Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

CC-0912/K.Redko-/237.78-159

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Έργο ζωγραφικής

en Painting

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία/Κοσμιτισμός

el Σύνθεση

el Μοντέρνα τέχνη

en Russian Avantgarde

en Composition

en Modern art

Τίτλος έργου

el Λουμινισμός: Δυναμικές φόρμας και χρώματος

en Luminiscence: Dynamic of Form and Colour

Δημιουργός

el Ρέντκο, Κλίμεντ (1897-1956)

en Redko, Kliment (1897-1956)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

1923

Πιο πρώιμη χρονολογία (από)

1923

Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)

1923

Ύψος σε εκατοστά

44.4

Πλάτος σε εκατοστά

44.5

Υλικά

el Λάδι σε καμβά

en Oil on canvas

Τεχνικές

el Ελαιογραφία

en Oil painting

Περιγραφή έργου

el Ο Κλιμέντ Ρέντκο, ενθουσιασμένος από τα επιτεύγματα της επιστήμης, γράφει το 1921: "ήδη μισό χρόνο τώρα δε ζωγραφίζω. Με απασχολούν τα υλικά επιτεύγματα της επιστήμης [...] Έφτασε ο καιρός των κοινωνικών ζητημάτων και μεθόδων, της εφαρμογής τους στη ζωή, όπου κυριαρχούν η φυσική, η μηχανική, η χημεία -όλοι μιλούν για τη "θεωρία της σχετικότητας" του Αϊνστάιν, για τον καθορισμό του ακριβούς βάρους του ατόμου, που εφευρέθηκε από τον Ε. Ρέχερφορντ, και σ' εμάς, στη Ρωσία για την τελευταία εφεύρεση - το ραδιόφωνο [...] Επινοούνται νέες επιστημονικές υποθέσεις, οι οποίες ακούγονται σε διαλέξεις φυσικής και πρακτικών επιστημών". (Ημερολόγιο του Κ. Ρέντκο, Φεβρουάριος, 1917)
Ο καλλιτέχνης ενδιαφέρεται αρκετά για τη φύση του ηλεκτρισμού και των οπτικών φαινομένων, καθώς και για τους νόμους της ενέργειας, τους οποίους θεωρεί βασικούς. Η ενέργεια του φωτός, η δυναμική και ηλεκτρική ενέργεια, είναι τα θέματα των ζωγραφικών και σχεδιαστικών συνθέσεών του.
Ακολουθώντας τη θεωρία του για τον "Ηλεκτροοργανισμό" ο Κ. Ρέντκο κατά τη διάρκεια των ετών 1922-23 δημιουργεί μια μεγάλη σειρά από πίνακες και σχέδια: Δυναμίτης, Η ταχύτητα, Δυναμική φόρμας και χρώματος κ.ά. Σ' αυτές τις συνθέσεις ο Κ. Ρέντκο, όπως και ο Πλαξίν στο έργο του Πλανητικό, προσπαθούν να δώσουν μια ζωγραφική παραστατική λύση για τα αφηρημένα και τεχνικά φαινόμενα. Σε τέτοια έργα, αναμφίβολα, είναι παρόν το στοιχείο της μυθοπλασίας : χωρίς να πλησιάζουν την πραγματικότητα, την ίδια στιγμή βγαίνουν από τα σύνορα του καθαρά φορμαλιστικού πειράματος.

en Kliment Redko, excited by the achievements of science, wrote in 1921: "I have not been painting for half a year now. The time has come for social issues and methods, their application to life, where physics, mechanics, chemistry dominate - everyone talks about Einstein's 'theory of relativity', about the determination of the exact weight of the atom, invented by E. R. D., who invented the theory of the atom. In Russia we talk about the latest invention - the radio [...] New scientific hypotheses are invented, which are heard in lectures on physics and practical sciences." (Diary of K. Redko, February 1917).
The artist is quite interested in the nature of electricity and optical phenomena, as well as in the laws of energy, which he considers fundamental. The energy of light, dynamic and electrical energy are the subjects of his paintings and drawings.
Following his theory of the "Electroorganism", during the years 1922-23 K. Redko created a large series of paintings and drawings: Dynamite, Speed, Dynamics of Form and Colour, etc. In these compositions K. Redko, like Plaxin in his work Planetary, tries to give a pictorial figurative solution to abstract and technical phenomena. In such works, undoubtedly, the element of fiction is present: without approaching reality, at the same time they go beyond the borders of the purely formalistic experiment.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el O Κλίμεντ Νικολάγιεβιτς Ρέντκο γεννήθηκε το 1897 στο Χελμ της Πολωνίας και πέθανε στη Μόσχα το 1956. Το 1910 γράφτηκε στη Σχολή Αγιογραφίας της μονής Κίεβο-Πετσέρσκ με δάσκαλο τον Α. Τσίζεφσκι. Γνωρίστηκε με το Βασίλι Τσεκρίγκιν. Παρακολούθησε μαθήματα στη Σχολή της Εταιρείας για την Προώθηση των Τεχνών της Πετρούπολης (1914-15) και το 1915 πήγε εθελοντής στο στρατό. Έγινε πιλότος της Αυτοκρατορικής Αεροπορίας (1916-17). Το 1918, μετοίκησε στο Κίεβο. Παρακολούθησε μαθήματα στην Καλλιτεχνική Ακαδημία της Ουκρανίας και πήρε μέρος στη διακόσμηση της πόλης για τον εορτασμό της Επανάστασης. Γνωρίστηκε με τον Πάβελ Τσελίτσιου και το Σ. Νικρίτιν. Το 1920 πήγε στη Μόσχα, όπου παρακολούθησε μαθήματα στο ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ (1920-22). Μετά από μια σύντομη σουπρεματιστική περίοδο, που κράτησε μέχρι το τέλος του 1921 υιοθέτησε στη ζωγραφική του τους "μηχανικούς οργανισμούς". Πρωτοστάτησε στην ίδρυση της ομάδας "Ηλεκτροοργανισμός". Η ομάδα διοργάνωσε μια έκθεση στο Μουσείο Ζωγραφικής Παιδείας της Μόσχας το 1922. Συμμετείχε στην Πρώτη Έκθεση ρωσικής τέχνης στο Βερολινο και την Πετρούπολη. Χαρακτήρισε το έργο του από το 1923 ως το 1924 ως "λουμινιστικο΄" Το 1924 συμμετείχε στην πρώτη διαλογική έκθεση των ενώσεων δραστικής επαναστατικής τέχνης στη Μόσχα. Στον κατάλογο υπέγραψε τη διακήρυξη των "Προβολιστών". Ατομική του έκθεση στη Μόσχα το 1926. Από τον Ιανουάριο του 1927 ως τον Οκτώβριο του 1935 έζησε στο Παρίσι. Ήταν μέλος μιας ομάδας ουκρανών καλλιτεχνών του Παρισιού και της Ένωσης Επαναστατικών Καλλιτεχνών της Γαλλίας. Από το 1935 έζησε στη Μόσχα. Εργάστηκε ως σχεδιαστής για την Αγροτική Έκθεση στη Μόσχα (1938-40) και ζωγράφιζε ρεαλιστικά.

en Kliment Nikolaevich Redko was born in 1897 in Helm, Poland, and died in Moscow in 1956. In 1910 he enrolled at the School of Iconography of the Kiev-Pechersk Monastery under the tutelage of A. Chizewski. He got acquainted with Vasily Cherkrigin. He attended classes at the School of the Society for the Promotion of Arts in Petrograd (1914-15) and in 1915 he volunteered for the army. He became a pilot in the Imperial Air Force (1916-17). In 1918, he moved to Kiev. He attended classes at the Art Academy of Ukraine and took part in decorating the city for the celebration of the Revolution. He became acquainted with Pavel Chelitsyu and S. Nikritin. In 1920 he went to Moscow, where he attended classes at the VHUTEMAS (1920-22). After a brief period of suprematism, which lasted until the end of 1921, he adopted "mechanical bodies" in his painting. He pioneered the founding of the group "Electroorganism". The group held an exhibition at the Museum of Painting Education in Moscow in 1922. He participated in the First Exhibition of Russian Art in Berlin and Petersburg. He characterized his work from 1923 to 1924 as "Luminist" In 1924 he participated in the first interactive exhibition of the associations of active revolutionary art in Moscow. In the catalogue he signed the declaration of the "Projectionists". His solo exhibition in Moscow in 1926.
Solo exhibition in Moscow in 1926. From January 1927 to October 1935 he lived in Paris. He was a member of a group of Ukrainian artists in Paris and the Union of Revolutionary Artists of France. From 1935 he lived in Moscow. He worked as a designer for the Moscow Agricultural Exhibition (1938-40) and painted realistically.

Αξία ασφάλισης

160.000

Μονάδα

el Στερλίνες

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

Κωδικός ΥΠΠΟ: 159, Κωδικός Κωστάκη: 237.78, Κωδικός Pictura: C420

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family

Λεπτομέρειες προέλευσης

Αγοράστηκε από τη χήρα του καλλιτέχνη

Βιβλιογραφία

Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930. Η Συλλογή Κωστάκη, Γενική Επιμέλεια Άννα Καφέτση, Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, Αθήνα 1995.

Russian Avant-Garde. The George Costakis Collection. Angelica Zander Rudenstine (general editor), New York 1981, αρ. 1001, σελ. 443.

Παρατηρήσεις

Σημειώσεις - Παραπομπές Έργου: Καφέτση εικ. 473, σελ. 422.
Δημιουργία - Παραπομπές: Καφέτση, 684.
Περιγραφή - Παραπομπές: Καφέτση, 542.
Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Καφέτση, 542.

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Η ιστορία των καλλιτεχνικών κινημάτων της «ρωσικής πρωτοπορίας» οριοθετείται κατά προσέγγιση στα χρόνια ανάμεσα στο 1910 και το 1930. Στα χρόνια αυτά μεσολαβεί η επανάσταση του Οκτωβρίου 1917 και η αλλαγή του πολιτικού συστήματος στη Ρωσία. Από τις αρχές του 20ου αιώνα στη Ρωσία διαμορφώθηκαν ορισμένες προϋποθέσεις υλικές, κοινωνικές και αισθητικές που κατέστησαν εύφορο το έδαφος για τη δημιουργία και ανάπτυξη πειραματικών καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων. Οι υλικές προϋποθέσεις αφορούσαν τα νέα τεχνολογικά επιτεύγματα (τηλέφωνο, τηλέγραφος, κινηματογράφος, αεροπλάνο κ.α.), τον εξηλεκτρισμό, την εκβιομηχάνιση, τον νέο αστικό χωροταξικό σχεδιασμό. Οι κοινωνικές προϋποθέσεις αφορούσαν την δηλωμένη από το 1905 λαϊκή επιθυμία για κοινωνικές αλλαγές λόγω της ανυπαρξίας εργατικού δικαίου και της συνεχιζόμενης φεουδαρχικής κατάστασης στην αγροτική οικονομία. Η κοινωνική δυσαρέσκεια εξαπλώθηκε σε όλα τα κοινωνικά στρώματα μετά την ήττα της Ρωσίας στον ρωσο-ιαπωνικό πόλεμο του 1905 και κυρίως μετά την μεγάλη οικονομική και διοικητική κρίση που ξέσπασε λόγω του ανοιχτού μετώπου στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η παρακμή στην οποία είχε οδηγηθεί η παλαιότερη τέχνη σε συνδυασμό με την επαναστατική νοοτροπία που είχε καταλάβει τα ρωσικά κοινωνικά στρώματα οδήγησαν στην αναζήτηση νέων μορφών τέχνης, συχνά μέσα από τη λαϊκή παράδοση, την αγιογραφία, την παιδική ζωγραφιά. Η επικράτηση της μορφής έναντι του περιεχομένου έγινε βασική αρχή των νέων πειραματισμών, εκδηλώθηκε θεωρητικά με τον φορμαλισμό και οδήγησε στην άνθηση όλων των τεχνών. Εκτός από τις εικαστικές τέχνες, μιλούμε για πρωτοπορία στο θέατρο, τον κινηματογράφο, την λογοτεχνία, τη μουσική. Συναντούμε επίσης την εφαρμογή της κάθε μορφής ριζοσπαστικής καλλιτεχνικής έκφρασης στην καθημερινή ζωή. Οι καλλιτέχνες της πρωτοπορίας σχεδίαζαν θεατρικά κοστούμια και σκηνικά, εξέδρες για λαϊκές συγκεντρώσεις, υφάσματα και στολές εργασίας, οικιακά σκεύη, είδη καθημερινής χρήσης, με σκοπό να φέρουν την τέχνη στη ζωή, να καταργήσουν τις αστικές διακρίσεις. Μετά το 1917 ιδρύθηκαν νέοι θεσμοί και ιδρύματα που υποστήριζαν την τέχνη της πρωτοπορίας. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1920 άρχισε να σκληραίνει σταδιακά η στάση του καθεστώτος απέναντι στα κινήματα και τους εκπροσώπους της πρωτοπορίας, με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική επιβολή το 1934 του δόγματος του «σοσιαλιστικού ρεαλισμού» και την καταδίκη της πρωτοποριακής τέχνης από το σταλινισμό, μία καταδίκη που συνδέθηκε στις περισσότερες περιπτώσεις με προσωπικές διώξεις εναντίον των καλλιτεχνών και με απαγόρευση έκθεσης των έργων τους.