διάρκεια των σπουδών του με τον Kazimir Malevich τον φέρνει σε επαφή με το νέο καλλιτεχνικό ρεύμα του σουπρεματισμού, τον οποίο αφομοιώνει και στρέφεται προς τον κονστρουκτιβισμό. Υπήρξε ιδιαίτερα δραστήριος δημιουργώντας μια πληθώρα σχεδίων, λάδια, χαρακτικά και φωτομοντάζ ενώ ιδιαίτερα χαρακτηριστική είναι και η ενότητα σχεδίων που φιλοτέχνησε το 1922 και αφορούσε κατασκευές-περίπτερα που επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν ως περίπτερα προπαγάνδας που συνδύαζαν τον ήχο, την εικόνα και την κίνηση. Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 δίδαξε θεωρία του χρώματος στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια, παράλληλα συμμετείχε σε εκθέσεις καλλιτεχνών της πρωτοπορίας στη Ρωσία και στο εξωτερικό. Ασχολήθηκε με την τυπογραφία, σχεδίασε αφίσες και εγκαταστάσεις και το 1937 υπήρξε ένας από τους σχεδιαστές του σοβιετικού περιπτέρου στην Παγκόσμια Έκθεση στο Παρίσι. Το 1938 συνελήφθη ως μέλος της ομάδας ”Latvian Operation” και εκτελέστηκε στη Μόσχα.

Ο Σεργκέι Γιάκοβλεβιτς Σένκιν γεννήθηκεστο Ποκρόφσκοε-Στρέσνεβο το 1894 και πέθανε στη Μόσχα το 1963. Σπούδασε στη Σχολή Ζωγραφικής, Γλυπτικής και Αρχιτεκτονικής της Μόσχας (1914-1915) και στα ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ με καθηγητή τον Καζιμίρ Μαλέβιτς, όπου αργότερα ίδρυσε το ανεξάρτητο "Εργαστήριο της Επανάστασης" σε συνεργασία με τονΓκούσταβ Κλούτσις. Ακολούθησε τις αρχές του Σουπρεματισμού στο διάστημα 1918-1921 και παρουσίασε σουπρεματιστικά έργα στην "Ένωση Νέων Καλλιτεχνικών Τάσεων" στην Πετρούπολη το 1922. Το 1928 υπήρξε μέλος της ομάδας "Οκτώβρης". Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το φωτομοντάζ και στις δεκαετίες του 1930 και 1940 ασχολήθηκε με τη γραφιστική και την εικονογράφηση και εργάστηκε ως σχεδιαστής μέχρι το τέλος της δεκαετίας 1950.

Ο Σεργκέι Γιάκοβλεβιτς Σένκιν (Ποκρόφσκοε-Στρέσνεβο της σημερινής Μόσχας, 13 Ιουλίου 1894 - Μόσχα, 12 Απριλίου 1963) σπούδασε στο Ινστιτούτο Ζωγραφικής, Γλυπτικής και Αρχιτεκτονικής και στα Ελεύθερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ) της Μόσχας, στο εργαστήριο του Mαλέβιτς (1918-1919). Το 1920 ήταν καλλιτέχνης του στρατού στο Εκατερινενμπούργκ των Ουραλίων και την ίδια χρονιά συνέχισε την εκπαίδευσή του στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ). Ως ζωγράφος, από το 1918 ως το 1922, συνδέθηκε με το σουπρεματισμό σχηματίζοντας μαζί με τους Kλούτσις και Λισίτσκι μια ξεχωριστή παράμετρό του, βασισμένη στις φορμαλιστικές αρχές του συστήματος του Mαλέβιτς, χωρίς όμως να μοιράζονται τους φιλοσοφικούς στοχασμούς του. Στο διάστημα 1920-1921 δημιούργησε μία σειρά κατασκευών βασισμένος στις συγκεκριμένες αυτές αρχές. Το 1921 πραγματοποίησε ατομική έκθεση με τίτλο Τριάντα έργα. Ρεαλισμός, Κυβισμός, Φουτουρισμός, Σουπρεματισμός και Σουπρεματισμός του χώρου στην καλλιτεχνική λέσχη «Σεζάν». Το 1922 εξέθεσε σουπρεματιστικά του έργα στην «Ένωση Νέων Καλλιτεχνικών Τάσεων» της Πετρούπολης και το 1923 με τον Κλούτσις δημοσίευσε το άρθρο «Εργαστήριο της Επανάστασης» για το περιοδικό ΛΕΦ (Αριστερό Μέτωπο των Τεχνών). Στις δεκαετίες του 1920 και 1930 εργάστηκε ως σχεδιαστής μαζικών εορταστικών εκδηλώσεων, βιβλίων, περιοδικών και αφισών, κάνοντας ευρεία χρήση του φωτομοντάζ. Το 1928 μαζί με τον Λισίτσκι παρουσίασε μια μεγάλη "φωτο-τοιχογραφία" για το σοβιετικό περίπτερο στη Διεθνή Έκθεση Τύπου της Κολωνίας. Στις δεκαετίες του 1940 και του 1950 εργάστηκε κυρίως ως σχεδιαστής.
en Gustav Gustanovich Klucis was born in 1895 in Rujiena, Latvia. He began his artistic education by studying at the Pedagogical School in Volmar from 1911 to 1912. In the following years, from 1913 to 1915, he attended the School of Fine Arts in Riga. He later moved to Petrograd (now St. Petersburg), where he studied at the School of the Society for the Advancement of the Arts until 1917. During this time, he also worked as a scenographer at the Okhtensky Workers' Theater. Klucis' interest in the fine arts led him to study at the Free State Art Studios (SVOMAS) and the Higher State Art and Technical Workshops (VHUTEMAS) in Moscow. It was during his studies that he came into contact with Kazimir Malevich and the new artistic movement of Suprematism. However, he quickly shifted his focus towards Constructivism. He was particularly active in creating a multitude of drawings, paintings, prints, and photomontages. One of his notable artworks from 1922 is a series of drawings for propaganda pavilions that combined sound, image and motion. In the mid-1920s, he taught colour theory at the Higher State Art Studios while simultaneously participating in exhibitions of avant-garde artists in Russia and abroad. He also engaged in typography, drew posters and installations and was one of the designers of the Soviet pavilion at the 1937 World Exposition in Paris. However, in 1938, he was arrested as a member of the "Latvian Operation" group and executed in Moscow.

Sergei Yakovlevich Senkin (Pokrovskoe-Streshnevo -now Moscow-, July 13th, 1894; Moscow, April 12th, 1963) attended the Institute of Painting, Sculpture and Architecture in Moscow (1914-1915) and studied at the Free State Art Studios (SVOMAS) at Malevich’s studio (1918-1919). In 1920 he joined the army at Ekaterinenburg in the Urals, as an artist-designer and continued his education at the Higher State Art-Technical Studios (VKHUTEMAS). As a painter, from 1918 to 1922 he followed the Suprematist style, and together with Klutsis and Lissitzky, developed a separate parameter based on the formalistic principles of Malevich’s system, without sharing though his teacher’s philosophical dogma. During the years 1920-1921 he produced a series of spatial constructions based on those principles. In 1921 he held an exhibition at the artistic club “Cézanne” entitled Thirty works. Realism, Cubism, Futurism, Suprematism, and Spatial Suprematism. In 1922 his suprematist works were presented at the “Association of New Trends in Art” exhibition in Petrograd and in 1923 he wrote an article with Klucis for the journal LEF (Left Front of the Arts) entitled «Workshop of the Revolution”.
In the 1920s and 1930s he worked as a designer of mass celebrations, as a graphic designer and poster artist. He made extensive use of photomontage. In 1928 he collaborated with Lissitzky and made a large “photofresco” for the Soviet Pavilion at the Pressa in Cologne. During the 1940s and 1950s he worked mainly as a designer.

Τρέχουσα θέση/ φύλαξη

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση
el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη
Παλιός κωδικός
Κωδικός Pictura: Α313

Ιδιοκτησία συλλογής

Τρόπος απόκτησης
el Δωρεά
Προέλευση online
el Δωρεά Οικογένειας Κωστάκη
en Donation of the Costakis' family

Βιβλιογραφία

Βιβλιογραφία
Φως και Χρώμα στη Ρωσική Πρωτοπορία, Η Συλλογή Κωστάκη του Κρατικού μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη, κατάλογος έκθεσης, Martin-Gropius-Bau, Βερολίνο, Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης - Συλλογή Λούντβιχ, Βιέννη, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη, 2005.

Καφέτση Άννα (επιμ.), Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930. Η Συλλογή Κωστάκη, κατάλογος έκθεσης, Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, Αθήνα, 1995.

Milner John, A Dictionary of Russian and Soviet Artists 1420-1970, 1993

Tupitsyn Margarita, Gustav Klutsis and Valentina Kulagina: Photography and Montage After Constructivism, STEIDL, 2004

Lodder Christina, Russian Constructivism, Yale University Press, New Haven and London, 1983

Gassner Hubertus & Nachtigaller Roland (eds), Gustav Klucis Retrospective, κατάλογος έκθεσης, Stuttgart: Hatje, 1991

Bowlt John (ed.), Gustav Kluzis, κατάλογος έκθεσης, Galerie Gmurzynska, Κολωνία 1988

Παρατηρήσεις

Παρατηρήσεις
Σημειώσεις - Παρατηρήσεις Έργου: Φωτογραφία από εξώφυλλο και οπισθόφυλλο εντύπου.
Σημειώσεις - Παραπομπές Έργου: Bowlt, Gustav Kluzis, 31
Tupitsyn, Klutsis and Kulagina, 178, fig. 107
Δήλωση δημιουργού: "Το φωτομοντάζ ως νεότατη μέθοδος των εικαστικών τεχνών συνδέεται στενά με την εξέλιξη της βιομηχανικής κουλτούρας και όλων των καλλιτεχνικών μορφών που επιδρούν πάνω στις μάζες.
Το φωτομοντάζ είναι τέχνη αγκιτάτσιας και προπαγάνδας. Γι' αυτό και είναι εντελώς φυσικό το γεγονός ότι στη Σοβιετική Ένωση έχει πλέον επιβληθεί κυρίως σε εκείνους τους τομείς που έχουν σχέση με τη δουλειά στον τομέα της κουλτούρας.
Στην εξέλιξη του φωτομοντάζ πρέπει να διακρίνουμε δύο γραμμές, δύο τάσεις. Η μία βγαίνει μέσα από την αμερικάνικη διαφήμιση. Πρόκειται για το λεγόμενο φορμαλιστικό διαφημιστικό φωτομοντάζ, που βρήκε εφαρμογή κυρίως στους κύκλους των δυτικών ντανταϊστών και εξπρεσιονστών. Η δεύτερη γραμμή αναπτύχθηκε αυτόνομα επί σοβιετικού εδάφους.Αυτό το πολιτικό φωτομοντάζ, που αφορά την αγκιτάτσια, εκπόνησε τις δικές του μεθόδους και αρχές. Έχει αναπτύξει δε και τους δικούς του εξελικτικούς νόμους. Ευλόγως και δικαίως, λοιπόν, κατέχει κορυφαία θέση ως νεοπαγές είδος μαζικής τέχνης - το φωτομοντάζ είναι η τέχνη της οικοδόμησης του σοσιαλισμού.
[...]
Τα πλακάτ της αγκιτάτσιας, τα εξώφυλλα των βιβλίων, η εικονογράφηση, τα λενινιστικά συνθήματα, οι εφημερίδες τοίχου και οι Ερυθροί Πυρήνες απαιτούσαν νέες, δυναμικές, εντυπωσιακές και ζωντανές μεθόδους μορφοποίησης. Η Τέχνη αναζητούσε επειγόντως να συναντήσει την Τεχνική, αναζητούσε τον εξοπλισμό της με μηχανές, αναζητούσε τη Χημεία. Η ΤΕΧΝΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΤΕΚΕΤΑΙ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΗΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ. Και το φωτομοντάζ αποδείχτηκε ότι ήταν τέχνη αυτού του είδους. Θα ήταν λανθασμένο, όμως, να θεωρηθεί ότι το μοντάζ των φωτογραφιών θα έφτανε από μόνο του να οδηγήσει σε συνθέσεις άκρως εκφραστικές. Το μοντάζ περιέχει -πάντα με τα χρωματικά και καθαρώς γραφικά στοιχεία- και ένα σύνθημα πολιτικό".
Γκούσταβ Κλούτσις
"Το φωτομοντάζ ως νέο είδος της αγκιτατόρικης τέχνης", 1931
[απόσπασμα]
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Περιγραφή:Στη δεκαετία του 1920 και του 1930 ο Κλούτσις επιδόθηκε στην παραγωγή προπαγανδιστικού υλικού, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο του φωτομοντάζ για τη δημιουργία αφισών και εικονογραφήσεων σε περιοδικά και βιβλία. Θεωρεί το φωτομοντάζ "στην ΕΣΣΔ τέχνη μαζική, τέχνη για τις μάζες" στην υπηρεσία της κρατικής προπαγάνδας.
Υλικά και Τεχνικές Περιγραφή: Ασπρόμαυρη φωτογραφία