Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

CC-0919/A.Rodchenko-/245.78-392

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Έργο ζωγραφικής

en Painting

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

el Κονστρουκτιβισμός

en Russian Avantgarde

en Constructivism

Τίτλος έργου

el Χωρίς τίτλο

en Untitled

Δημιουργός

el Ρότσενκο, Αλεξάντρ

en Rodchenko, Aleksandr (1891-1956)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

1918

Πιο πρώιμη χρονολογία (από)

1918

Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)

1918

Ύψος σε εκατοστά

25,4

Πλάτος σε εκατοστά

21,3

Υλικά

el Λάδι σε σκληρό χαρτόνι

en Oil on paperboard

Τεχνικές

el Ελαιογραφία

en Oil painting

Περιγραφή έργου

el Η καλλιτεχνική παραγωγή του Ρότσενκο παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία στιλ σε όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του. Ιδιαίτερα στην κονστρουκτιβιστική περίοδο, η νέα μορφολογική του γλώσσα άλλαζε με ταχύτατο ρυθμό. Τα έργα του που περιέχονται στη Συλλογή Κωστάκη αντανακλούν την εκφραστική αυτή πολυμορφία. Το άτιτλο του 1918 αντιπροσωπεύει μια άλλη ομάδα έργων του Ροτσένκο, βασισμένων στις αμοιβαίες συναρτήσεις απλών κυκλικών σχημάτων με χρώματα που δημιουργούν αντιθέσεις πάνω σε ένα ομοιόμορφο χρωματικό φόντο. Μερικά από αυτά φτιάχτηκαν στο διάστημα 1918-1920 και πολλά δημοσιεύονται στη μονογραφία του Σελίμ Ο. Χαν-Μαγκομεντόφ για το Ρότσενκο. Μπορούν να θεωρηθούν μετεξέλιξη των σχεδίων με χάρακα και διαβήτη της περιόδου 1915-16 και αποτελούν ένα ενδιάμεσο στάδιο ανάμεσα σ' αυτά και τις γραμμικές συνθέσεις της επόμενης χρονιάς όπως ο "Γραμμισμός" του 1920.

en Rochenko's artistic output shows a wide variety of styles throughout his career. Particularly in the Constructivist period, his new morphological language was changing rapidly. His works included in the Kostakis Collection reflect this expressive diversity. The untitled 1918 represents another group of Rochenko's works, based on the reciprocal functions of simple circular shapes with colours that create contrasts on a uniform chromatic background. Some of these were made between 1918 and 1920 and many are published in Selim O. Khan-Magomedov's monograph on Rochenko. They can be seen as a development of the ruler and dipper drawings of the period 1915-16 and represent an intermediate stage between them and the linear compositions of the following year, such as the " Linearism " of 1920.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Ο Aleksandr Rodchenko γεννήθηκε το 1891 στην Πετρούπολη και σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Καζάν (1910-1914). Μετά την αποφοίτησή του εγκαταστάθηκε στη Μόσχα και παρακολούθησε μαθήματα στο Καλλιτεχνικό και Τεχνικό Ινστιτούτο Stroganov. Η γνωριμία του με τον Malevich και τον Σουπρεματισμό υπήρξε καταλυτική για τη μετέπειτα εξέλιξή του ως καλλιτέχνη. Στα τέλη της δεκαετίας του 1910 διατύπωσε τη θεωρία του σχετικά με τον λινεαρισμό και έθεσε τη γραμμή ως βάση κάθε γραφικού σχεδίου, σχήματος της σύνθεσης, δομής της κατασκευής με όγκο. Υπήρξε μέλος των ομάδων “Zhivskulparkh” και της ομάδας των «Παραγωγιστών» ενώ ακόμη υπήρξε και ιδρυτικό μέλος του Ινστιτούτου Καλλιτεχνικής Παιδείας (INXOYK). Δίδαξε στα Ανώτερα Τεχνικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια της Μόσχας (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) και στο Ανώτερο Κρατικό Καλλιτεχνικό-Τεχνικό Ινστιτούτο (VKHUTEIN). Ασχολήθηκε με τη φωτογραφία, τη σκηνογραφία, την τυπογραφία και τις γραφικές τέχνες και συνεργάστηκε με τον Vladimir Mayakovsky στον τομέα της διαφήμισης στα περιοδικά LEF και Novyi-LEF. Ακόμη, δημιούργησε μια σειρά σχεδίων για το περιοδικό «Η Οικοδόμηση της ΕΣΣΔ». Πέθανε στη Μόσχα το 1956.

en Aleksandr Rodchenko was born in 1891 in St. Petersburg and studied at the Kazan School of Fine Arts from 1910 to 1914. After graduating, he moved to Moscow and attended courses at the Stroganov Art and Technical Institute. His acquaintance with Malevich and Suprematism played a crucial role in his development as an artist. In the late 1910s, he formulated his theory of linearism and positioned the line as the basis for every graphic design, the shape of composition, and the structure of three-dimensional construction. He was a member of the "Zhivskulparkh" and "Constructivists" groups and co-founded the Institute of Artistic Education (INXOYK). He taught at the Higher Technical Artistic Workshops of Moscow (VKhUTEMAS) and the Higher State Artistic-Technical Institute (VKHUTEIN). Rodchenko was involved in photography, stage design, typography and graphic arts. He collaborated with Vladimir Mayakovsky the field of advertising for the magazines LEF and Novyi-LEF. Additionally, he created a series of drawings for the magazine "The Construction of the USSR." He passed away in Moscow in 1956.

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

Κωδικός ΥΠΠΟ: 392, Κωδικός Κωστάκη: 245.78, Κωδικός Pictura: C286

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Purchase of the Greek State by the heirs of the Costakis family

Λεπτομέρειες προέλευσης

6/10/1998, Αγοράστηκε από τον ίδιο τον καλλιτέχνη ή από μέλη της οικογένειάς του

Βιβλιογραφία

Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930. Η Συλλογή Κωστάκη, Γενική Επιμέλεια Άννα Καφέτση, Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, Αθήνα 1995.

Russian Avant-Garde. The George Costakis Collection. Angelica Zander Rudenstine (general editor), New York 1981, αρ. 1015, σελ. 448.

Παρατηρήσεις

Σημειώσεις - Παραπομπές Έργου: Καφέτση εικ. 295, σελ. 330.
Δημιουργία - Παραπομπές: Καφέτση, 685.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Περιγραφή:Η θεωρία και η πρακτική του κονστρουκτιβισμού, σε όλα του τα στάδια, διαμορφώθηκε σε μεγάλο βαθμό από το Ροτσένκο. Ο ταλαντούχος και εφευρετικός αυτός καλλιτέχνης έφτιαξε μερικά από τα σπουδαιότερα δείγματα κονστρουκτιβιστικών κατασκευών. Στο διάστημα 1918-1920 εξερεύνησε τις δυνατότητες της γραμμής ως πρωταρχικού στοιχείου της ζωγραφικής δομής και τις κινητικές δυνατότητες της γραμμής στο χώρο. Τα αποτελέσματα αυτών των πειραματισμών ήταν οι τρισδιάστατες κρεμαστές κατασκευές.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Παραπομπές: Καφέτση, 506.
Περιγραφή - Παραπομπές: Καφέτση, 512.
Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Καφέτση, 512.

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Η ιστορία των καλλιτεχνικών κινημάτων της «ρωσικής πρωτοπορίας» οριοθετείται κατά προσέγγιση στα χρόνια ανάμεσα στο 1910 και το 1930. Στα χρόνια αυτά μεσολαβεί η επανάσταση του Οκτωβρίου 1917 και η αλλαγή του πολιτικού συστήματος στη Ρωσία. Από τις αρχές του 20ου αιώνα στη Ρωσία διαμορφώθηκαν ορισμένες προϋποθέσεις υλικές, κοινωνικές και αισθητικές που κατέστησαν εύφορο το έδαφος για τη δημιουργία και ανάπτυξη πειραματικών καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων. Οι υλικές προϋποθέσεις αφορούσαν τα νέα τεχνολογικά επιτεύγματα (τηλέφωνο, τηλέγραφος, κινηματογράφος, αεροπλάνο κ.α.), τον εξηλεκτρισμό, την εκβιομηχάνιση, τον νέο αστικό χωροταξικό σχεδιασμό. Οι κοινωνικές προϋποθέσεις αφορούσαν την δηλωμένη από το 1905 λαϊκή επιθυμία για κοινωνικές αλλαγές λόγω της ανυπαρξίας εργατικού δικαίου και της συνεχιζόμενης φεουδαρχικής κατάστασης στην αγροτική οικονομία. Η κοινωνική δυσαρέσκεια εξαπλώθηκε σε όλα τα κοινωνικά στρώματα μετά την ήττα της Ρωσίας στον ρωσο-ιαπωνικό πόλεμο του 1905 και κυρίως μετά την μεγάλη οικονομική και διοικητική κρίση που ξέσπασε λόγω του ανοιχτού μετώπου στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η παρακμή στην οποία είχε οδηγηθεί η παλαιότερη τέχνη σε συνδυασμό με την επαναστατική νοοτροπία που είχε καταλάβει τα ρωσικά κοινωνικά στρώματα οδήγησαν στην αναζήτηση νέων μορφών τέχνης, συχνά μέσα από τη λαϊκή παράδοση, την αγιογραφία, την παιδική ζωγραφιά. Η επικράτηση της μορφής έναντι του περιεχομένου έγινε βασική αρχή των νέων πειραματισμών, εκδηλώθηκε θεωρητικά με τον φορμαλισμό και οδήγησε στην άνθηση όλων των τεχνών. Εκτός από τις εικαστικές τέχνες, μιλούμε για πρωτοπορία στο θέατρο, τον κινηματογράφο, την λογοτεχνία, τη μουσική. Συναντούμε επίσης την εφαρμογή της κάθε μορφής ριζοσπαστικής καλλιτεχνικής έκφρασης στην καθημερινή ζωή. Οι καλλιτέχνες της πρωτοπορίας σχεδίαζαν θεατρικά κοστούμια και σκηνικά, εξέδρες για λαϊκές συγκεντρώσεις, υφάσματα και στολές εργασίας, οικιακά σκεύη, είδη καθημερινής χρήσης, με σκοπό να φέρουν την τέχνη στη ζωή, να καταργήσουν τις αστικές διακρίσεις. Μετά το 1917 ιδρύθηκαν νέοι θεσμοί και ιδρύματα που υποστήριζαν την τέχνη της πρωτοπορίας. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1920 άρχισε να σκληραίνει σταδιακά η στάση του καθεστώτος απέναντι στα κινήματα και τους εκπροσώπους της πρωτοπορίας, με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική επιβολή το 1934 του δόγματος του «σοσιαλιστικού ρεαλισμού» και την καταδίκη της πρωτοποριακής τέχνης από το σταλινισμό, μία καταδίκη που συνδέθηκε στις περισσότερες περιπτώσεις με προσωπικές διώξεις εναντίον των καλλιτεχνών και με απαγόρευση έκθεσης των έργων τους.