CC-0124/M.Ender-/C449-1034
Item
Αντικείμενο/ Έργο
- Κωδικός έργου
- CC-0124/M.Ender-/C449-1034
- Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου
- el Έργο ζωγραφικής
- en Painting
- Μουσείο
- el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης
- en Museum of Modern Art
- Συλλογή
- el Συλλογή Κωστάκη
- en Costakis Collection
Θέμα
- Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)
- el Ρωσική Πρωτοπορία
- el Οργανική Παιδεία
- el Μοντέρνα τέχνη
- en Russian Avantgarde
- en Organic art
- en Modern art
Τίτλοι ή Ονόματα
- Τίτλος έργου
- el Χωρίς τίτλο
- en Untitled
Δημιουργία
- Δημιουργός
- el Έντερ, Μαρία (1897-1942)
- en Ender, Maria (1897-1942)
- Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας
- 1922
- Πιο πρώιμη χρονολογία (από)
- 1922
- Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)
- 1922
Μετρήσεις
- Ύψος σε εκατοστά
- 44.5
- Πλάτος σε εκατοστά
- 30.7
Υλικά και Τεχνικές
- Υλικά
- el Ακουαρέλα σε χαρτί
- el Watercolor on paper
- Τεχνικές
- el Υδατογραφία
- en Watercolor painting
Περιγραφή αντικειμένου
- Περιγραφή έργου
- el Οριζόντιες, κάθετες, καμπύλες και ευθείες γραμμές συνθέτουν αυτό το πολύχρωμο έργο που πιθανότατα να έχει ζωγραφιστεί με τη μέθοδο της διευρυμένης όρασης και να επιδιώκει να παρουσιάσει μια καινούρια οργανική εικόνα, ενταγμένη στο συμπαντικό μας κόσμο. Αν και τα χρώματα που έχει χρησιμοποιήσει η Έντερ είναι αρκετά έντονα, ο συνδυασμός τους είναι σωστός, καθώς έχει χρησιμοποιήσει βασικά και συμπληρωματικά χρώματα με τα ενδιάμεσά τους.
- en Horizontal, vertical, curved and straight lines make up this colourful work, which was probably painted with the method of expanded vision and seeks to present a new organic image, integrated into our universal world. Although the colours that Maria Ender has used are quite strong, their combination is correct, as she has used primary and complementary colours with their interspersed colours.
Δημιουργός
- Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού
- el Η Maria Vladimirovna Ender γεννήθηκε στην Πετρούπολη το 1897. Επηρεάστηκε καλλιτεχνικά από την ατμόσφαιρα της οικογένειάς της (αδερφή των Boris, Yurii και Ksenia Ender). Υπήρξε στενής συνεργάτης του Mikhail Matiushin και εργάστηκε για εκείνον από το 1916. Σπούδασε στα Εργαστήρια Ρεαλισμού του Χώρου των Ελεύθερων Κρατικών Καλλιτεχνικών Εργαστηρίων της Πετρούπολης (1918-1922) με δάσκαλο τον Matiushin. Κατά την περίοδο 1923-26 εργάστηκε στη Σχολή Οργανικής Παιδείας του Γκίνχουκ ως διευθύντρια στο Εργαστήριο Αντίληψης Μορφής-Χρώματος, ενώ το χρονικό διάστημα 1930-1932 δίδαξε θεωρία του του χρώματος στο Ινστιτούτο Προλεταριακής Εικαστικής Τέχνης του Λένινγκραντ. Το 1923 συμμετείχε στην Έκθεση ζωγραφικής όλων των τάσεων καλλιτεχνών της Πετρούπολης και το 1924 πήρε μέρος στην 14η Μπιενάλε της Βενετίας. Τη δεκαετία του 1930 συνέχισε να ασχολείται με τα προβλήματα του χρώματος στην αρχιτεκτονική και το 1932 βοήθησε τον Matiushin στη σύνταξη της μελέτης Οι κανόνες της μεταβλητότητας των χρωματικών συνδυασμών: εγχειρίδιο χρώματος. Μαζί με τον αδερφό της Boris Ender συμμετείχε στις διακοσμήσεις των σοβιετικών περιπτέρων στις Παγκόσμιες Εκθέσεις στο Παρίσι (1937) και στη Νέα Υόρκη (1939). Πέθανε στο Λένινγκραντ το 1942.
- en Maria Vladimirovna Ender was born in Petersburg in 1897. She was artistically influenced by the atmosphere of her family (sister of Boris, Yurii and Ksenia Ender). She was a close associate of Mikhail Matiushin and worked for him since 1916. She studied at the Realism Workshops of the Free State Artistic Workshops in Petrograd (1918-1922) with Matiushin as her teacher. In 1923-26 she worked at the Ginkhuk School of Organic Education as director of the Laboratory of Form-Colour Perception, and in 1930-1932 she taught colour theory at the Institute of Proletarian Art in Leningrad. In 1923 she participated in the Exhibition of Painting of All Trends of Artists in Petrograd and in 1924 she took part in the 14th Venice Biennale. In the 1930s she continued to work on the problems of colour in architecture and in 1932 she assisted Matiushin in writing The rules of variability of colour combinations: a colour manual. Together with her brother Boris Ender she participated in the decorations of Soviet pavilions at the World Exhibitions in Paris (1937) and New York (1939). She died in Leningrad in 1942.
Αξία/ Εκτίμηση
- Αξία ασφάλισης
- 10.000
- Μονάδα
- el Στερλίνες
Τρέχουσα θέση/ φύλαξη
- Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση
- el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη
- Παλιός κωδικός
- Κωδικός ΥΠΠΟ: 1034, Κωδικός Κωστάκη: C449, Κωδικός Pictura: C1226
Ιδιοκτησία συλλογής
- Τρόπος απόκτησης
- el Αγορά
- Προέλευση online
- el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη
- en Greek State purchase by the heirs of the Costakis family
Βιβλιογραφία
- Βιβλιογραφία
-
Οργανική Τέχνη. Η Πρωτοπορία στο Πέτρογκραντ, επιμ. John E. Bowlt, Nicoletta Misier, Μαρία Τσαντσάνογλου, Θεσσαλονίκη 2022, σελ. 114 (κατάλογος έκθεσης)
Φως και Χρώμα στη Ρωσική Πρωτοπορία. Η Συλλογή Κωστάκη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης, Μιλτιάδης Παπανικολάου (επιστημονική επιμέλεια), Κολωνία 2004.
ORGANICA. Organic. The Non-Objective World of Nature in the Russian Avant-Garde of the 20th Century, Alla V. Povelikhina (curator), galerie gmurzynska, Köln 1999.
Jean – Claude Marcadé, L’ Avant – Garde Russe 1907-1927, Paris 1995.
Μιχαήλ Ματιούσιν, «The Laws governing the variability of color combinations», Margareta Tillberg, Coloured Universe and the Russian Avant–Garde, Stockholm 2003.
Φανή Τσατσάια, Mikhail Matiushin (1861-1934). Οι επιστημονικές και καλλιτεχνικές θεωρίες της εποχής του και η επίδρασή τους στο έργο του: από τη θεωρία της διευρυμένης όρασης στο εγχειρίδιο του χρώματος, Θεσσαλονίκη 2005. (μεταπτυχιακή εργασία)
Larissa Zhadova, MALEVICH. Suprematism and Revolution in Russian Art 1910-1930, London 1982.
Παρατηρήσεις
- Παρατηρήσεις
-
Σημειώσεις - Παραπομπές Έργου: Abrams εικ. 639, σελ. 306.
Δημιουργία - Παραπομπές: Φως και Χρώμα, 643.
Organica, 245.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Περιγραφή:Στο ΓΚΙΝΧΟΥΚ (Κρατικό Ινστιτούτο Καλλιτεχνικής Παιδείας), λειτουργούσε το Τμήμα Οργανικής Παιδείας με διευθυντή τον Μikhail Matiushin. Εκεί εξεταζόταν ο τρόπος όρασης και αντίληψης των πραγματικών και ζωγραφικών στοιχείων από τον άνθρωπο. Βασικά ζητήματα της έρευνας ήταν η επίδραση του χρώματος σε ουδέτερο περιβάλλον, οι αλλαγές που αυτό προκαλεί στη φόρμα των σχημάτων και η σχέση ήχου και χρώματος, με βασικό άξονα τη διέγερση του νευρικού συστήματος. Η Μαρία έντερ εργάστηκε εκεί ως διευθύντρια στο Εργαστήριο Αντίληψης Μορφής-Χρώματος, μελέτησε από κοντά τις αντιδράσεις του χρώματος και την επίδρασή τους στα αντικείμενα και μας άφησε έργα που εικονογραφούν το Νέο Ρεαλισμό του Χώρου και επιδιώκουν στην ανάγνωσή τους από το θεατή με διευρυμένη όραση.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Παραπομπές: Marcade, L’ Avant-Garde Russe, 345, 349.
Περιγραφή - Παραπομπές: Για το εγχειρίδιο χρώματος βλ. Matiushin, “The Laws governing the variability of color combinations. Color Manual”, στο Tillberg, Coloured Universe, 345-376 -
Τσατσάια, Matiushin, 75-85.
Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: Zhadova, Malevich, 318.
Tillberg, Coloured Universe, 73, 75.
Κριτική Υποδοχή - Παρατηρήσεις: Τα έργα διευρυμένης όρασης, οι πειραματισμοί, τα θεωρητικά κείμενα και οι αναρίθμητες σπουδές χρώματος δημιούργησαν μια καινούρια σχολή στην επιστήμη του χρώματος η οποία από τη μια συνδύαζε την αντικειμενική όραση του θεατή και από την άλλη μέσα από το διαλογισμό "ζητούσε" από τον πειραματιζόμενο να "διευρύνει" τα όρια και τις δυνατότητές του, ώστε να πετύχει τη σύλληψη του διευρυμένου χώρου, του Νέου Ρεαλισμού του Χώρου όπως τον ονόμαζε ο Ματιούσιν. Τα έργα που προέκυψαν από την παραπάνω θεώρηση προκάλεσαν το ενδιαφέρον θεωρητικών και ζωγράφων μέχρι τις μέρες μας. Άλλωστε τα έργα διευρυμένης όρασης ζητούν από το θεατή να διευρύνει και ο ίδιος τα όριά του για να κατανοήσει το περιεχόμενό τους.
Τίτλοι συναφών έργων: Maria Ender, Χωρίς τίτλο (C463), αχρονολόγητο, υδατόχρωμα σε χαρτί, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.
Other metadata
- Επιπρόσθετες πληροφορίες
-
Το 1932 τυπώθηκε η χρωματική θεωρία του Matiushin «Οι νόμοι που κυβερνούν την ποικιλία των χρωματικών συνδυασμών: Εγχειρίδιο χρώματος». (Spravochnik po tsvety). Το εγχειρίδιο χρώματος δημιουργήθηκε για να χρησιμοποιηθεί στην παραγωγή και ειδικότερα στην αρχιτεκτονική, στην κλωστοϋφαντουργία, στις πορσελάνες, στις ταπετσαρίες, στον πολύγραφο και αλλού. Οι μαθητές του Ματιούσιν υπό την καθοδήγηση του δασκάλου τους έφτιαχναν διάφορες σπουδές συνδυάζοντας τα βασικά με τα συμπληρωματικά χρώματα και τα μετεικάσματά τους, επιδιώκοντας αρμονικούς συνδυασμούς. Τα συμπεράσματα που προέκυπταν από τα πειράματα με το χρώμα, εκθέτονταν στις ετήσιες εκθέσεις της Σχολής.
Μέσα στο γενικότερο κλίμα των κοινωνικών αλλαγών και πολιτικο-ιδεολογικών αντιθέσεων στη δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα στη Ρωσία, λειτουργούσαν διάφορα καλλιτεχνικά και τεχνικά εργαστήρια, τα οποία προωθούσαν την ελεύθερη διακίνηση ιδεών και εικαστικών προτάσεων. Η διδασκαλία του Ματιούσιν, δασκάλου της Ξένια Έντερ έγκειται στην απόδοση των οργανισμών με χρώμα και φόρμες. Μαθητές και δάσκαλος πειραματίζονταν καθημερινά στην απόδοση της φύσης μέσα από τακτικά και αυστηρά χρονομετρημένα πειράματα, τα οποία εκτελούνταν με μεγάλη προσοχή και συνέπεια και τα αποτελέσματά τους παρουσιάζονταν προφορικά. Σε περίπτωση μεγάλων αποκλίσεων το πείραμα εκτελούνταν από την αρχή. Έτσι λοιπόν οι μαθητές εξασκούνταν καθημερινά στην παρατήρηση της φύσης και των στοιχείων που την απαρτίζουν.
