Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

CC-0462/I.Kudriashev-/C504-691

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Σχέδιο

en Drawing

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

el Γεωμετρική αφαίρεση

el Μοντέρνα τέχνη

en Russian Avantgarde

en Geometric abstraction

en Modern art

Τίτλος έργου

el Χωρίς τίτλο

en Untitled

Δημιουργός

el Κουντριασόφ, Ιβάν (1896-1972)

en Kudriashev, Ivan (1896-1972)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

1921

Πιο πρώιμη χρονολογία (από)

1921

Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)

1921

Ύψος σε εκατοστά

22.2

Πλάτος σε εκατοστά

13.6

Υλικά

el Μολύβι σε χαρτί

en Pencil on paper

Περιγραφή έργου

el Το 1925, στην πρώτη έκθεση της ΟΣΤ, ο ζωγράφος Ι. Κουντριασόφ παρουσίασε δύο σειρές ζωγραφικών έργων: την Κατασκευή ευθύγραμμης κίνησης και την Κατασκευή καμπυλόγραμμης κίνησης. Τα έργα αυτά δεν ανταποκρίνονται στο πρόγραμμα αυτής της ένωσης, που υποστήριζε την επαναφορά στην παραστατικότητα, στην απεικόνιση των σύγχρονων θεμάτων. Η επικαιρότητά τους βρισκόταν αλλού. Διαπνέονταν από απεριόριστη πίστη στις δυνατότητες της επιστημονικής τεχνικής ανάπτυξης και διακήρυσσαν το μεγαλείο των επιστημονικών γνώσεων. Όπως στους Κ. Ρέντκο, Α. Λαμπάς, Μ. Πλάξιν, τα θέματα των πινάκων του υπαγορεύονταςν από την επιστημονική σκέψη. Η γνωριμία του Κουντριασόφ με τον επιστήμονα - ερευνητή Κ. Ε. Τσιολκόφσκι -τον πατέρα της ρωσικής αεροναυπηγικής- ήταν καθοριστικό για τον ενθουσιασμό με τον οποίο αντιμετώπισε την ιδέα των διαστημικών πτήσεων. Πίστευε στη δυνατότητά τους, και γι' αυτό προσπάθησε, με τα μέσα της αφηρημένης ζωγραφικής, να εκφράσει τις διάφορες μορφές της κίνησης στο αχανές διάστημα και να αποδώσει τη δυναμική τους.
Ο Κουντριασόφ προσπάθησε να τεκμηριώσει θεωρητικά τις ζωγραφικές κατασκευές του: "Δουλεύοντας στη μη-αντικειμενική ζωγραφική, έφτασα σε κάποια συγκεκριμένα συμπεράσματα που υπερβαίνουν τα όρια της εργαστηριακής εργασίας των ζωγράφων. Η ζωγραφική μου παύει να είναι αφηρημένη χρωματική / μορφολογική κατασκευή και γίνεται ρεαλιστική έκφραση της σύγχρονης αντίληψης του χώρου. Αυτό είναι ένα από τα πιο βασικά ζητήματα της εικαστικής τέχνης. Αν δε το λάβουμε υπόψη, δεν μπορούμε να κατασκευάσουμε ένα σύγχρονο πίνακα. Με τη μετάβαση της τέχνης στο ρεαλισμό και την αντικειμενικότητα, η μη-αντικειμενική ζωγραφική αρχίζει να αντιλαμβάνεται το χώρο σαν περιεχόμενο και μορφή. Η ζωγραφική του χώρου -η συνθετική αντίληψη- αποδίδεται σαν ένα διαστημικό πλάνο. Για το λόγο αυτό η έκφραση αυτής της αντίληψης θα δώσει τη ζωγραφική μορφή που θα επιδείξει το απεριόριστο του διαστημικού κόσμου και θα σχηματίσει μια νέα συνθετική αίσθηση στη ζωγραφική. Ο χώρος, ο όγκος, η πυκνότητα και το φως -αλλά και υλική πραγματικότητα- αποτελούν την ουσιαστική καινοτομία, αυτή που εφαρμόζει σήμερα η ζωγραφική του χώρου. Η κοσμική μορφή, όπως τη δημιουργεί ο καλλιτέχνης από διαίσθηση, είναι ανάλογη της επιστημονικής αντίληψης για το σύμπαν".
Ι. Κουντριασόφ, Σημειώσεις για τη μη-αντικειμενική ζωγραφική.

en In 1925, at the first exhibition of the OST, the painter I. Kudriashov presented two series of paintings: the Construction of Straight Line Movement and the Construction of Curvilinear Movement. These works do not correspond to the program of this association, which advocated a return to figurativeness in the depiction of contemporary subjects. Their relevance lay elsewhere. They were inspired by an unlimited faith in the possibilities of scientific technical development and proclaimed the greatness of scientific knowledge. As in C. Redko, A. Labas, M. Plaxin, the subjects of his paintings were dictated by scientific thought. Kudriashov's acquaintance with the scientist-researcher K. E. Tsiolkovsky - the father of Russian aeronautics - was decisive for the enthusiasm with which he approached the idea of space flight. He believed in their potential, and therefore tried, by means of abstract painting, to express the various forms of motion in the vastness of space and to convey their dynamics.
Kudriashov tried to theoretically document his painted constructions: "Working in non-objective painting, I came to some concrete conclusions that go beyond the limits of painters' laboratory work. My painting ceases to be an abstract chromatic/morphological construction and becomes a realistic expression of the contemporary perception of space. This is one of the most fundamental issues of visual art. If we don't take it into account, we cannot construct a contemporary painting. With the transition of art to realism and objectivity, non-objective painting begins to perceive space as content and form. The painting of space - the synthetic perception - is rendered as a space shot. Therefore, the expression of this perception will give the painting form that will demonstrate the limitlessness of the space world and form a new synthetic sense in painting. Space, volume, density and light - as well as material reality - constitute the essential innovation, the one that space painting applies today. The cosmic form, as the artist creates it by intuition, is analogous to the scientific conception of the universe."
Ι. Kudriashov, Notes on Non-objective Painting.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Ο Ιβάν Αλεξέγιεβιτς Κουντριασόφ γεννήθηκε στην Καλούγκα το 1896. Σπούδασε στο Ινστιτούτο Ζωγραφικής, Γλυπτικής και Αρχιτεκτονικής στη Μόσχα (1913-1917) και στη συνέχεια το 1918-1919 στα Ελεύθερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ) της Μόσχας με δάσκαλο τον Kazimir Malevich. Το 1919 μετέβη κατόπιν εντολής του Λαϊκού Κομισαριάτου στο Όρενμπουργκ να αναλαμβάνει τη διοργάνωση της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης στην πόλη και να οργανώσει τα Ελεύθερα Κρατικά Εργαστήρια. Στην «Πρώτη Κρατική Έκθεση» του Όρενμπουργκ εξέθεσε τα σχέδια για την τοιχογραφία του Πρώτου Σοβιετικού Θεάτρου. Επέστρεψε το 1921 στη Μόσχα όπου έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του. Τη δεκαετία του 1920 επηρεασμένος από τις σύγχρονες επιστημονικές ανακαλύψεις και την ευρεία τάση ενασχόλησης με τη μελέτη του σύμπαντος, τα αστρονομικά φαινόμενα και την εξερεύνηση του διαστήματος δημιουργεί τις συνθέσεις του που εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο κοσμικής αφηρημένης ζωγραφικής, στην οποία επανέρχεται και τις δεκαετίες του 1950 και του 1960. Πέθανε το 1972 στη Μόσχα.

en Ivan Alexeevich Kudriashev was born in 1896 in Kaluga. He studied at the Institute of Painting, Sculpture, and Architecture in Moscow from 1913 to 1917 and later, from 1918 to 1919, at the Free State Art Studios (SVOMAS) in Moscow, under the guidance of Kazimir Malevich. In 1919, he was sent by the People's Commissariat to Orenburg to organize art education in the city and set up the Free State Workshops. At the "First State Exhibition" in Orenburg, he exhibited the plans for the mural of the First Soviet Theater. He returned to Moscow in 1921, where he lived until the end of his life. In the 1920s, influenced by contemporary scientific discoveries and the widespread interest in the study of the universe, astronomical phenomena, and space exploration, he created compositions that fit into a broader framework of cosmic abstract painting, to which he returned in the 1950s and 1960s. He passed away in Moscow in 1972.

Αξία ασφάλισης

5.000

Μονάδα

el Στερλίνες

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

Κωδικός ΥΠΠΟ: 691, Κωδικός Κωστάκη: C504, Κωδικός Pictura: C914

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family

Βιβλιογραφία

Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930. Η Συλλογή Κωστάκη, Γενική Επιμέλεια Άννα Καφέτση, Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, Αθήνα 1995.

Russian Avant-Garde. The George Costakis Collection. Angelica Zander Rudenstine (general editor), New York 1981, εικ. 415, σελ. 228.

Θεσσαλονίκη. Συλλογή Γιώργου Κωστάκη. Restart, Θεσσαλονίκη 2018 (κατάλογος έκθεσης)

Παρατηρήσεις

Σημειώσεις - Παραπομπές Έργου: Abrams εικ. 415, σελ. 228.
Δημιουργία - Παραπομπές: Καφέτση, 676.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Περιγραφή:Μη-αντικειμενική τέχνη
Περιγραφή - Παραπομπές: Καφέτση, 542.

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Η ιστορία των καλλιτεχνικών κινημάτων της «ρωσικής πρωτοπορίας» οριοθετείται κατά προσέγγιση στα χρόνια ανάμεσα στο 1910 και το 1930. Στα χρόνια αυτά μεσολαβεί η επανάσταση του Οκτωβρίου 1917 και η αλλαγή του πολιτικού συστήματος στη Ρωσία. Από τις αρχές του 20ου αιώνα στη Ρωσία διαμορφώθηκαν ορισμένες προϋποθέσεις υλικές, κοινωνικές και αισθητικές που κατέστησαν εύφορο το έδαφος για τη δημιουργία και ανάπτυξη πειραματικών καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων. Οι υλικές προϋποθέσεις αφορούσαν τα νέα τεχνολογικά επιτεύγματα (τηλέφωνο, τηλέγραφος, κινηματογράφος, αεροπλάνο κ.α.), τον εξηλεκτρισμό, την εκβιομηχάνιση, τον νέο αστικό χωροταξικό σχεδιασμό. Οι κοινωνικές προϋποθέσεις αφορούσαν την δηλωμένη από το 1905 λαϊκή επιθυμία για κοινωνικές αλλαγές λόγω της ανυπαρξίας εργατικού δικαίου και της συνεχιζόμενης φεουδαρχικής κατάστασης στην αγροτική οικονομία. Η κοινωνική δυσαρέσκεια εξαπλώθηκε σε όλα τα κοινωνικά στρώματα μετά την ήττα της Ρωσίας στον ρωσο-ιαπωνικό πόλεμο του 1905 και κυρίως μετά την μεγάλη οικονομική και διοικητική κρίση που ξέσπασε λόγω του ανοιχτού μετώπου στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η παρακμή στην οποία είχε οδηγηθεί η παλαιότερη τέχνη σε συνδυασμό με την επαναστατική νοοτροπία που είχε καταλάβει τα ρωσικά κοινωνικά στρώματα οδήγησαν στην αναζήτηση νέων μορφών τέχνης, συχνά μέσα από τη λαϊκή παράδοση, την αγιογραφία, την παιδική ζωγραφιά. Η επικράτηση της μορφής έναντι του περιεχομένου έγινε βασική αρχή των νέων πειραματισμών, εκδηλώθηκε θεωρητικά με τον φορμαλισμό και οδήγησε στην άνθηση όλων των τεχνών. Εκτός από τις εικαστικές τέχνες, μιλούμε για πρωτοπορία στο θέατρο, τον κινηματογράφο, την λογοτεχνία, τη μουσική. Συναντούμε επίσης την εφαρμογή της κάθε μορφής ριζοσπαστικής καλλιτεχνικής έκφρασης στην καθημερινή ζωή. Οι καλλιτέχνες της πρωτοπορίας σχεδίαζαν θεατρικά κοστούμια και σκηνικά, εξέδρες για λαϊκές συγκεντρώσεις, υφάσματα και στολές εργασίας, οικιακά σκεύη, είδη καθημερινής χρήσης, με σκοπό να φέρουν την τέχνη στη ζωή, να καταργήσουν τις αστικές διακρίσεις. Μετά το 1917 ιδρύθηκαν νέοι θεσμοί και ιδρύματα που υποστήριζαν την τέχνη της πρωτοπορίας. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1920 άρχισε να σκληραίνει σταδιακά η στάση του καθεστώτος απέναντι στα κινήματα και τους εκπροσώπους της πρωτοπορίας, με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική επιβολή το 1934 του δόγματος του «σοσιαλιστικού ρεαλισμού» και την καταδίκη της πρωτοποριακής τέχνης από το σταλινισμό, μία καταδίκη που συνδέθηκε στις περισσότερες περιπτώσεις με προσωπικές διώξεις εναντίον των καλλιτεχνών και με απαγόρευση έκθεσης των έργων τους.