CC-0037/K.Ender-/175.80b-989
Item
Αντικείμενο/ Έργο
- Κωδικός έργου
- CC-0037/K.Ender-/175.80b-989
- Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου
- el Έργο ζωγραφικής
- en Painting
- el Σχέδιο
- en Drawing
- Μουσείο
- el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης
- en Museum of Modern Art
- Συλλογή
- el Συλλογή Κωστάκη
- en Costakis Collection
Θέμα
- Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)
- el Ρωσική Πρωτοπορία
- el Οργανική Παιδεία
- el Μοντέρνα τέχνη
- en Russian Avantgarde
- en Organic art
- en Modern art
Τίτλοι ή Ονόματα
- Τίτλος έργου
- el Χωρίς τίτλο
- en Untitled
Δημιουργία
- Δημιουργός
- el Έντερ, Ξένια (1895-1955)
- en Ender, Ksenia (1895-1955)
- Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας
- el Δεκαετία 1920
- en 1920s
Μετρήσεις
- Ύψος σε εκατοστά
- 17.8
- Πλάτος σε εκατοστά
- 12.7
Υλικά και Τεχνικές
- Υλικά
- el Ακουαρέλα σε χαρτί
- en Watercolor on paper
Περιγραφή αντικειμένου
- Περιγραφή έργου
- el Η Ξένια Έντερ μας παρουσιάζει ένα ανεικονικό, μη-παραστατικό θέμα που θυμίζει έντονα και τα υπόλοιπα ζωγραφικά σχέδιά της, καθώς είναι και αυτό ζωγραφισμένο στα πλαίσια της Οργανικής Παιδείας. Η καμπύλη γραμμή, και όχι η ευθεία, έγινε η βάση της εικαστικής δομής των έργων της, ενώ το χρώμα χρησιμοποιήθηκε σύμφωνα με τους οργανικούς νόμους της φύσης. Οι γραμμές αυτές αποτελούσαν το πρότυπο της δημιουργίας, η οποία δεν αποσκοπούσε στο να αντιγράψει τη φύση, αλλά στο να αποδώσει με τη βοήθεια των εικαστικών μέσων τις «χειρονομίες» της φύσης πάνω στον καμβά. Για τον Matiushin η ζωγραφική επιφάνεια αποτελεί τμήμα της φύσης, και τα στοιχεία που τη συνθέτουν –υφή, χρώμα, σχέδιο- λειτουργούν σύμφωνα με τους κανόνες που τη διέπουν.
- en Ksenia Ender presents us with an aniconic, non-representational subject that is strongly reminiscent of her other paintings, as it is also painted within the framework of Organic Education. The curved line, rather than the straight line, became the basis of the pictorial structure of her works, and colour was used in accordance with the organic laws of nature. These lines were the model of creation, which was not intended to copy nature, but to render with the help of visual media the "gestures" of nature on the canvas. For Matiushin, the painted surface is part of nature, and the elements that compose it - texture, colour, pattern - function according to the rules that govern it.
Δημιουργός
- Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού
- el Η καλλιτεχνική εξέλιξη της Ξένια Βλαντιμίροβνα Έντερ (Σλούτσκ, 1895 - Λένινγκραντ, 1955) επηρεάστηκε από την ατμόσφαιρα της οικογένειάς της· ο πατέρας της ήταν κηπουρός και τα αδέλφια της Μπορίς, Γιούρι και Μαρία ήταν επίσης καλλιτέχνες. Όλοι τους ενδιαφέρονταν ιδιαίτερα για τη μουσική, την ποίηση και το θέατρο. Σπούδασε στα Εργαστήρια Ρεαλισμού του Χώρου στα Ελεύθερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ) της Πετρούπολης (1918-1922), με καθηγητή τον Μιχαήλ Mατιούσιν, και παράλληλα εργάστηκε στην ομάδα του «Βλέπω – Γνωρίζω», όπου συμμετείχαν και τα αδέλφια της Μπορίς και Mαρία. Τα χρόνια 1920-1922 συμμετείχε σε εκδηλώσεις που οργανώθηκαν από μαθητές και φίλους του Ματιούσιν προς τιμήν της Ελένα Γκουρό. Από το 1923 ως το 1926 εργάστηκε στο Τμήμα Οργανικής Παιδείας του Κρατικού Ινστιτούτου Καλλιτεχνικής Παιδείας (ΓΚΙΝΧΟΥΚ), που διηύθυνε ο Mατιούσιν και συμμετείχε ενεργά στους χωρικούς και χρωματικούς πειραματισμούς του κύκλου του. Το 1923 παρουσίασε έργα της στην Έκθεση ζωγραφικής όλων των τάσεων των καλλιτεχνών της Πετρούπολης και το 1924 συμμετείχε στη 14η Μπιενάλε στη Βενετία.
- en Ksenia’s Vladimirovna’s Ender (Slutsk, 1895; Leningrad, 1955) artistic growth was influenced by the atmosphere of her family; her father was a horticulturist, her two brothers, Boris and Yurii, as well as her sister, Maria were artists too; the whole family was deeply interested in music, poetry and the theatre. She studied at the Free State Art Studios (SVOMAS) in the workshops of spatial realism in Petrograd (1918-1922) under Mikhail Matiushin and worked with his “Zorved” group, in which her brother Boris participated, too. From 1920 to 1922 she took part in performances organized by Matiushin’s students and friends in honor of Elena Guro. During the years 1923-1926 she worked at the Department of Organic Culture of the Institute of Artistic Culture (INKHUK), headed by Matiushin. She took an active part in the spatial and color experiments of Matiushin’s circle. She participated in the Exhibition of Painting of Petrograd Artists of All Trends (1923) and took part in the 14th Biennale in Venice (1924).
Αξία/ Εκτίμηση
- Αξία ασφάλισης
- 6.000
- Μονάδα
- el Στερλίνες
Τρέχουσα θέση/ φύλαξη
- Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση
- el Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Εγνατίας 154, 54636 Θεσσαλονίκη
- Παλιός κωδικός
- Κωδικός ΥΠΠΟ: 989, Κωδικός Κωστάκη: 175.80b, Κωδικός Pictura: C1180
Ιδιοκτησία συλλογής
- Τρόπος απόκτησης
- el Αγορά
- Προέλευση online
- el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη
- en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family
Βιβλιογραφία
- Βιβλιογραφία
-
Φως και Χρώμα στη Ρωσική Πρωτοπορία. Η Συλλογή Κωστάκη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης, Μιλτιάδης Παπανικολάου (επιστημονική επιμέλεια), Κολωνία 2004.
ORGANICA. Organic. The Non-Objective World of Nature in the Russian Avant-Garde of the 20th Century, Alla V. Povelikhina (curator), galerie gmurzynska, Köln 1999.
John E. Bowlt – Nicoletta Misler, Twentieth Century Russian and East European Painting, The Thyssen-Bornemisza collection, Λονδίνο 1993.
Evgenii Kovtun, The Third Path to Non-Objectivity, στον κατάλογο The Great Utopia. The Russian and Soviet Avant – Garde 1915-1932, the Solomon Guggenheim Foundation, Guggenheim Museum, New York 1992, 320-328, 326.
Φανή Τσατσάια, Mikhail Matiushin (1861-1934). Οι επιστημονικές και καλλιτεχνικές θεωρίες της εποχής του και η επίδρασή τους στο έργο του: από τη θεωρία της διευρυμένης όρασης στο εγχειρίδιο του χρώματος, Θεσσαλονίκη 2005. (μεταπτυχιακή εργασία)
Alla Povelikhina, “Matyushin’s Spatial System”,Saskatoon, Καναδάς 1975/1976, 64-71.
Eli Bornstein, Toward an organic art: Ecological Views of Man / Nature, στο περιοδικό THE STRUCTURIST, No 11, Saskatoon, Canada 1971, 58-68.
Παρατηρήσεις
- Παρατηρήσεις
-
Σημειώσεις - Παρατηρήσεις Έργου: Έχει τη μορφή βιβλίου μαζί με τα ID 608, 610.
Δημιουργία - Παραπομπές: Φως και Χρώμα, 643.
Organica, 246.
Bowlt-Misler, 90-94.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Περιγραφή:Στο ΓΚΙΝΧΟΥΚ (Κρατικό Ινστιτούτο Καλλιτεχνικής Παιδείας), λειτουργούσε το Τμήμα Οργανικής Παιδείας με διευθυντή τον Μikhail Matiushin. Εκεί εξεταζόταν ο τρόπος όρασης και αντίληψης των πραγματικών και ζωγραφικών στοιχείων από τον άνθρωπο. Βασικά ζητήματα της έρευνας ήταν η επίδραση του χρώματος σε ουδέτερο περιβάλλον, οι αλλαγές που αυτό προκαλεί στη φόρμα των σχημάτων και η σχέση ήχου και χρώματος, με βασικό άξονα τη διέγερση του νευρικού συστήματος.
Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Το ζωγραφικό έργο είναι φτιαγμένο με υδατόχρωμα πάνω σε χαρτί, που είναι κολλημένο σε χαρτόνι.
Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Το ζωγραφικό έργο είναι φτιαγμένο με υδατόχρωμα πάνω σε χαρτί, που είναι κολλημένο σε χαρτόνι.
Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Το ζωγραφικό έργο είναι φτιαγμένο με υδατόχρωμα πάνω σε χαρτί, που είναι κολλημένο σε χαρτόνι.
Περιγραφή - Παραπομπές: Kovtun, Non-Objectivity, 326.
Povelikhina, “Matyushin’s Spatial System”, 64-71.
Τσατσάια, Matiushin, 56-59.
Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: Bornstein, Toward an organic art, 58-68.
Κριτική Υποδοχή - Παρατηρήσεις: Τα έργα διευρυμένης όρασης, οι πειραματισμοί, τα θεωρητικά κείμενα και οι αναρίθμητες σπουδές χρώματος δημιούργησαν μια καινούρια σχολή στην επιστήμη του χρώματος η οποία από τη μια συνδύαζε την αντικειμενική όραση του θεατή και από την άλλη μέσα από το διαλογισμό "ζητούσε" από τον πειραματιζόμενο να "διευρύνει" τα όρια και τις δυνατότητές του, ώστε να πετύχει τη σύλληψη του διευρυμένου χώρου, του Νέου Ρεαλισμού του Χώρου όπως τον ονόμαζε ο Ματιούσιν. Τα έργα που προέκυψαν από την παραπάνω θεώρηση προκάλεσαν το ενδιαφέρον θεωρητικών και ζωγράφων μέχρι τις μέρες μας. Άλλωστε τα έργα διευρυμένης όρασης ζητούν από το θεατή να διευρύνει και ο ίδιος τα όριά του για να κατανοήσει το περιεχόμενό τους.
Τίτλοι συναφών έργων: Ksenia Ender, Χωρίς τίτλο (175.80a), αχρονολόγητο, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.
Other metadata
- Επιπρόσθετες πληροφορίες
-
Στο ΓΚΙΝΧΟΥΚ ο Ματιούσιν μέσα από την καθολική σύλληψη όγκων και σχημάτων, μέσα από τη διευρυμένη όραση, επιδιώκει στην ένωση του αντικειμένου με το σύμπαν. Σχεδιάζουν σχήματα είτε οριζόντια είτε κάθετα, αποτυπώνοντας τη θέση τους πάνω στο χαρτί και ιχνογραφώντας την πορεία και τις συνισταμένες τους.
Η εξέταση ενός οργανικού εικαστικού συστήματος οφείλει να καταγράφει όλες τις σχέσεις που προκύπτουν ανάμεσα στο χρώμα και το χώρο, το χρόνο, τον ήχο και την κίνηση. Το εργαστήριο του Matiushin πράγματι μελέτησε και κατέγραψε τις παραπάνω παραμέτρους ακολουθώντας μια πορεία από τη ρεαλιστική απεικόνιση του πραγματικού αντικειμένου στην αντίληψη του έργου ως αυτόνομο οργανισμό, τη σχέση του με τη φύση μέσα από τις αντιδράσεις των χρωμάτων και των σχημάτων που το συνθέτουν και τη σύλληψη μιας θεωρίας συμβατής με την καθολική αντίληψη της τέχνης ως ζωντανό οργανισμό.
