CC-0034/K.Ender-/172.80a-429

Item

Αντικείμενο/ Έργο

Κωδικός έργου
CC-0034/K.Ender-/172.80a-429
Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου
el Έργο ζωγραφικής
en Painting
Μουσείο
el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης
en Museum of Modern Art
Συλλογή
el Συλλογή Κωστάκη
en Costakis Collection

Θέμα

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)
el Ρωσική Πρωτοπορία
el Οργανική Παιδεία
el Μοντέρνα τέχνη
en Russian Avantgarde
en Organic art
en Modern art

Τίτλοι ή Ονόματα

Τίτλος έργου
el Χωρίς τίτλο
en Untitled

Δημιουργία

Δημιουργός
el Έντερ, Ξένια (1895-1955)
en Ender, Ksenia (1895-1955)
Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας
el Δεκαετία 1920
en 1920s

Μετρήσεις

Ύψος σε εκατοστά
21.5
Πλάτος σε εκατοστά
25

Υλικά και Τεχνικές

Υλικά
el Ακουαρέλα σε χαρτί
en Watercolor on paper
Τεχνικές
el Υδατογραφία
en Watercolor painting

Περιγραφή αντικειμένου

Περιγραφή έργου
el Ζωγραφικό σχέδιο που παρουσιάζει ένα τοπίο, αποτέλεσμα των πειραμάτων που διεξάγονταν στα εργαστήρια. Επάλληλες γραμμές και καμπύλες δημιουργούν ένα σύνολο, έναν όγκο που, αν και δεν απεικονίζει κάτι παραστατικό, μοιάζει με στοιχείο του ορατού, οργανικού μας κόσμου, καθώς είναι αποτέλεσμα των αναρίθμητων παρατηρήσεων της Ξένιας στη φύση.
en A drawing showing a landscape, the result of experiments carried out in the laboratories. Overlapping lines and curves create a whole, a volume that, although not depicting anything figurative, resembles an element of our visible, organic world, as it is the result of Ksenia's countless observations of nature.

Δημιουργός

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού
el Ksenia Vladimirovna Ender was born in 1895 in Slutsk. A family of artists, sister of Boris, Yurii and Maria Ender, they were all actively involved in visual arts, poetry, music and theatre. She studied at the Realism Workshops of the State Free Artistic Workshops (Svomas) in Petrograd (1918-1922) under Mikhail Matiushin. In 1920-1922 she took part in events held by Matiushin's friends and students in honour of Elena Guro. From 1923 to 1926 she worked in the Department of Organic Education of the State Institute of Artistic Education, took an active part in spatial and colour experiments in Mikhail Matiushin's circle and then worked at the Institute of Decorations (1925-1927). In 1923 she participated in the Exhibition of Paintings of All Trends of Artists in Petrograd and in 1924 in the 14th Venice Biennale. She died in Leningrad in 1955.

Αξία/ Εκτίμηση

Αξία ασφάλισης
6.000
Μονάδα
el Στερλίνες

Τρέχουσα θέση/ φύλαξη

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση
el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη
Παλιός κωδικός
Κωδικός ΥΠΠΟ: 429, Κωδικός Κωστάκη: 172.80a, Κωδικός Pictura: C703

Ιδιοκτησία συλλογής

Τρόπος απόκτησης
el Αγορά
Προέλευση online
el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη
en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family

Βιβλιογραφία

Βιβλιογραφία
• Οργανική Τέχνη. Η Πρωτοπορία στο Πέτρογκραντ, επιμ. John E. Bowlt, Nicoletta Misier, Μαρία Τσαντσάνογλου, Θεσσαλονίκη 2022, σελ. 80 (κατάλογος έκθεσης)

Φως και Χρώμα στη Ρωσική Πρωτοπορία. Η Συλλογή Κωστάκη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης, Μιλτιάδης Παπανικολάου (επιστημονική επιμέλεια), Κολωνία 2004.

ORGANICA. Organic. The Non-Objective World of Nature in the Russian Avant-Garde of the 20th Century, Alla V. Povelikhina (curator), galerie gmurzynska, Köln 1999.

John E. Bowlt – Nicoletta Misler, Twentieth Century Russian and East European Painting, The Thyssen-Bornemisza collection, Λονδίνο 1993.

Jean – Claude Marcadé, L’ Avant – Garde Russe 1907-1927, Paris 1995.

Eli Bornstein, Toward an organic art: Ecological Views of Man / Nature, στο περιοδικό THE STRUCTURIST, No 11, Saskatoon, Canada 1971, 58-68.

Larissa Zhadova, MALEVICH. Suprematism and Revolution in Russian Art 1910-1930, London 1982.

Margareta Tillberg, Coloured Universe and the Russian Avant–Garde, Stockholm 2003.

Παρατηρήσεις

Παρατηρήσεις
Σημειώσεις - Παρατηρήσεις Έργου: Πρόκειται για ένα ζωγραφικό σχέδιο το οποίο ανήκει σε ένα μπλοκ με άλλα τέσσερα ζωγραφικά σχέδια με ID 599, 600, 601, 602.
Δημιουργία - Παραπομπές: Φως και Χρώμα, 643.
Organica, 246.
Bowlt-Misler, 90-94.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Περιγραφή:Στο ΓΚΙΝΧΟΥΚ (Κρατικό Ινστιτούτο Καλλιτεχνικής Παιδείας), λειτουργούσε το Τμήμα Οργανικής Παιδείας με διευθυντή τον Μikhail Matiushin. Εκεί εξεταζόταν ο τρόπος όρασης και αντίληψης των πραγματικών και ζωγραφικών στοιχείων από τον άνθρωπο. Βασικά ζητήματα της έρευνας ήταν η επίδραση του χρώματος σε ουδέτερο περιβάλλον, οι αλλαγές που αυτό προκαλεί στη φόρμα των σχημάτων και η σχέση ήχου και χρώματος, με βασικό άξονα τη διέγερση του νευρικού συστήματος.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Παραπομπές: Marcade, L’ Avant-Garde Russe, 345, 349
Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Το σχέδιο φτιάχτηκε με υδατόχρωμα πάνω σε χαρτί, το οποίο είναι κολλημένο πάνω σε χαρτόνι.
Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Το σχέδιο φτιάχτηκε με υδατόχρωμα πάνω σε χαρτί, το οποίο είναι κολλημένο πάνω σε χαρτόνι.
Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Το σχέδιο φτιάχτηκε με υδατόχρωμα πάνω σε χαρτί, το οποίο είναι κολλημένο πάνω σε χαρτόνι.
Περιγραφή - Παραπομπές: Bornstein, Toward an organic art, 58-68.
Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: Zhadova, Malevich, 318
Tillberg, Coloured Universe, 73, 75

Κριτική Υποδοχή - Παρατηρήσεις: Τα έργα διευρυμένης όρασης, οι πειραματισμοί, τα θεωρητικά κείμενα και οι αναρίθμητες σπουδές χρώματος δημιούργησαν μια καινούρια σχολή στην επιστήμη του χρώματος η οποία από τη μια συνδύαζε την αντικειμενική όραση του θεατή και από την άλλη μέσα από το διαλογισμό "ζητούσε" από τον πειραματιζόμενο να "διευρύνει" τα όρια και τις δυνατότητές του, ώστε να πετύχει τη σύλληψη του διευρυμένου χώρου, του Νέου Ρεαλισμού του Χώρου όπως τον ονόμαζε ο Ματιούσιν. Τα έργα που προέκυψαν από την παραπάνω θεώρηση προκάλεσαν το ενδιαφέρον θεωρητικών και ζωγράφων μέχρι τις μέρες μας. Άλλωστε τα έργα διευρυμένης όρασης ζητούν από το θεατή να διευρύνει και ο ίδιος τα όριά του για να κατανοήσει το περιεχόμενό τους.
Τίτλοι συναφών έργων: Ksenia Ender, Χωρίς τίτλο (172.80b), υδατόχρωμα σε χαρτί κολλημένο σε χαρτόνι, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.

Other metadata

Επιπρόσθετες πληροφορίες
Η εξέταση ενός οργανικού εικαστικού συστήματος οφείλει να καταγράφει όλες τις σχέσεις που προκύπτουν ανάμεσα στο χρώμα και το χώρο, το χρόνο, τον ήχο και την κίνηση. Το εργαστήριο του Matiushin πράγματι μελέτησε και κατέγραψε τις παραπάνω παραμέτρους ακολουθώντας μια πορεία από τη ρεαλιστική απεικόνιση του πραγματικού αντικειμένου στην αντίληψη του έργου ως αυτόνομο οργανισμό, τη σχέση του με τη φύση μέσα από τις αντιδράσεις των χρωμάτων και των σχημάτων που το συνθέτουν και τη σύλληψη μιας θεωρίας συμβατής με την καθολική αντίληψη της τέχνης ως ζωντανό οργανισμό.

Μέσα στο γενικότερο κλίμα των κοινωνικών αλλαγών και πολιτικο-ιδεολογικών αντιθέσεων στη δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα στη Ρωσία, λειτουργούσαν διάφορα καλλιτεχνικά και τεχνικά εργαστήρια, τα οποία προωθούσαν την ελεύθερη διακίνηση ιδεών και εικαστικών προτάσεων. Η διδασκαλία του Ματιούσιν, δασκάλου της Ξένια Έντερ έγκειται στην απόδοση των οργανισμών με χρώμα και φόρμες. Μαθητές και δάσκαλος πειραματίζονταν καθημερινά στην απόδοση της φύσης μέσα από τακτικά και αυστηρά χρονομετρημένα πειράματα, τα οποία εκτελούνταν με μεγάλη προσοχή και συνέπεια και τα αποτελέσματά τους παρουσιάζονταν προφορικά. Σε περίπτωση μεγάλων αποκλίσεων το πείραμα εκτελούνταν από την αρχή. Έτσι λοιπόν οι μαθητές εξασκούνταν καθημερινά στην παρατήρηση της φύσης και των στοιχείων που την απαρτίζουν.