CC-0035/K.Ender-/173.80a-985
Item
Αντικείμενο/ Έργο
- Κωδικός έργου
- CC-0035/K.Ender-/173.80a-985
- Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου
- el Έργο ζωγραφικής
- en Painting
- Μουσείο
- el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης
- en Museum of Modern Art
- Συλλογή
- el Συλλογή Κωστάκη
- en Costakis Collection
Θέμα
- Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)
- el Ρωσική Πρωτοπορία
- el Οργανική Παιδεία
- el Μοντέρνα τέχνη
- en Russian Avantgarde
- en Organic art
- en Modern art
Τίτλοι ή Ονόματα
- Τίτλος έργου
- el Χωρίς τίτλο
- en Untitled
Δημιουργία
- Δημιουργός
- el Έντερ, Ξένια (1895-1955)
- en Ender, Ksenia (1895-1955)
- Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας
- el Δεκαετία 1920
- en 1920s
Μετρήσεις
- Ύψος σε εκατοστά
- 21.8
- Πλάτος σε εκατοστά
- 27.7
Υλικά και Τεχνικές
- Υλικά
- el Ακουαρέλα σε χαρτί κολλημένο σε χαρτόνι
- en Watercolor on paper mounted on cardboard
- Τεχνικές
- el Υδατογραφία
- en Watercolor painting
Περιγραφή αντικειμένου
- Περιγραφή έργου
- el Ζωγραφικό έργο με φλογόμορφα σχέδια, που άλλοτε θυμίζουν σπηλιές μέσα στις οποίες καίει άσβεστη η φλόγα της ενέργειας του σύμπαντος και άλλοτε κατασκευές πάνω στην άμμο, καθώς η εικόνα παραπέμπει σε ένα θαλάσσιο τοπίο. Επάλληλες γραμμές και καμπύλες δημιουργούν ένα σύνολο, έναν όγκο που, αν και δεν απεικονίζει κάτι παραστατικό, μοιάζει με στοιχείο του ορατού, οργανικού μας κόσμου, καθώς είναι αποτέλεσμα των αναρίθμητων παρατηρήσεων της Ξένιας Έντερ στη φύση.
- en A painting with flame-like drawings, sometimes reminiscent of caves in which the flame of the energy of the universe burns unquenched, and sometimes of constructions on the sand, as the image evokes a seascape. Overlapping lines and curves create a whole, a volume that, although not depicting anything figurative, resembles an element of our visible, organic world, as it is the result of Ksenia Ender's countless observations of nature.
Δημιουργός
- Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού
- el Η Ksenia Vladimirovna Ender γεννήθηκε το 1895 στο Σλούτσκ. Οικογένεια καλλιτεχνών, αδερφή των Boris, Yurii και Maria Ender, ήταν όλοι ενεργά αναμεμιγμένοι με τα εικαστικά, την ποίηση, τη μουσική και το θέατρο. Σπούδασε στα Εργαστήρια Ρεαλισμού του Χώρου των Κρατικών Ελεύθερων Καλλιτεχνικών Εργαστηρίων (Svomas) της Πετρούπολης (1918-1922) με δάσκαλο τον Mikhail Matiushin. Την περίοδο 1920-1922 έλαβε μέρος σε εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν από φίλους και μαθητές του Matiushin προς τιμήν της Elena Guro. Από το 1923 έως το 1926 εργάστηκε στο Τμήμα Οργανικής Παιδείας του Κρατικού Ινστιτούτου Καλλιτεχνικής Παιδείας, πήρε ενεργό μέρος σε χωρικούς και χρωματικούς πειραματισμούς στον κύκλο του Mikhail Matiushin και στη συνέχεια εργάστηκε στο Ινστιτούτο Διακοσμήσεων (1925-1927). Το 1923 συμμετείχε στην Έκθεση ζωγραφικής όλων των τάσεων καλλιτεχνών της Πετρούπολης και το 1924 στην 14η Μπιενάλε της Βενετίας. Πέθανε στο Λένινγκραντ το 1955.
- en Ksenia Vladimirovna Ender was born in 1895 in Slutsk. A family of artists, sister of Boris, Yurii and Maria Ender, they were all actively involved in visual arts, poetry, music and theatre. She studied at the Realism Workshops of the State Free Artistic Workshops (Svomas) in Petrograd (1918-1922) under Mikhail Matiushin. In 1920-1922 she took part in events held by Matiushin's friends and students in honour of Elena Guro. From 1923 to 1926 she worked in the Department of Organic Education of the State Institute of Artistic Education, took an active part in spatial and colour experiments in Mikhail Matiushin's circle and then worked at the Institute of Decorations (1925-1927). In 1923 she participated in the Exhibition of Paintings of All Trends of Artists in Petrograd and in 1924 in the 14th Venice Biennale. She died in Leningrad in 1955.
Αξία/ Εκτίμηση
- Αξία ασφάλισης
- 8.000
- Μονάδα
- el Στερλίνες
Τρέχουσα θέση/ φύλαξη
- Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση
- el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη
- Παλιός κωδικός
- Κωδικός ΥΠΠΟ: 985, Κωδικός Κωστάκη: 173.80a, Κωδικός Pictura: C1177
Ιδιοκτησία συλλογής
- Τρόπος απόκτησης
- el Αγορά
- Προέλευση online
- el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη
- en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family
Βιβλιογραφία
- Βιβλιογραφία
-
• Οργανική Τέχνη. Η Πρωτοπορία στο Πέτρογκραντ, επιμ. John E. Bowlt, Nicoletta Misier, Μαρία Τσαντσάνογλου, Θεσσαλονίκη 2022, σελ. 105 (κατάλογος έκθεσης)
Φως και Χρώμα στη Ρωσική Πρωτοπορία. Η Συλλογή Κωστάκη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης, Μιλτιάδης Παπανικολάου (επιστημονική επιμέλεια), Κολωνία 2004.
ORGANICA. Organic. The Non-Objective World of Nature in the Russian Avant-Garde of the 20th Century, Alla V. Povelikhina (curator), galerie gmurzynska, Köln 1999.
John E. Bowlt – Nicoletta Misler, Twentieth Century Russian and East European Painting, The Thyssen-Bornemisza collection, Λονδίνο 1993.
Jean – Claude Marcadé, L’ Avant – Garde Russe 1907-1927, Paris 1995.
Alla Povelikhina, “Matyushin’s Spatial System”, Saskatoon, Καναδάς 1975/1976, 64-71.
Φανή Τσατσάια, Mikhail Matiushin (1861-1934). Οι επιστημονικές και καλλιτεχνικές θεωρίες της εποχής του και η επίδρασή τους στο έργο του: από τη θεωρία της διευρυμένης όρασης στο εγχειρίδιο του χρώματος, Θεσσαλονίκη 2005, 53-55. (μεταπτυχιακή εργασία)
Larissa Zhadova, MALEVICH. Suprematism and Revolution in Russian Art 1910-1930, London 1982.
Margareta Tillberg, Coloured Universe and the Russian Avant–Garde, Stockholm 2003.
Παρατηρήσεις
- Παρατηρήσεις
-
Σημειώσεις - Παρατηρήσεις Έργου: Είναι ζωγραφικό σχέδιο που ανήκει στο ίδιο σχεδιαστικό μπλοκ με το ID604.
Δημιουργία - Παραπομπές: Φως και Χρώμα, 643.
Organica, 246.
Bowlt-Misler, 90-94.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Περιγραφή:Στο ΓΚΙΝΧΟΥΚ (Κρατικό Ινστιτούτο Καλλιτεχνικής Παιδείας), λειτουργούσε το Τμήμα Οργανικής Παιδείας με διευθυντή τον Μikhail Matiushin. Εκεί εξεταζόταν ο τρόπος όρασης και αντίληψης των πραγματικών και ζωγραφικών στοιχείων από τον άνθρωπο. Βασικά ζητήματα της έρευνας ήταν η επίδραση του χρώματος σε ουδέτερο περιβάλλον, οι αλλαγές που αυτό προκαλεί στη φόρμα των σχημάτων και η σχέση ήχου και χρώματος, με βασικό άξονα τη διέγερση του νευρικού συστήματος.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Παραπομπές: Marcade, L’ Avant-Garde Russe, 345, 349.
Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Το ζωγραφισμένο σχέδιο είναι φτιαγμένο με υδατόχρωμα πάνω σε χαρτί, που είναι κολλημένο σε χαρτόνι.
Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Το ζωγραφισμένο σχέδιο είναι φτιαγμένο με υδατόχρωμα πάνω σε χαρτί, που είναι κολλημένο σε χαρτόνι.
Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Το ζωγραφισμένο σχέδιο είναι φτιαγμένο με υδατόχρωμα πάνω σε χαρτί, που είναι κολλημένο σε χαρτόνι.
Περιγραφή - Παραπομπές: Povelikhina, “Matyushin’s Spatial System”, 64-71.
Τσατσάια, Matiushin, 56-59.
Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: Zhadova, Malevich, 318
Tillberg, Coloured Universe, 73, 75
Κριτική Υποδοχή - Παρατηρήσεις: Τα έργα διευρυμένης όρασης, οι πειραματισμοί, τα θεωρητικά κείμενα και οι αναρίθμητες σπουδές χρώματος δημιούργησαν μια καινούρια σχολή στην επιστήμη του χρώματος η οποία από τη μια συνδύαζε την αντικειμενική όραση του θεατή και από την άλλη μέσα από το διαλογισμό "ζητούσε" από τον πειραματιζόμενο να "διευρύνει" τα όρια και τις δυνατότητές του, ώστε να πετύχει τη σύλληψη του διευρυμένου χώρου, του Νέου Ρεαλισμού του Χώρου όπως τον ονόμαζε ο Ματιούσιν. Τα έργα που προέκυψαν από την παραπάνω θεώρηση προκάλεσαν το ενδιαφέρον θεωρητικών και ζωγράφων μέχρι τις μέρες μας. Άλλωστε τα έργα διευρυμένης όρασης ζητούν από το θεατή να διευρύνει και ο ίδιος τα όριά του για να κατανοήσει το περιεχόμενό τους.
Τίτλοι συναφών έργων: Ksenia Ender, Χωρίς τίτλο (172.80β), αχρονολόγητο, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.
Other metadata
- Επιπρόσθετες πληροφορίες
-
Στο εργαστήριο του ΓΚΙΝΧΟΥΚ πειραματίζονταν όχι με την πιστή αναπαραγωγή της φύσης, αλλά σκόπευαν στην κατανόηση των σχημάτων, των χρωμάτων, του όγκου και του βάθους των στοιχείων που τη συνθέτουν σε σχέση πάντοτε με το χώρο. Οι μαθητές εκτελούσαν τα πειράματα με μεγάλο ζήλο και παρουσίαζαν τα αποτελέσματα στο δάσκαλο. Στο ΓΚΙΝΧΟΥΚ, μέσα από την καθολική σύλληψη όγκων και σχημάτων, μέσα από τη διευρυμένη όραση, επιδιώκει στην ένωση του αντικειμένου με το σύμπαν. Οι καλλιτέχνες σχεδιάζουν σχήματα είτε οριζόντια είτε κάθετα, αποτυπώνοντας τη θέση τους πάνω στο χαρτί και ιχνογραφώντας την πορεία και τις συνισταμένες τους.
Μέσα στο γενικότερο κλίμα των κοινωνικών αλλαγών και πολιτικο-ιδεολογικών αντιθέσεων στη δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα στη Ρωσία, λειτουργούσαν διάφορα καλλιτεχνικά και τεχνικά εργαστήρια, τα οποία προωθούσαν την ελεύθερη διακίνηση ιδεών και εικαστικών προτάσεων. Η διδασκαλία του Ματιούσιν, δασκάλου της Ξένια Έντερ έγκειται στην απόδοση των οργανισμών με χρώμα και φόρμες. Μαθητές και δάσκαλος πειραματίζονταν καθημερινά στην απόδοση της φύσης μέσα από τακτικά και αυστηρά χρονομετρημένα πειράματα, τα οποία εκτελούνταν με μεγάλη προσοχή και συνέπεια και τα αποτελέσματά τους παρουσιάζονταν προφορικά. Σε περίπτωση μεγάλων αποκλίσεων το πείραμα εκτελούνταν από την αρχή. Έτσι λοιπόν οι μαθητές εξασκούνταν καθημερινά στην παρατήρηση της φύσης και των στοιχείων που την απαρτίζουν.
