-
Περιοδικό με τίτλο "Μπριγάδα καλλιτεχνών", τεύχος 4. Σχεδιασμός εξωφύλλου από τον Ελ Λισίτσκι. Έκδοση της Ομοσπονδίας Ενώσεων Σοβιετικών Ζωγράφων. Συντακτική ομάδα: Π.Βίλιαμς, Λ.Βιαζμένσκι, Α.Ντεϊνέκα, Β,Μάλκιν, Α. Μορντβίνοφ, Π.Νοβίτσκι, Β.Πέρελμαν, Π.Σοκολόφ, Β.Τοτσίλκιν.
Περιεχόμενα:
1. Δημιουργική μέθοδος
2. Κατασκευή πλακάτ
3. Νέα πολυγραφική τέχνη στην ΕΣΣΔ
4. Φόρμα και περιεχόμενο στην τυπογραφία
5. Η διάλυση του Ban-Hans
-
Βιβλίο με τίτλο "Ρουμπινιάδα, Ποίηση Αύγουστος - Σεπτέμβριος 1930". Συγγραφέας: Αλεξέι Κρουτσόνιχ. Περιέχει 36 σελίδες, εξώφυλλο του Ιβάν Κλιουν και οπισθόφυλλο. Το βιβλίο είναι χειροποίητο, τυπωμένο από τον συγγραφέα, σε χαρτί με τη μέθοδο της υαλοτυπίας. Τα φύλλα είναι τυπωμένα μόνο στην μπροστά σελίδα. Στο εξώφυλλο αναγράφονται το όνομα, ο τίτλος και η έκδοση. Εκδόθηκε σε 130 αντίτυπα. ΠΑΡΑΓΩΓΗ Ν178 (αρίθμηση του Κρουτσόνιχ). Στο πρώτο φύλλο υπάρχει χειρόγραφη αφιέρωση του συγγραφέα.
-
Βιβλίο με τίτλο "Η Υπέρλογη Γλώσσα" (Zaumnyi Yazyk). Συγγραφέας: Αλεξέι Κρουτσόνιχ. Περιλαμβάνει εξώφυλλο, οπισθόφυλλο και 34 σελίδες. Σχεδιασμός εξωφύλλου από τη Βαλεντίνα Κουλάγκινα. Περιέχει τη Διακήρυξη Νο 5 για την υπέρλογη γλώσσα και βιβλιογραφία του Κρουτσόνιχ (1912-1924). Εκδόθηκε στη Μόσχα το 1925 σε 3000 αντίτυπα.
-
Супрематизм миростроительству (Σουπρεματισμός ΚΟΣΜΟΔΟΜΗ). 1920. Τυπογραφημένο κείμενο 8 σελίδων.
-
Αυτοβιογραφία 1897 - 1956. 1956. Τυπογραφημένο κείμενο 11 σελίδων με χειρόγραφες σημειώσεις. Δέσιμο εποχής με λευκή κλωστή. Μελάνι σε χαρτί. 29 x 21
-
Χωρίς τίτλο. 1924 - 1925. Τυπογραφημένο κείμενο 3 σελίδων. Δέσιμο εποχής με λευκή κλωστή. Μελάνι σε χαρτί. 29 x 21
-
Χωρίς τίτλο. 1923 - 1924. Τυπογραφημένο κείμενο 29 σελίδων με ορισμένες χειρόγραφες σημειώσεις. Δέσιμο εποχής με λευκή κλωστή. Μελάνι σε χαρτί. 29 x 21
-
Χωρίς τίτλο. Χωρίς χρονολογία. Τυπογραφημένο κείμενο 17 σελίδων. Δέσιμο εποχής με λευκή κλωστή. Μελάνι σε χαρτί. 29 x 20
-
Γραμμικό αξονομετρικό στερεό κυβικής μορφής που συντίθεται από ισομεγέθη εν σειρά ορθογώνια πλαίσια διαφορετικού πάχους γραμμών. Κεντρικά και τρισδιάστατα (αξονομετρικά) διακρίνεται αγκυλωτός σταυρός. Κονστρουκτιβισμός.
-
Γραμμικό αξονομετρικό στερεό κυβικής μορφής που συντίθεται από ισομεγέθη εν σειρά ορθογώνια πλαίσια διαφορετικού πάχους γραμμών. Κεντρικά και τρισδιάστατα (αξονομετρικά) διακρίνεται αγκυλωτός σταυρός. Κονστρουκτιβισμός.
-
Τετρασυντεταγμένος ουρανοξύστης. Προσχέδιο εικονογράφησης του βιβλίου του Α. Kruchenykh "Τσετίρε Φονετίτσεσκιχ Ρομάνα" (“Τέσσερα Φωνητικά Μυθιστορήματα”)”. Κανονικό εξάεδρο, από την κάθε έδρα του οποίου υψώνεται παρόμοιο στερεό κλιμακωτής καθ’ ύψος διάταξης. Το σημείο οράσεως είναι από ψηλά. Παραγωγισμός.
-
Έγχρωμη γεωμετρική σύνθεση όπου κυριαρχεί το σχήμα ενός μαύρου κύκλου, το οποίο τέμνουν, διαπερνούν, επικαλύπτουν ή επί του οποίου εγγράφονται πλήθος μονοχρωματικών τετράπλευρων επιφανειών ή στερών σωμάτων (κύβος, παραλληλεπίπεδο). Χρωματικά επικρατούν οι αποχρώσεις του μαύρου, του καφέ, του μπεζ και του ανοιχτού γκρι.
-
Ένας από τους καλλιτέχνες που προπαγάνδισαν με επιμονή τις αρχές του Σουπρεματισμού και του Κονστρουκτιβισμού στη Ρωσία και τη Δυτική Ευρώπη ήταν ο Λισίτσκι. Με αφετηρία το Μαλέβιτς άρχισε να ζωγραφίζει το 1919 τη σειρά Proun (συντομογραφία ρωσικών λέξεων που σημαίνουν νέα αντικείμενα τέχνης), παιχνίδια αρχιτεκτονικής φαντασίας με στερεομετρικά στοιχεία ανάμεσα στη ζωγραφική και τη διακόσμηση, που έδειχναν μια μέθοδο εργασίας εντελώς εναρμονισμένη με τα μοντέρνα τεχνολογικά μέσα. Διαφοροποιήθηκε από το Σουπρεματισμό κυρίως με την απόπειρά του να συγκεκριμενοποιήσει την ψευδαίσθηση του χώρου, που υποβάλλεται με άλλοτε λιγότερο και άλλοτε περισσότερο λανθάνοντα τρόπο σε έργα του Μαλέβιτς.
«Το ενεργητικό επίτευγμα της τέχνης», έλεγε ο Λισίτσκι, «είναι να μεταβάλλει το κενό σε μια οργανωμένη ενότητα που μπορούν να συλλάβουν οι αισθήσεις μας… Ο χώρος δεν υπάρχει μόνο για τα μάτια, δεν είναι πίνακας• θέλουμε να ζήσουμε μέσα σ’ αυτόν». Τους πίνακες Πρόουν εξάλλου τους χαρακτήρισε ο ίδιος «μεταβατικό σταθμό από τη ζωγραφική στην αρχιτεκτονική». Κονστρουκτιβισμός.
-
Μελέτη της Όλγας Ροζάνοβα για την εικονογράφηση της Ποιητικής συλλογής Τε Λι Λε των Α. Κρουτσόνιχ και Β. Χλέμπνικοφ, Πετρούπολη 1914, 14 σελ., 50 αντίτυπα. Πρόκειται για έκδοση υπέρλογης (ζαούμ) ποιήσης και θεωρίας όπου επαναλαμβάνεται η φράση "dyr bul shchyl", η οποία αποτέλεσε παράδειγμα υπέρλογης ποιητικής γραφής και είχε πρωτοεμφανιστεί από τον Κρουτσόνιχ το 1913 στο βιβλίο Πομάδα. Για την εκτύπωση δε χρησιμοποιήθηκε τυπογραφική μηχανή, αλλά πολυγραφική μέθοδος, δηλαδή αναπαραγωγή με μεμβράνη ή ζελατίνα η οποία είχε χρωματισθεί και χαραχτεί προηγουμένως με το χέρι. Κατά την επίσκεψή του στη Μόσχα, ο Ιταλός φουτουριστής Φ. Τ. Μαρινέτι είδε τη ρωσική έκδοση και τη σχολίασε θετικά όσον αφορά την πρόοδο στην τεχνική, αλλά όχι στο σχέδιο. Το κείμενο της σελίδας αναφέρει: "Στη μνήμη του Β. Ι. Α. / και στον τρόπο/ ανάμεσα στα παγωμένα αστέρια/ θα πετάξω όχι με μια προσευχή / θα πετάξω με το φρικτό θάνατο/ με ένα ματωμένο ξυράφι”. Παραγωγισμός.
-
Κανονικό εξάεδρο, από την κάθε έδρα του οποίου υψώνεται μια παρόμοια κατασκευή κλιμακωτής καθ’ ύψος διάταξης, που αποδίδει πιθανόν πυργοειδείς κατασκευές ή ουρανοξύστες. Είναι ειδωμένο από πάνω.
-
"Τετρασυντεταγμένος ουρανοξύστης. Προσχέδιο εικονογράφησης του βιβλίου του Α. Kruchenykh "Τσετίρε Φονετίτσεσκιχ Ρομάνα" (“Τέσσερα Φωνητικά Μυθιστορήματα”)”. Κανονικό εξάεδρο, από την κάθε έδρα του οποίου υψώνεται μια παρόμοια κατασκευή κλιμακωτής καθ’ ύψος διάταξης, που αποδίδει πιθανόν πυργοειδείς κατασκευές ή ουρανοξύστες. Είναι ειδωμένο από το πλάι.
-
Έγχρωμη γεωμετρική σύνθεση όπου κυριαρχεί το σχήμα ενός μαύρου κύκλου, το οποίο τέμνουν, διαπερνούν, επικαλύπτουν ή επί του οποίου εγγράφονται πλήθος μονοχρωματικών τετράπλευρων επιφανειών ή στερών σωμάτων (κύβος, παραλληλεπίπεδο). Χρωματικά επικρατούν οι αποχρώσεις του μαύρου, του καφέ, του μπεζ και του ανοιχτού γκρι.
-
Μελέτη της Όλγας Ροζάνοβα για την εικονογράφηση της Ποιητικής συλλογής Τε Λι Λε των Α. Κρουτσόνιχ και Β. Χλέμπνικοφ, Πετρούπολη 1914, 14 σελ., 50 αντίτυπα. Πρόκειται για έκδοση υπέρλογης (ζαούμ) ποιήσης και θεωρίας όπου επαναλαμβάνεται η φράση "dyr bul shchyl", η οποία αποτέλεσε παράδειγμα υπέρλογης ποιητικής γραφής και είχε πρωτοεμφανιστεί από τον Κρουτσόνιχ το 1913 στο βιβλίο Πομάδα. Για την εκτύπωση δε χρησιμοποιήθηκε τυοπγραφική μηχανή, αλλά πολυγραφική μέθοδος, δηλαδή αναπαραγωγή με μεμβράνη ή ζελατίνα η οποία είχε χρωματισθεί και χαραχτεί προηγουμένως με το χέρι. Κατά την επίσκεψή του στη Μόσχα, ο Ιταλός φουτουριστής Φ. Τ. Μαρινέτι είδε τη ρωσική έκδοση και τη σχολίασε θετικά όσον αφορά την πρόοδο στην τεχνική, αλλά όχι στο σχέδιο. Στην πίσω πλευρά της σελίδας που ανήκει στο συλλέκτη είναι γραμμένο με μολύβι, με το γραφικό χαρακτήρα του Κρουτσόνιχ, η φράση "Για την ποίηση του Χλέμπνικοφ”.
-
Φύλλο που περιλαμβάνει οκτώ λιθογραφικά σχέδια με συνθέσεις βασισμένες σε μουσικά όργανα ή άλλες παραστατικές αναφορές σχετικές με τη μουσική. Οι συνθέσεις είναι εγκιβωτισμένες σε δηλούμενο με περίγραμμα ή υπονοούμενο ορθογώνιο πλαίσιο και είναι τοποθετημένες στο χαρτί σε οριζόντια ή κάθετη διάταξη. Παραγωγισμός.
-
Κατασκευή από μαύρες και κόκκινες τεθλασμένες γραμμές (ζικ-ζακ), συμμετρική ως προς τον κατακόρυφο άξονα και μειούμενο πλάτος καθ’ ύψος. Επιστέφεται από δύο τεμνόμενα στο μέσον τους πτερύγια σε σχήμα μακρόστενου ορθογώνιου, που φέρουν συνθήματα στα αγγλικά.
-
Γραμμικό σχέδιο χωροκατασκευής με αξονομετρική σύνθεση διαφορετικού μεγέθους κατακόρυφων και οριζόντιων πλαισίων. Το σύνολο διακρίνεται για την σχεδόν ακροβασία των σχημάτων και το παιγνίδι με τους κανόνες της φυσικής και της βαρύτητας.
-
Σχέδιο κατασκευής από σύστημα τροχών ή κύκλων ομόκεντρων ή μη, οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους με σκοινιά ή συρματόσκοινα και κοινή βάση στήριξης της όλης κατασκευής. Η κατασκευή εμφανίζεται συμμετρική ως προς τον κατακόρυφο άξονα.
-
Γραμμικό σχέδιο χωροκατασκευής με αξονομετρική σύνθεση διαφορετικού μεγέθους κατακόρυφων και οριζόντιων πλαισίων. Το σύνολο διακρίνεται για την σχεδόν ακροβασία των σχημάτων και το παιγνίδι με τους κανόνες της φυσικής και της βαρύτητας. Κονστρουκτιβισμός.
-
Κατασκευή από μαύρες και κόκκινες τεθλασμένες γραμμές (ζικ-ζακ), συμμετρική ως προς τον κατακόρυφο άξονα και μειούμενο πλάτος καθ’ ύψος. Επιστέφεται από δύο τεμνόμενα στο μέσον τους πτερύγια σε σχήμα μακρόστενου ορθογώνιου, που φέρουν συνθήματα στα αγγλικά.
-
Το εν λόγω σχέδιο πιθανότατα ανήκει στα κυβοφουτουριστικά σχέδια της Ροζάνοβα για κάποια από τις εκδόσεις των φουτουριστών φίλων της. Το σχέδιο αποδόθηκε στη Ροζάνοβα από το Βασίλι Ρακίτιν. Ο «ρωσικός φουτουρισμός» ή «κυβοφουτουρισμός» δεν αναφέρεται μόνο στη ζωγραφική αλλά και στην ποίηση. Οι ποιητές Μπουρλιούκ, Μαγιακόφσκι, Χλέμπνικοφ και Κρουτσόνιχ εξέδωσαν το 1912 το μανιφέστο τους «Χαστούκι στο γούστο του κοινού» και μ’ αυτό τον τρόπο δηλώνουν την πλήρη ρήξη τους με τον παραδοσιακό τρόπο σκέψης και την παραδοσιακή αισθητική. Το 1912 δημιουργούνται η πρωτοποριακή ομάδα «Ένωση Νεολαίας» και η φουτουριστική ομάδα «Υλαία» που διοργανώνουν εκθέσεις και συζητήσεις μέσα σε μία ατμόσφαιρα πρόκλησης και ανατροπής των συμβάσεων, θεατρικές παραστάσεις και ποιητικές βραδιές στις οποίες απαγγέλλουν στίχους με ζωγραφισμένα τα πρόσωπά τους. Τα φουτουριστικά βιβλία, ένα μεγάλο κεφάλαιο της «ρωσικής πρωτοπορίας» εκδίδονται με κυβιστική και πριμιτιβιστική εικονογράφηση, με τυπογραφικούς πειραματισμούς και χρήση «υπέρλογης» ποιητικής γλώσσας, γεγονός που αποτελεί ένα ακόμη δείγμα των προθέσεων των καλλιτεχνών της πρωτοπορίας για σύνθεση των τεχνών και ριζική αναμόρφωση των κωδίκων αναπαράστασης και επικοινωνίας με το κοινό τους.
