Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

CDA-0323

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Φωτογραφία

en Photograph

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Δωρεά Κωστάκη - Αρχείο

en Costakis Donation-Archive

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

el Μοντέρνα τέχνη

en Russian Avantgarde

en Modern art

Τίτλος έργου

el Φωτογραφία έκθεσης με έργα του Αλεξάντρ Ρότσενκο και της Βαρβάρα Στεπάνοβα

en Photograph of an exhibition with works by Aleksandr Rodchenko and Varvara Stepanova

Δημιουργός

el Ρότσενκο, Αλεξάντρ (1891-1956)

el Στεπάνοβα, Βαρβάρα (1894-1958)

en Rodchenko, Aleksandr (1891-1956)

en Stepanova, Varvara (1894-1958)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

el Οκτώβριος 1920

en October 1920

Πιο πρώιμη χρονολογία (από)

1920

Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)

1920

Τόπος δημιουργίας

Μόσχα

Ύψος σε εκατοστά

13.6

Πλάτος σε εκατοστά

21.8

Περιγραφή έργου

el Φωτογραφία από τη 19η Κρατική Έκθεση στη Μόσχα το 1920, που οργανώθηκε από το NARKOMPROS. Εικονίζονται δύο τοίχοι με αναρτημένα έργα του Αλεξάντρ Ρότσενκο και της Βαρβάρα Στεπάνοβα. Στον τοίχο αριστερά διακρίνονται τα έργα του Ρότσενκο και μια λεζάντα με το όνομά του, ενώ στον δεξιό τοίχο βρίσκονται τα έργα της Στεπάνοβα και μια αντίστοιχη λεζάντα με το όνομα της καλλιτέχνιδας.

en Photograph from the 19th State Exhibition in Moscow in 1920, organized by NARKOMPROS. Pictured are two walls with hanging works by Aleksandr Rochenko and Varvara Stepanova. On the wall on the left are the works of Rochenko and a caption with his name, while on the right wall are the works of Stepanova and a corresponding caption with the artist's name.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Ο Αλεξάντρ Μιχαήλοβιτς Ρότσενκο γεννήθηκε το 1891 στην Πετρούπολη και σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Καζάν (1910-1914). Μετά την αποφοίτησή του εγκαταστάθηκε στη Μόσχα και παρακολούθησε μαθήματα στο Καλλιτεχνικό και Τεχνικό Ινστιτούτο Stroganov. Η γνωριμία του με τον Malevich και τον Σουπρεματισμό υπήρξε καταλυτική για τη μετέπειτα εξέλιξή του ως καλλιτέχνη. Στα τέλη της δεκαετίας του 1910 διατύπωσε τη θεωρία του σχετικά με τον λινεαρισμό και έθεσε τη γραμμή ως βάση κάθε γραφικού σχεδίου, σχήματος της σύνθεσης, δομής της κατασκευής με όγκο. Υπήρξε μέλος των ομάδων “Zhivskulparkh” και της ομάδας των «Παραγωγιστών» ενώ ακόμη υπήρξε και ιδρυτικό μέλος του Ινστιτούτου Καλλιτεχνικής Παιδείας (INXOYK). Δίδαξε στα Ανώτερα Τεχνικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια της Μόσχας (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) και στο Ανώτερο Κρατικό Καλλιτεχνικό-Τεχνικό Ινστιτούτο (VKHUTEIN). Ασχολήθηκε με τη φωτογραφία, τη σκηνογραφία, την τυπογραφία και τις γραφικές τέχνες και συνεργάστηκε με τον Vladimir Mayakovsky στον τομέα της διαφήμισης στα περιοδικά LEF και Novyi-LEF. Ακόμη, δημιούργησε μια σειρά σχεδίων για το περιοδικό «Η Οικοδόμηση της ΕΣΣΔ». Πέθανε στη Μόσχα το 1956.

Η Βαρβάρα Φιόντοροβνα Στεπάνοβα (Κάουνας της Λιθουανίας, 5 Νοεμβρίου 1894 - Μόσχα, 20 Μαϊου 1958) σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Καζάν (1910-1911), όπου συνάντησε τον Aλεξάντρ Ρότσενκο, μετέπειτα σύζυγό της. Το 1913 εγκαταστάθηκε στη Μόσχα και άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα κοντά στους Iλιά Μασκόφ και Κονσταντίν Γιουόν, όπως επίσης και στo Καλλιτεχνικό και Τεχνικό Ινστιτούτο Στρόγκανοφ το 1913. Εξέθεσε έργα της στην Πέμπτη Κρατική Έκθεση: Από τον Ιμπρεσιονισμό στη Μη-Αντικειμενική Τέχνη (1918-1919) και στη Δέκατη Κρατική Έκθεση: Μη-Αντικειμενική Δημιουργία και Σουπρεματισμός (1919) στη Μόσχα. Επίσης συμμετείχε στην Έκθεση των Τεσσάρων (μαζί με τους Καντίνσκι, Ρότσενκο και Σινεζούμποφ, Μόσχα, 1920), στην έκθεση 5 x 5= 25 (Μόσχα, 1921) και στην Πρώτη Έκθεση Ρωσικής Τέχνης στη «Γκαλερί βαν Ντίμεν» (Βερολίνο, 1922). Τα χρόνια 1917-1919 έγραψε ποίηση «ζάουμ» (υπέρλογη). Δημιούργησε επίσης μη-παραστατικά κολάζ και καλλιγραφικά βιβλία. Tο 1918 συνδέθηκε με το Τμήμα Εικαστικών Τεχνών του Λαϊκού Κομισαριάτου (IZO NΑΡΚΟΜΠΡΟΣ) και από το 1920 ως το 1923 ήταν μέλος του Ινστιτούτου Καλλιτεχνικής Παιδείας (IΝΧΟΥΚ). To 1922 σχεδίασε τα κοστούμια και τα σκηνικά για το έργο Θάνατος του Ταρέλκιν, στο οποίο, με την καθοδήγηση του Βσέβολοντ Μέγιερχολντ, δούλεψε πάνω σε παραλλαγές μηχανικών, ρομποτικών κατασκευών της ανθρώπινης μορφής. Σχεδίασε επίσης σκηνικά για τη Βραδιά βιβλίου του Βιτάλι Ζεμτσούζνι (1924). Το 1923-1924 άρχισε, μαζί με την Ποπόβα, να εργάζεται ως σχεδιάστρια υφασμάτων στο Πρώτο Κρατικό Εργοστάσιο Εκτύπωσης Υφαντών της Μόσχας. Από το 1923 ως το 1928 συνδέθηκε στενά με τα περιοδικά του Mαγιακόφσκι ΛΕΦ (Αριστερό Μέτωπο των Τεχνών) και Νόβι ΛΕΦ (Νέο Αριστερό Μέτωπο των Τεχνών). Η Στεπάνοβα ήταν μέλος της ομάδας των Παραγωγιστών μαζί με τους Ρότσενκο, Ποπόβα και Tάτλιν και δίδαξε στο Τμήμα Υφασμάτων των Ανώτερων Κρατικών Καλλιτεχνικών και Τεχνικών Εργαστηρίων (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) από το 1924 ως το 1925. Το 1925 συμμετείχε στην Έκθεση Σύγχρονων Διακοσμητικών και Βιομηχανικών Τεχνών στο Παρίσι. Μετά τα μέσα της δεκαετίας του 1920 αφιερώθηκε στο σχεδιασμό βιβλίων, τυπωμάτων και αφισών και στην κινηματογραφία. Τη δεκαετία του 1930 δούλεψε σε διάφορα περιοδικά, όπως Η Οικοδόμηση της ΕΣΣΔ, και προς τα τέλη της ίδιας δεκαετίας επέστρεψε στη ζωγραφική.

en Aleksandr Rodchenko was born in 1891 in St. Petersburg and studied at the Kazan School of Fine Arts from 1910 to 1914. After graduating, he moved to Moscow and attended courses at the Stroganov Art and Technical Institute. His acquaintance with Malevich and Suprematism played a crucial role in his development as an artist. In the late 1910s, he formulated his theory of linearism and positioned the line as the basis for every graphic design, the shape of composition, and the structure of three-dimensional construction. He was a member of the "Zhivskulparkh" and "Constructivists" groups and co-founded the Institute of Artistic Education (INXOYK). He taught at the Higher Technical Artistic Workshops of Moscow (VKhUTEMAS) and the Higher State Artistic-Technical Institute (VKHUTEIN). Rodchenko was involved in photography, stage design, typography and graphic arts. He collaborated with Vladimir Mayakovsky the field of advertising for the magazines LEF and Novyi-LEF. Additionally, he created a series of drawings for the magazine "The Construction of the USSR." He passed away in Moscow in 1956.

Varvara Fedorovna Stepanova (Kaunas- Kovno, Lithuania, November 5th, 1894; Moscow, May 20th, 1958) studied at the School of Fine Arts in Kazan (1910-1911) where she met Aleksandr Rodchenko, her future husband. In 1913 she moved to Moscow, studied under Ilia Mashkov and Konstantin Yuon and entered the Stroganov Art and Industry Institute. She exhibited at the Fifth State Exhibition: From Impressionism to Non-objective Art (1918-1919) and the Tenth State Exhibition: Non-objective Creation and Suprematism (1919) in Moscow. She participated in the Exhibition of Four (Moscow, 1920 -with Kandinsky, Rodchenko, and Nikolai Sinezubov), in the exhibition 5 x 5 = 25 (Moscow, 1921) and also in the First Russian Art Exhibition at the “Galerie van Diemen” in Berlin (1922). During the years 1917-1919 she wrote zaum poetry. In addition she created non-representational collage and calligraphic books. In 1918 she joined The Visual Arts Department of the People’s Commissariat for Enlightenment (IZO NARKOMPROS) and during the years 1920 - 1923 she was an active member of the Institute of Artistic Culture (INKHUK). In 1922 she designed the costumes and sets for Aleksandr Sukhovo-Kobylin’s Death of Tarelkin, in which, under the direction of Vsevolod Meierkhold, she worked out variations on mechanical, robotlike constructions of the human figure. She also designed sets for Vitalii Zhemchuzhyi’s Book Evening in 1924. In 1923-1924 she began workins as a textile designer together with Liubov Popova at the First State Textile Print Factory in Moscow. From 1923 to 1928 she was closely associated with the journal LEF (Left Front of the Arts) and Novyi LEF (New Left Front of the Arts), edited by Osip Brik and Vladimir Maiakovsky. Stepanova was a member of the Productivist group with Rodchenko, Popova and Tatlin. Furthermore, she taught in the Textile Department of the Higher State Art-Technical Studios (VKHUTEMAS) from 1924 to 1925. In 1925 she participated in the Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes in Paris. From the mid-1920s onwards she focused on graphic design, on typographic and poster design as well as on cinematography. In the 1930s she worked for several magazines including USSR in Construction. She started painting again in the late 1930s.

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

Κωδικός Pictura: Α349

Τρόπος απόκτησης

el Δωρεά

Προέλευση online

el Δωρεά Οικογένειας Κωστάκη

en Donation of the Costakis' family

Βιβλιογραφία

Lavrentiev, Alexander N. (ed.), Alexandrs Rodchenko, Experiments for the Future: Diaries, Essays, Letters, and Other Writings, The Museum of Modern Art, New York, 2005.

Dabrowski Magdalena, Dickerman Leah, Galassi Peter, Alexandr Rodchenko, The Museum of Modern Art, New York, 1998.

Александр Родченко, Опыты для будущего, Дневники, Статьи, Письма, Записки, Гранть, Москва, 1996

Alexander Rodchenko. Spatial Constructions - Raumconstruktionen, κατάλογος έκθεσης, Galerie Gmurzynska, 2002

Rodchenko - Stepanova, κατάλογος έκθεσης, Fundacion Banco Central Hispanoamericano, MadridCapital Europea de la Cultura, 1992

Невер Петер (ed.), Александр Родченко - Варвара Степанова. Будущее-единственая наша цель ..., κατάλογος έκθεσης, Австрийский Музей Прикладного Искусства, Вена, 1991

Lutz Becker (ed.), Κατασκευή. Ο Τάτλιν και ο κύκλος του, κατάλογος έκθεσης, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη, 2001

Φως και Χρώμα στη Ρωσική Πρωτοπορία, Η Συλλογή Κωστάκη του Κρατικού μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη, κατάλογος έκθεσης, Martin-Gropius-Bau, Βερολίνο, Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης - Συλλογή Λούντβιχ, Βιέννη, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη, 2005

Bowlt, John & Drutt, Matthew, Amazons of the Avant-Garde, κατάλογος έκθεσης, The Solomon R. Guggenheim Foundation, New York, 2000.

Παρατηρήσεις

Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Περιγραφή:Στη φωτογραφία εικονίζονται έργα των Ρότσενκο και Στεπάνοβα από τη 19η Κρατική Έκθεση του 1920 στη Μόσχα. Τα έργα του Ρότσενκο είναι αντιπροσωπευτικά του γραμμισμού, όπως ο ίδιος είχε διατυπώσει το στυλ αυτό, ενώ της Στεπάνοβα αποδίδουν το κονστρουκτιβιστικό της ιδίωμα, με φόρμες και φιγούρες γεωμετρικές, σχεδιασμένες με διαβήτη και χάρακα, χαρακτηριστικές της δημιουργικής περιόδου 1919-1921 της καλλιτέχνιδας.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Παραπομπές: Bowlt, Drutt, Amazons of the Avant-Garde, σ. 244

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Ανάμεσα στα έργα του Ρότσενκο διακρίνεται με ασφάλεια το έργο "Γραμμισμός" που ανήκει σήμερα στη συλλογή Κωστάκη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη, με αριθμό ΥΠΠΟ 49 (κωδικός Κωστάκη 240.78) και χρονολογία 1920.