CC-0101/M.Ender-/C268-1014
Item
Αντικείμενο/ Έργο
- Κωδικός έργου
- CC-0101/M.Ender-/C268-1014
- Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου
- el Έργο ζωγραφικής
- en Painting
- Μουσείο
- el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης
- en Museum of Modern Art
- Συλλογή
- el Συλλογή Κωστάκη
- en Costakis Collection
Θέμα
- Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)
- el Ρωσική Πρωτοπορία
- el Οργανική Παιδεία
- el Μοντέρνα τέχνη
- en Russian Avantgarde
- en Organic art
- en Modern art
Τίτλοι ή Ονόματα
- Τίτλος έργου
- el Χωρίς τίτλο
- en Untitled
Δημιουργία
- Δημιουργός
- el Έντερ, Μαρία (1897-1942)
- en Ender, Maria (1897-1942)
- Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας
- el Δεκαετία 1920
- en 1920s
Μετρήσεις
- Ύψος σε εκατοστά
- 15.2
- Πλάτος σε εκατοστά
- 19
Υλικά και Τεχνικές
- Υλικά
- el Ακουαρέλα σε χαρτί
- en Watercolor on paper
- Τεχνικές
- el Ζωγραφική
- el Υδατογραφία
- en Watercolor painting
Περιγραφή αντικειμένου
- Περιγραφή έργου
- el Η Μαρία Έντερ συμμετείχε σε όλα τα πειράματα της οργανικής σχολής στο ΓΚΙΝΧΟΥΚ και ήταν η πιο σημαντική βοηθός του Ματιούσιν. Αναπόφευκτα οι συνεχείς παρατηρήσεις της στη φύση μετά από διαλογισμό και με άξονα τη διευρυμένη όραση προκάλεσαν αφαιρετικούς πίνακες, που αν και μας δίνουν την εντύπωση ότι παρουσιάζουν ένα τοπίο δεν αναγνωρίζουμε ούτε το χρόνο, ούτε το χώρο. Τα χρώματα συνδυάζονται με επιτυχία το ένα με το άλλο και χρησιμοποιούνται συνήθως τα βασικά με τα συμπληρωματικά και τα ενδιάμεσά τους.
- en Maria Ender participated in all the experiments of the organic school at GINHOOK and was the most important assistant of Matiushin. Inevitably, her constant observations of nature after meditation and with an axis of expanded vision gave rise to abstract paintings, which, although they give us the impression of presenting a landscape, we recognize neither time nor space. Colours are successfully combined with each other and the basic colours are usually used with their complementary and intermediate ones.
Δημιουργός
- Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού
- el Η Mαρία Βλαντιμίροβνα Έντερ (Πετρούπολη, 1897 - Λένινγκραντ, 1942) κόρη κηπουρού, συνάντησε το 1916 τον Μιχαήλ Mατιούσιν και σπούδασε αργότερα στα Εργαστήρια Ρεαλισμού του Χώρου στα Ελεύθερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ) της Πετρούπολης με τον ίδιο ως δάσκαλο (1918-1922)). Το 1923 έγινε μέλος του Μουσείου Ζωγραφικής Παιδείας στην Πετρούπολη και συμμετείχε στην Έκθεση ζωγραφικής όλων των τάσεων των καλλιτεχνών της Πετρούπολης. Το 1924 πήρε μέρος στη 14η Μπιενάλε της Βενετίας. Κατά την περίοδο 1925-1926 εργάστηκε στο Τμήμα Οργανικής Παιδείας του Κρατικού Ινστιτούτου Καλλιτεχνικής Παιδείας (ΓΚΙΝΧΟΥΚ), ως διευθύντρια στο Εργαστήριο Αντίληψης Μορφής-Χρώματος, ενώ την περίοδο 1930-1932 δίδαξε θεωρία του χρώματος στο Ινστιτούτο Προλεταριακής Εικαστικής Τέχνης του Λένινγκραντ. Το 1932 βοήθησε τον Ματιούσιν στη σύνταξη της μελέτης του Οι Κανόνες της Μεταβλητότητας των Χρωματικών Συνδυασμών: Εγχειρίδιο Χρώματος. Στη δεκαετία του 1930 συνέχισε να ασχολείται με τα προβλήματα του χρώματος στην αρχιτεκτονική. Συμμετείχε μαζί με τον αδελφό της Μπορίς στις χρωματικές διακοσμήσεις των σοβιετικών περιπτέρων στις Παγκόσμιες Εκθέσεις στο Παρίσι (1937) και στη Νέα Υόρκη (1939).
- en Maria Vladimirovna Ender (Petersburg, 1897 - Leningrad, 1942), the daughter of a gardener, met Mikhail Matyushin in 1916 and later studied at the Space Realism Workshops at the Free State Art Workshops (SVOMAS) of Petersburg with him as a teacher (1918-1922). ). In 1923 he became a member of the Museum of Painting Education in Petersburg and participated in the Painting Exhibition of all tendencies of the artists of Petersburg. In 1924 he took part in the 14th Venice Biennale. During the period 1925-1926 she worked at the Department of Organic Education of the State Institute of Art Education (GINHOOK), as the director of the Form-Color Perception Laboratory, while during the period 1930-1932 she taught colour theory at the Institute of Proletarian Visual Art in Leningrad. In 1932 he assisted Matyushin in writing his study The Rules of Variability of Color Combinations: A Color Manual. In the 1930s he continued to deal with the problems of colour in architecture. She participated with her brother Boris in the color decorations of the Soviet pavilions at the World Expositions in Paris (1937) and New York (1939).
Αξία/ Εκτίμηση
- Αξία ασφάλισης
- 8.000
- Μονάδα
- el Στερλίνες
Τρέχουσα θέση/ φύλαξη
- Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση
- el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη
- Παλιός κωδικός
- Κωδικός ΥΠΠΟ: 1014, Κωδικός Κωστάκη: C268, Κωδικός Pictura: C1207
Ιδιοκτησία συλλογής
- Τρόπος απόκτησης
- el Αγορά
- Προέλευση online
- el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη
- en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family
Βιβλιογραφία
- Βιβλιογραφία
-
Οργανική Τέχνη. Η Πρωτοπορία στο Πέτρογκραντ, επιμ. John E. Bowlt, Nicoletta Misier, Μαρία Τσαντσάνογλου, Θεσσαλονίκη 2022, σελ. 111 (κατάλογος έκθεσης)
Φως και Χρώμα στη Ρωσική Πρωτοπορία. Η Συλλογή Κωστάκη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης, Μιλτιάδης Παπανικολάου (επιστημονική επιμέλεια), Κολωνία 2004.
ORGANICA. Organic. The Non-Objective World of Nature in the Russian Avant-Garde of the 20th Century, Alla V. Povelikhina (curator), galerie gmurzynska, Köln 1999.
Jean – Claude Marcadé, L’ Avant – Garde Russe 1907-1927, Paris 1995.
Maria Ender, Εισαγωγή στο εγχειρίδιο του Μιχαήλ Ματιούσιν, «The Laws governing the variability of color combinations», μτφ. Φανή Τσατσάια, Margareta Tillberg, Coloured Universe and the Russian Avant–Garde, Stockholm 2003.
Φανή Τσατσάια, Mikhail Matiushin (1861-1934). Οι επιστημονικές και καλλιτεχνικές θεωρίες της εποχής του και η επίδρασή τους στο έργο του: από τη θεωρία της διευρυμένης όρασης στο εγχειρίδιο του χρώματος, Θεσσαλονίκη 2005. (μεταπτυχιακή εργασία)
Evgenii Kovtun, The Third Path to Non-Objectivity, στον κατάλογο The Great Utopia. The Russian and Soviet Avant – Garde 1915-1932, the Solomon Guggenheim Foundation, Guggenheim Museum, New York 1992, 320-328, 326.
Alla Povelikhina, “Matyushin’s Spatial System”, THE STRUCTURIST, Saskatoon, Καναδάς 1975/1976, 64-71.
Παρατηρήσεις
- Παρατηρήσεις
-
Δημιουργία - Παραπομπές: Φως και Χρώμα, 643.
Organica, 245.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Περιγραφή:Στο ΓΚΙΝΧΟΥΚ (Κρατικό Ινστιτούτο Καλλιτεχνικής Παιδείας), λειτουργούσε το Τμήμα Οργανικής Παιδείας με διευθυντή τον Μikhail Matiushin. Εκεί εξεταζόταν ο τρόπος όρασης και αντίληψης των πραγματικών και ζωγραφικών στοιχείων από τον άνθρωπο. Βασικά ζητήματα της έρευνας ήταν η επίδραση του χρώματος σε ουδέτερο περιβάλλον, οι αλλαγές που αυτό προκαλεί στη φόρμα των σχημάτων και η σχέση ήχου και χρώματος, με βασικό άξονα τη διέγερση του νευρικού συστήματος. Η Μαρία έντερ εργάστηκε εκεί ως διευθύντρια στο Εργαστήριο Αντίληψης Μορφής-Χρώματος, μελέτησε από κοντά τις αντιδράσεις του χρώματος και την επίδρασή τους στα αντικείμενα και μας άφησε έργα που εικονογραφούν το Νέο Ρεαλισμό του Χώρου και επιδιώκουν στην ανάγνωσή τους από το θεατή με διευρυμένη όραση.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Παραπομπές: Marcade, L’ Avant-Garde Russe, 345, 349.
Περιγραφή - Παραπομπές: Maria Ender, Εισαγωγή στο εγχειρίδιο του Μιχαήλ Ματιούσιν, «The Laws governing the variability of color combinations», Tillberg, Coloured Universe, 350-351.
Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: Alla Povelikhina, “Matyushin’s Spatial System”, 64-71.
Τσατσάια, Matiushin, 56-59.
Kovtun, Non-Objectivity, 326.
Κριτική Υποδοχή - Παρατηρήσεις: Τα έργα διευρυμένης όρασης, οι πειραματισμοί, τα θεωρητικά κείμενα και οι αναρίθμητες σπουδές χρώματος δημιούργησαν μια καινούρια σχολή στην επιστήμη του χρώματος η οποία από τη μια συνδύαζε την αντικειμενική όραση του θεατή και από την άλλη μέσα από το διαλογισμό "ζητούσε" από τον πειραματιζόμενο να "διευρύνει" τα όρια και τις δυνατότητές του, ώστε να πετύχει τη σύλληψη του διευρυμένου χώρου, του Νέου Ρεαλισμού του Χώρου όπως τον ονόμαζε ο Ματιούσιν. Τα έργα που προέκυψαν από την παραπάνω θεώρηση προκάλεσαν το ενδιαφέρον θεωρητικών και ζωγράφων μέχρι τις μέρες μας. Άλλωστε τα έργα διευρυμένης όρασης ζητούν από το θεατή να διευρύνει και ο ίδιος τα όριά του για να κατανοήσει το περιεχόμενό τους.
Τίτλοι συναφών έργων: Maria Ender, Χωρίς τίτλο (C267), αχρονολόγητο, υδατόχρωμα και μολύβι σε χαρτί, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.
Other metadata
- Επιπρόσθετες πληροφορίες
-
Ο «Χωρικός Ρεαλισμός» είναι αποτέλεσμα της καλλιτεχνικής και επιστημονικής έρευνας του Mikhail Matiushin από το 1914 ως το 1929. Ο Matiushin, με τον όρο Χωρικό Ρεαλισμό αντιτίθεται στην αφαιρετικότητα που παρουσιάζουν οι σπουδές των «ρώσων κυβιστών» και προτείνει τη ζωγραφική που αντανακλά τη ζωή. Εάν οι «κυβιστές» και «οι σουπρεματιστές» έφτιαξαν τις μη-παραστατικές συνθέσεις τους σύμφωνα με τους νόμους της φορμαλιστικής ανάλυσης της πρόσφατης γαλλικής ζωγραφικής, ο Matiushin και η ομάδα του προτίμησαν να χρησιμοποιήσουν από το γαλλικό κυβισμό και τον Ιμπρεσιονισμό, την ιδιαίτερη προσοχή στη λειτουργία του ματιού – «διευρυμένη όραση», στην άμεση αίσθηση, τη διαίσθηση, κ.λπ.. Μελέτησαν την τοπιογραφία και τη νεκρή φύση, θεωρώντας αυτά τα στοιχεία απαραίτητα για τις πιο επαρκείς συνθήκες ανάπτυξης της διευρυμένης όρασης.
Στο ΓΚΙΝΧΟΥΚ ο Ματιούσιν και οι μαθητές του μέσα από την καθολική σύλληψη όγκων και σχημάτων, μέσα από τη διευρυμένη όραση, επιδιώκει την ένωση του αντικειμένου με το σύμπαν. Σχεδιάζουν σχήματα είτε οριζόντια είτε κάθετα, αποτυπώνοντας τη θέση τους πάνω στο χαρτί και ιχνογραφώντας την πορεία και τις συνισταμένες τους. Η Σχολή του Matiushin έδωσε τα καλύτερα αποτελέσματά της τη δεκαετία του 1920. Οι μη-αντικειμενικές αρχές και ιδιότητες της θεωρίας του, τόσο διαφορετικές από εκείνες του Σουπρεματισμού, πήραν μορφή μέσα από τα έργα των Enders και του ίδιου. Η καμπύλη γραμμή, και όχι η ευθεία, έγινε η βάση της εικαστικής δομής του έργου του, ενώ το χρώμα χρησιμοποιήθηκε σύμφωνα με τους οργανικούς νόμους της φύσης. Οι γραμμές αυτές αποτελούσαν το πρότυπο της δημιουργίας του, η οποία δεν αποσκοπούσε στο να αντιγράψει τη φύση, αλλά στο να αποδώσει με τη βοήθεια των εικαστικών μέσων τις «χειρονομίες» της φύσης πάνω στον καμβά. Για τον Matiushin η ζωγραφική επιφάνεια αποτελεί τμήμα της φύσης, και τα στοιχεία που τη συνθέτουν –υφή, χρώμα, σχέδιο- λειτουργούν σύμφωνα με τους κανόνες που τη διέπουν.
