-
Σύνθεση που δομείται με βάση τη συμπλοκή ευθειών διαγώνιας κατεύθυνσης, που εκτείνονται σε όλο σχεδόν το μήκος της ζωγραφικής επιφάνειας. Οι ευθείες φαίνεται ανά ομάδες να συγκλίνουν, ή να ξεκινούν από ένα σημείο, ενώ τέμνουν εγκάρσια κυκλικές και ορθογώνιες επιφάνειες. Δεύτερη και τρίτη, μικρότερης κλίμακας, συνθέσεις ανάλογης σύνταξης, με ευθύγραμμα και κυκλικά ή ημι-κυλινδρικά στοιχεία, διακρίνονται κάτω δεξιά.
-
Ασπρόμαυρο σκίτσο που απεικονίζει ντυμένη ανδρική μορφή καθιστή σε καρέκλα, με τα πόδια σταυρωμένα (το δεξί πάνω στο αριστερό). Ο άντρας, που παρουσιάζεται σε μπροστινή και ελαφρώς πλάγια όψη, κάθεται με μέτωπο την πλαϊνή πλευρά της καρέκλας και έχει περασμένο το αριστερό χέρι του πάνω από την πλάτη της. Η σύνθεση αποδίδεται με διαφορετικής τονικότητας γραμμική κυρίως σκίαση.
-
Έγχρωμη παραστατική σύνθεση που δομείται με βάση μικρογραφικά διακοσμητικά μοτίβα τα οποία στο κέντρο της ζωγραφικής επιφάνειας συναρμόζονται σε πυκνή, κατακόρυφη, οριζόντια και διαγώνια διάταξη διαμορφώνοντας, εν είδη μωσαϊκού, την κύρια και πλάγια όψη ενός σπιτιού με δίρριχτη στέγη, του οποίου διακρίνονται αποδομημένες αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες (παράθυρα, πόρτες) σε μη χρηστική λειτουργία. Δεξιά και σε επαφή με αυτό, εμφανίζονται αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες άλλου σπιτιού (τοίχος όψης, κατώφλι, εξώθυρα, παράθυρο, καμινάδα). Το φόντο, στο οποίο εμφανίζονται σποραδικά παραστατικές αναφορές (όπως δεξί μάτι με φρύδι, φυτικό μοτίβο, δέντρο, ανοιχτή πόρτα κλπ.), δομείται στο μεγαλύτερο μέρος του από τα ίδια διακοσμητικά μοτίβα σε ανάλογη σύνταξη, ενώ δεξιά κυριαρχούν δύο μεγάλες ενιαίες μονοχρωματικές επιφάνειες (πράσινη πάνω και κόκκινη κάτω), στην κόκκινη από τις οποίες διακρίνεται μεμονωμένο γωνιακό μοτίβο. Το σύνολο διακρίνεται για την έμφαση στην επιπεδότητα και το μικρό βάθος καθώς και τον έντονα διακοσμητικό χαρακτήρα.
-
Ο Σουλίμο-Σαμουίλο παρακολούθησε μεταξύ 1926 και 1928 την Κολεκτίβα Δασκάλων της Αναλυτικής Τέχνης (κολεκτίβα “Τεχνίτες της Αναλυτικής Τέχνης”) με επικεφαλής τον Pavel Filonov. Ως μέλος της, από το 1926 ή 1927, συμμετείχε σε έκθεση στον Οίκο Τυπογραφίας στο Λένινγκραντ, η οποία πραγματοποιήθηκε σε συνδυασμό με την παράσταση του "Γενικού Επιθεωρητή" του Νικολάι Γκόγκολ. Η κολεκτίβα "Τεχνίτες της Αναλυτικής Τέχνης" σχεδίασε τα σκηνικά και τα κοστούμια της παράστασης, αλλά ταυτόχρονα διακόσμησε τους τοίχους του αμφιθεάτρου με τεράστια ταμπλό και δύο γλυπτά. Το έργο -ένα από τα τέσσερα τμήματα ενός ταμπλό του Σουλίμο-Σαμουίλο-
Το έργο "Απόσπασμα από διακοσμητικό πανό για τον Οίκο Τυπογραφίας του Λένινγκραντ (Mορφή)" πρόκειται για μια έγχρωμη παραστατική σύνθεση που προβάλλεται σε μπλε, πράσινο και κόκκινο φόντο. Κυριαρχεί η εικόνα μιας καφέ μπότας με σπιρούνι (αριστερά) και τμήμα ψηλόλιγνου δεξιού ποδιού με παντελόνι, λυγισμένου και στηριζόμενου στο γόνατο (δεξιά). Σε δεύτερο επίπεδο κυριαρχούν ποικιλόχρωμα και μικρογραφικά αποδοσμένα μοτίβα που αποδίδουν άνθη (εν είδη κυρίως τριαντάφυλλου αριστερά και “καμπανούλας” κάτω δεξιά) καθώς και διακοσμητικά μοτίβα. Πίσω και αριστερά από τη φτέρνα του δεξιού ποδιού παρουσιάζεται ειδωμένο από ψηλά σπίτι με δίρριχτη στέγη και μικρή καμινάδα, σε μπροστινή και ελαφρώς πλάγια όψη, το οποίο δομείται με βάση ποικιλόχρωμα διακοσμητικά μοτίβα σε μικρογραφική κλίμακα.
-
Μεταξύ 1926 και 1928 ο καλλιτέχνης παρακολούθησε την Κολεκτίβα Δασκάλων της Αναλυτικής Τέχνης (κολεκτίβα “Τεχνίτες της Αναλυτικής Τέχνης”) με επικεφαλής τον Pavel Filonov. Ως μέλος της, από το 1926 ή 1927, συμμετείχε σε έκθεση στον Οίκο Τυπογραφίας στο Λένινγκραντ.
Το έργο "Απόσπασμα από διακοσμητικό πανό για τον Οίκο Τυπογραφίας του Λένινγκραντ (Mορφή)" πρόκειται για μια έγχρωμη παραστατική σύνθεση που δομείται με βάση μικρογραφικά μονοχρωματικά (ενιαία ή με πτυχώσεις) αλλά και ποικιλόχρωμα διακοσμητικά μοτίβα που συναρμόζονται σε πυκνή, κατακόρυφη, οριζόντια και διαγώνια διάταξη διαμορφώνοντας εν είδη μωσαϊκού, την εικόνα μεγάλης, ντυμένης, καθιστής ανθρώπινης μορφής. Διακρίνονται τα ελαφρώς ανοιχτά και λυγισμένα στα γόνατα πόδια (ως τον αστράγαλο το δεξί και ως τη φτέρνα το αριστερό) και το δεξί χέρι ακουμπισμένο στο αντίστοιχο γόνατο καθώς και τμήματα του αριστερού χεριού και του λαιμού. Στα άκρα της μορφής διακρίνονται εμφανώς ανατομικές λεπτομέρειες όπως νύχια και φλέβες. Κάτω και αριστερά της κύριας μορφής διακρίνεται ίσως τμήμα δεύτερης (χέρι) ενώ το φόντο, στο οποίο εμφανίζονται σποραδικά παραστατικές αναφορές όπως παράθυρα, δομείται από τα ίδια διακοσμητικά μοτίβα σε ανάλογη σύνταξη.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Προσχέδιο για την κατασκευή "Αυτοκίνητο" (recto).
Διάσπαρτες σημειώσεις με μολύβι: λαστιχένια μπάλα/αχρωμάτιστη ξύλινη βάση/χαρτονένιο/γυαλί/τούβλο/(αλλά πρέπει να είναι πέτρα)/αυτοκίνητο/ άσπρος κύκλος ανοιγμένος στο μαύρο τετράγωνο και μέσα στον κύκλο μια σχισμή. Η μαύρη στήλη πρέπει να κολληθεί όρθια/ (Του Μαλέβιτς του άρεσαν αυτά τα δυο και μου τα ζήτησε για το δωμάτιό του).
Προσχέδιο για την κατασκευή "Ποδηλάτης".
Διάσπαρτες σημειώσεις με μολύβι: αχρωμάτιστο ξύλο/ξύλο βαμμένο άσπρο με αβγό/ σφήνα βαμμένη μαύρη/ τσίγκινη σφήνα/ πράσινος δίσκος/ κόκκινος κύκλος/ ποδηλάτης/ πινακίδα ανφάς/ προφίλ/ πάνω μέρος του πίνακα/ κάτω μέρος του πίνακα/ ξύλο βαμμένο με πράσινη μπογιά/ ξύλο βαμμένο μαύρο/ άσπρος δίσκος από το πλάι/ μπλε επίπεδο πάνω σε άξονα/ πορτοκαλί επίπεδο.
-
Το εν λόγω κολάζ της Ροζάνοβα πιθανότατα να είναι μια σπουδή για κάποιο φουτουριστικό βιβλίο, καθώς συνάδει με τα υπόλοιπα κολάζ της ζωγράφου για τις φουτουριστικές εκδόσεις των φίλων της.
Οι ποιητές Μπουρλιούκ, Μαγιακόφσκι, Χλέμπνικοφ και Κρουτσόνιχ εξέδωσαν το 1912 το μανιφέστο τους «Χαστούκι στο γούστο του κοινού» και μ’ αυτό τον τρόπο δηλώνουν την πλήρη ρήξη τους με τον παραδοσιακό τρόπο σκέψης και την παραδοσιακή αισθητική. Το 1912 δημιουργούνται η πρωτοποριακή ομάδα «Ένωση Νεολαίας» και η φουτουριστική ομάδα «Υλαία» που διοργανώνουν εκθέσεις και συζητήσεις μέσα σε μία ατμόσφαιρα πρόκλησης και ανατροπής των συμβάσεων, θεατρικές παραστάσεις και ποιητικές βραδιές στις οποίες απαγγέλλουν στίχους με ζωγραφισμένα τα πρόσωπά τους. Τα φουτουριστικά βιβλία, ένα μεγάλο κεφάλαιο της «ρωσικής πρωτοπορίας» εκδίδονται με κυβιστική και πριμιτιβιστική εικονογράφηση, με τυπογραφικούς πειραματισμούς και χρήση «υπέρλογης» ποιητικής γλώσσας, γεγονός που αποτελεί ένα ακόμη δείγμα των προθέσεων των καλλιτεχνών της πρωτοπορίας για σύνθεση των τεχνών και ριζική αναμόρφωση των κωδίκων αναπαράστασης και επικοινωνίας με το κοινό τους.
-
Το κολάζ πιθανότατα προοριζόταν για εικονογράφηση στο χειροποίητο βιβλίο 1918 γκοντ (Έτος 1918) των Β. Καμένσκι, Α. Κρουτσόνιχ και Κ. Ζντανέβιτς, που κυκλοφόρησε στην Τιφλίδα το 1917.
-
Πρόκειται για το προσχέδιο ενός έργου με τον τίτλο "Ταβέρνα". Ανήκει στην κυβοφουτουριστική φάση της ζωγράφου, καθώς είναι η έντονη η γεωμετρικοποίηση και η δυναμική γραμμή σε όλο το σχέδιο, καθώς και οι λέξεις που διάσπαρτα έχουν "γραφεί" πάνω στο σχέδιο.
-
Δύο τυπωμένες σελίδες με δώδεκα ποιήματα και ένα εισαγωγικό κείμενο του Α. Κρουτσόνιχ και έντεκα έγχρωμα μη-αντικειμενικά κολάζ της Όλγας Ροζάνοβα με ύφασμα και χαρτί, τα οποία περιλαμβάνονται στο βιβλίο των δύο που φέρει τον τίτλο Οικουμενικός Πόλεμος, σε ποίηση Α. Κρουτσόνιχ, Μόσχα 1916, 13 σελίδες, 100 χειροποίητα αντίτυπα. Ο ίδιος ο Κρουτσόνιχ γράφει στον πρόλογο της έκδοσης ότι "τα κολάζ αυτά γεννήθηκαν από την ίδια έμπνευση που γεννήθηκε και η υπέρλογη γλώσσα (ζαούμ), δηλαδή από την απελευθέρωση της δημιουργίας από τις περιττές ανέσεις [...] Η υπέρλογη ζωγραφική αρχίζει να κυριαρχεί. Η υπέρλογη ποίηση (της οποίας είμαι ο πρώτος εκπρόσωπος) τείνει το χέρι στην υπέρλογη ζωγραφική". Στα ποιήματά του ο Α. Κρουτσόνιχ βασίζεται στις αριθμητικές θεωρίες του Β. Χλέμπνικοφ και υπολογίζει ότι θα ξεσπάσει ένας παγκοσμιος πόλεμος το 1985.
-
-
-
Η καλλιτεχνική παραγωγή του Ροτσένκο παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία στιλ σε όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του. Ιδιαίτερα στην κονστρουκτιβιστική περίοδο, η νέα μορφολογική του γλώσσα άλλαζε με ταχύτατο ρυθμό. Τα έργα και τα σχέδιά του που περιέχονται στη Συλλογή Κωστάκη αντανακλούν την εκφραστική αυτή πολυμορφία.
-
Η καλλιτεχνική παραγωγή του Ρότσενκο παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία στιλ σε όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του. Ιδιαίτερα στην κονστρουκτιβιστική περίοδο, η νέα μορφολογική του γλώσσα άλλαζε με ταχύτατο ρυθμό. Τα έργα του που περιέχονται στη Συλλογή Κωστάκη αντανακλούν την εκφραστική αυτή πολυμορφία. Το άτιτλο του 1918 αντιπροσωπεύει μια άλλη ομάδα έργων του Ροτσένκο, βασισμένων στις αμοιβαίες συναρτήσεις απλών κυκλικών σχημάτων με χρώματα που δημιουργούν αντιθέσεις πάνω σε ένα ομοιόμορφο χρωματικό φόντο. Μερικά από αυτά φτιάχτηκαν στο διάστημα 1918-1920 και πολλά δημοσιεύονται στη μονογραφία του Σελίμ Ο. Χαν-Μαγκομεντόφ για το Ρότσενκο. Μπορούν να θεωρηθούν μετεξέλιξη των σχεδίων με χάρακα και διαβήτη της περιόδου 1915-16 και αποτελούν ένα ενδιάμεσο στάδιο ανάμεσα σ' αυτά και τις γραμμικές συνθέσεις της επόμενης χρονιάς όπως ο "Γραμμισμός" του 1920.
-
Ο Κλιμέντ Ρέντκο, ενθουσιασμένος από τα επιτεύγματα της επιστήμης, γράφει το 1921: "ήδη μισό χρόνο τώρα δε ζωγραφίζω. Με απασχολούν τα υλικά επιτεύγματα της επιστήμης [...] Έφτασε ο καιρός των κοινωνικών ζητημάτων και μεθόδων, της εφαρμογής τους στη ζωή, όπου κυριαρχούν η φυσική, η μηχανική, η χημεία -όλοι μιλούν για τη "θεωρία της σχετικότητας" του Αϊνστάιν, για τον καθορισμό του ακριβούς βάρους του ατόμου, που εφευρέθηκε από τον Ε. Ρέχερφορντ, και σ' εμάς, στη Ρωσία για την τελευταία εφεύρεση - το ραδιόφωνο [...] Επινοούνται νέες επιστημονικές υποθέσεις, οι οποίες ακούγονται σε διαλέξεις φυσικής και πρακτικών επιστημών". (Ημερολόγιο του Κ. Ρέντκο, Φεβρουάριος, 1917)
Ο καλλιτέχνης ενδιαφέρεται αρκετά για τη φύση του ηλεκτρισμού και των οπτικών φαινομένων, καθώς και για τους νόμους της ενέργειας, τους οποίους θεωρεί βασικούς. Η ενέργεια του φωτός, η δυναμική και ηλεκτρική ενέργεια, είναι τα θέματα των ζωγραφικών και σχεδιαστικών συνθέσεών του.
Ακολουθώντας τη θεωρία του για τον "Ηλεκτροοργανισμό" ο Κ. Ρέντκο κατά τη διάρκεια των ετών 1922-23 δημιουργεί μια μεγάλη σειρά από πίνακες και σχέδια: Δυναμίτης, Η ταχύτητα, Δυναμική φόρμας και χρώματος κ.ά. Σ' αυτές τις συνθέσεις ο Κ. Ρέντκο, όπως και ο Πλαξίν στο έργο του Πλανητικό, προσπαθούν να δώσουν μια ζωγραφική παραστατική λύση για τα αφηρημένα και τεχνικά φαινόμενα. Σε τέτοια έργα, αναμφίβολα, είναι παρόν το στοιχείο της μυθοπλασίας : χωρίς να πλησιάζουν την πραγματικότητα, την ίδια στιγμή βγαίνουν από τα σύνορα του καθαρά φορμαλιστικού πειράματος.
-
Ο Κ. Ρέντκο, ενθουσιασμένος από τα επιτεύγματα της επιστήμης, γράφει το 1921: "ήδη μισό χρόνο τώρα δε ζωγραφίζω. Με απασχολούν τα υλικά επιτεύγματα της επιστήμης [...] Έφτασε ο καιρός των κοινωνικών ζητημάτων και μεθόδων, της εφαρμογής τους στη ζωή, όπου κυριαρχούν η φυσική, η μηχανική, η χημεία -όλοι μιλούν για τη "θεωρία της σχετικότητας" του Αϊνστάιν, για τον καθορισμό του ακριβούς βάρους του ατόμου, που εφευρέθηκε από τον Ε. Ρέχερφορντ, και σ' εμάς, στη Ρωσία για την τελευταία εφεύρεση - το ραδιόφωνο [...] Επινοούνται νέες επιστημονικές υποθέσεις, οι οποίες ακούγονται σε διαλέξεις φυσικής και πρακτικών επιστημών". (Ημερολόγιο του Κ. Ρέντκο, Φεβρουάριος, 1917).
Ο καλλιτέχνης ενδιαφέρεται αρκετά για τη φύση του ηλεκτρισμού και των οπτικών φαινομένων, καθώς και για τους νόμους της ενέργειας, τους οποίους θεωρεί βασικούς. Η ενέργεια του φωτός, η δυναμική και ηλεκτρική ενέργεια, είναι τα θέματα των ζωγραφικών και σχεδιαστικών συνθέσεών του.
Ακολουθώντας τη θεωρία του για τον "Ηλεκτροοργανισμό" ο Κ. Ρέντκο κατά τη διάρκεια των ετών 1922-23 δημιουργεί μια μεγάλη σειρά από πίνακες και σχέδια: Δυναμίτης, Η ταχύτητα, Δυναμική φόρμας και χρώματος κ.ά. Σ' αυτές τις συνθέσεις ο Κ. Ρέντκο, όπως και ο Πλαξίν στο έργο του Πλανητικό, προσπαθούν να δώσουν μια ζωγραφική παραστατική λύση για τα αφηρημένα και τεχνικά φαινόμενα. Σε τέτοια έργα, αναμφίβολα, είναι παρόν το στοιχείο της μυθοπλασίας : χωρίς να πλησιάζουν την πραγματικότητα, την ίδια στιγμή βγαίνουν από τα σύνορα του καθαρά φορμαλιστικού πειράματος.
-
Σύνθεση βασισμένη σε μουσικά όργανα ή άλλες παραστατικές αναφορές σχετικές με τη μουσική, προορισμένη για μουσική έκδοση.
Στην περίοδο 1922-1923 η Popova φιλοτέχνησε πλήθος σχεδίων για βιβλία, περιοδικά και άλλα γραφιστικά προϊόντα όπως αφίσες. Σε αυτά επικρατεί μια λιτή χρωματική και σχεδιαστική γκάμα που ωστόσο χρησιμοποιείται με απεριόριστη εφευρετικότητα από την καλλιτέχνιδα, ενώ σε αυτή διακρίνεται – παρά το περιορισμένο χρονολογικό διάστημα – και μια προοδευτική εξέλιξη του γραφιστικού της σχεδιασμού.
