Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

CC-0924/A.Rodchenko-/C171-286

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Σχέδιο

en Drawing

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

el Σουπρεματισμός

el Κονστρουκτιβισμός

el Σχέδια και τυπώματα

el Μοντέρνα τέχνη

en Russian Avantgarde

en Suprematism

en Constructivism

en Modern art

Τίτλος έργου

el Σύνθεση (σχέδιο λάμπας για το "Café Pittoresque")

en Composition (Lamp Design for "Café Pittoresque")

Δημιουργός

el Ρότσενκο, Αλεξάντρ (1891-1956)

en Rodchenko, Aleksandr (1891-1956)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

1917

Πιο πρώιμη χρονολογία (από)

1917

Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)

1917

Ύψος σε εκατοστά

26.8

Πλάτος σε εκατοστά

20.6

Υλικά

el Μολύβι και κραγιόν σε χαρτί

en Pencil and crayon on paper

Περιγραφή έργου

el Η καλλιτεχνική παραγωγή του Ροτσένκο παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία στιλ σε όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του. Ιδιαίτερα στην κονστρουκτιβιστική περίοδο, η νέα μορφολογική του γλώσσα άλλαζε με ταχύτατο ρυθμό. Τα έργα και τα σχέδιά του που περιέχονται στη Συλλογή Κωστάκη αντανακλούν την εκφραστική αυτή πολυμορφία.

en Rochenko's artistic output shows a wide variety of styles throughout his career. Particularly in the Constructivist period, his new morphological language was changing rapidly. His works and drawings contained in the Costakis Collection reflect this expressive diversity.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Ο Αλεξάντρ Μιχαήλοβιτς Ρότσενκο γεννήθηκε το 1891 στην Πετρούπολη και σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Καζάν (1910-1914). Μετά την αποφοίτησή του εγκαταστάθηκε στη Μόσχα και παρακολούθησε μαθήματα στο Καλλιτεχνικό και Τεχνικό Ινστιτούτο Stroganov. Η γνωριμία του με τον Malevich και τον Σουπρεματισμό υπήρξε καταλυτική για τη μετέπειτα εξέλιξή του ως καλλιτέχνη. Στα τέλη της δεκαετίας του 1910 διατύπωσε τη θεωρία του σχετικά με τον λινεαρισμό και έθεσε τη γραμμή ως βάση κάθε γραφικού σχεδίου, σχήματος της σύνθεσης, δομής της κατασκευής με όγκο. Υπήρξε μέλος των ομάδων “Zhivskulparkh” και της ομάδας των «Παραγωγιστών» ενώ ακόμη υπήρξε και ιδρυτικό μέλος του Ινστιτούτου Καλλιτεχνικής Παιδείας (INXOYK). Δίδαξε στα Ανώτερα Τεχνικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια της Μόσχας (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) και στο Ανώτερο Κρατικό Καλλιτεχνικό-Τεχνικό Ινστιτούτο (VKHUTEIN). Ασχολήθηκε με τη φωτογραφία, τη σκηνογραφία, την τυπογραφία και τις γραφικές τέχνες και συνεργάστηκε με τον Vladimir Mayakovsky στον τομέα της διαφήμισης στα περιοδικά LEF και Novyi-LEF. Ακόμη, δημιούργησε μια σειρά σχεδίων για το περιοδικό «Η Οικοδόμηση της ΕΣΣΔ». Πέθανε στη Μόσχα το 1956.

en Aleksandr Rodchenko was born in 1891 in St. Petersburg and studied at the Kazan School of Fine Arts from 1910 to 1914. After graduating, he moved to Moscow and attended courses at the Stroganov Art and Technical Institute. His acquaintance with Malevich and Suprematism played a crucial role in his development as an artist. In the late 1910s, he formulated his theory of linearism and positioned the line as the basis for every graphic design, the shape of composition, and the structure of three-dimensional construction. He was a member of the "Zhivskulparkh" and "Constructivists" groups and co-founded the Institute of Artistic Education (INXOYK). He taught at the Higher Technical Artistic Workshops of Moscow (VKhUTEMAS) and the Higher State Artistic-Technical Institute (VKHUTEIN). Rodchenko was involved in photography, stage design, typography and graphic arts. He collaborated with Vladimir Mayakovsky the field of advertising for the magazines LEF and Novyi-LEF. Additionally, he created a series of drawings for the magazine "The Construction of the USSR." He passed away in Moscow in 1956.

Αξία ασφάλισης

30.000

Μονάδα

el Στερλίνες

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

Κωδικός ΥΠΠΟ: 286, Κωδικός Κωστάκη: C171, Κωδικός Pictura: C385

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family

Λεπτομέρειες προέλευσης

6/10/1998, Αγοράστηκε από τον ίδιο τον καλλιτέχνη ή από μέλη της οικογένειάς του

Βιβλιογραφία

Rudenstine: Russian Avant-Garde Art: The George Costakis Collection, εκδ. Abrams 1981.

Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930. Η Συλλογή Κωστάκη, Γενική Επιμέλεια Άννα Καφέτση, Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, Αθήνα 1995.

Licht und Farbe in der Russischen Avant-Garde. Die Sammlung Costakis aus dem Staatlichen Museum fur Zeitgenossische Kunst Thessaloniki, Martin-Gropius-Bau Βερολίνο 2004-2005, Dumont 2004.

Θεσσαλονίκη. Συλλογή Γιώργου Κωστάκη. Restart, [Κατάλογος ομώνυμης έκθεσης, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη 30.06.2018-16.09.2019], Θεσσαλονίκη 2018

Παρατηρήσεις

Σημειώσεις - Παραπομπές Έργου: Καφέτση εικ. 331, σελ. 356.
Δημιουργία - Παραπομπές: Καφέτση, 685.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Περιγραφή:Η θεωρία και η πρακτική του κονστρουκτιβισμού, σε όλα του τα στάδια, διαμορφώθηκε σε μεγάλο βαθμό από το Ροτσένκο. Ο ταλαντούχος και εφευρετικός αυτός καλλιτέχνης έφτιαξε μερικά από τα σπουδαιότερα δείγματα κονστρουκτιβιστικών κατασκευών. Στο διάστημα 1918-1920 εξερεύνησε τις δυνατότητες της γραμμής ως πρωταρχικού στοιχείου της ζωγραφικής δομής και τις κινητικές δυνατότητες της γραμμής στο χώρο. Τα αποτελέσματα αυτών των πειραματισμών ήταν οι τρισδιάστατες κρεμαστές κατασκευές.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Παραπομπές: Καφέτση, 506.
Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Καφέτση, 518.

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Η ιστορία των καλλιτεχνικών κινημάτων της «ρωσικής πρωτοπορίας» οριοθετείται κατά προσέγγιση στα χρόνια ανάμεσα στο 1910 και το 1930. Στα χρόνια αυτά μεσολαβεί η επανάσταση του Οκτωβρίου 1917 και η αλλαγή του πολιτικού συστήματος στη Ρωσία. Από τις αρχές του 20ου αιώνα στη Ρωσία διαμορφώθηκαν ορισμένες προϋποθέσεις υλικές, κοινωνικές και αισθητικές που κατέστησαν εύφορο το έδαφος για τη δημιουργία και ανάπτυξη πειραματικών καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων. Οι υλικές προϋποθέσεις αφορούσαν τα νέα τεχνολογικά επιτεύγματα (τηλέφωνο, τηλέγραφος, κινηματογράφος, αεροπλάνο κ.α.), τον εξηλεκτρισμό, την εκβιομηχάνιση, τον νέο αστικό χωροταξικό σχεδιασμό. Οι κοινωνικές προϋποθέσεις αφορούσαν την δηλωμένη από το 1905 λαϊκή επιθυμία για κοινωνικές αλλαγές λόγω της ανυπαρξίας εργατικού δικαίου και της συνεχιζόμενης φεουδαρχικής κατάστασης στην αγροτική οικονομία. Η κοινωνική δυσαρέσκεια εξαπλώθηκε σε όλα τα κοινωνικά στρώματα μετά την ήττα της Ρωσίας στον ρωσο-ιαπωνικό πόλεμο του 1905 και κυρίως μετά την μεγάλη οικονομική και διοικητική κρίση που ξέσπασε λόγω του ανοιχτού μετώπου στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η παρακμή στην οποία είχε οδηγηθεί η παλαιότερη τέχνη σε συνδυασμό με την επαναστατική νοοτροπία που είχε καταλάβει τα ρωσικά κοινωνικά στρώματα οδήγησαν στην αναζήτηση νέων μορφών τέχνης, συχνά μέσα από τη λαϊκή παράδοση, την αγιογραφία, την παιδική ζωγραφιά. Η επικράτηση της μορφής έναντι του περιεχομένου έγινε βασική αρχή των νέων πειραματισμών, εκδηλώθηκε θεωρητικά με τον φορμαλισμό και οδήγησε στην άνθηση όλων των τεχνών. Εκτός από τις εικαστικές τέχνες, μιλούμε για πρωτοπορία στο θέατρο, τον κινηματογράφο, την λογοτεχνία, τη μουσική. Συναντούμε επίσης την εφαρμογή της κάθε μορφής ριζοσπαστικής καλλιτεχνικής έκφρασης στην καθημερινή ζωή. Οι καλλιτέχνες της πρωτοπορίας σχεδίαζαν θεατρικά κοστούμια και σκηνικά, εξέδρες για λαϊκές συγκεντρώσεις, υφάσματα και στολές εργασίας, οικιακά σκεύη, είδη καθημερινής χρήσης, με σκοπό να φέρουν την τέχνη στη ζωή, να καταργήσουν τις αστικές διακρίσεις. Μετά το 1917 ιδρύθηκαν νέοι θεσμοί και ιδρύματα που υποστήριζαν την τέχνη της πρωτοπορίας. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1920 άρχισε να σκληραίνει σταδιακά η στάση του καθεστώτος απέναντι στα κινήματα και τους εκπροσώπους της πρωτοπορίας, με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική επιβολή το 1934 του δόγματος του «σοσιαλιστικού ρεαλισμού» και την καταδίκη της πρωτοποριακής τέχνης από το σταλινισμό, μία καταδίκη που συνδέθηκε στις περισσότερες περιπτώσεις με προσωπικές διώξεις εναντίον των καλλιτεχνών και με απαγόρευση έκθεσης των έργων τους.