Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

CC-0373/G.Klutsis-/C290-421

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Έργο ζωγραφικής

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ζωγραφική

el Αφηρημένη τέχνη

el Σουπρεματισμός

el Γεωμετρική αφαίρεση

en Painting

en Abstract art

en Suprematism

en Geometric abstraction

Τίτλος έργου

el Δυναμική πόλη

en Dynamic City

Δημιουργός

el Klucis, Gustav (1895-1938)

en Klucis, Gustav (1895-1938)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

1919-1921

Πιο πρώιμη χρονολογία (από)

1919

Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)

1921

Ύψος σε εκατοστά

88

Πλάτος σε εκατοστά

65

Μήκος σε εκατοστά

3,5

Υλικά

el Λάδι, τσιμέντο και άμμος σε ξύλο

en Oil, concrete and sand on wood

Περιγραφή έργου

el Στο διάστημα από το 1919 ως το 1921 ο Λετονός καλλιτέχνης Γκούσταβ Κλούτσις εργάστηκε πάνω στην ιδέα της ζωγραφικής αναπαράστασης ενός πλανήτη που αιωρείται και στον οποίον τηρούνται οι κανόνες της ατμοσφαιρικής βαρύτητας ενώ τα διάφορα μινιμαλιστικά επίπεδα που τέμνουν την σφαίρα επιδιώκουν να μεταφέρουν μηνύματα σχετικά με τις δυνατότητες των νέων τεχνολογικών επιτευγμάτων. Ο κεντρικός πίνακας, ο οποίος έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον ως προς την χρήση υλικών που μεταβάλλουν την υφή, τιτλοφορείται “Δυναμική Πόλη”. Ο Κλούτσις έχει παρουσιάσει τον πίνακα και με τον τίτλο “Σχέδιο για την Πόλη του Μέλλοντος” ενώ έχει χαρακτηρίσει την καλλιτεχνική του μέθοδο “αξονομετρική ζωγραφική”.
Το έργο «Δυναμική Πόλη» του Γκούσταβ Κλούτσις θεωρείται σήμερα ένα από τα πλέον εμβληματικά έργα της ρωσικής πρωτοπορίας.
O Γκούσταβ Κλούτσις εκτελέστηκε από το σταλινικό καθεστώς το 1938. Η μνήμη του αποκαταστάθηκε το 1957.

en From 1919 to 1921 the Latvian artist Gustav Klucis was working on the idea of the painted representation of a planet floating through space, a planet on which the rules of atmospheric gravity are observed while the various minimalist planes intersecting the sphere seek to convey messages relating to the possibilities of new technological advances. The central painting, of particular interest in terms of the use of materials which transform the texture, is titled Dynamic City. Klucis also presented the painting under the title Plan for the City of the Future, and described his artistic method as ‘axonometric painting’.
The "Dynamic City" by Gustav Klucis is considered one of the seminal works of the Russian avant-garde.
Gustav Klucis was executed by the Stalinist regime in 1938. His memory was restored in 1957.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Ο Gustav Gustanovich Klucis γεννήθηκε το 1895 στη Ρουιένα της Λετονίας. Το διάστημα 1911-1912 σπούδασε στην Παιδαγωγική Σχολή του Βόλμαρ, τη διετία 1913-1915 παρακολούθησε μαθήματα στη Σχολή Καλών Τεχνών της Ρίγας και στη συνέχεια μετοίκησε στην Πετρούπολη, όπου μέχρι το 1917 σπούδασε στη Σχολή της Εταιρείας για την Προώθηση των Τεχνών και ταυτόχρονα δούλεψε σαν σκηνογράφος στο Εργατικό Θέατρο Okhtensky. Το ενδιαφέρον του για τις εικαστικές τέχνες τον οδήγησε να φοιτήσει στα Ελεύθερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ) καθώς και στα Ανώτερα Τεχνικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια της Μόσχας (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) της Μόσχας. Η γνωριμία του κατά τη διάρκεια των σπουδών του με τον Kazimir Malevich τον φέρνει σε επαφή με το νέο καλλιτεχνικό ρεύμα του σουπρεματισμού, τον οποίο αφομοιώνει και στρέφεται προς τον κονστρουκτιβισμό. Υπήρξε ιδιαίτερα δραστήριος δημιουργώντας μια πληθώρα σχεδίων, λάδια, χαρακτικά και φωτομοντάζ ενώ ιδιαίτερα χαρακτηριστική είναι και η ενότητα σχεδίων που φιλοτέχνησε το 1922 και αφορούσε κατασκευές-περίπτερα που επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν ως περίπτερα προπαγάνδας που συνδύαζαν τον ήχο, την εικόνα και την κίνηση. Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 δίδαξε θεωρία του χρώματος στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια, παράλληλα συμμετείχε σε εκθέσεις καλλιτεχνών της πρωτοπορίας στη Ρωσία και στο εξωτερικό. Ασχολήθηκε με την τυπογραφία, σχεδίασε αφίσες και εγκαταστάσεις και το 1937 υπήρξε ένας από τους σχεδιαστές του σοβιετικού περιπτέρου στην Παγκόσμια Έκθεση στο Παρίσι. Το 1938 συνελήφθη ως μέλος της ομάδας ”Latvian Operation” και εκτελέστηκε στη Μόσχα.

en Gustav Gustanovich Klucis was born in 1895 in Rujiena, Latvia. He began his artistic education by studying at the Pedagogical School in Volmar from 1911 to 1912. In the following years, from 1913 to 1915, he attended the School of Fine Arts in Riga. He later moved to Petrograd (now St. Petersburg), where he studied at the School of the Society for the Advancement of the Arts until 1917. During this time, he also worked as a scenographer at the Okhtensky Workers' Theater. Klucis' interest in the fine arts led him to study at the Free State Art Studios (SVOMAS) and the Higher State Art and Technical Workshops (VHUTEMAS) in Moscow. It was during his studies that he came into contact with Kazimir Malevich and the new artistic movement of Suprematism. However, he quickly shifted his focus towards Constructivism. He was particularly active in creating a multitude of drawings, paintings, prints, and photomontages. One of his notable artworks from 1922 is a series of drawings for propaganda pavilions that combined sound, image and motion. In the mid-1920s, he taught colour theory at the Higher State Art Studios while simultaneously participating in exhibitions of avant-garde artists in Russia and abroad. He also engaged in typography, drew posters and installations and was one of the designers of the Soviet pavilion at the 1937 World Exposition in Paris. However, in 1938, he was arrested as a member of the "Latvian Operation" group and executed in Moscow.

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Εγνατίας 154, 54636 Θεσσαλονίκη

Παλιός κωδικός

Κωδικός ΥΠΠΟ: 421, Κωδικός Κωστάκη: 94.78, Κωδικός Pictura: C290

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis family

Λεπτομέρειες προέλευσης

Αποκτήθηκε από τη γυναίκα του καλλιτέχνη, καλλιτέχνιδα V. I. Kulagina

Βιβλιογραφία

Καφέτση Ι: Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930 Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, 6/12/1995-8/4/1996, Υπουργείο Πολιτισμού, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.
Rudenstine: Russian Avant-Garde Art: The George Costakis Collection, εκδ. Abrams 1981.
Licht und Farbe: Licht und Farbe in der Russischen Avant-Garde. Die Sammlung Costakis aus dem Staatlichen Museum fur Zeitgenossische Kunst Thessaloniki, Martin-Gropius-Bau Βερολίνο 2004-2005, Dumont 2004.
Lodder Chr., Russian Constructivism, Yale University 1983.
Gustav Klucis, Retrospective, Museum Fridericianum, Κάσελ 1991.

Παρατηρήσεις

Σημειώσεις - Παραπομπές Έργου: Αρχείο "Pictura"

Ταξινόμηση - Παρατηρήσεις: Το ζωγραφικό έργο σε όλα τα δελτίο πρέπει να αλλάξει (π.χ. "Πίνακες") για να δηλώνεται η ομάδα.
Τίτλος/ Σημειώσεις - Παρατηρήσεις: Σύμφωνα με τη Rudenstine στα 1928 ο Klucis έδωσε νέο τίτλο στο έργο: “Σχέδιο για την Πόλη του Μέλλοντος”, που αντικατόπτριζε τις εξελισσόμενες πεποιθήσεις του σχετικά με το ουτοπικό δυναμικό της σύγχρονης τεχνολογικής εποχής. Βλ. επίσης Ιστορικό έργου καθώς και Γενικό Πλαίσιο.
Τίτλος/ Σημειώσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Rudenstine, σ. 207, εικ. 339.
Καφέτση, σ. 482, εικ. 163.
Gustav Klucis, Wl.II, 2.

Δημιουργία - Παραπομπές: Λίστα SMCA07
Gustav Klucis, Wl.II, 2.
Για τα βιογραφικά βλ. Rudestine, σ. 206 και V. Rakitin, Καφέτση I, σ. 675.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Σημειώσεις: Πρέπει να σημειωθεί πως η ζωγραφική του Klutsis, μαζί με τα έργα του Lissitzky και του Senkin, αποτελούν ξεχωριστή τάση στον σουπρεματισμό της δεκαετίας του 1920, έξω από τα πλαίσια του φιλοσοφικού προγράμματος του Malevich, βλ. σχετικά Rudenstine, σ. 206.

Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Παραπομπές: Καφέτση Ι, σ. 484, εικ. 163.
Lodder Chr., σ. 42 και εξ.



Μετρήσεις - Παραπομπές: Λίστα SMCA07
Υλικά και Τεχνικές Περιγραφή: Λάδι με άμμο και σκυροκονίαμα σε ξύλο
Οil with sand concrete κατά τη λίστα SMCA07
Λάδι με άμμο και τσιμέντο κατά Καφέτση.

Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Μέσα από έργα όπως αυτό όπου συναρμόζονται σύγχρονα οικοδομικά στην προκειμένη περίπτωση υλικά – άμμος και μπετόν – ο καλλιτέχνης μελετά τις ζωγραφικές και πλαστικές δυνατότητες της υφής που τον οδηγεί στη δημιουργία «πινάκων-αντικειμένων». Βλ. σχετικά A. Shatskikh, Καφέτση, σ. 484.



Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Μέσα από έργα όπως αυτό όπου συναρμόζονται σύγχρονα οικοδομικά στην προκειμένη περίπτωση υλικά – άμμος και μπετόν – ο καλλιτέχνης μελετά τις ζωγραφικές και πλαστικές δυνατότητες της υφής που τον οδηγεί στη δημιουργία «πινάκων-αντικειμένων». Βλ. σχετικά A. Shatskikh, Καφέτση, σ. 484.



Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Υλικά και Τεχνικές - Παρατηρήσεις: Μέσα από έργα όπως αυτό όπου συναρμόζονται σύγχρονα οικοδομικά στην προκειμένη περίπτωση υλικά – άμμος και μπετόν – ο καλλιτέχνης μελετά τις ζωγραφικές και πλαστικές δυνατότητες της υφής που τον οδηγεί στη δημιουργία «πινάκων-αντικειμένων». Βλ. σχετικά A. Shatskikh, Καφέτση, σ. 484.



Υλικά και Τεχνικές - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Λίστα SMCA07
Καφέτση, σσ. 482-484.
Gustav Klucis, Wl.II, 2.

Επιγραφές/ Σημάνσεις - Παραπομπές: Λίστα SMCA07

Ιστορικό έργου: Σύμφωνα με τον V. Rakitin το έργο παρουσιάστηκε στην έκθεση Unovis το 1921. Το γκουας και φωτομοντάζ που πιθανότατα προηγήθηκαν της σύνθεσης (Συλλογή V. Kulagina) χρονολογούνται από το 1919 περίπου. Η σύνθεση έχει περιγραφεί από τον Klutsis ως το πρώτο φωτομοντάζ που έγινε ποτέ. Στα 1928 ο Klutsis έδωσε νέο τίτλο στο έργο του («Σχέδιο για την πόλη του μέλλοντος»), που αντικατόπτριζε τις εξελισσόμενες πεποιθήσεις του σχετικά με το ουτοπικό δυναμικό της σύγχρονης τεχνολογικής εποχής. Πολλά από τα αρχιτεκτονικά σχέδια και τις κατασκευές του Klutsis στη Συλλογή Κωστάκη ανήκουν στη δική του ανάπτυξη αυτών των ιδεών.
Επίσης είναι πιθανό ότι μετατροπές ή εκδοχές των έργων “Δυναμική Πόλη” και “Αξονομετρικός Πίνακας” παρουσιάστηκαν από τον καλλιτέχνη στη συζήτηση για την έννοια της «κατασκευής» που έλαβε χώρα στο Inchuk το χειμώνα ή την άνοιξη του 1921, βλ. σχετικά Gustav Klucis, σ. 100.

Ιστορικό έργου - Παραπομπές: Rudenstine, σ. 207, εικ. 339.
Καφέτση Ι, σ. 484.
Lodder Chr., σσ. 42-45, 187 και εξ.

Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: A. Shatskikh, Καφέτση, σ. 484.
Rudenstine, σ. 206.
V. Rakitin, Καφέτση Ι, σ. 688.
Lodder Chr., σσ. 42-45, 187 και εξ.

Τίτλοι συναφών έργων: “Δυναμική Πόλη” φωτομοντάζ (Συλλογή Κωστάκη)
“Δυναμική Πόλη” της V. I. Kulagina βασισμένη στο ομώνυμο έργο του Klutsis (Συλλογή Κωστάκη)
Περιγραφή σχέσης με συναφή έργα: Θεματικά συναφή
Συναφή έργα - Παρατηρήσεις: Για θεματικές συνάφειες του έργου με τα αρχιτεκτονικά μοντέλα του Malevich και συνθέσεις του Lissitzky βλ. Lodder Chr., σ. 42 και εξ.

Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Rudenstine, σ. 206.

Εκθέσεις/ Ιστορία Δανεισμών - Παραπομπές: Καφέτση Ι, σ. 482.
Gustav Klucis, Retrospective, Museum Fridericianum, Κάσελ 1991.
Licht und Farbe, σ. 187, εικ. 133.

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Μεταξύ 1918-21 ο Klutsis σπούδαζε στη Μόσχα στα Svomas και μετά Vkhutemas,
υπό τους K. Malevich και A. Pevsner. Το 1920 συμμετείχε με τον Pevsner και τον
Naum Gabo σε έκθεση στο περίπτερο της Λεωφόρου Tverskoi στη Μόσχα ενώ το
1921 μαζί με άλλους μαθητές του Malevich στην έκθεση Unovis στην ίδια πόλη.
Την περίοδο 1919-1921 ο καλλιτέχνης δημιούργησε κατά την Alexandra
Shatskikh, «μια σειρά από μη-αντικειμενικές γραμμικές, χωρο-επιφανειακές και
χρωματικές συνθέσεις, βάσει των σουπρεματιστικών ιδεών του Malevich». Η
Δυναμική Πόλη υπήρξε πρότυπο των μελλοντικών συνθέσεων του Klucis, ενώ η
μελέτη των πλαστικο-ζωγραφικών δυνατοτήτων της υφής σε όλη την ποικιλία των
σύγχρονων υλικών οδήγησε στην εμφάνιση των «πινάκων–αντικειμένων» όπως
τους ονόμασε αργότερα.