CC-0042/K.Ender-/22.78-334
Item
Αντικείμενο/ Έργο
- Κωδικός έργου
- CC-0042/K.Ender-/22.78-334
- Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου
- el Σχέδιο
- el Έργο ζωγραφικής
- en Drawing
- en Painting
- Μουσείο
- el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης
- en Museum of Modern Art
- Συλλογή
- el Συλλογή Κωστάκη
- en Costakis Collection
Θέμα
- Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)
- el Ρωσική Πρωτοπορία
- el Οργανική Παιδεία
- el Μοντέρνα τέχνη
- en Russian Avantgarde
- en Organic art
- en Modern art
Τίτλοι ή Ονόματα
- Τίτλος έργου
- el Λίμνη (Τάρχοφκα)
- en Lake (Tarkhovka)
Δημιουργία
- Δημιουργός
- el Έντερ, Ξένια (1895-1955)
- en Ender, Ksenia (1895-1955)
- Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας
- 1925
- Πιο πρώιμη χρονολογία (από)
- 1925
- Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)
- 1925
Μετρήσεις
- Ύψος σε εκατοστά
- 22.1
- Πλάτος σε εκατοστά
- 26.7
Υλικά και Τεχνικές
- Υλικά
- el Ακουαρέλα σε χαρτί
- en Watercolor on paper
- Τεχνικές
- el Υδατογραφία
- en Watercolor painting
Περιγραφή αντικειμένου
- Περιγραφή έργου
-
el
Στο εργαστήριο του ΓΚΙΝΧΟΥΚ πειραματίζονταν όχι με την πιστή αναπαραγωγή της φύσης, αλλά σκόπευαν στην κατανόηση των σχημάτων, των χρωμάτων, του όγκου και του βάθους των στοιχείων που τη συνθέτουν σε σχέση πάντοτε με το χώρο. Οι μαθητές εκτελούσαν τα πειράματα με μεγάλο ζήλο και παρουσίαζαν τα αποτελέσματα στο δάσκαλο.
Οι πίνακες της Ξένιας Έντερ που παρουσιάζουν διάφορα τοπία είναι plein air. Παρουσιάζουν οριζόντιες και καθετες εικόνες των τοπίων που παρατηρούσε η καλλιτέχνιδα με το σύστημα της «διευρυμένης όρασης» του Ματιούσιν. Τα χρώματα και οι μορφές όλων των φυσικών αντικειμένων (δέντρα, θάμνοι, αγροί, λίμνες κ.ά.) αλληλενεργούν και δημιουργούν έναν πολύχρωμο ρυθμό σε όλη την επιφάνεια. Τα ξεχωριστά αντικείμενα,που διακρίνονται στη συνήθη προοπτική, εξαφανίζονται και βλέπουμε το φως και το χρώμα που χαρακτηρίζουν ένα τοπίο, την εικόνα της φύσης, αυτό που αποκαλούσε ο Ματιούσιν «Νέο Ρεαλισμό του Χώρου». Η εικόνα της Λίμνης στους χαρακτηριστικούς πίνακές της επηρεάζεται από το χρόνο και την εποχή της παρατήρησης. Τα πρόσθετα χρώματα, που συνδέουν τα κύρια, δεν είναι ζωηρά, αλλά εντείνουντη φωτεινότητα και καθαρότητα των κύριων. Η Ξένια Έντερ έχει μια τάση για τον γεωμετρισμό και συχνά τα τοπία της μετατρέπονται σε μωσαϊκά πολύχρωμων σχημάτων. -
en
In GINHOOK's laboratory they experimented not with the faithful reproduction of nature, but aimed at understanding the shapes, colours, volume and depth of the elements that make it up, always in relation to space. The pupils carried out the experiments with great zeal and presented the results to the teacher.
Ksenia Ender's paintings depicting various landscapes are plein air. They present horizontal and vertical images of landscapes observed by the artist using Matoushin's system of "expanded vision". The colors and forms of all the natural objects (trees, bushes, fields, lakes, etc.) interact and create a colorful rhythm across the surface. The separate objects,distinguishable in the usual perspective, disappear and we see the light and colour that characterise a landscape, the image of nature, what Matiushin called the "New Realism of Space". The image of the lake in her characteristic paintings is influenced by the time and season of observation. The additional colours, which link the main ones, are not vivid, but intensify the brightness and clarity of the main ones. Ksenia Ender has a penchant for geometricism and her landscapes often become mosaics of colorful shapes.
Δημιουργός
- Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού
-
el
Ender Ksenia / Έντερ Ξένια
Η Ξένια Βλαντιμίροβνα Έντερ (1895-1955) έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη ζωγραφική, τη μουσική, την ποίηση και το θέατρο. Σπούδασε στα Εργαστήρια Ρεαλισμού του Χώρου στα Ελεύθερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ) της Πετρούπολης (1918-1922) με καθηγητή τον Μιχαήλ Ματιούσιν, και παράλληλα εργάστηκε στην ομάδα Ζορβέντ (Βλέπω – Γνωρίζω). Από το 1923 ως το 1926 εργάστηκε στο Τμήμα Οργανικής Παιδείας του Κρατικού Ινστιτούτου Καλλιτεχνικής Παιδείας (ΓΚΙΝΧΟΥΚ), που διεύθυνε ο Ματιούσιν και συμμετείχε ενεργά στους χωρικούς και χρωματικούς πειραματισμούς της ομάδας, που εξασκούνταν καθημερινά στην παρατήρηση της φύσης. Συμμετείχε στην Έκθεση ζωγραφικής όλων των τάσεων καλλιτεχνών της Πετρούπολης και στη 14η Μπιενάλε της Βενετίας το 1924. - en Ksenia’s Vladimirovna’s Ender (Slutsk, 1895; Leningrad, 1955) artistic growth was influenced by the atmosphere of her family; her father was a horticulturist, her two brothers, Boris and Yurii, as well as her sister, Maria were artists too; the whole family was deeply interested in music, poetry and the theatre. She studied at the Free State Art Studios (SVOMAS) in the workshops of spatial realism in Petrograd (1918-1922) under Mikhail Matiushin and worked with his “Zorved” group, in which her brother Boris participated, too. From 1920 to 1922 she took part in performances organized by Matiushin’s students and friends in honor of Elena Guro. During the years 1923-1926 she worked at the Department of Organic Culture of the Institute of Artistic Culture (INKHUK), headed by Matiushin. She took an active part in the spatial and color experiments of Matiushin’s circle. She participated in the Exhibition of Painting of Petrograd Artists of All Trends (1923) and took part in the 14th Biennale in Venice (1924).
Αξία/ Εκτίμηση
- Αξία ασφάλισης
- 8.000
- Μονάδα
- el Στερλίνες
Τρέχουσα θέση/ φύλαξη
- Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση
- el Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Εγνατίας 154, 54636 Θεσσαλονίκη
- Παλιός κωδικός
- Κωδικός ΥΠΠΟ: 334, Κωδικός Κωστάκη: 22.78, Κωδικός Pictura: C645
Ιδιοκτησία συλλογής
- Τρόπος απόκτησης
- el Αγορά
- Προέλευση online
- Art Co Ltd
- Λεπτομέρειες προέλευσης
- 10/6/1998
Βιβλιογραφία
- Βιβλιογραφία
-
Φως και Χρώμα στη Ρωσική Πρωτοπορία. Η Συλλογή Κωστάκη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης, Μιλτιάδης Παπανικολάου (επιστημονική επιμέλεια), Κολωνία 2004.
ORGANICA. Organic. The Non-Objective World of Nature in the Russian Avant-Garde of the 20th Century, Alla V. Povelikhina (curator), galerie gmurzynska, Köln 1999.
John E. Bowlt – Nicoletta Misler, Twentieth Century Russian and East European Painting, The Thyssen-Bornemisza collection, Λονδίνο 1993.
Eli Bornstein, Toward an organic art: Ecological Views of Man / Nature, στο περιοδικό THE STRUCTURIST, No 11, Saskatoon, Canada 1971, 58-68.
Evgenii Kovtun, The Third Path to Non-Objectivity, στον κατάλογο The Great Utopia. The Russian and Soviet Avant – Garde 1915-1932, the Solomon Guggenheim Foundation, Guggenheim Museum, New York 1992, 320-328, 326.
Άλα Ποβελίχινα, στον κατάλογο Άννα Καφέτση (επιστημονική επιμέλεια), Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930. Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, Αθήνα 1995, 498.
Παρατηρήσεις
- Παρατηρήσεις
-
Δημιουργία - Παραπομπές: Φως και Χρώμα, 643.
Organica, 246.
Bowlt-Misler, 90-94.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Περιγραφή:Στο ΓΚΙΝΧΟΥΚ (Κρατικό Ινστιτούτο Καλλιτεχνικής Παιδείας), λειτουργούσε το Τμήμα Οργανικής Παιδείας με διευθυντή τον Μikhail Matiushin. Εκεί εξεταζόταν ο τρόπος όρασης και αντίληψης των πραγματικών και ζωγραφικών στοιχείων από τον άνθρωπο. Βασικά ζητήματα της έρευνας ήταν η επίδραση του χρώματος σε ουδέτερο περιβάλλον, οι αλλαγές που αυτό προκαλεί στη φόρμα των σχημάτων και η σχέση ήχου και χρώματος, με βασικό άξονα τη διέγερση του νευρικού συστήματος.
Περιγραφή - Παραπομπές: Άλα Ποβελίχινα, στον κατάλογο Καφέτση, 498.
Bornstein, Toward an organic art, 58-68.
Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: Kovtun, Non-Objectivity, 326.
Κριτική Υποδοχή - Παρατηρήσεις: Τα έργα διευρυμένης όρασης, οι πειραματισμοί, τα θεωρητικά κείμενα και οι αναρίθμητες σπουδές χρώματος δημιούργησαν μια καινούρια σχολή στην επιστήμη του χρώματος η οποία από τη μια συνδύαζε την αντικειμενική όραση του θεατή και από την άλλη μέσα από το διαλογισμό "ζητούσε" από τον πειραματιζόμενο να "διευρύνει" τα όρια και τις δυνατότητές του, ώστε να πετύχει τη σύλληψη του διευρυμένου χώρου, του Νέου Ρεαλισμού του Χώρου όπως τον ονόμαζε ο Ματιούσιν. Τα έργα που προέκυψαν από την παραπάνω θεώρηση προκάλεσαν το ενδιαφέρον θεωρητικών και ζωγράφων μέχρι τις μέρες μας. Άλλωστε τα έργα διευρυμένης όρασης ζητούν από το θεατή να διευρύνει και ο ίδιος τα όριά του για να κατανοήσει το περιεχόμενό τους.
Τίτλοι συναφών έργων: Ksenia Ender, Λίμνη (28.78), 1925, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.
Ksenia Ender, Λίμνη (21.78), 1925, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.
Ksenia Ender, Λίμνη (24.78), 1925, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.
Other metadata
- Επιπρόσθετες πληροφορίες
-
Η εξέταση ενός οργανικού εικαστικού συστήματος οφείλει να καταγράφει όλες τις σχέσεις που προκύπτουν ανάμεσα στο χρώμα και το χώρο, το χρόνο, τον ήχο και την κίνηση. Το εργαστήριο του Matiushin πράγματι μελέτησε και κατέγραψε τις παραπάνω παραμέτρους ακολουθώντας μια πορεία από τη ρεαλιστική απεικόνιση του πραγματικού αντικειμένου στην αντίληψη του έργου ως αυτόνομο οργανισμό, τη σχέση του με τη φύση μέσα από τις αντιδράσεις των χρωμάτων και των σχημάτων που το συνθέτουν και τη σύλληψη μιας θεωρίας συμβατής με την καθολική αντίληψη της τέχνης ως ζωντανό οργανισμό.
Η Σχολή του Matiushin έδωσε τα καλύτερα αποτελέσματά της τη δεκαετία του 1920. Οι μη-αντικειμενικές αρχές και ιδιότητες της θεωρίας του, τόσο διαφορετικές από εκείνες του Σουπρεματισμού, πήραν μορφή μέσα από τα έργα των Enders και του ίδιου. Η καμπύλη γραμμή, και όχι η ευθεία, έγινε η βάση της εικαστικής δομής του έργου του, ενώ το χρώμα χρησιμοποιήθηκε σύμφωνα με τους οργανικούς νόμους της φύσης. Οι γραμμές αυτές αποτελούσαν το πρότυπο της δημιουργίας του, η οποία δεν αποσκοπούσε στο να αντιγράψει τη φύση, αλλά στο να αποδώσει με τη βοήθεια των εικαστικών μέσων τις «χειρονομίες» της φύσης πάνω στον καμβά. Για τον Matiushin η ζωγραφική επιφάνεια αποτελεί τμήμα της φύσης, και τα στοιχεία που τη συνθέτουν –υφή, χρώμα, σχέδιο- λειτουργούν σύμφωνα με τους κανόνες που τη διέπουν.
