Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Κωδικός έργου

CC-1005/N.Udaltsova-/283.78-106

Είδος έργου/ Τύπος τεκμηρίου

el Έργο ζωγραφικής

en Painting

Μουσείο

el Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

en Museum of Modern Art

Συλλογή

el Συλλογή Κωστάκη

en Costakis Collection

Θέμα: Ταξινόμηση αντικειμένου/ έργου (Ύφος/ Τάση/ Ομάδες/ Κινήματα)

el Ρωσική Πρωτοπορία

el Κυβοφουτουρισμός

el Νεκρή φύση

el Μοντέρνα τέχνη

en Russian Avantgarde

en Cubo-Futurism

en Still life

en Modern art

Τίτλος έργου

el Κίτρινη Κανάτα

en Yellow Jug

Δημιουργός

el Ουνταλτσόβα, Ναντιέζντα (1886-1961)

en Udaltsova, Nadezhda (1886-1961)

Χρονολογία/ Ημερομηνία δημιουργίας

Περίπου 1913-1914

Πιο πρώιμη χρονολογία (από)

1913

Πιο πρόσφατη χρονολογία (έως)

1914

Ύψος σε εκατοστά

70.7

Πλάτος σε εκατοστά

52.3

Υλικά

el Λάδι σε καμβά

en Oil on canvas

Τεχνικές

el Ελαιογραφία

en Oil painting

Περιγραφή έργου

el Έγχρωμη σύνθεση που αποτελείται από ένα μεγάλο όρθιο οβάλ εγγεγραμμένο στο ορθογώνιο της ζωγραφικής επιφάνειας. Το οβάλ δομείται με βάση μικρές γεωμετρικές (κυρίως ορθογώνιες και λιγότερο καμπύλες) φόρμες, διακοσμημένες με γεωμετρικά μοτίβα ή ποικίλες εικονιστικές αναφορές και γράμματα του λατινικού αλφαβήτου. Οι επιφάνειες συναρμόζονται μεταξύ τους σε επάλληλη και εν μέρει αλληλοκαλυπτόμενη διάταξη, εν είδη κολάζ, με διαφοροποιημένα επίπεδα αλλά μικρό βάθος και έντονη διακοσμητικότητα. Η οβάλ κεντρική σύνθεση κινείται χρωματικά στους τόνους κυρίως του καφέ, της ώχρας, του υπόλευκου και του μαύρου (με εξαίρεση μια μπλε επιφάνεια) και προβάλλεται σε ενιαίο υπόλευκο φόντο.

en Colour composition consisting of a large upright oval inscribed on the rectangle of the painting surface. The oval is structured on the basis of small geometric (mainly rectangular and less curved) forms, decorated with geometric motifs or various figurative references and letters of the Latin alphabet. The surfaces are assembled in a superimposed and partly overlapping arrangement, in a kind of collage, with varying levels but little depth and a strong decorative effect. The oval central composition moves chromatically in tones of mainly brown, ochre, off-white and black (with the exception of a blue surface) and is projected on a single off-white background.

Συνοπτικό βιογραφικό δημιουργού

el Η Ναντιέζντα Αντρέγιεβνα Ουνταλτσόβα (Οριόλ,11 Ιανουαρίου 1886 - Μόσχα, 25 Ιανουαρίου 1961) παρακολούθησε μαθήματα στο εργαστήριο των Ιβάν Ντουντίν και Kονσταντίν Γιουόν(1905-1909). Το 1907 συνάντησε τη Βέρα Mούχινα, τη Λιουμπόφ Ποπόβα και τον Aλεξάντρ Βεσνίν και την επόμενη χρονιά, το 1908, ταξίδεψε στη Γερμανία. Το 1909 εργάστηκε πάνω σε μελέτες του χώρου μαζί με τους Βλαντίμιρ Φαβόρσκι και Kονσταντίν Iστόμιν, στο εργαστήριο του Iστβάν Kις. Το Νοέμβριο του 1912 πήγε στο Παρίσι, ταυτόχρονα με την Λιουμπόφ Ποπόβα, και σπούδασε στην Ακαδημία «Λα Παλέτ» και στα εργαστήρια των Mετσενζέ, Λε Φοκονιέ και Σεγκονζάκ. Παράλληλα μελέτησε το έργο του Πικάσο και του Πουσέν, καθώς επίσης την γερμανική ζωγραφική του 17ου αιώνα και τα μεσαιωνικά βιτρό. Ήταν ίσως πιο κοντά στη Γαλλική Σχολή από όλους τους ρώσους καλλιτέχνες της πρωτοπορίας. Το 1913 επέστρεψε στη Μόσχα, εργάστηκε στα εργαστήρια των Tάτλιν και Mοργκουνόφ πάνω σε προβλήματα του κυβισμού και συνεργάστηκε με την Ποπόβα και τον Βεσνίν. Πήρε μέρος στις εκθέσεις: Βαλές-Καρό (Μόσχα, 1914), Πρώτη Φουτουριστική Έκθεση Ζωγραφικής: Τραμ V (Πετρούπολη, 1915), Τελευταία Φουτουριστική Έκθεση Ζωγραφικής: 0.10 (Πετρούπολη, 1915-1916) και Το Μαγαζί (Μόσχα, 1916). Από το 1916 ως το 1917 ήταν μέλος της ομάδας «Σουπρέμους» και την ίδια περίοδο δημιούργησε διακοσμητικά σχέδια για την εταιρεία υφασμάτων Βερμπόφκα στην Ουκρανία. Το 1917 συμμετείχε στη διακόσμηση του εσωτερικού του «Καφέ Πιτορέσκ» της Μόσχας. Από το 1918 και μετά δίδαξε στα Ελεύθερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ) της Μόσχας, αρχικά ως βοηθός του Μαλέβιτς και στη συνέχεια ως καθηγήτρια ζωγραφικής. Το 1918 συνεργάστηκε με την εφημερίδα Αναρχία και ξεκίνησε να εργάζεται στο Τμήμα Εικαστικών Τεχνών του Λαϊκού Κομισαριάτου Διαφώτισης (IZO NΑΡΚΟΜΠΡΟΣ). Το 1919 ήταν μέλος της «Ένωσης των Ακραίων Νεωτεριστών της Ζωγραφικής» μαζί με τους Aλεξάντρ Ντρέβιν, Aλεξάντρ Ρότσενκο, Βαρβάρα Στεπάνοβα και Aλεξάντρ Βεσνίν. To 1920-1921 ήταν μέλος του Ινστιτούτου Καλλιτεχνικής Παιδείας (ΙΝΧΟΥΚ) από το οποίο αποχώρησε μαζί με τους Ντρέβιν , Kαντίνσκι, Kλιούν και Κορολιόφ διαφωνώντας για την απόρριψη της καθαρής τέχνης του καβαλέτου από τους κονστρουκτιβιστές-παραγωγιστές. Από το 1920 ως το 1930 δίδαξε στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) και στη συνέχεια στο Υφαντουργικό Ινστιτούτο της Μόσχας. Το 1922 έστειλε έργα της στην Πρώτη Έκθεση Ρωσικής Τέχνης στην «Γκαλερί βαν Ντίμεν» του Βερολίνου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1920 στη ζωγραφική της επιστρέφει σε ένα νατουραλιστικό στυλ, επηρεασμένη από τον σύζυγό της Ντρέβιν. Το 1928 πραγματοποίησε μαζί του έκθεση στο Κρατικό Ρωσικό Μουσείο του Λένινγκραντ και το 1934 στο Πολιτιστικό και Ιστορικό Μουσείο του Eρεβάν. To 1945 παρουσίασε έργα της σε ατομική έκθεση στη Μόσχα.

en Nadezhda Andreevna Udaltsova (Orel, January 11th, 1886; Moscow, January 25th, 1961) attended lessons at the studios of Ivan Dudin and Konstantin Yuon (1905-1909). In 1907 she met Vera Mukhina, Liubov Popova and Aleksandr Vesnin. In 1908 she traveled to Germany. In 1909, together with Vladimir Favorskii and Konstantin Istomin she worked at the private studio of Istvan Kiss, upon studies of space. In November 1912 she went to Paris, at the same time with Liubov Popova, where she studied at the Academie La Palette and visited the studios of Metzinger, Le Fauconnier and Segonzac. She studied the work of Picasso and Poussin, as well as the Dutch painting of the 17th century and medieval stained-glass windows. She was perhaps the one closest to the Paris school of all the artists of the Russian avant-garde. In 1913 she returned to Moscow, she worked at the studios of Tatlin and Morgunov, upon various issues of Cubism and collaborated with Popova and Vesnin. She participated in the Jack of Diamonds exhibition (Moscow, 1914) and in First Futurist Exhibition of Paintings: Tramway V (Petrograd, 1915), in the Last Futurist Exhibition of Pictures:0.10 (Petrograd, 1915-1916) and in The Store exhibition (Moscow, 1916). From 1916 to 1917 she was a member of the “Supremus” group and during the same period she also produced decorative designs for the Verbovka Textile Company in Ukraine. In 1917 she contributed to the design of the interior of the Café Pittoresque in Moscow. From 1918 onwards she taught at the Free State Art Studios (SVOMAS) in Moscow, initially as an assistant of Malevich and later as a professor of painting. In 1918 she joined the newspaper Anarchy and began working at The Visual Arts Department of the People’s Commissariat for Enlightenment (IZO NARKOMPROS). In 1919 she became a member of the “Association of Extreme Innovators in Painting” together with Drevin, Rodchenko, Stepanova and Vesnin. She was a member of the Institute of Artistic Culture (INKHUK) during the years 1920-1921; she left with Drevin, Kandinsky, Kliun and Korolev, in disagreement over the rejection of pure easel art by the Constructivists-Productivists. From 1920 to 1930 she taught at the Higher State Art-Technical Studios (VKHUTEMAS) and then at the Textile Institute of Moscow. In 1922 she participated in the First Russian Art Exhibition, at the “Galerie van Diemen” in Berlin. In the late 1920s her painting depicts a naturalistic style, under the influence of her husband Drevin. She had shows with him at the State Russian Museum, in Leningrad (1928), and at the Cultural and Historical Museum in Erevan (1934). She also had a retrospective exhibition in Moscow (1945).

Αξία ασφάλισης

4.000.000

Μονάδα

el Στερλίνες

Όνομα χώρου αποθήκευσης/ Γεωγραφική θέση

el MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Κολοκοτρώνη 21, 56430 Σταυρούπολη

Παλιός κωδικός

Κωδικός ΥΠΠΟ: 106, Κωδικός Κωστάκη: 283.78, Κωδικός Pictura: C217

Τρόπος απόκτησης

el Αγορά

Προέλευση online

el Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη

en Greek State purchase by the heirs of the Costakis’ family

Λεπτομέρειες προέλευσης

Αγοράστηκε από ιδιωτική συλλογή στην Αγία Πετρούπολη

Βιβλιογραφία

Καφέτση Ι: Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930 Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, 6/12/1995-8/4/1996, Υπουργείο Πολιτισμού, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.
Rudenstine: Russian Avant-Garde Art: The George Costakis Collection, εκδ. Abrams 1981.
Licht und Farbe in der Russischen Avant-Garde. Die Sammlung Costakis aus dem Staatlichen Museum fur Zeitgenossische Kunst Thessaloniki, Martin-Gropius-Bau Βερολίνο 2004-2005, Dumont 2004.

Παρατηρήσεις

Σημειώσεις - Παραπομπές Έργου: Αρχείο "Pictura"
Τίτλος/ Σημειώσεις - Παρατηρήσεις: Παλαιότερος τίτλος (Καφέτση Ι, Rudenstine) : Κυβιστική Σύνθεση
Τίτλος/ Σημειώσεις - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Καφέτση Ι, σ. 454, εικ. 44.

Δημιουργία - Παρατηρήσεις: Το έργο είχε αποδοθεί λανθασμένα στην Olga Rozanova, βλ. Rudenstine σ. 454, εικ. 1031. Με νεότερη ταύτιση το έργο αποδίδεται στην Udaltsova.
Δημιουργία - Παραπομπές: Αρχείο "Pictura"
Καφέτση Ι, σ. 454, εικ. 44.
Για τα βιογραφικά βλ. Rudestine, σ. 484 και V. Rakitin, Καφέτση I, σ. 682.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Σημειώσεις: Περισσότερο από το συγκερασμό στοιχείων του γαλλικού κυβισμού και του ιταλικού φουτουρισμού, ο ρωσικός κυβοφουτουρισμός αποτελεί μια ιδιότυπη γηγενή εξέλιξη. Οι ρώσοι καλλιτέχνες Popova, Morgunov, Lentulov, Kliun, Udaltsova, Exter, Malevich, Rozanova κ.ά. κατά την περίοδο 1912 - 1916 αντλούν στοιχεία από το γαλλικό κυβισμό (τεμαχισμό της μορφής, ταυτόχρονη θέαση του αντικειμένου από διαφορετικές οπτικές γωνίες, γεωμετρικοποίηση και στατικότητα της φόρμας) και προσδίδουν στις ζωγραφικές συνθέσεις τους μια έντονη κίνηση απεικονίζοντας ταυτόχρονα διαδοχικές στιγμές, χαρακτηριστικό του ιταλικού φουτουρισμού. Ο "ρωσικός φουτουρισμός" ή "κυβοφουτουρισμός" δεν αναφέρεται μόνο στη ζωγραφική αλλά και στην ποίηση. Οι ποιητές Burliuk, Mayakovski, Chlebnikov και Kruchenykh εξέδωσαν το 1912 το μανιφέστο τους "Χαστούκι στο γούστο του κοινού", δηλώνοντας με αυτόν τον τρόπο την πλήρη ρήξη τους με τον παραδοσιακό τρόπο σκέψης και την παραδοσιακή αισθητική. Βλ. γενικά μ.α. Άννα Καφέτση, Ρωσικός Κυβοφουτουρισμός: ένας όρος και η προβληματική του, Καφέτση Ι, σ. 130 και εξής.
Ύφος / Περίοδοι/ Ομάδες/ Κινήματα - Παραπομπές: Καφέτση Ι, εικ. 44.
Μετρήσεις - Παραπομπές: Λίστα SMCA07
Υλικά και Τεχνικές Περιγραφή: Λάδι σε καμβά
Υλικά και Τεχνικές - Παραπομπές: Λίστα SMCA07
Επιγραφές/ Σημάνσεις - Παραπομπές: Λίστα SMCA07
Γενικό Πλαίσιο Έργου - Παραπομπές: Rudenstine, σ. 484.
V. Rakitin, Καφέτση Ι, σ. 682.

Τίτλοι συναφών έργων: Virgin Soil, μέσα δεκαετίας 1910, λάδι σε μουσμά, περιφερειακό μουσείο Κίροφ, Ρωσία. Πρόκειται για προσχέδιο του έργου της συλλογής Κωστάκη.

Βιολί (282.78, Συλλογή Κωστάκη)

Ιδιοκτησία/ Ιστορία Συλλογής - Παραπομπές: Καφέτση Ι, σ. 454, εικ. 44.
Εκθέσεις/ Ιστορία Δανεισμών - Παραπομπές: Licht und Farbe, σ. 116, εικ. 59.
Καφέτση Ι, σ. 454, εικ. 44.

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Το Νοέμβρη του 1912 η καλλιτέχνιδα πήγε στο Παρίσι μαζί με την L. Popova και παρακολούθησε μαθήματα στην Ακαδημία La Palette, ενώ επισκέφτηκε και τα εργαστήρια των Metzinger, Le Fauconnier και Segonzac. Επίσης μελέτησε το έργο των Picasso και Poussin, αλλά και τον ολλανδική ζωγραφική του 17ου αιώνα καθώς και τα μεσαιωνικά υαλογραφήματα. Την άνοιξη του 1913 γύρισε στη Μόσχα και εργάστηκε στο εργαστήριο του Tatlin και του Morgunov στην οδό Ostozhenka, πάνω στα προβλήματα του κυβισμού. Ήταν σε επαφή με τους Popova, Vesnin και Gishenko. Συμμετείχε στην έκθεση Βαλές Καρό του 1914.