Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

CC-0481/K.Malevich-/139.78-585

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Έργο ζωγραφικής

en Painting

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Συμβολισμός

el Τοπιογραφία

el Αφαίρεση

en Symbolism

en Landscape painting

en Abstraction

el Μοντέρνα τέχνη

en Modern art

Τίτλος έργου

el Ανεμόμυλοι

en Windmills

Δημιουργός

el Μαλέβιτς, Καζιμίρ (1878-1935)

en Malevich, Kazimir (1878-1935)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

el περ. 1909-1910

en ca. 1909-1910

Ύψος σε εκατοστά

24.6

Πλάτος σε εκατοστά

52.6

Υλικά

el Μολύβι, ακουαρέλα και γκουάς σε χαρτόνι

en Pencil, watercolor and gouache on cardboard

Περιγραφή έργου

el Στις αρχές του 20ού αιώνα η Μόσχα βρίσκεται σε ευθεία επαφή με το κέντρο των καλλιτεχνικών εξελίξεων, το Παρίσι. Ο συμβολισμός και τα μετεμπρεσιονιστικά ρεύματα κυριαρχούν στην ευρωπαϊκή σκηνή και επηρεάζουν τους νέους ρώσους καλλιτέχνες που ιδρύουν τις ομάδες «Γαλάζιο Ρόδο» και «Χρυσόμαλλο Δέρας». Οι ζωγράφοι Βρούμπελ και Μπορίσοφ-Μουσάτοφ εισάγουν καινοτομικές τεχνικές στη σύνθεση και την οργάνωση της ζωγραφικής επιφάνειας. Τα έντονα φωβιστικά χρώματα, ο πριμιτιβισμός του Γκογκέν, η στροφή σε «πρωτόγονους πολιτισμούς» και η κυριαρχία του συμβολισμού προετοιμάζουν τη μετάβαση στην αισθητική της πρωτοπορίας του 20ού αιώνα. Στη Ρωσία παρατηρείται μία αντίστοιχη τάση επιστροφής και αξιοποίησης παραδοσιακών μορφών τέχνης, όπως η βυζαντινή ρωσική εικόνα, η τέχνη του lubok (λαϊκές ξυλογραφίες με θρησκευτικά και κοινωνικά θέματα), η λαϊκή χειροτεχνία και η παιδική ζωγραφική. Το 1910 η ένωση καλλιτεχνών «Χρυσόμαλλο Δέρας» διασπάστηκε και έδωσε τη θέση της στην ομάδα «Βαλές Καρό». Πολλοί καλλιτέχνες της ρωσικής πρωτοπορίας (Σαγκάλ, Μαλέβιτς, Τάτλιν, Ποπόβα, Έξτερ, Κλιουν, Λαριόνοφ, Γκοντσαρόβα, κ.α.) συνδέονται με τη νέα ομάδα και συμμετέχουν σε εκθέσεις της.

en At the beginning of the 20th century Moscow was in direct contact with the centre of artistic developments, Paris. Symbolism and post-impressionist currents dominate the European scene and influence young Russian artists who found the groups "Blue Rose" and "Golden Fleece". The painters Vrubel and Borisov-Musatov introduce innovative techniques in the composition and organization of the painted surface. The intense luminous colours, Goggen's primitivism, the turn to "primitive cultures" and the dominance of symbolism pave the way for the transition to the aesthetics of the 20th century avant-garde. In Russia, there is a similar trend towards the return and exploitation of traditional art forms, such as Byzantine Russian iconography, lubok art (popular woodcuts with religious and social themes), folk crafts and children's painting. In 1910 the artists' association 'Golden Fleece' split up and gave way to the 'Vales Karo' group. Many artists of the Russian avant-garde (Chagall, Malevich, Tatlin, Potova, Exter, Kliun, Larionov, Goncharova, etc.) were associated with the new group and participated in its exhibitions.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Ο Καζιμίρ Σεβερίνοβιτς Μαλέβιτς γεννήθηκε το 1878 στο Κίεβο. Για σύντομο χρονικό διάστημα παρακολούθησε μαθήματα στη Σχολή Σχεδίου του Κιέβου, ενώ το 1896 μετακόμισε με την οικογένειά του στο Κουρσκ, όπου έζησε μέχρι το 1904. Το 1904 εγκαταστάθηκε στη Μόσχα και σπούδασε στο εργαστήριο του Fedor Rerberg (1906-1910), ενώ παράλληλα συμμετείχε στις εκθέσεις της «Ένωσης Καλλιτεχνών της Μόσχας», οι οποίες είναι και οι πρώτες καταγεγραμμένες συμμετοχές του. Τη δεκαετία του 1910 συμμετείχε σε μια σειρά εκθέσεων, ανάμεσά τους: «Βαλές-Καρό» (1910), Εκθέσεις της «Ένωσης Νεολαίας» (1911-1914), «Ουρά Γαϊδάρου» (1912) κ.ά. Το 1915 στην «Τελευταία Φουτουριστική Έκθεση Ζωγραφικής: 0.10» στην Πετρούπολη παρουσίασε για πρώτη φορά τις σουπρεματιστικές του συνθέσεις, ανάμεσά τους και το «Μαύρο Τετράγωνο», ενώ την επόμενη χρονιά δημοσίευσε ένα από τα κυριότερα θεωρητικά του δοκίμια με τίτλο: «Από τον Κυβισμό και τον Φουτουρισμό στο Σουπρεματισμό: Ο Νέος Χρωματικός Ρεαλισμός» και ίδρυσε παράλληλα την ομάδα “Supremus” στη Μόσχα. Το 1918 δίδαξε στα Κρατικά Ελεύθερα Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ), ενώ από το 1919 έως το 1922 δίδαξε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Βιτέμπσκ και οργάνωσε την ομάδα Ουνόβις με σκοπό την προώθηση του Σουπρεματισμού σε θεωρία και πρακτική. Το 1922 εγκαταστάθηκε στην Αγία Πετρούπολη, εντάχθηκε στο παράρτημα του Ινστιτούτου Καλλιτεχνικής Παιδείας (INKXOYK) που είχε δημιουργηθεί από τον Τάτλιν, και έγινε διευθυντής του Φορμαλιστικού-Τεχνικού Τμήματός του. Εξέθεσε τη ζωγραφική του, η οποία τις δεκαετίες 1920 και 1930 στρέφεται σε ρεαλιστική κατεύθυνση και χαρακτηρίζεται μετα-σουπρεματιστική, σε ατομικές εκθέσεις στην Βαρσοβία (1927), στη Μόσχα (1929) και στο Κίεβο (1930).
Πέθανε το 1935 στο Λένινγκραντ.

en Kazimir Severinovich Malevich was born in 1878 in Kyiv. For a brief period, he attended the Kyiv School of Drawing and in 1896, he moved with his family to Kursk, where he lived until 1904. In 1904, he settled in Moscow and studied at Fedor Rerberg's workshop (1906-1910). He simultaneously participated in exhibitions by the "Union of Moscow Artists," which marked his initial documented contributions. In the 1910s he participated in a number of exhibitions, among them: "Valet de Carreau" (1910), exhibitions of the "Union of Youth" (1911-1914) and "Donkey's Tail" (1912), among others.
In 1915, at the "Last Futurist Exhibition of Paintings: 0.10" in Petrograd, he presented his Suprematist compositions for the first time, including the "Black Square." The following year, he published one of his most important theoretical essays titled "From Cubism and Futurism to Suprematism: The New Painterly Realism" and founded the "Supremus" group in Moscow.
In 1918, he taught at the State Free Art Workshops (SVOMAS) and from 1919 to 1922, he taught at the Vitebsk School of Art and organized the "UNOVIS" group with the aim of promoting Suprematism in theory and practice. In 1922, he settled in Saint Petersburg, joined the annex of the Institute of Artistic Culture (INKΗUK) created by Tatlin and became the director of the Formalist-Technical Department. His painting, which shifted towards a more realist direction during the 1920s and 1930s, characterized as post-Suprematist, was exhibited in solo exhibitions in Warsaw (1927), Moscow (1929) and Kyiv (1930).
He passed away in 1935 in Leningrad.

Αξία ασφάλισης

40.000

Μονάδα

el Στερλίνες

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

Κωδικός ΥΠΠΟ: 585, Κωδικός Κωστάκη: 139.78, Κωδικός Pictura: C198

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis family

Λεπτομέρειες προέλευσης

Αγοράστηκε από τον αδελφό του καλλιτέχνη, Μ. Σ. Μαλέβιτς

Βιβλιογραφία

Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930. Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, Άννα Καφέτση (επιστημονική επιμέλεια) Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, Αθήνα 1995.

Φως και Χρώμα στη Ρωσική Πρωτοπορία. Η Συλλογή Κωστάκη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης, Μιλτιάδης Παπανικολάου (επιστημονική επιμέλεια), Κολωνία 2004.

Russian Avant-Garde. The George Costakis Collection, Angelica Zander Rudenstine (general editor), New York 1981, εικ. 477, σελ. 253.

Malevich, Artist and Theoritician, Paris 1990.

Larissa Zhadova, MALEVICH. Suprematism and Revolution in Russian Art 1910-1930, London 1982.

Καζιμίρ Μαλέβιτς, Γραπτά, Θεσσαλονίκη 1992.

Norbert Lynton, The Story of Modern Art, Oxford 1980.

Andrei Nakov, Εισαγωγή στα Γραπτά του Μαλέβιτς, Θεσσαλονίκη 1992.

Παρατηρήσεις

Σημειώσεις - Παραπομπές Έργου: Abrams εικ. 477, σελ. 253.
Δημιουργία - Παραπομπές: Καφέτση, 678.
Υλικά και Τεχνικές Περιγραφή: wove heavy-weight paper hinged to a board
Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Abrams, 253.

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Η ιστορία των καλλιτεχνικών κινημάτων της «ρωσικής πρωτοπορίας» οριοθετείται κατά προσέγγιση στα χρόνια ανάμεσα στο 1910 και το 1930. Στα χρόνια αυτά μεσολαβεί η επανάσταση του Οκτωβρίου 1917 και η αλλαγή του πολιτικού συστήματος στη Ρωσία. Από τις αρχές του 20ου αιώνα στη Ρωσία διαμορφώθηκαν ορισμένες προϋποθέσεις υλικές, κοινωνικές και αισθητικές που κατέστησαν εύφορο το έδαφος για τη δημιουργία και ανάπτυξη πειραματικών καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων. Οι υλικές προϋποθέσεις αφορούσαν τα νέα τεχνολογικά επιτεύγματα (τηλέφωνο, τηλέγραφος, κινηματογράφος, αεροπλάνο κ.α.), τον εξηλεκτρισμό, την εκβιομηχάνιση, τον νέο αστικό χωροταξικό σχεδιασμό. Οι κοινωνικές προϋποθέσεις αφορούσαν την δηλωμένη από το 1905 λαϊκή επιθυμία για κοινωνικές αλλαγές λόγω της ανυπαρξίας εργατικού δικαίου και της συνεχιζόμενης φεουδαρχικής κατάστασης στην αγροτική οικονομία. Η κοινωνική δυσαρέσκεια εξαπλώθηκε σε όλα τα κοινωνικά στρώματα μετά την ήττα της Ρωσίας στον ρωσο-ιαπωνικό πόλεμο του 1905 και κυρίως μετά την μεγάλη οικονομική και διοικητική κρίση που ξέσπασε λόγω του ανοιχτού μετώπου στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η παρακμή στην οποία είχε οδηγηθεί η παλαιότερη τέχνη σε συνδυασμό με την επαναστατική νοοτροπία που είχε καταλάβει τα ρωσικά κοινωνικά στρώματα οδήγησαν στην αναζήτηση νέων μορφών τέχνης, συχνά μέσα από τη λαϊκή παράδοση, την αγιογραφία, την παιδική ζωγραφιά. Η επικράτηση της μορφής έναντι του περιεχομένου έγινε βασική αρχή των νέων πειραματισμών, εκδηλώθηκε θεωρητικά με τον φορμαλισμό και οδήγησε στην άνθηση όλων των τεχνών. Εκτός από τις εικαστικές τέχνες, μιλούμε για πρωτοπορία στο θέατρο, τον κινηματογράφο, την λογοτεχνία, τη μουσική. Συναντούμε επίσης την εφαρμογή της κάθε μορφής ριζοσπαστικής καλλιτεχνικής έκφρασης στην καθημερινή ζωή. Οι καλλιτέχνες της πρωτοπορίας σχεδίαζαν θεατρικά κοστούμια και σκηνικά, εξέδρες για λαϊκές συγκεντρώσεις, υφάσματα και στολές εργασίας, οικιακά σκεύη, είδη καθημερινής χρήσης, με σκοπό να φέρουν την τέχνη στη ζωή, να καταργήσουν τις αστικές διακρίσεις. Μετά το 1917 ιδρύθηκαν νέοι θεσμοί και ιδρύματα που υποστήριζαν την τέχνη της πρωτοπορίας. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1920 άρχισε να σκληραίνει σταδιακά η στάση του καθεστώτος απέναντι στα κινήματα και τους εκπροσώπους της πρωτοπορίας, με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική επιβολή το 1934 του δόγματος του «σοσιαλιστικού ρεαλισμού» και την καταδίκη της πρωτοποριακής τέχνης από το σταλινισμό, μία καταδίκη που συνδέθηκε στις περισσότερες περιπτώσεις με προσωπικές διώξεις εναντίον των καλλιτεχνών και με απαγόρευση έκθεσης των έργων τους.